Жанармай- мұнай өнімінің теориялық аспектілері

Пән: Мұнай, Газ
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 77 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе

1. Жанармай- мұнай өнімінің теориялық аспектілері

1. 1. Жанармайдың жалпы сипаттамасы

1. 2. Жанармайдың түрлері, құрамы, қасиеттері

1. 3 Іштей автомобиль қозғалтқыштардағы жанармайдың жану процесі

2. Жанармай сапасына әлемдік деңгейде және ҚР мемлекетіміздің деңгейінде сараптау жүргізу

2. 1 Әлемде жанармайдың өндірілуі, көреткіштері, экономикалық деңгейі

2. 2 ҚР жанармайдың деңгейін сараптау -ҚазМұнайгаз жанармайы мысалында

2. 3 Қазақстан жанармайынын сапасын еуропалық жанармаймен салыстыру

3. Қазақстандағы жанармай кешенінің даму болашағы

3. 1 Сапасыз жанармайдан пайда болатын мәселелерді анықтау

3. 2 Қазақстандағы сапасыз жанармай мәселесін шешу жолдары

3. 2 Жанармай сапасын көтеру тәсілдері

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Тақырыптың өзектілігі: Біздің мемлекетемізде күннен күнге автокөлік саны көбеюде, сол себепті жанармайға да сұраныс көбейді. Жанармайдың сапа деңгейінің жоғары болуы біріншіден мемлекетіміздің экономикалық жағдайының арттуына әкеледі.

Қазіргі автокөліктер бензиндері кейбір талаптарға сәйкес келу қажет. Олар: қауіпсіз және экономды болуы керек. Тасымалдауға байланысты: жақсы булану керек. Одан бірқалыпты, кез келген температурада ауалы отын қоспасы болуы керек. Көмірсутекті құрамдық тобы болуы қажет. Тұрақтылықты сақтап, двигательдің барлық жұмыс режимінде тұтанбай жану процесін жүргізу. Өз құрамын өзгерпей, ұзақ сақтаған кезде қасиетін өз қалпында ұстау; Отын жүйесіндегі бөлшектерге, резервуарларға, резинадан жасалған заттарға және тағы басқа бөлшектерге әсер етпеуі қажет.

Двигательдің отынның сапасына ғылыми талаптар түсініктемесі:барлық жаңғыш отындардың негізгі деңгейлердің нақты көрсеткіші әр түрлі шикізаттың, одан алынатын отындардың қасиеттеріне байланысты тасымалдаудың басты бағасын беру - осы берілген сұрақтар мұнай өнімдерінің сапасын сараптағанда және зерттегенде қойылады.

Жұмыс мақсаты. ҚР-да жанармайдың сапасын жоғарлату және халықаралық деңгейдегі жанармаймен безендендіру.

Әр түрлі маркалы бензиндерді сараптау, олар:АИ-80, Регуляр-92, АИ-93-Н, АИ-96; және олардың МемСТ-қа сүйеніп, техникалық талаптарына сәйкес келуі.

Жұмыс істеу процесінде қолданылған материалдар:МемСТ Р 51069 Тығыздықты аңықтау әдісі. Детонациялық тұрақтылықты аңықтау әдісі («Октанометр») . МемСТ 2177-99 Фракциялық құрамын аңықтау әдісі. МемСТ Р 51069 Ареометрмен тығыздықты аңықтау әдісі. МемСТ 1567 Себепшартты шайырларды ағын ауада булундырудың аңықтау әдісі. МемСТ 6321-92 мыс пластинасында зерттеу әдісі. МемСТ 6307-75 суда еритін қышқылдар мен сілтілерді анықтау. ASTEM D3237 бензинінде қорғасынның болуын анықтау. МемСТ 5985 қышқылдық және қышқылдық санын анықтау.

Зерттеу жұмысының мақсаты: Мұнай саласының еліміздің экономикасындағы маңызы. Энергетиканың жалпы мәселелері, жанармай-энергетика баланысы және көмір өндіру мәселелерінің қазіргі жағдайы. ЖЭК қазіргі әлемдік экономиканың негізі болып саналады. ЖЭК - тің даму деңгейі әлемдегі әлеуметтік және ғылыми-техникалық үрдісті айғақтайды.

Шынында да жанармайсыз, қуатсыз, жарықсыз, байланыссыз, радиосыз, телевизиясыз, көліксіз және тұрмыстық техникасыз, т. б. қазіргі адам өмірін елестету мүмкін емес.

Диплом жұмысының жаңалығы: Жанармайдың сапасын сараптау нәтижесінде оның «Еуро-3», «еуро-5» стандарт сапа деңгейіне жету үшін әрекеттер жасалды.

Диплом жұмысының нысаны: Қазақстандағы жанармай көздерін зерттеу арқылы экономикалық ерекшелігін айқындау. Мұнай мен газдың қазіргі экономикалық мәні өте зор. Мұнай мен газ - өте сирек және айрықша пайдалы қазбалар. Олардың өңделіп алынған өнімдері іс жүзінде өнеркәсіптің барлық салаларында, көліктің барлық түрлерінде әскери және азаматтық құрылыста, ауыл шаруашылығында, энергетикада, тұрмыста және т. б. қолдалынады. Кейінгі бірнеше он жылдықта мұнай мен газдан елеулі түрде және әр түрлі химиялық материалдар; айталық пластмасса, сантехникалық талшық, каучук, лак, бояу, жуғыш заттар, минералды тыңайтқыштар және көптеген басқа нәрселер өндіре бастады. Мұнайды «қара алтын», ал ХХ ғасырды мұнай мен газ ғасыры деп бекер атамайды. Мұнай мен газ экономиканы және техникалық күш қуатты ғана емес, ол сондай-ақ елдің саяси бағытын айқындайды.

Диплом жұмысының тәрбиелік құндылығы: Қазақстанның әлемдік рыноктағы орны. Жанармай кешенінің территориялық даму ерекшелігін айқындау. Оны өндіру барысындағы қоршаған ортаға тигізетін экологиялық әсерін анықтау болып табылады. Дегенмен, жанармай-энергетикалық кешенінің табиғатқа кері әсер ететінін атап айтқан жөн:

ауаның, судың және жердің қатты ұсақ тозаңдар мен (шаң, күл) механикалық ластануы;

ластанудың химиялық, радиоактивтік, иондану, жылу, электромагниттік, шу және басқа түрлері;

судың, жердің және ауадағы оттегінің көп шығындануы;

ғаламдық булану, Жер биосферасының орта температурасының біртіндеп жоғарылауы, планетадағы ібілістің қаупі.

Диплом жұмысының құрылымы: Диплом жұмысы кіріспе бөлімнен, 3- тараудан тұрады.

1. Жанармай- мұнай өнімінің теориялық аспектілері

1. 1. Жанармайдың жалпы сипаттамасы

Бензин бұл мұнайдан алынған өнім. Детонациялық сипаттамасы төмен отын болады. Шикі мұнайдан 50%-ға дейін бензин өндіріледі. Оған жататын: табиғи бензин, крекинг процесіндегі бензин, полимерленген өнім, сұйытылған мұнай газдары және барлық мотор отындары жатады.

Бензин ол поршенді двигательдердің ішкі жануына (жарқырау көмегімен) арналған. Қазіргі автокөліктер бензиндері кейбір талаптарға сәйкес келу қажет. Олар: қауіпсіз және экономды болуы керек. Тасымалдауға байланысты: жақсы булану керек. Одан бірқалыпты, кез келген температурада ауалы отын қоспасы болуы керек. Көмірсутекті құрамдық тобы болуы қажет. Тұрақтылықты сақтап, двигательдің барлық жұмыс режимінде тұтанбай жану процесін жүргізу. Өз құрамын өзгерпей, ұзақ сақтаған кезде қасиетін өз қалпында ұстау; Отын жүйесіндегі бөлшектерге, резервуарларға, резинадан жасалған заттарға және тағы басқа бөлшектерге әсер етпеуі қажет.

Отынның экологиялық қасиеттері соңғы жылдары бірінші орында тұрғаны белгілі болды.

Жанармайды алуда шикізат ретінде мұнай болады. Мұнай - табиғи сұйық қоспа, әр түрлі көмірсутектермен біраз органикалық қоспалар қосындысы. Бағалы жер қойнауында сақталып, газ тәрізді көмірсутектер қоспасы (табиғи газ, ілеспе газ) . Шикі мұнай қоспасы - бұл күрделі заттар, бес элементтен тұрады -С, Н, S, О және N, олардың мөлшері: көміртек - 82-87%, сутек - 11-15%, күкірт - 0, 01%, оттегі - 0-2%, азот - 0, 01-0, 03% болады.

Көмірсутектер мұнай және табиғи газдардың негізгі компоненті болады. Барлық көмірсутектер алифатты (ашық молекулалық тізбек) және тұйық (циклді), ал көміртек байланысты қанықпаған дәрежесі бойынша - парафиндер, циклопарафиндер, олефиндер, ацетилен және ароматты көмірсутектер. Шикі мұнай - бұл қоңыр-жасыл түсі бар, өткір иісті, тез тұтанатын майлы сұйықтық.

Химиялық құрамы бойынша мұнай әр түрлі болып, парафинді түрден нафтенді және асфальтенді түрге ауысады. Парафинділерде - парфинді көмірсутектер, ал нафтенді және асфальтендіде - циклопарфинді көмірсутектер болады. Аралас типтер болуы мүмкін. Парафинді мұнайларда нафтенді немесе асфальтенділермен салыстырғанда бензин көбірек болады және күкірті аз және жаққымайлармен парафиндерді алуда басты шикізат көзі болып табылады. Нафтенді мұнай шикізат түрінен аз бензин алынады, бірақ күкірт, мазут және асфальт көбірек болады.

Автокөліктердің бензиндері химиялы бейтарап және сыйымдылық пен металға, бөлшектерге коррозия бермеуі керек. Бензинде белсенді түрде коррозия туғызатын - меркаптанды күкірт, қышқылдық, су еріткіш қышқылдар және сілтілер, судың болуы жатады. Бұл көрсеткіштер жанармайдың нормативті - техникалық көрсеткіште нөмірленген. Мыс пластикасында зерттелетін бензин шыдауы тиіс.

Отын аппаратарын коррозиядан қорғау үшін, бензинге арнайы антикоррозиялық немесе көпфункциональды қоспаларды қосу арқылы қорғайды.

Жанармайдың компонентінің құрамына байланысы жоқ болса да (спирт қоспалы және эфирлер құрамында жоқ) төменгі температуралы қасиеттері көп болады. Бензинге спирт және эфир қоспасын қосқанда, лайлану температурасын азайтады. Авиациялық бензиндерге нормативті-техникалық документацияға байланысты бастапқы кристализация температурасын белгілейді. Отын кристалды мұз пайда болмау керек, олар самолеттің төменгі температурада ұшқан кезде, отын филтрлері бітелмеу керек. Сондықтан бастапқы кристализация -60°С-та басталу керек.

Қолданғанда жанармайдың құрамын жоғарлату үшін октан санын көбейтеді. Бензинға жоғарғы октанды компонеттер қосу арқылы жүзеге асырады.

Октан саны-мотор отынының детонациялы қоспасының көрсеткіші. Детонациялық жану дегеніміз-ол цилиндрлердің кейбір жерлерінде жанармайдың жануы және барлық көлемде жануын айтамыз.

Октан саны-жанармайдың басты сипаттамасы. Егер жанармайдың октан саны 95-ке тең болса, онда қоспа ретінде детонацияға ұшырауы изоктан 95% және гептан 5%-ға тең. Мұнайды бірінші рет айдағанда октан саны 70-тен аспайды. Төменгі сұрыпты жанармайдың сапасын жоғарлату үшін компаудирленгеннен басқа, антидетонаторлар қолданады(0, 3%-ке дейін) .

Карбюраторлардың отының фракциялық құрамынан оталдыру, жылудың ұзақ ұстап тұруы, двигателдің көпке шыдауы, отынның толық жануы жатады. Фракциялық құрамның басты көрсеткіш ретінде айдау температура 10, 50 және 90% бензин болып, жанармайдың соңы болу керек. Жанармайдың 10% айдау температурасы-бастапқы отынның құрамымен сипатталады. Жанармайдың 50% температурасы -двигательдің жылу жылдамдығына, қызып тұрған двигательдегі ауа-отын қоспасының пайда болуы, двигательдің бір режимнен келесі режимге тез өтуі, двигательдің цилиндрлеріне отынның тепе-тең бөлінуі жатады. Жанармайдың 90% айдау температурасы-отынның толық жануын және қайнау соңын анықтауға болады. [15]

Химиялық тұрақтылық. Сақтау, тасымалдау және карбюраторлы двигательдерде отынды қолданған кезде, химиялық құрамы өзгеруі мүмкін, біріншіден ал тотығу және полимерлеуге ұшырауы мүмкін. Автокөліктердің бензинінің химиялық тұрақтылығы, оның индукциялық периодын ұзақтылығымен, стандартты жағдайда және шайыр құрамымен анықтайды.

Жоғарғы химиялық тұрақтылыққа алкендері жоқ, тура айдау бениндер каталитикалық реформингтен алынған бензиндер, алкилаттар және изотеризаттар жатады. Коксталған бензиндерде, термиялық және каталитикалық реформингте алкендер бар болып, сақтағанда және тасымалдағанда тауарлы жанармайдың компоненттері аздап тотығып, шайыр түзеді. Отынның химиялық үшін, антикислитель қоспаларын қосады. Оларға: параоксидифениламин, иокол (2, 6-ди-трет-бутил-п-крезол), ағаш шайырлы антиокислительдер жатады.

Белсенді күкірт қышқылдары (күкіртсутек, төменгі меркаптандар) отын жүйесінде және тасымалдаушы сыйымдылықтары корозия туғызады. Бензин зиянды заттардан тазалануы тиіс. Толық тазазалануын мын пластинадағы анализбен анықтайды. Активті емес күкірт қолыстары: (тиофендер, терагидротиофендер, сульфидтер, дисульфидтер, жоғары меркаптандар ) коррозия тудырмайды. Егерде ол қосылыстар жанып кетсе, (SO SO ) пайда болып, двигательдің бөлшектеріне коррозия тудырып, қуаттылығы азаяды. Отынды карбюраторларды күкірт қоспасынан тазалау үшін, әр түрлі тазалау әдістері қолданады. Жанармайдың эксплуатациялық сипатамасына қышқылдық көрсеткіші, суда еритін қышқыл және сілті, механикалық қоспалар және су тағы басқалар әсер етеді.

Жанармайдың жанып кетуі. Бұл деген автокөліктегі двигательдің ішіндегі көмірсутек отынымен оттек ауаның тез арада реакцияға түсуі, жылу бөлу қарқынды болады. Жану кезінде бу температурасы 1500-2400°С-ге дейін жетеді.

Двигательдегі отынды толық жағу үшін тез арада сұйық күйден бу күйге ауыстырып, ауамен араластырып, жұмыс қоспа жасау керек. Автокөліктің құрылысына байланысты екі түрлі жұмыс қоспа дайындауға болады. Бірінші түрінде карбюраторда жанармайдың біраз бөлігі буланады, жанармай қоспасы пайда болып, ауалы бу арқылы цилиндрге тарайды. Жанармайдың толық буланбауынан тамшылардың біраз бөлігі ауалы будан тұнбаға түсіп, бастапқы құбыртасымалдаушының керегелерінде сұйық пленкалар пайда болады. Будың жылжуы және сұйық пленканың жылдамдықтары әртүрлі болып, жанармай қоспасы цилиндрге келіп түсіп, құрамы және сапасы әртүрлі болады. Екінші түрінде жану камерасына немесе бастапқы құбыртасымалдаушыға форсунок көмегшімен шашыратылады. [12]

Жанармайдың булануынан физика-химиялық көрсеткіштер байланысты. Оларға: қаныққан бу қысымы, фракциялық құрамы, жасырын жылудың булануын, бу коэффицентінің диффузиялануы, тұтқырлық, беттік керілу, жылу сыйымдылық, тығыздық жатады. Аталған заттардың, ол жанармайдың булануын анықтаудың басты көрсеткіші-ол қаныққан булар және фракциялық құрам. Тұтқырлық, беттік керілу, жасырын жылудың булануы, бу коэффицентінің диффузиясы, жанармайдың жылу сыйымдылығы, құрамы әртүрлі бензиндер бір-бірінен айырмашылығы аз. Осы айырмашылықтар двигательдің құрастыруында ерекшнліктер қажет емес. Қаныққан бу қысымы және фракциялық құрамы жанармайдың жүйелі құрамы, бұл көрсеткіштер әртүрлі бензиндерден өзгеше болады. Осы екі параметр жанармайдың бастапқы қасиетіне, бу тығындардың пайда болуына, физикалық тұрақтылығын анықтайды. Қаныққан бу қысымы температураға және бу мен сұйық фазаның қатынасына тең, ал температура азаюынан және бу фазасы сұйық фазпдан үлкен болсы, керісінше азаяды.

Жанармайдың фракциялық құрамы прибор арқылы анықтайды. Онда айдау кезіндегі бастапқы температурасын анықтап, булану температурасын 10, 50, 90%және қайнаудың аяқталуын немесе булану көлемін 70, 100, 180°С-та байқау керек.

Жанармайдың фракциялық құрамына және қаныққан бу қысымына талап ету үшін, автокөліктін двигателінің құрастырылына және қолданатын жердегі климаттық жағдайға байланысты.

Жанармайдың құрамындағы жеңіл қайнайтың фракциялар, оның физикалық , нақтырақ айтқанда булану кезіндемөлшерінің азаюы. Ең көп булану кезіндегі мөлшерін азайтатын көмірсутектер: бутандар, изопентан.

Жанармайдың көп булануы карбюратордың қатуына алып келеді. Карбюратордағы жанармайдың булануы, оның бөлшектерінің температурасының азаюына байланысты.

Бұл көрсеткіш автокөлік бензиндерінің өздігіненжанып кетпеуге қарсыласады (қысқан кезде) . Двигателді қолданған кезде, отынның жоғарғы детонациялық тұрақтылығы болғандықтан, бүкіл режим бірқалыпты жанып кетуіне әсер етеді. Двигательдің отыны жану процесінде радикалды сипаттама береді. Жұмыс қоспасын қысқан кезде, температура және қысым жоғарлайды, көмірсутек тотығады, қоспа жанған кезде интенсифицияға ұшырайды. [10] Егерде отынның жанбай қалған көмірсутектер тотығуға жеткіліксіз тұрақты болса, онда асқан оксидтер қарқынды жиналып, жарылу ыдырауға айналады. Асқын оксидтердің концентрациясы жоғары болғанда, жылулық жарылыс болып, онда отын өздігінен жанып кетеді. Егер отынның бір бөлігі жана бастаса, онда қалған бөлігі жарылысқа ұшырайды, оны детонациялық жану деп атайды. Детонациялық қызып кету-бөлшектердің ескіруіне және сынып кетуіне, қатты дыбыс беруіне, күштіліктің азаюына, түтіннің көп шығуына әкеп соғады. Детонацияның пайда болуына жанармайдың құрамы және автокөліктін құрылысы әсер ету мүмкін.

Автокөліктер бензиндерінің детонациялық көрсеткіші-ол октан саны, изооктанның мазмұның көрсеткен (% көлем бойынша) н-гептан қоспасымен, детонациялық тұрақтылығы бойынша отынға сәйкес келеді (стандартты жағдайда зерттеуге тең) . Лабораториялық жағдайда автокөліктердің октан саны және олардын компоненттерін моторлы бір цилиндрлерде анықтайды (УИТ-85 және УИТ-65) . Зерттелетін отынның детонациялық көрсеткішін аңықтаған кезде, оны эталонмен салыстырады.

Октан санын екі түрлі әдіспен анықтайды.

Моторлы (ГОСТ 511-82)
Зерттелетін (ГОСТ8226-82)

Жанармайдың құрамында жеңіл ұшқыш көмірсутек фракциясының көп болуы, оны сақтаған кезде, буланып массасының азаюы басқа отындардан қарағанда көбірек болады. Жанармайдың булануына-фракциялық құрам, компоненттік құрам әсер етеді. Жанармайдың өзіндігінен булануы оның сапасы-физикалық тұрақтылық болып саналады. Жанармайды ауамен үрлеп, содан үрлеген кездегі жоғалтқан массасын есептейді. [28]

Буланған кезде жанармайдың көп жоғалтатын, зауытта бутан немесе бутан-бутен фракциясын қосқан қоспалар ие болады. Ал буланған кезде жанармайдың аз жоғалтатын қоспалары, ол: газды бензин немесе изопентан жатады. Қыста қолданатын бензин жазғыдан қарағанда бір жарым есе көп жоғалтады. Жалпы айтқанда егер жанармайды дұрыс сақтаса, оның сапасының өзгеруі және мөлшерінің азаюы азғантай.

Автокөліктін бензиндерін химиялық тұрақты сақтау, қолданыста өте қажетті. Біріншіден жанармайды ұзақ сақтау керек. Екіншіден жанармайды өндеген кезде қосымша компоненттер қосады, олардын химиялық тұрақтылығы әр түрлі болып келеді.

Бастапқысында жанармайдың тотығуы әлсіз жүреді, одан оның жылдамдығы өседі. Период кезінде процесс жылдамдығы аз, (сіңу байқалмайды) периодты индукциялы тотығу деп аталады. Жанармайдың периодтық индукциясы көп болса, тұрақтылығы көп болады. [11]

Термиялық крекинг және термиялық реформинг арқылы шикі мұнайдан өнделген бензинде реакцияға қатысушы алкендер болып, химиялы тұрақты әсер береді. Каталитикалық процесс арқылы алынған бензин өте тұрақты болып келеді. Бірақ, шикі мұнайдан каталитикалық крекинг арқылы алынған бензинде алкендер көп болып, біраз индукциялық тотығу периоды болады. Каталитикалық крекинг арқылы алынған бензин, шикізат ауырлаған сайын индукциялық тотығу периоды төмендейді.

Каталитикалық реформинг, алкилдау өнімдері, изомерлеу, гидрлеу арқылы алынған бензиндерде алкендер жоқ болады. Химиялық тұрақтылығы жоғары болады.

Мұнайды өндеген кезде химиялы тұрақты және дистилденген бензин алудын екі түрі бар:

1. Тұрақты дистиляторларды тазалау. Гидро тазалау процесінің жақсы қасиеті-тұрақтылықты көбейтіп, күкірт қоспаларын азайтады.

2. Арнайы анти тотықтырғыштар қосу. Мұндай қоспаларға: фенол қоспасы, амин және аминфенол топты қоспаларды қосу керек. Бұл заттар тізбекті тотығу реакцияларды үзіп, тотығу процесін тежеп, индукциялық периодты көбейтеді.

Бұл көрсеткіштер двигательдің күштігімен экономдылығын көрсетеді. Жану жылуы жанармайдың құрамындағы көмірсутектерге байланысты болса, ал әр түрлі көмірсутектерге - сутек пен көмірсутектің теңдігіне байланысты. Осы жоғары болса, онда жану жылуы төмен болады. Ең көп жану жылуын беретін - парафинді көмірсутектер және тура айдауда алынған бензиндер немесе алкилбензиндер жатады. Ал аз жану жылуын беретін ароматты көмірсутектер және каталитикалық реформингтерді жатқызамыз. [13]

Автокөліктердегі бензиндерді, әсіресе этилирленгенділер- двигательдің жүйесінде, отын багінде, бастапқы клапанда, поршенді сақинада, жану камерасында қалдық қалдыруы мүмкін. Ең көп қалатын жер ол карбюратор, әсіресе дроссельде және оның төңірегінде, ауалы жиклерде және бос қозғалу жиклерінде.

Жану камерасында ыстық пайда болуы, жанармайдың құрамына және двигательдің құрастырылуына байланысты. Ыстық пайда болуына себепші - жанармайдың құрамындағы олефинді және ароматты көмірсулар, әсіресе жоғары қайнау температурасы барлар. Тауарлы бензиндерде ароматты және олефинді көмірсутектердің мөлшері 55 және 25 пайыз болу керек.

Бастапқы жүйеде жанармайдың қалдықтарын анықтау үшін, мотрлы-лабораториялық әдісті қолданып, жоғары квалифицирленген зерттеулер өткізу керек. [14]

Двигательдің бастапқы жүйесінде қалдықтармен күресу үшін, арнайы жуғыш немесе көпфункциональды қоспаларды қолданады. Мұндай қоспаларды шетелде кеңінен қолданады.

Барлық бензиндер бір-бірінен қасиеті, құрамы бойынша әр түрлі, өйткені оларды тек қана бастапқыайдаумен ғана алмай, қосалқы газ (газды бензин) және ауырфракциялы мұнай (крекингті-бензин) түрінде алады.

Бензиндерді әр түрлі классификация бойынша бөлуге және қайнау температурасының интервалдары, октан саны, күкірт қоспасы бойынша бөледі.

Крекинг-бензиндерінің проценттік компоненттерінің қоспасына сәйкес, моторлы отын пайда болады. Бірақ олардың тікелей қолдануы көптеген елдерде заңды тиім салынған, өйткені осы бензин түрінде олефиндер құрамы көп болып, олар фото-химиялық түтіннің пада болуына басты себепші болады. [20]

Крекинг-бензин ол мұнайды қайта, қосымша өңдеу болып саналады. Кәдімгі мұнайды айдаған кезде 10-20% бензин алынады. Бензин көлемін көбейту үшін оның ауыр және жоғарғы қайнау фракцияларын қайнатып, үлкен кәдімгі молекулаларғадейін жару арқылы алады. Бұл крекинг болып саналады. Мазут крекингін 450-550°С температурада алады. Крекинг арқылы мұнайдан 70% бензин алуға болады.

Газды бензин қосалқы мұнай газы ретінде өнделген өнім. Құрамында шектелгенкөмірсутек атом саны және көміртек үштен кем емес. Тұрақты және тұрақсыз газды бензин болып бөлінеді. Газды бензин қоспасы екі түрлі болады. Бірінші жеңіл және екінші ауыр бензиндер. Шикізат ретінде мұнай химиясында қолданады, органикалық синтез заводында, авто көлік бензиндер компаудірленуге қолданады (бензиндерді берілген құрамы бойынша, басқа бензиндермен араластыру арқылы алу) .

Пиролиз-бұл 700-800°С температурада қолданатын крекинг. Крекингті және пиролизді қолданған кезде 85%-ға дейін бензин алуға болады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.