Азаматтық іс жүргізу құқығының жалпы сипаттамасы

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 63 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 6

1. АЗАМАТТЫҚ ІС ЖҮРГІЗУ ҚҰҚЫҒЫНЫҢ ЖАЛПЫ СИПАТТАМАСЫ . . . 11

Азаматтық сот өндірісінің түсінігі және түрлері . . . 11
Ерекше сот өндірісінің жалпы мәселелері . . . 22

2. ЕРЕКШЕ СОТ ӨНДІРІСІ ТӘРТІБІМЕН ЖЕКЕЛЕНГЕН

САНАТТАҒЫ АЗАМАТТЫҚ ІСТЕРДІ ҚАРАУ ЕРЕКШЕЛІГІ . . . 24

2. 1 Ерекше сот ісі ұғымы және оның сипаттамасы … . . . 24

2. 2 Заңды мағынасы бар деректерді анықтау . . . 26

2. 3 Азаматты іс-түссіз жоғалған деп тану немесе қайтыс болды деп

жариялау . . . 29

2. 4 Азаматтың іс әрекетке қабілеттілігі шектеулі немесе іс әрекетке

қабілетсіз деп тану . . . 31

2. 5 Азаматты психиатриялық ауруханаға мәжбүрлеп жатқызу туралы

істер бойынша сот ісі . . . 35

2. 6 Жылжымалы мүлікті иесіз деп тану және жылжымайтын мүлікке коммуналдық меншік құқығын тану . . . 37

2. 7 Ұл (қыз) асырап алу туралы өтініштер бойынша сот ісі . . . 39

2. 8 Қазақстан Республикасының немесе басқа мемлекеттің аумағында экстремизімді немесе ланкестік қызметті жүзеге асырушы шетелдік немесе халықаралық ұйымды экстремистік немесе ланкестік ұйым деп тану туралы арыз бойынша сот ісі . . . 43

Азаматтық хал актілерін жазудағы қателіктерді анықтау . . . 45

2. 10 Нотариалдық іс-әрекеттерге немесе олардан бас тартқаны туралы арыздарды (шағымдарды) қарау . . . 46

2. 11 Жоғалған құнды қағаздарға немесе ордерлі құнды қағаздарға құқықты қайта қалпына келтіру (шақырту ісі) . . . 51

2. 12 Аралық соттардың шешімдеріне шағымдану туралы істер бойынша

сот ісі . . . 53

2. 13 Жойылған сот және атқару ісін қайта қалпына келтіру . . . 55

Қорытынды . . . 58

Пайдаланған әдебиеттер тізімі . . . 60

КІРІСПЕ

Тақырыптың өзектілігі. Еліміз егеменді ел болып қалыптасқаннан бергі қоғам өмірінің барлық жағын демократияландыру, заңдылық пен құқықты, тәртіпті нығайту, азаматтардың құқықтарымен заңды мүдделерін сенімді түрде қорғауды қамтамассыз ету, әлеуметтік әділеттілік принциптерін қатаң сақтауы және заңдылық пен құқық тәртібіне байланысты тәжірбиелік міндеттерді шешуде мемлекетіміздің құқықтық жүйесінің бір тармағы болып табылатын азаматтық іс жүргізу заңының рөлі едәуір деп айтуға болады.

Азаматтық іс жүргізу құқығы немесе оның қысқаша атауы, азаматтық сот ісі - заң факультеттеріндегі өзіндік оқу курсы болып табылады. Бүгінгі күнде қолданыстағы мемлекеттік стандартқа сай заңгерлерді дайындау бойынша азаматтық іс жүргізу құқығы мамандықтарына қарамастан заң оқу орындарындарындағы білімнің міндетті құрамдас бөлігі болып табылады. Қазақстан Республикасының «Азаматтық іс жүргізу құқығының» қысқаша мазмұнына тоқталатын болсақ ол, философия, логика, психология сияқты бірқатар өзге ғылымдардың білімдеріне негізделеді және құқықтық оқу пәндерімен (азаматтық құқық, төрелік құқық, әкімшілік құқық, отбасылық құқық, халықаралық жеке құқық, криминалистика және т. б. ) өзара тығыз байланыста жүзеге асады. Осы азаматтық іс жүргізу құқығын өзге пәндермен бірге жалпы игеру кәсіби қызметте алған білімді тәжірбиеде қолдана білетін азаматтық сот ісінің мәселелерін игерумен байланысты оларды дайындаудың негізі болып табылады.

Қазақстан Республикасында азаматтық істер бойынша құқықтарды қорғауды бүгінде жалпы соттардан басқа азаматтар мен заңды тұлғалардың құқықтық қарым-қатынастарынан туындаған құқықтарын қорғау міндетті заңмен жүктелген экономикалық, әскери, әкімшілік, төрелік және аралық соттар жүзеге асырады. Соңғылары қазіргі кезде елдігіміз адам, азамат құқықтарының артықшылықтарын танудан, азаматтық қоғамның дамуынан, өкімет билігінің бөліну принципінің жүзеге асуынан, өзіндік сот жүйесінің түзілуінен көрінетіндіктен маңызды болып саналады. Осындай жағдайларда әрбір тәжірибе жинақтаушы заңгер жеке қызмет ете ме немесе қызметте ме, оған қарамастан азаматтық іс жүргізу заңдылықтары саласындағы негізгі білімі болуы керек. Сонымен бірге, осы құқықпен реттелетін жағдайларға, талап етуші, талап етушінің немесе жауап берушінің өкілі, жауап беруші, куәгер ретінде сотқа шақырылуы, қорғаушыны қажет ететін және т. б. жағдайлар кездесетін болғандықтан, азаматтық іс жүргізу құқығын тек қана заңгер ғана емес, кез келген азамат жақсы білуі керек, яғни өзіңнің азаматтық және іс жүргізу құықтарың мен міндеттерің туралы нақты ұғымың болуы керек.

Қазақстан Республикасының іс жүргізу заңының барлық негізгі мәселелері қысқаша түрде баяндалған. Осы заңды білу үшін нормативті материалды білу керек яғни, Қазақстан Республикасының Азаматтық іс жүргізу кодекісін, адаммен азаматтардың құқықтарын, бостандықтары мен мүдделерін сот жүзінде қорғау күштерінің мәселелерін түсінуге ықпал ететін идеяларды, көзқарастарды меңгеруді қарастырған.

Тақырыптың зерттелген деңгейі. «Ерекше сот ісін жүргізу» атты дипломдық жұмысты жазу барысында Қазақстан Республикасының Ата заңына негізделген азаматтық құқық және азаматтық іс жүргізу заңдарын, әр түрлі нормативтік құқықтық актілерді және өндірістік тәжірибеден алынған іс құжаттарды сонымен қатар, мына ғылымдардың әдеби еңбектеріне сүйендік: З. Х. Баймолдин., Ү. Нұрмашева., Ф. Нұрмашева., Ғ. А. Жаилин., Ғ. Төлеуғалиев., М. К. Треушникова., А. А. Мельников., М. К Юркова., М. К. Сулейменовтың және тағы да басқа заң әдебиеттерінен қарастырылып отыр.

Тақырыптың мақсаты және міндеттері Дипломдық жұмыстың негізгі мақсаты деп - азаматтық іс жүргізу құқығындағы ерекше сот ісін жүргізудің негізгі ұғымын, ерекшелігін, түрлерін зерттеу болып табылады. Жалпы азаматтық іс жүргізу құқығы деп - бұл азаматтық істер бойынша сот төрелігіне жіберу кезіндегі сот пен іске қатысушылар арасындағы қоғамдық қарым-қатынастарды реттейтін іс жүргізу нормаларының белгілі бір жүйеде орналасқан жиынтығынан тұратын құқық саласын айтамыз. Ал азаматтық сот істеріндегі ерекше сот ісі талап қою ісіне қарағанда құқық туралы даудың, дауласатын, қарама-қарсы заңды мүдделері бар тараптардың жоқтығымен ерекшеленеді. Істе арызданушылар мен мүдделі тұлғалар ғана қатысады. Ерекше сот ісі талап қою емес, бір жақты сот ісі ретінде сипатталады. Бұл істі қарау тәртібі жалпы принциптерге негізделген және тараптардың немесе құқық туралы даудың жоқтығынан бұл сот ісінде тартыстық принциптер аз қолданады.

Жалпы азаматтық сот ісінің түрлеріне тоқталатын болсақ - даулы материалды-құқықтық қарым-қатынастардың сипатына қарай сот талқылауы тақырыбының азаматтық процестегі сот ісінің үш түрі болады. Атап айтқанда:

талап қою бойынша іс жүргізу,
ерекше талап қоюмен іс жүргізу;
бұйрық арқылы іс жүргізу болып табылады.

Сот ерекше талап қою іс жүргізу тәртібімен қаралатын істердің түрлері ҚР АІЖК-нің 289-бабында қарастырылған.

Азаматтық сот ісін жүргізу міндеттері деп - азаматтардың, мемлекет пен ұйымдардың бұзылған және жоққа шығарылған құқықтарын, заңмен қорғалатын мүдделерін қорғау, заңдылық пен құқық тәртібін нығайту, құқық бұзушылықтың алдын алу жұмыстары міндеттелген.

Жұмыстың объектісі және пәні - деп азаматтық іс жүргізу құқығы ғылымы азаматтық іс жүргізу жөніндегі ұғымдаран, көзқарастардан, пікірлермен жасалған қорытындылардан тұрады. Азаматтық құқық білімінің пәні аталған құқық саласымен ол реттейтін қатынастар, азаматтық құқықтың тарихы, оның даму келешегі мен тәжірбиеде қолданылуы болып табылады. Азаматтық іс жүргізу ұғымының өзі құқықтың саласы және заң ғылымының жүйесін белгілеу үшін қолданылуы мүмкін. Оның біріншісінде құқықтық нормалардың жиынтығы, ал - екіншісінде білімнің жиынтығы арқау болады. Атап айтқанда:

Қазақстан Республикасының Конституциясы, нормативтік құқықтық актілер, Президенттің жарлықтары, азаматтық құқық, азаматтық іс жүргізу заңы және т. б. заңдармен негізделген.

Жалпы айтқанда азаматтық іс жүргізу құқығының пәні - деп «Азаматтық іс жүргізу құқығының тақырыбымен әдісі», «Азаматтық іс», «Азаматтық іс жүргізу құқығы ғылымы және оның объектісі», «Азаматтық іс жүйесі», «Азаматтық іс кезеңдері» және тағы басқа заңдардың негізгі бастапқы ұғымдар туралы түсінігі болуы керек.

Азаматтық іс жүргізу құқық нормаларын құқықтық реттеу объектісіне азаматтық істер бойынша сот ісі саласындағы қоғамдық қарым-қатынастар жатады.

Азаматтық іс жүргізу құқығы ғылымының объектісіне құқық саласы мен жалпы сот істерін жүргізуге құқылы соттарда әділсоттылықты жіберу кезінде туындаған қоғамдық қарым-қатынастар ретіндегі азаматтық іс жүргізу құқығының өзі де жатады.

Қорғауға ұсынылған ережелер:

Жоғарыда айтып кеткендей, осы дипломдық жұмысымда, азаматтық іс жүргізу заңына негізделген ерекше сот ісін жүргізудің ұғымымен түрлерін және негізгі бағыттарын өндірістік тұрғыдан қарағанда, қоғамға тиетін ықпалын зерт теу болып отыр.

Мемлекетіміз Тәуелсіз Егеменді ел болып, байрағымызды биікке көтеріп, әлемнің алдыңғы қатарлы елдерімен қарым-қатынасты жақсарта отырып, көптеген жетістіктерге қол жеткізгеніміз мәлім. Бұл жетістіктердің бірі адам құқығы мен бостандықтарын бірінші орынға қойып, оларды мемлекет тарапынан қорғауға алуға қатысып, 1995 жылы 30-тамызда бүкілхалықтық референдум арқылы қабылданған Ата заңымыздың 1-бабында «Қазақстан Республикасы өзін демократиялық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтік мемлекет ретінде орнықтырады: оның ең қымбат қазынасы - адам және адамның өмірі, құқықтары мен бостандықтары» делінген. Бүгінгі күнде алаңдататын мәселе, бұл мемлекетіміздің бірлігі және қоғамыздың тыныштығы болып отыр. Осы дипломдық жұмысты жазу барысында азаматтық құқық заңының және азаматтық іс жүргізудің қоғамдағы қолданып отырған заң талаптарының нормаларын негізге ала отырып алға қойылған келесі ережелерді ұсынамын:

ерекше сот ісін жүргізудің философиялық ғылым саласының тұрғысынан қарастыру;
ерекше сот ісін жүргізудің өзектілігі және зерттелу деңгейі;
ерекше сот ісін жүргізудің мақсаты мен міндеттерінің мәні;
ерекше сот ісін жүргізудің объектісі мен пәні;
ерекше сот ісін жүргізудің ғылыми әдістемелік негіздері;
ерекше сот ісін жүргізудің түсінігі мен түрлері;
ерекше сот ісін жүргізудің құрлымын қарастыру;

Жұмыстың ғылыми әдістемелік негіздері Азаматтық іс жүргізу құқығының ғылымы құқықтық білімдердің терең салаларының қатарына жатады. Оның мәні азаматтық істер бойынша әділсоттылықты жүзеге асыру барысындағы азаматтық іс жүргізу құқығының жауапты рөлімен анықталады.

Азаматтық іс жүргізу құқық теориясында азаматтық іс тақырыбы мен азаматтық іс жүргізу құқығы тақырыбына қатысты өзге көзқарас айтылған. Азаматтық құқықты қорғауды тек сот қана емес, өзге де органдар жүзеге асыратыны ескертілген. Осыған байланысты кейбір ғалымдар мемлекеттік органдар мен қоғамдық ұйымдардың құқық және құқықты қорғау туралы дауларды шешу бойынша қызметін азаматтық іс деп санау қажет деген тұжырымға келді. Мемлекеттің барлық органдары мен аталған тұжырымдама бойынша құқық қорғайтын қоғамдық ұйымдардың қызмет тәртіптерін реттейтін құқық нормаларының жиынтығын азаматтық іс жүргізу құқықтарының бір саласы деп қарау керек. Басқа ғалымдар бұл тұжырымдармен келіспейді. Олар азаматтық істі әділ сотты жүзеге асыратын жалпы әділетті соттардың қызметі нысаны деп есептейді. Бұл нысан тек соттарға ғана айырықша тән. Сот қорғауын құқық қорғаудың өзге де нысандарымен теңестіруге болмайды деген пікірмен келісуі керек.

Азаматтық іс жүргізу құқығының әдісі, азаматтық іс жүргізу құқығы қоғамдық қарым-қатынастарды диспозициялы-рұқсатты әдіспен реттеп отырады. Бұл азаматтық істерді тудыру соттың емес, мүдделі адамдардың бастамасы екендігін білдіреді. Сот өз бастамасы бойынша азаматтық іс қозғамайды. Сот актілеріне шағымдану және олардың орындалуы әдетте мүдделі іс жүргізуге құқылы субъектілердің ерік білдірулеріне байланысты. Азаматтық іс жүргізу нормаларының көпшілігі тыйым салынатын емес, рұқсат етілетін сипатқа ие. Процеске қатысушылар іс жүргізу нормаларында қарастырылып, рұқсат етілген өздеріне қатысты бір іс жүргізушілік әрекетпен айналыса алады.

Жұмыстың құрылымы. Жалпы құқық жүйесі дегеніміз сол мемлекеттегі құқықтық нормалардың жиынтығын қамтитын ғылыми әрі нақты құбылыс болып табылады. Құқықтың әр саласына белгілі бір жүйе тән. Азаматтық құқық оның ішінде азаматтық іс жүргізу құқығы Қазақстан Республикасындағы құқықтық-нормативтік құжаттар жағынан ең ауқымды да күрделі заң саласы болып есептеледі . Нормалардың әр алуандығына қарамастан азаматтық іс жүргізу құқығының жүйесі логикалық талаптарға сай келеді, яғни ол іштей салаларға тән ерекшелік оның құрылымдары мен оның бөліктеріне бөлінеді. Ішкі салаларға тән ерекшелік оның құрылымдарына тұтастай енетін жекеленген және жалпы ережелерді бөліп қарау мүмкіндігі деуге болады. Мұндай құрылымдардың мазмұны бір келкі келеді, оны құқықтық реттеудің бір арнаға жинақталуынан және заңдық ерекшеліктерінен деп түсінген жөн.

Азаматтық іс жүргізу құқығында негізгі құрылым болып, негізінен азаматтық іс жүргізу құқығының жалпы ережелері, бірінші сатыдағы сотта іс жүргізу, бұйрық арқылы іс жүргізу, талап қою бойынша іс жүргізу, ерекше талап қоюмен іс жүргізу, ерекше іс жүргізу, сот актілерін қайта қарау бойынша іс жүргізу, жойылған сот ісін немесе атқару ісін жүргізуді қалпына келтіру, халықаралық сотта іс жүргізу болып табылады. Осы азаматтық іс жүргізу құқығындағы ерекше іс жүргізу туралы құрылымын қарайтын болсақ,

- заңды мәні бар деректерді анықтау;

- азаматты хабарсыз-ошарсыз жоғалған деп тану және азаматты өлді деп хабарлау;

- азаматтың іс әрекетке қабілеті шектеулі немесе іс-әрекетке қабілетсіз деп

тану туралы;

- азаматты психиатриялық ауруханаға мәжбүрлі түрде жатқызу туралы;

- заңды тұлғамен жеке кәсіпкрлердің банкрот болғандығы туралы;

- жылжымалы мүліктің қожайыны жоқ деп тану және жылжымайтын

мүлікке коммуналдық меншік құқығы бар деп тану туралы;

- баланы (ұл, қыз) асырап алу туралы;

- Қазақстан Республикасының немесе басқа мемлекеттің аумағында

экстремизімді немесе ланкестік қызметті жүзеге асырушы шетелдік

немесе халықаралық ұйымды экстремистік немесе ланкестік ұйым деп

тану туралы;

- Азаматтық хал актілері жазбаларын дұрыс емес деп тану туралы,

- Нотариалдық іс-әрекеттерге шағымдану немесе оның жүзеге асуына қарсы болу туралы;

- Мәлімдеушінің жоғалған құнды қағаздары және ордері бар құнды қағаздар бойынша құқықты қайта қалпына келтіру (шақырту сот ісі) ; туралы құрылымдардан тұрады.

АЗАМАТТЫҚ ІС ЖҮРГІЗУ ҚҰҚЫҒЫНЫҢ ЖАЛПЫ СИПАТТАМАСЫАзаматтық сот өндірісінің түсінігі және түрлері

Азаматтық іс жүргізу құқығындағы сот өндірісінің түсінігі мен түрлерін айтпастан бұрын, азаматтық іс жүргізу құқығы ғылымының ұғымы, тақырыбы мен әдісіне тоқталатын болсақ, теорияда құқықтың барлық салалары материалды (реттелуші) және іс жүргізушілік болып екіге бөлінеді. Құқықтың іс жүргізу салаларына азаматтық іс жүргізу құқығы, қылмыстық іс жүргізу құқығы, әкімшілік іс жүргізу құқығы жатады.

Азаматтық іс жүргізу құқығы - бұл азаматтық істер бойынша сот төрелігіне жіберу кезіндегі сот пен іске қатысушылар арасындағы қоғамдық қарым-қатынастарды реттейтін іс жүргізу нормаларының белгілі бір жүйеде орналасқан жиынтығынан тұратын құқық саласы.

Азаматтық істер бойынша процеске қатысушылардың әрқайсына азаматтық

іс жүргізу құқық нормаларымен іс жүргізу құқықтары мен міндеттері бекітілген. Мысалы, сот өзінің жүргізетін істерін қарауға және шешуге құқылы. Ол мемлекет алдында сотты әділ жүргізуге міндетті. Сот процестің өзге қатысушыларына бұйрықпен өкілеттік етеді. Сонымен бірге іске қатысушылардың және процестің өзге де қатысушыларының құқықтарын қатаң сақтауға міндетті.

Азаматтар мен ұйымдар процеске қатысуға, өтінім беруге, өз талаптарының негіздерін дәлелдеуге, соттың шешкен шешіміне шағымдануға, шешімнің орындалуына қатысуға құқылы. Оларға іс жүргізу кешендерімен қатар мынадай іс жүргізу міндеттері де жүктелген: өздерінің іс жүргізу құқықтарын адал пайдалану, сот шығындарын төлеу, соттың шақыруларына келу, дәлелдемелерді ұсыну. Процестің қандай да бір қатушысының әрбір іс жүргізу әрекеті олардың іс жүргізу құқықтарын жүзеге асыру мен заңда қарастырылған міндеттерін атқару нәтижесі болып табылады. Азаматтық іс жүргізу курсын оқу пәні ретінде игермес бұрын «азаматтық іс жүргізу құқығының тақырыбы мен әдісі», «азаматтық іс жүргізу құқығы», «азаматтық іс», «азаматтық іс жүргізу құқығы ғылымы және оның объектісі», «азаматтық іс жүйесі», «іс кезеңдері» және т. б. сияқты негізгі бастапқы ұғымдар туралы түсінігінің болуы керек.

Азаматтық іс жүргізу құқығының нормалары сот процесінің бүкіл барысын анықтайды, әрбір субъект үшін тиісті және мүмкін шекте азаматтық іс жүргізу қарым-қатынастарын бекітеді.

Азаматтық іс тақырыбы мен азаматтық іс жүргізу құқығының тақырыбын ажырата білу керек. Белгілі бір іс жүргізу нысанында әділ сотты жүзеге асыратын сот қызметі ретіндегі азаматтық іс тақырыбына нақты азаматтық істер жатады. Құқықтық сала ретіндегі азаматтық іс жүргізу құқығының тақырыбына азаматтық істің өзі жатады, яғни соттың және басқа қатысушылардың іс-әрекеті, сондай-ақ сот қаулыларын орындайтын органдардың белгілі бір деңгейдегі қызметі.

Азаматтық іс жүргізу құқық теориясында азаматтық іс тақырыбы мен азаматтық іс жүргізу құқығы тақырыбына қатысты өзге көзқарас айтылған. Азаматтық құқықты қорғауды тек сот қана емес, өзге де органдар жүзеге асыратыны ескертілген. Осыған байланысты кейбір ғалымдар мемлекеттік органдар мен қоғамдық ұйымдардың құқық және құқықты қорғау туралы дау-дамайларды шешу бойынша қызметін азаматтық іс деп санау қажет деген тұжырымға келді. Мемлекеттің барлық органдары мен аталған тұжырымдама бойынша құқық қорғайтын қоғамдық ұйымдардың қызмет тәртіптерін реттейтін құқық нормаларының жиынтығын азаматтық іс жүргізу құқықтарының бір саласы деп қарау керек. Басқа ғалымдар бұл тұжырымдармен келіспейді. Олар азаматтық істі әділ сотты жүзеге асыратын жалпы әділетті соттардың қызмет нысаны деп есептейді. Бұл нысан тек соттарға ғана айырықша тән. Сот қорғауын құқық қорғаудың өзге де нысандарымен теңестіруге болмайды деген пікірмен келісу керек.

Азаматтық іс жүргізу құқығының әдісі. Азаматтық іс жүргізу құқығы қоғамдық қарым-қатынастарды диспозициалы - рұқсатты әдіспен реттеп отырады. Бұл азаматтық істерді тудыру соттың емес, мүдделі адамдардың бастамасы екендігін білдіреді. Сот өз бастамасы бойынша азаматтық іс қозғамайды. Сот актілеріне шағымдану және олардың орындалуы әдетте мүдделі іс жүргізуге құқылы субъектілердің ерік білдірулеріне байланысты. Азаматтық іс жүргізу құқығының нормаларының көпшілігі тыйым салынатын емес, рұқсат етілетін сипатқа ие. Процеске қатысушылар іс жүргізу нормаларында қарастырылып, рұқсат етілген өздеріне қатысты бір іс жүргізушілік әрекетпен айналыса алады.

Қоғамның қазіргі заманғы даму кезеңінде азаматтық іс жүргізу құқығы нормаларының мүлтіксіздігі мен даму деңгейі оларды дәл сақтаған жағдайда қолдану кезінде соттардың әділсоттылық міндеттерін орындауын анықтайды.

Азаматтық іс жүргізу құқығының ғылымы құқықтық білімдердің терең салаларының қатарына жатады. Оның мәні азаматтық істер бойынша әділсоттылықты жүзеге асыру барысындағы азаматтық іс жүргізу құқығының жауапты рөлімен анықталады.

Жалпы сот істерін жүргізуге құқықты соттарда сот өкімі азаматтық және қылмыстық сот ісі арқылы жүзеге асырылады. Қазақстанда азаматтық сот ісі тәртібімен азаматтық істердің көпшілігі қарастырылады және оған рұқсат етіледі. Олардың қатарына Қазақстан Республикасының Конституциясында және азаматтар мен ұйымдардың саяси, еңбек, азаматтық, отбасылық, тұрғын үй, жер және өзге де құқықтары мен бостандықтарының өзге заңдарында бекітілген қорғау мен күзет туралы істер бар.

Азаматтық іс жүргізу құқығы - азаматтық істер бойынша әділсоттылықты жүзеге асыру барысында процеске қатысушылар мен жалпы сот істерін жүргізуге құқылы соттың арасында туындайтын қоғамдық қарым-қатынсатарды реттейтін нормалар жиынтығынан тұратын құқық саласы.

Азаматтық іс жүргізу құқығы (процесс) ғылымы азаматтық істерді қарастыру мен әділсот органы ретінде сотқа жүктелген міндеттерді орындау кезіндегі соттардың іс-әрекеттеріндегі қоғамдық қарым-қатынастарды зерттейді. Ол іс жүргізу нормаларын тәжірибеде қолданумен байланыстыра зерттейді және азаматтық-құқықтық даулардың туу себептерін талдайды және соттардағы істердің сот тәжірибелерін жинақтап қорытындылайды.

Сондықтанда азаматтық іс жүргізу құқығы ғылымының объектісіне құқық саласы мен жалпы сот істерін жүргізуге құқылы соттарда әділсоттылықты жіберу кезінде туындаған қоғамдық қарым-қатынастар ретіндегі азаматтық іс жүргізу құқығының өзі жатады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.