Валюталық реттеу қызметі

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 54 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе . . .

Кіріспе . . .: I Валюталық реттеудің мәні мен экономикалық мәні . . .

6: 10

Кіріспе . . .: 1. 1 Валюталық нарық ұғымы мен оның түрлері . . .

6: 10

Кіріспе . . .: 1. 2 Валюталық реттеу мәні және механизмі . . .

6: 26

Кіріспе . . .: II Қазақстан Республикасындағы валюталық реттеу аспектісі . . .

6: 33

Кіріспе . . .: 2. 1 Валюталық реттеудiң мақсаты және әдiстерi . . .

6: 33

Кіріспе . . .: 2. 2 Қазақстан Республикасындағы валюталық реттеуді жетілдіру жолдары . . .

6: 47

Кіріспе . . .: 2. 3 Шетел валютасындағы саудалық емес операциялардың есебі.

6: 49

Кіріспе . . .: III Қазақстан Республикасының валюталық реттеу қызметінің даму жолдары . . .

6: 58

Кіріспе . . .: Қорытынды . . .

6: 60

Кіріспе . . .: Қолданылған әдебиеттер тізімі . . .

6: 63

Кіріспе

Валюталық реттеу - валюталық құндылықтармен мәмiлеге отыру тәртiбiмен есептердi регламинттеуге бағытталған мемслекеттiң қызметi. Егер валюталық реттеу көмегiмен мемлекет бақылауына валюталық операцияларды, шетел заңды және жеке тұлғаларға кредиттер мен қарыз берiлдi, валютаны әкелу әкету шетелге аударуды, сол арқылы валюталық тұрақтылығы мен төлем балансының тепе-теңдiгiн қолдауға тырысады.

Дағдарыс құбылыстарының тереңдеуiмен валюталық реттеу сферасының кеңею тенденциясы байқалады. Көптеген елдерде шетелге валютаның шығаруға лимиттер бекiтiлген, шетел заңды тұлғаларының кредит беруге рұқсатын арнайы жүйесi енгiзiлген.

Қазақстан Республикасы көбiне нормативтi болып табылатын яғни халықаралық валюталық келiсiмге отыру мен нормативтi актiлердi шығару арқылы жүзеге асырылады. Көптеген елдер өз елiнiң спартерлерiн олардың тапқан соммаларын шетел валютасын өткiзуге немесе белгiлi бiр банкте оны депонерлеуге мәжбiрлейдi. Батыс Европа мемлекеттерiнiң валюталық заң шығару органдары ұлттық валюталық нарықтар регламентациясын бекiтедi. Бұл елдердiң банктерi шетел қарыз алушыларына ұлттық валютада ұзақ мерзiмдi немесе орташа мерзiмдi валюта қаражатын беруге арнайы рұқсат алуы тиiс. Көп елдерде валюталық заң шығару валюталық шоттар режимiн бекiтудi, валюта әкетуге лемиттердi қарастырады.

Валюталық реттеудiң қажеттiлiгi елдер мен банктердiң валюталық тәуекелдердi азайтуға ұмтылуында. 2006 ж. қаңтарда Банктiк бақылау бойынша Базель комитетi әр валюта бойынша бөлек валюталық тәуекел және валютамен алтын бойынша аралас портфельдегi валюталық тәуекелдi есептеудiң жаңа методикасын жасады.

Валюталық шектеулер - бұл резиденттер мен бейрезиденттердiң валютамен басқа валюталық және басқа да валюталық құндылықтармен операцияларын заңды және әкiмшiлiк тиiм салу, шек қою және регламенттау. Валюталық шектеулер - валюталық саясат формаларының бiрi. Олар елдiң валюталық заңымен бекiтiледi, мемлекет аралық реттеудiң объектiсi.

Шетел валютасындағы құнды қағаздар мен валютасымен операциялар ағымдық валюталық операциялармен капитал қозғалысымен байлансты валюталық операциялар болып бөлiнедi.

Ағымдық валюталық операцияларға келесiлер жатады.

Қазақстан Республикасына және елден тавар, қызмет, жұмыс, экспорт пен импортты бойынша төлемдi дер кезiнде есеп айырысу үшiн және 180 күннен аспайтын мерзiмде импорт экспорт операцияларын несиелеу мен байланысты есеп айырысуларды жүзеге асыру үшiн шетел валюталарын тасымалдау.
180 күннен аспайтын мерзiмде қаржы несиелеу алу мен беру.
Қазақстан Республикасына және елден капитал қозғалысымен байланысты салымдар, инвестициялар несиелер мен басқа операциялар бойынша проценттердi, дивиденттердi және басқа табыстарды тасымалдау.
Қазақстан Республикасының және елден жалақы, зейнетақы, алимент, мұраны т. б. қоса алғанда, сауда емес сипатындағы тасымалдар.

Капитал қозғалысына байланысы мен валюталық операциялар келесiде.

Тiкелей инвестициялар, яғни табыс табумен кәсiпорынды басқаруға қатысуға құқық алу мақсатында кәсiпорын жарғылық қорына салыңдар.
Портфельдiк инвестициялар, яғни құнды қағаз алу.
Жылжымайтын мүлiкке жататын ғимараттар, құрылыстарға, жермен оның қайнауын қоса алғанда осыларға меншiк құқының төлеуге тасымалдар.
180 күннен асатам мерзiмге тауарлар, қызметтер мен жұмыстар экспорт пен импорттың бойынша төлемдi кейiн төлеуге рұқсат беру мен алу.
180 күннен астам мерзiмге қаржы несиелерiн беру мен алу.
Күнделiктi болып табылмайтын барлық валюталық операцияла

Кеңес одағы құрамындағы елдер егемендік алған уақыттан бастап ұлттық валютаны енгізу және ұлттық ақша бірлігін құру кезеңінен өтті. Кейбір республикалар үшін бұл кезеңінен қиындықтарға алып келсе, ал кейбір елдер үшін бұл аса қиындық тұғызбады. Реформаның бастапқы шарттары бірдей болғанымен, ақырғы нәтижесі түрлі болды. Бұрыңғы кеңес елдерінің ұлттық валюталары өзінің ішкі және сыртқы тұрақтылық деңгейімен ерекшелінді. Бұл ең алдымен ақша-несие саясатын жүргізуге және мемлекеттік басқару жүйесіндегі орталық банктің ролі мен валюталық артықшылыққа байланысты болды. Қазақстандық ұлттық валютаның егемендік алуына он төрт жылдам астам уақыт өтті. Бұл үлкен мерзім емес, бірақ нағыз Қазақстан үшін оның тарихи маңызын объективті түрде бағалау үшін жеткілікті мерзім.

Валюталық нарық әрқашанда қарама-қайшы келетін ойлар мен экономикалық қызмет қатысушыларының: мемлекеттік органдардың экспортерлердің импортерлердің, банктер, шет ел инвесторларының, халықтың және т. б. түрлі мақсаттарының сәйкес келуі қиын болатын қиылыста болады. Сондықтан, Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкісінің жүргізетін саясатына әр түрлі сындардың тағылуына мән аудару қиын емес.

Валюталық реттеу валютасы іште конвертацияланатын елдердің экономикалық саясатының құрамдас бөлігі болып табылады. Оның тактикалық мақсаты - жүргізілінетін валюталық операцияларға қойылатын шектеулерді болдырмау болып табылады.

Әдістемелік негіз ретінде “Валюталық реттеу туралы заң “, “Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінің ережелері “, сонымен қатар шетелдік және отандық авторлардың еңбектері, статистикалық көрсеткіштерді қолдандым.

Дипломдық жұмыстың басты өзектілігі - валютаны заң жүзінде нормативке сәйкес реттеу. Міне осы мәселелер дипломдық жұмыстың өзектілігі.

Осы дипломдық жұмыстың басты мақсаты - ағымдағы валюталық операцияларды жүргізу кезінде болатын төлем балансының дисбалансын қысқарту; Ағымдағы операциялар бойынша валютаның конвертациялануын қамтамасыз ету.

Міндеттері болып келесілер табылады:

Қазақстан Республикасында валюталық құндылықтардың айналысының тәртібін белгілеу;
Қазақстан Республикасының дүние жүзілік эаномикаға одан әрі кіруі үшін жағдайлар жасау;
Валюталық операциялар мен капитал легі жөніндегі ақпараттық базаны қамтамасыз ету болып табылады;
Қазақстан Республикасының ҰБ бекіткен нормативтері мен заң актілеріне сәйкес келуі керек.

I Валюталық реттеудің мәні мен экономикалық мәні.

1. 1 Валюталық нарық ұғымы мен оның түрлері.

Валюталық нарық көпшіліктің пікіріне сүйенсек, дүние жүзіндегі ең ескі, ірі және кең тараған қаржы нарығы болып табылады. Валюталық нарық, ол- бір елдің валютасы мен екінші елдің валютасын белгілі бір номиналдық бағам бойынша айырбастау жұмыстары жүргізілетін айрықша нарық. “Валюталық бағам” термині қолданылғанда екі ел валютасына қатысты бағаны немесе бір елдің ақша бірлігінің көрсеткіші болып табылатын келесі бір елдің валютасын айқындайтын номиналдық валюталық бағам туралы cөз болып отырғаны белгілі.

Халықаралық шаруашылық байланыстардың дамуы шамасына байланысты валюталық жүйе құрылды. Экономикалық тұрғыдан қарағанда - бұл шаруашылық байланыстарды интернационалдандыру негізінде тарихи түрде қалыптасқан валюталық-экономикалық қатынастар жиынтығы; ұйымдық-заңдық тұрғысынан қарағанда - белгілі бір қоғамдық-экономи-калық формация шегіндегі валюталық қатынастарды ұйымдастырудың мемлекеттік-құқықтық формасы.

Валюталық жүйелердің дамуы өз кезегінде валюта нарықтарының дамуына септігін тигізді. Валюта нарығы - FOREX (Foreign Exchange Operations - шетелдік айырбас операциялары) деп аталады.

Қазіргі уақытта валюта нарығы ең үлкен қаржы нарығы. Қазақстан Республикасына бүгінгі таңда валюта нарғына маманданған көптеген дилингтік компаниялар келіп жатыр.

Халықаралық валюталық қатынастар материалдық өндіріс саласына, сондай-ақ бөлу, айырбас және тұтыну салаларына қатысты халықаралық экономикалық қатынастарға делдал болады.

Валюталық қатынастар жағдайы ұлттық және дүниежүзілік экономиканың дамуына, саяси жағдайға, елдер арасындағы күштердің арақатынасына тәуелді.

Қазақстан Республикасында КASE қор нарығында тек акция, облигациялармен ғана емес, сонымен қатар валюталармен де операциялар жасалады. Ұлттық валютамыз - теңге 1999 жылдан бастап еркін жүзу бағамымен келе жатыр, яғни оның бағамы сұраныс пен ұсыныс арқылы анықталатын болды. Еркін жүзу бағамы - ел экономикасының жаңа дәрежеге көтерілгенінің белгісі.

Валюта нарығы ел экономикасын қан жүйесі секілді. Валюта нарығын реттеу - бүкіл ел экономикасын реттеудің алғы шарты.

Валюта дегеніміз - мемлекеттердің заңды төлем құралы ретінде қабылданған ақша бірлігі немесе банкноттар, қазыналық билеттер мен тиындар, соның ішінде қымбат металдардан жасалған тиындар (айналымнан алынған немесе алынатын, бірақ айналымда жүрген ақша белгісі мен айырбастауға жататын тиындар) түріндегі қолма-қол және аударым нысанындағы құнның ресми стандарттары, сондай-ақ, шоттардағы, соның ішінде халықаралық ақша немесе есеп айырысу бірлігіндегі қаражат.

Валюта арқылы сыртқы тауарлар мен қызметтерді пайдалануға, туризм және мемлекетгің жеке ақша қозғалысын және т. б. көптеген қызметтерді жасауға болады.

Валюталық нарық дегеніміз - ұлттық валютаны шетелдік валютаға алып сатқан кезде, ұсыныс пен сұраныс нәтижесінде қалыптасқан белгілі-бір ресми орын.

Халықаралық есеп айрысу спецификасының маңызы мынада: валюталық баға төлем құралы ретінде көбінесе шетелдік валютаны қолданады, өйткені әлі халықаралық бүкіл мемлекетгерде алуға тиісті белгілі-бір валюта жоқ, сондықтан да сыртқы саудада, несиеде, инвестицияда мемлекет аралық есеп айрысу үшін бір валютаны екінші валютаға сату керек. Валюталық курстың бағамы оны сатып алу қабілеті арқылы белгіленеді.

Валюталық бағам дегеніміз - бір ақша бірлігінің екінші ақша бірлігі- мен алғандағы бағасы. Ол нарықты экономика жағдайында сұраныс пен ұсыныстың нәтижесінде анықталады және экономиканың жағдайын көрсетеді. Валюталық бағам халықаралық сауда және капитал қозғалысында өте үлкен роль атқарады. Валюталық бағамның өзгерісін байқасақ, ол сол валютаның құнсызданғанын немесе құнының жоғарлағанын көрсетеді.

Валюталық нарықты айтқанда онда көбінесе нақты және номиналды валюталық бағам деген сөздер кездеседі. Екі елдің тауарларының қатынасы негізінде (сол елдің валютасы негізінен алынған) нақты валюталық бағамды анықтауға болады. Мемлекеттің валюталық нарығында көрсетілген валюталық бағамды - номиналды бағам деп атайды.

Валюталық бағамның үш түрі бар:

белгіленген;
өзгермелі;
аралас;

Белгіленген валюталық бағам деп - берілген мерзім ішінде өзгермей қалынған бағам; сол бағамның өзгермеуіне мемлекет өзі кепілдік береді. Белгіленген жүйенің мысалы ретінде Бреттон-Вудск жүйесі қалыптасқан.

Өзгермелі валюталық бағам кезінде ол сол валютаға байланысты бағамның сұраныс пен ұсыныс нәтижесінде қалыптасуы.

Аралас валюталық бағамның мысалы ретінде көптеген дамыған елдерді айтуға болады; оларда өзгермелі бағам да және кейбір жерлерінде белгіленген валюталық бағам да бар.

Валюталық операциялар дегеніміз - ол меншік құқығының және өзге де құқықтардың валюталық құндылықтарға ауысуына байланысты операциялар, яғни, валюталық құндылықтарды кез келген тәсілмен Қазақстан Республикасына әкелу және жөнелту, сондай-ақ Қазақстан Республикасынан әкету және жөнелту болып табылады. Валюталық операциялар ағымдагы операциялар жане капитал қозгалысына байланысты операциялар болып бөлінеді.

Ағымдагы операцияларға жататындар:

тауарлар, жұмыстар мен қызметтер үшін төлемнің не аванс төлемінің мерзімін 180 күннен аспайтын мерзімге ұзартуды көздейтін экспорт-импорт мәмілелері бойынша есеп айрысуларды жүзеге асыруға арналған аударымдар;
180 күннен аспайтын мерзімге кредиттер беру және алу;
салымдар (депозиттер), инвестициялар, заем және өзге операциялар бойынша девиденттерді, сыйақыларды жөне өзге кірістерді аудару және алу;
гранттарды қоса алғанда, сауда сипатына жатпайтын аударымдар, мұрагерлік сомманы, жалақыны, зейнетақыны, алименттерді және басқа соммаларды аудару;
капитал қозғалысына байланысты операцияларға жатқызылмайтын барлық өзге де валюталық операциялар.

Капитал қозғалысына байланысты операцияларға жататындар мыналар:

инвестицияларды жүзеге асыру;
интелектуалдық меншік объектілеріне ерекше құқықты толық беруді көздейтін мәмілелер бойынша есеп айрысуды жүргізуге арналған аударымдар;
жылжымайтын мүлікке мүліктік құқықтарды төлеуге аударымдар;
тауарлар, жұмыстар және қызметгер үшін төлемнің не аванс төлемінің мерзімін 180 күннен асатын мерзімге ұзартуды көздейтін экспор-импорт мәмілелері бойынша есеп айрысуларды жүзеге асыруға арналған аударымдар;
180 күннен асатын мерзімге кредиттер беру және алу3;

Валюталық нарығын реттеудің мағынасы мен қажеттілігі

Мемлекеттің әлем экономикасына кіруі валюталық қатынастар жүйесінің дамуына әкеледі және олар мемлекет нарығының қалыптасуына әсер етеді. Мемлекеттік реттеу елдің экономикалық қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, сыртқы экономикалық байланыстарын кеңейтуге, экономиканың тез көтерілуіне жәрдемдеседі. Мемлекетіміздің әлемнің сауда-саттық бірлестігіне кіруіне жағдайна бейімделген.

Валюталық бақылау мынандай бағыттарда жүзеге асырылады:

экспорттық-импорттық валюта бақылауы;
қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын жүргізуді бақылау;
капитал қозғалысына байланысты операцияларды бақылау;
валюта нарығындағы субектілерге инспекция жүргізу.

Валюталық реттеу дегеніміз - уәкілетті мемлекеітік органдардың (валюталық реттеу органдарының) елдің төлем балансын нығайту, ұлттық валютаның тұрақтылығың, ішкі валюта рыногын дамытуды қамтамасыз ету мақсатында валюталық операциялар жүргізу тәртібін белгілеу және оның сақталуын бақылау жөніндегі қызметі.

Валюталық нарықты құруға, мемлекеттік монаполиядан валюталық құндылыққа өту кезенінде Қазақстанда қайшылық пен үдеріс ілесе жүрді. Кейбір мекемелерге дәлелсіз жеңілдіктер берілді, әсіресе реформалаудың бастапқы кезеңіңде. Валюталық саясаттың дұрыс болмауынан сыртқы сауда операцияларына қатысушылар санының көбеюіне әкелді, ол экспорттық-импорттық операциялар бойынша ереже мен нормаларды сақтауына теріс әсер етті. Осының нәтижесі ретінде шетелге капиталдың кетуінің тұрақты тенденциясы байқалды және экспорттық түсімді жасыру, импортгық контракт есебінен аванс төлемдерін келесіде товарлармен қамтамасыз етпей ақшаны аудару сияқты жағдайлар орын алды. Осындай жағдайларда мемлекет кейбір жерінде аталмыш жеңілдіктерді толық жойып, валюталық реттеуте белсене кірісе бастады. Көкейтесті мөселелердің бірі ретінде валюталық бақылау болды.

Валюталық бақылау капиталдың ағуын сақтап қалуға багытталған, сонымен қатар ол республиканың сыртқы экономикалық қызметінің дамуына кедергі жасайды. Сондықтан қойылатын сауал экономикалық дамудың қай кезеңінде оны қолдану керек екендігінде. Өнеркәсібі дамыған елдер ДВҚ (дүниежүзілік валюталық қор) қағидаларына қарама-қайшы келетін әкімшілік әдістерін тіптен қолданбайтынына қарамастан, осы әдістерді қолдану тәжірибесі Қазақстан үшін, экономиканың дамуының әр кезеңінде, еңгізуден толық жоюға дейін, үлгі ретінде бола алады.

Валюталық реттеу органдарының биылғы жылғы алдына қойған стратегиялық міндеттерінің бірі - мемлекетте экспорттық-импорттық валюталық бақылауының нығайту.

Валюта бақылауының мақсаты валюта операцияларын жүзеге асырған кезде Қазақстан Республикасының резиденттері мен резидент еместердің заңдарды сақтауын қамтамасыз ету болып табылады.

Қазақстан Республикасында валюта операцияларын жүзеге асыратын резиденттер мен резидент еместер:

валюта бақылауы органдары мен агенттері жүргізген тексеру актілерімен танысуға;
Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген тәртіппен валюта бақылауы агенттері мен органдарының іс-әрекетіне шағым жасауға;
Қазақстан Республикасының басқа да заңдары мен нормативтік қүқықтық актілерінде көзделген өзге құқықтарды жүзеге асыруға құқығы бар.

Қазақстан Республикасында валюта операцияларын жүзеге асыратын резиденттер мен резидент еместер:

валюта бақылауы органдары мен агенттеріне барлық сүраған қүжаттар мен валюта операцияларын жүзеге асыру жөніндегі ақпараттарды беруге;
валюта бақылауы органдары мен агенттеріне өздері жүргізген тексеру барысында, сондай-ақ олардың нәтижесі бойынша түсініктеме беруге;
валюта бақылауы органдары мен агенттері жүргізген тексеру актілерінде баяндалған фактілермен келіспеген жағдайда, бұл актіге қол қоюдан бас тарту себебіне жазбаша түсініктеме беруге;
өздері жүргізетін валюта операциялары бойынша есеи жүргізіп және есеп беріп, олардың кемінде бес жыл сақталуын қамтамасыз етуге;
валюта бақылауы органдарының анықталған тәртіп бүзушылықтарды жою жөніндегі талаптарын (нүсқауын) орындауға;
Қазақстан Реслубликасының вапюта заңдарында белгіленген басқа талаптарды орындауға міндетті.

Шетел валютасының құны ұлттық ақша бірлігінде өссе, ол ұлттық валютаның құнсыздануы деген сөз, және де керісінше, шетел валютасының құны ұлттық ақша бірлігіңде төмендесе, ол- ұлттық валюта құнының өсуі.

Валюталық нарықта сатылатын ақша активтерінің басым бөлігі бір-бірімен сауда жүргізетін ірі банктерден қайтарып алынатын депозит түріне ие. Тек нарықтың мардымсыз бөлігі ғана нақты ақша айырбасына ие. Жекелеген жағдайларда банкаралық валюталық нарықта валюталық бағамның негізгі котировкалары жүзеге асырылады.

Еліміздің ішіндегі ақша ағымының қозғалысына қызмет ететін ұлттық валюталық нарықтар тауарлардың, қызмет көрсету мен капиталдың халықаралық қозғалысымен байланысты валюталық операциялар мен есептіліктер жүргізілетін дүниежүзілік валюталық нарыққа теңелген. Дүйсенбіден жұмаға дейін тәулік бойы қызмет ететін дүниежүзілік валюталық нарық телефон, компьютер желісі, телеграф, телекс секілді қазіргі заманғы коммуникация құралдарының көмегімен барлық ұлттық валюталық нарықтарды байланыстырып тұрады.

Валюталық нарық операциялардың кең ауқымдылығымен және олардың ұзақ мерзімді аралықтарда жүзеге асырылатындығымен ерекшелінеді.

Валюталық нарықта орталық және коммерциялық банктер, валюталық биржалар, брокерлік агенттіктер, қаржы институттары мен халықаралық корпорациялар қатысады. Валюталық нарықтың негізгі қатысушылары - өз портфельдерін, шетел активтерінің есебінен толтырып қана қоймай, сонымен қатар экспортер, импортер ретіңде сыртқы нарыққа шығатын фирмалардың атынан валюталық істерін жүргізетін коммерциялық банктер болып табылады. Әр елдің қызмет көрсету мен тауарларды экспортқа шығару, импорттау бойынша валюталык жұмыстары ұлттық валюта құнын анықтаудың негізін құрайды.

Өз елінен тыс жерлерде жүрген саяхатшылар, шетел экономикасына капитал салатын жеке инвесторлар секілді валюталық нарықтың жекелеген қатысушылары банктер мен банктік емес қаржы институттарының қызметін пайдаланады.

Банктер шетел валютасына деген сұраныс пен ұсыныс арасында делдалдық қызметтер атқарады. Банктің валюталық бөлімінің негізгі жұмысы клиенттерге, активтері мен капиталдарын бір валютадан екінші валютаға ауыстыруды қамтамасыз ету. Бұл конверсия “ақшалай шарт жасау” немесе “мерзімге шарт жасау” түрінде болуы мүмкін. Банктің бұл саладағы іс-әрекеті дүние жүзілік нарықтық орталықтарда бәсекелестік валюта құнының бір жүйелі диапазонын жасау тенденциясынан сырт қала алмайды.

Егер, бір мезгілде бір қаржы орталығында нарықтық баға орташа бағадан тым алшақ кетсе, тұрақтылық осы жағдайдан пайда көру процесін атқаратын арбитраж арқылы орнатылады. Демек, валюталық бизнес ақша жүйесіңде маңызды реттеуші ретінде қызмет атқарады.

Әдетте, жалпы ұлттық маңызы бар ірі банктердің, соңдай-ақ, жергілікті бизнестің халыкаралық есептілікте қызмет ететін бірқатар жергілікті банктердің білікті диллерлері жұмыс істейтін валюталық бөлімдері болады. Ал, тек өз клиенттерінің нұсқаулықтарын орындап, өз есебінен бизнеспен айналысатын банктер валюталық маманның қызметіне мұқтаж емес. Бұл жағдайда мұндай банктерге жалпы істің мән-жайын білетін қызметкері болса жетіп жатыр. Өйткені олардың міндеті, клиент пен басқа банктің арасындағы делдалдыққа және клиенттің нұсқаулықтарын кәсіби деңгейде орындауға ғана әкеп соғады.

Валюталық нарыққа, сондай-ақ, ішкі сауда операцияларын жүзеге асыратын фирмалар қатысады. Олар, шетелдік валютаға сұраныс және ұсыныс жасайды, сондай-ақ, бос валюталық калдықтарды қысқа мерзімді депозиттерге берумен айналысады. Бұл жағдайда, мұндай ұйымдар валюталық нарықпен тікелей жұмыс істей алмайды. Сондықтан конверсиялық депозиттік операцияларды коммерциялық банктер арқылы жүзеге асырады.

Валюталық нарық ең алдымен, экспортты-импортты операциялардың есептік және валюталы-несиелік қызмет көрсетуін қамтамасыз етеді, соңдай-ақ, ұлттық экономикадан тысқары капиталды инвестициялаумен байланысты валюталық операцияларды атқарады.

Бұдан басқа валюталық нарық валюталарды қауіптен сақтандыру мүмкіңдіктерін ұсынады. Мұндай сақтандыру кезінде экономикалық агенттер, капиталға теріс әсерін тигізуі мүмкін болатын валюталық бағамның құбылуымен байланысты қауіпті азайту мақсатында шетел валютасымен таза міндеттерден құтылуға тырысады, яғни осы валютадағы активтер мен пассивтер арасындағы балансты орнатуға тырысады.

Жоғарыда айтылғандармен қатар, валюталық нарық валюталық алып-сатарлықтарды жүзеге асыру, яғни валютаның болашақтағы бағасына әсер етуге мүмкіндік береді. Шетел валютасындағы алып-сатарлық операциялардың жалпы ережесі - ұлттық және шетел валюталарындағы депозиттер бойынша пайыздық бағам айырмашылығының жоғарғы шегінен валютаның құны қаншалықты құлдырауымен байланысты болуында. Дегенмен, алып-сатарлық операциялар валюталық бағамдағы мүмкін өзгерістерді нарық қатысушылары әділ болжай білген жағдайда ғана пайда әкеледі.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.