Қазақстан Республикасының тауарлар және көлік құралдарын ресімдеу
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
1. ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ТАУАР ЖӘНЕ КӨЛІК ҚҰРАЛДАРЫН РЕСІМДЕУДІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ.ӘДІСТЕМЕЛІК АСПЕКТІСІ ... ... ... ... ... 6
1.1 Кедендік ресімдеу ұғымы мен оның құжаттары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
1.2 Кедендік ресімдеудің субъектілері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
2. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ТАУАРЛАР ЖӘНЕ КӨЛІК ҚҰРАЛДАРЫН РЕСІМДЕУ, КОНТРАБАНДА МЕН КҮРЕСУ ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...21
2.1 Тауарлар мен көлік құралдарын ресімдеуде Контрабандалық тауарлармен күресу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..21
2.2 "Қорғас.Шығыс қақпасы" шекара маңы
сауда.экономикалық көрсеткіштері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...32
3. ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ТАУАР ЖӘНЕ КӨЛІК ҚҰРАЛДАРЫН РЕСІМДЕУІНІҢ БАҚЫЛАУ ТЕХНОЛОГИЯСЫН ЖЕТІЛДІРУ ЖОЛДАРЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 42
3.1 Жеке тұлғалармен тауарларды және көлік құралдарын өткізуін кедендік бақылауды жетілдіру мәселелері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...42
3.2 "Қорғас" шекара маңы саудасын дамытудағы әлемдiк тәжiрибені қолдануды нығайту ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .51
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..58
Пайдаланылған әдебиет тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..61
1. ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ТАУАР ЖӘНЕ КӨЛІК ҚҰРАЛДАРЫН РЕСІМДЕУДІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ.ӘДІСТЕМЕЛІК АСПЕКТІСІ ... ... ... ... ... 6
1.1 Кедендік ресімдеу ұғымы мен оның құжаттары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
1.2 Кедендік ресімдеудің субъектілері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
2. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ТАУАРЛАР ЖӘНЕ КӨЛІК ҚҰРАЛДАРЫН РЕСІМДЕУ, КОНТРАБАНДА МЕН КҮРЕСУ ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...21
2.1 Тауарлар мен көлік құралдарын ресімдеуде Контрабандалық тауарлармен күресу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..21
2.2 "Қорғас.Шығыс қақпасы" шекара маңы
сауда.экономикалық көрсеткіштері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...32
3. ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ТАУАР ЖӘНЕ КӨЛІК ҚҰРАЛДАРЫН РЕСІМДЕУІНІҢ БАҚЫЛАУ ТЕХНОЛОГИЯСЫН ЖЕТІЛДІРУ ЖОЛДАРЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 42
3.1 Жеке тұлғалармен тауарларды және көлік құралдарын өткізуін кедендік бақылауды жетілдіру мәселелері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...42
3.2 "Қорғас" шекара маңы саудасын дамытудағы әлемдiк тәжiрибені қолдануды нығайту ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .51
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..58
Пайдаланылған әдебиет тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..61
Қытай Халық Республикасымен кең ауқымды және өзара тиiмдi сауда-экономикалық ынтымақтастықты нығайту Қазақстан Республикасының сыртқы экономикалық байланыстарын дамытудың жалпы стратегиясының басты бағыттарының бiрi болып табылады.
Бүгiнгi күнi Қытай Қазақстанның негiзгi сауда-экономикалық әрiптестерiнiң бiрi болып табылады.
Алайда, екi ел арасындағы сыртқы сауда айналымының оң өсу серпiнiне қарамастан, өзара сауда көлемi екi елдiң нақты мүмкiндiктерiн көрсетпейдi және тұтастай алғанда, сауда саласындағы екi жақты қатынастар деңгейi мемлекеттердiң қолдағы әлеуетiне сәйкес келмейдi.
Қазақстанның шекара маңы аудандарын дамытудың әлеуетi инвестициялық ахуалдың ерекшелiктерiмен, игерiлетiн нарықтың өндiрiстiк факторларының құнымен және мемлекеттiк шекараны кесіп өтумен байланысты транзакциялық шығындармен, көлiк жағдайлары, шекаралық өтпелердiң және кедендiк бекеттердiң инфрақұрылымымен айқындалады.
Бұл аспектiлер өңiрлердiң де, сол сияқты тұтастай алғанда елдiң де әлеуметтiк-экономикалық дамуының құрамдас бөлiгi ретiнде, шекара маңы аумақтарының экономикасын көтеру мақсатында Қазақстан Республикасында шекара маңы ынтымақтастығына қарым-қатынасты өзгертудiң қажеттiлiгiн айқындайды.
Қазiргi уақытта республиканың әлеуетi халықаралық жүк ағындары жүйесiнде толық көлемде әрекет етпейді, негізгi халықаралық көлiк дәлiздерінің мамандануы соңына дейiн қалыптастырылмаған, елдiң аумағы бойынша көлiк жүк ағындарын толыққанды қалыптастыруды қамтамасыз етуге арналған халықаралық стандарттарға сәйкес көлiк жолдарының сервистiк қызметтерi мен сапасының деңгейiн арттыру талап етiледi.
Көлiк дәлiздерiнің қызметi халықаралық бизнес, трансұлттық компаниялар, отандық және шетелдiк инвесторлар өкiлдерiнiң неғұрлым көп санын, ең алдымен, бизнестi жүргiзудiң өзiнiң либералдық жағдайларымен, әсіресе, елдің орта және шағын кәсіпкерлiгін ойдағыдай дамыту үшiн қажеттi нарықтық шығындарды барынша азайтумен тартады.
Осыған байланысты "Қорғас" халықаралық шекара маңы ынтымақтастығы орталығын одан әрi дамыту тұжырымдамасы (бұдан әрi - Тұжырымдама) "Қорғас" халықаралық шекара маңы ынтымақтастығы орталығын дамытудың негiзгi мақсаттары мен мiндеттерiн қоюды әрi шешудi халықаралық трансконтинентальдық дәлiздiң бастапқы базалық элементi ретiнде болжайды.
Бүгiнгi күнi Қытай Қазақстанның негiзгi сауда-экономикалық әрiптестерiнiң бiрi болып табылады.
Алайда, екi ел арасындағы сыртқы сауда айналымының оң өсу серпiнiне қарамастан, өзара сауда көлемi екi елдiң нақты мүмкiндiктерiн көрсетпейдi және тұтастай алғанда, сауда саласындағы екi жақты қатынастар деңгейi мемлекеттердiң қолдағы әлеуетiне сәйкес келмейдi.
Қазақстанның шекара маңы аудандарын дамытудың әлеуетi инвестициялық ахуалдың ерекшелiктерiмен, игерiлетiн нарықтың өндiрiстiк факторларының құнымен және мемлекеттiк шекараны кесіп өтумен байланысты транзакциялық шығындармен, көлiк жағдайлары, шекаралық өтпелердiң және кедендiк бекеттердiң инфрақұрылымымен айқындалады.
Бұл аспектiлер өңiрлердiң де, сол сияқты тұтастай алғанда елдiң де әлеуметтiк-экономикалық дамуының құрамдас бөлiгi ретiнде, шекара маңы аумақтарының экономикасын көтеру мақсатында Қазақстан Республикасында шекара маңы ынтымақтастығына қарым-қатынасты өзгертудiң қажеттiлiгiн айқындайды.
Қазiргi уақытта республиканың әлеуетi халықаралық жүк ағындары жүйесiнде толық көлемде әрекет етпейді, негізгi халықаралық көлiк дәлiздерінің мамандануы соңына дейiн қалыптастырылмаған, елдiң аумағы бойынша көлiк жүк ағындарын толыққанды қалыптастыруды қамтамасыз етуге арналған халықаралық стандарттарға сәйкес көлiк жолдарының сервистiк қызметтерi мен сапасының деңгейiн арттыру талап етiледi.
Көлiк дәлiздерiнің қызметi халықаралық бизнес, трансұлттық компаниялар, отандық және шетелдiк инвесторлар өкiлдерiнiң неғұрлым көп санын, ең алдымен, бизнестi жүргiзудiң өзiнiң либералдық жағдайларымен, әсіресе, елдің орта және шағын кәсіпкерлiгін ойдағыдай дамыту үшiн қажеттi нарықтық шығындарды барынша азайтумен тартады.
Осыған байланысты "Қорғас" халықаралық шекара маңы ынтымақтастығы орталығын одан әрi дамыту тұжырымдамасы (бұдан әрi - Тұжырымдама) "Қорғас" халықаралық шекара маңы ынтымақтастығы орталығын дамытудың негiзгi мақсаттары мен мiндеттерiн қоюды әрi шешудi халықаралық трансконтинентальдық дәлiздiң бастапқы базалық элементi ретiнде болжайды.
1. Қазақстан Республикасының Конституциясы, 30 тамыз 1995ж.
2. Қазақстан Республикасының Кеден кодексі 20.06.05ж.
3. Қазақстан Республикасының Кеден кодексіне түсініктер/Қазақстан Республикасының кедендік бақылау Комитетінің төрағасы Б.М.Сапарбаевтың жалпы редакциясы бойынша – Астана: Кеден – Custom, 2005ж.
4. Алибеков С.Т. Таможенное право Республики Казахстан. – Алматы: Кітап, 2006
5. Сарсембаев М.А. Таможенное право Республики Казахстан. – Алматы: Данекер, 2000
6. Таможенное право: Учебник для вузов/Под редакцией М.М.Рассалова, Н.Д.Эрнашвили – второе издание, переработано и дополнено – Москва: ЮНИТИ-ДАНА, 2005
7. Габричидзе Б.Н., Чернявский А.Г. Таможенное право. Учебник для вузов – Москва: Издательско-торговая корпорация «Дашков и К», 2004
8. Давыдов Ю.Г. Таможенное право в вопросах и ответах: Учебное пособие – Москва: ТК Велби, Издательство Проспект, 2003
9. Тимошенко И.В. Таможенное право России: Курс лекций. Общая и особенная часть. Москва: Приор, 2002
10. Досмырза Д. Методическое пособие (курс лекций) по дисциплине «Таможенное право». – Астана, 2006
11. Приказ АТК РК №197 от 12.05.2003г. «О перемещении товаров под таможенным контролем»
12. Приказ АТК РК №210 от 15.05.2003г. «Об утверждении Правил принятия и формы предварительного решения»
13. Приказ АТК РК №219 от 20.05.2003г. «О декларировании товаров и транспортных средств»
14. Приказ АТК РК №221 от 20.05.2003г. «О некоторых вопросах декларирования товаров»
15. Приказ АТК РК №232 от 22.05.2003г. «Об утверждении структур электронных копий таможенных документов»
16. Приказ АТК РК №237 от 23.05.2003г. «О дополнительных положениях по таможенному оформлению»
17. Приказ АТК РК №258 от 29.05.2003г. «Об утверждении Правил отнесения участников внешнеэкономической деятельности к категории минимального риска и применения упрощенного порядка таможенного оформления»
18. Приказ АТК РК №326 от 26.06.2003г. «Об утверждении Инструкции по декларированию отдельных категорий товаров в определенных таможенных органах Республики Казахстан»
19. Приказ АТК РК №416 от 03.09.2003г. «Об утверждении Инструкции по таможенному оформлению товаров и транспортных средств, перемещаемых через таможенную границу РК»
20. Приказ АТК РК №192 от 22.04.2004г. «О таможенном оформлении автотранспортных средств»
21. Приказ АТК РК №261 от 10.06.2004г. «О внесении дополнений в некоторые приказы Председателя АТК РК по вопросу таможенного оформления»
22. Письмо АТК РК от 17.06.04г. №3-1-9/92 Полный перечень документов при таможенном оформлении товаров и транспортных средств по каждому таможенному режиму.
2. Қазақстан Республикасының Кеден кодексі 20.06.05ж.
3. Қазақстан Республикасының Кеден кодексіне түсініктер/Қазақстан Республикасының кедендік бақылау Комитетінің төрағасы Б.М.Сапарбаевтың жалпы редакциясы бойынша – Астана: Кеден – Custom, 2005ж.
4. Алибеков С.Т. Таможенное право Республики Казахстан. – Алматы: Кітап, 2006
5. Сарсембаев М.А. Таможенное право Республики Казахстан. – Алматы: Данекер, 2000
6. Таможенное право: Учебник для вузов/Под редакцией М.М.Рассалова, Н.Д.Эрнашвили – второе издание, переработано и дополнено – Москва: ЮНИТИ-ДАНА, 2005
7. Габричидзе Б.Н., Чернявский А.Г. Таможенное право. Учебник для вузов – Москва: Издательско-торговая корпорация «Дашков и К», 2004
8. Давыдов Ю.Г. Таможенное право в вопросах и ответах: Учебное пособие – Москва: ТК Велби, Издательство Проспект, 2003
9. Тимошенко И.В. Таможенное право России: Курс лекций. Общая и особенная часть. Москва: Приор, 2002
10. Досмырза Д. Методическое пособие (курс лекций) по дисциплине «Таможенное право». – Астана, 2006
11. Приказ АТК РК №197 от 12.05.2003г. «О перемещении товаров под таможенным контролем»
12. Приказ АТК РК №210 от 15.05.2003г. «Об утверждении Правил принятия и формы предварительного решения»
13. Приказ АТК РК №219 от 20.05.2003г. «О декларировании товаров и транспортных средств»
14. Приказ АТК РК №221 от 20.05.2003г. «О некоторых вопросах декларирования товаров»
15. Приказ АТК РК №232 от 22.05.2003г. «Об утверждении структур электронных копий таможенных документов»
16. Приказ АТК РК №237 от 23.05.2003г. «О дополнительных положениях по таможенному оформлению»
17. Приказ АТК РК №258 от 29.05.2003г. «Об утверждении Правил отнесения участников внешнеэкономической деятельности к категории минимального риска и применения упрощенного порядка таможенного оформления»
18. Приказ АТК РК №326 от 26.06.2003г. «Об утверждении Инструкции по декларированию отдельных категорий товаров в определенных таможенных органах Республики Казахстан»
19. Приказ АТК РК №416 от 03.09.2003г. «Об утверждении Инструкции по таможенному оформлению товаров и транспортных средств, перемещаемых через таможенную границу РК»
20. Приказ АТК РК №192 от 22.04.2004г. «О таможенном оформлении автотранспортных средств»
21. Приказ АТК РК №261 от 10.06.2004г. «О внесении дополнений в некоторые приказы Председателя АТК РК по вопросу таможенного оформления»
22. Письмо АТК РК от 17.06.04г. №3-1-9/92 Полный перечень документов при таможенном оформлении товаров и транспортных средств по каждому таможенному режиму.
МАЗМҰНЫ
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
1. Қазақстандағы тауар және көлік құралдарын ресімдеудің теориялық-
әдістемелік аспектісі ... ... ... ... ... 6
1.1 Кедендік ресімдеу ұғымы мен оның
құжаттары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ..6
1.2 Кедендік ресімдеудің
субъектілері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
10
2. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ТАУАРЛАР ЖӘНЕ КӨЛІК ҚҰРАЛДАРЫН РЕСІМДЕУ,
КОНТРАБАНДА МЕН КҮРЕСУ ЖАҒДАЙЫН
ТАЛДАУ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... .21
2.1 Тауарлар мен көлік құралдарын ресімдеуде Контрабандалық тауарлармен
күресу ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .21
2.2 "Қорғас-Шығыс қақпасы" шекара маңы
сауда-экономикалық
көрсеткіштері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
32
3. ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ТАУАР ЖӘНЕ КӨЛІК ҚҰРАЛДАРЫН РЕСІМДЕУІНІҢ БАҚЫЛАУ
ТЕХНОЛОГИЯСЫН ЖЕТІЛДІРУ
ЖОЛДАРЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ...42
3.1 Жеке тұлғалармен тауарларды және көлік құралдарын өткізуін кедендік
бақылауды жетілдіру
мәселелері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ..42
3.2 "Қорғас" шекара маңы саудасын дамытудағы әлемдiк тәжiрибені қолдануды
нығайту ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... 51
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 58
Пайдаланылған әдебиет
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... 61
Кіріспе
Қытай Халық Республикасымен кең ауқымды және өзара тиiмдi сауда-
экономикалық ынтымақтастықты нығайту Қазақстан Республикасының сыртқы
экономикалық байланыстарын дамытудың жалпы стратегиясының басты
бағыттарының бiрi болып табылады.
Бүгiнгi күнi Қытай Қазақстанның негiзгi сауда-экономикалық
әрiптестерiнiң бiрi болып табылады.
Алайда, екi ел арасындағы сыртқы сауда айналымының оң өсу серпiнiне
қарамастан, өзара сауда көлемi екi елдiң нақты мүмкiндiктерiн көрсетпейдi
және тұтастай алғанда, сауда саласындағы екi жақты қатынастар деңгейi
мемлекеттердiң қолдағы әлеуетiне сәйкес келмейдi.
Қазақстанның шекара маңы аудандарын дамытудың әлеуетi инвестициялық
ахуалдың ерекшелiктерiмен, игерiлетiн нарықтың өндiрiстiк факторларының
құнымен және мемлекеттiк шекараны кесіп өтумен байланысты транзакциялық
шығындармен, көлiк жағдайлары, шекаралық өтпелердiң және кедендiк
бекеттердiң инфрақұрылымымен айқындалады.
Бұл аспектiлер өңiрлердiң де, сол сияқты тұтастай алғанда елдiң де
әлеуметтiк-экономикалық дамуының құрамдас бөлiгi ретiнде, шекара маңы
аумақтарының экономикасын көтеру мақсатында Қазақстан Республикасында
шекара маңы ынтымақтастығына қарым-қатынасты өзгертудiң қажеттiлiгiн
айқындайды.
Қазiргi уақытта республиканың әлеуетi халықаралық жүк ағындары
жүйесiнде толық көлемде әрекет етпейді, негізгi халықаралық көлiк
дәлiздерінің мамандануы соңына дейiн қалыптастырылмаған, елдiң аумағы
бойынша көлiк жүк ағындарын толыққанды қалыптастыруды қамтамасыз етуге
арналған халықаралық стандарттарға сәйкес көлiк жолдарының сервистiк
қызметтерi мен сапасының деңгейiн арттыру талап етiледi.
Көлiк дәлiздерiнің қызметi халықаралық бизнес, трансұлттық компаниялар,
отандық және шетелдiк инвесторлар өкiлдерiнiң неғұрлым көп санын, ең
алдымен, бизнестi жүргiзудiң өзiнiң либералдық жағдайларымен, әсіресе,
елдің орта және шағын кәсіпкерлiгін ойдағыдай дамыту үшiн қажеттi нарықтық
шығындарды барынша азайтумен тартады.
Осыған байланысты "Қорғас" халықаралық шекара маңы ынтымақтастығы
орталығын одан әрi дамыту тұжырымдамасы (бұдан әрi - Тұжырымдама) "Қорғас"
халықаралық шекара маңы ынтымақтастығы орталығын дамытудың негiзгi
мақсаттары мен мiндеттерiн қоюды әрi шешудi халықаралық
трансконтинентальдық дәлiздiң бастапқы базалық элементi ретiнде болжайды.
Қазақстан Республикасындағы кеден ісі тауарлар мен көлік құралдарын
Қазақстан Республикасының кедендік шекарасы арқылы өткізудің, кедендік
ресімдеу мен кедендік бақылаудың, кедендік режимдерді қолданудың, кедендік
төлемдері және салықтарды алудың, кеден ісі саласындағы құқық
бұзушылықтарға қарсы күрес жүргізудің тәртібі мен шарттарын, мемлекет пен
сыртқы экономикалық және өзге де қызметті жүзеге асырушы тұлғалардың
арасындағы билік қатынастарына негізделген кеден саясатын іске асырудың
басқа да құралдарын қамтиды.
Кеден ісінің құрылымы: кедендік шекара арқылы тауарлар мен көлік
құралдарды өткізу; кедендік режимдер; кедендік төлемдер; кедендік ресімдеу;
кедендік бақылау; кедендік статистика, сыртқы экономикалық қызметтің тауар
номенклатурасы; жауапкершіліктің құқықтық реттелуі.
Қазақстан Республикасының кеден заңдары Қазақстан Республикасының
Конституциясына негізделеді және Кеден кодекстен, сондай-ақ қабылдануы
Кеден кодексте көзделген өзге де нормативтік құқықтық актілерден тұрады.
Егер Қазақстан Республикасы бекіткен халықаралық шартта Кеден кодекстегіден
өзгеше ережелер белгіленсе, онда халықаралық шарттың ережелері қолданылады.
Қазіргі кеден ісінің дамуының негізгі бағыттары мынадай:
• сыртқы сауда тауар айналымын жетілдіру;
• тауарларды кеден шекарасы арқылы өткізген кездегі кедендік ресімдеу
мен кедендік бақылауды жетілдіру;
• кедендік әкімшілік жүргізуді жетілдіру;
• кедендік рәсімдерді жеңілдету және негізгі кедендік ресімдеудің
уақытын азайту;
• кеден органдарындағы сыбайлас жемқорлыққа жол бермеу және болдырмау;
• кедендік құқық бұзушылықтар және қылмыстармен жоғары дәрежеде күрес
жүргізу және т.б.
Осылардың барлығы қазіргі уақыттағы Қазақстанның Бүкіләлемдік Сауда
Ұйымына кіруіне бағытталған және Қазақстан Республикасының кеден ісін
халықаралық сатандарттарға сәйкестіру мақсатындағы шаралар деп айтуға
болады.
Қазақстан Республикасы Кеден кодексінің 6 бабына сәйкес Қазақстан
Республикасының кедендік аумағын құрғақтағы аумақ, аумақтық сулар (теңіз)
және ішкі сулар, олардың үстіндегі әуе кеңістігі, сондай-ақ Қазақстан
Республикасының құрлықтық қайраңында орналасқан жасанды аралдар,
қондырғылар, ғимараттар және кеден ісі саласында Қазақстан Республикасының
юрисдикциясында ғана болатын өзге де объектілер құрайды.
Қазақстан Республикасының аумағында құрылған арнайы экономикалық
аймақтың аумағы Қазақстан Республикасының кедендік аумағының бір бөлігі
болып табылады.
Қазақстан Республикасы кедендік аумағының шектері, сондай-ақ арнайы
экономикалық аймақтардың периметрлері Қазақстан Республикасының кедендік
шекарасы болып табылады. Кедендік шекара - Қазақстан Республикасының
кедендік аумағының шектерін белгілейтін сызық пен осы сызық бойынша өтетін
вертикалды бет. Кедендік шекара Қазақстан Республикасының Мемлекеттік
шекарасына дәл келуі мүмкін.
Қазақстан Республикасында Қазақстан Республикасының ішкі және сыртқы
саясатының құрамдас бөлігі болып табылатын бірыңғай кеден саясаты жүзеге
асырылады. Өзінің құрамы бойынша ол сыртқы сауды айналымын реттеу үшін
мемлекетпен қабылданатын шаралар жүйесін құрайды.
Кеден саясаты өз өкілеттіктері шегінде Қазақстан Республикасының
орталық атқарушы органдарының қарауына жатады. Қазақстан Республикасының
кеден органдары кеден саясатын құруына қатысады және оны жүзеге асырады.
Қазақстан Республикасының экономикасын ынталандыру және экономикалық
мүдделерін қорғау, тиімді кедендік бақылауды қамтамасыз ету және Қазақстан
Республикасының заң актілерінде белгіленген өзге де мақсаттар Қазақстан
Республикасы кеден саясатының негізгі масаттары болып табылады.
Дипломдық жұмыстың методологиялық және ғылымдық негізі ретінде
Қазақстанның белгілі ғалымдары Әлібеков С.Т., Қамшыбаев Р.А., Текенов Ұ.А.,
Мамыров Н.Қ., Мадиярова Д.М. еңбектері қолданылды.
Дипломдық жұмыстың мақсаты тұлғалар арасындағы шекара арқылы тауар және
көлік құралдарын ресімдеудегі бақылау тетігін ары-қарай жетілдіру болып
табылады.
Қойылған мақсаттарға сәйкес келесі мәселелер шешілді:
- тауар және көлік құралдарын ресімдеудің теориялық-әдістемелік
негіздерін зерттеу;
- кедендік бақылау департаменттің негізгі қызметін іске асыру кезінде
тауарларды өткізу мәселелерді шешу;
- "Қорғас-Шығыс қақпасы" шекара маңы сауда-экономикалық жағдайындағы
тауарлар мен көлік құралдарының рәсімдеуін зерттеу;
- жеке тұлғалармен тауарларды және көлік құралдарын өткізуінің
кедендік бақылау ерекшелегін ашу.
Зерттеу объектісі кедендік бақылау департаментіндегі контрабандаға
қарсы күрес басқармасы.
Зерттеу құралы бақылау тетігін жетілдіру нәтижесінде Қазақстанда тауар
және көлік құралдарын ресімдеу.
1. Қазақстандағы тауар және көлік құралдарын ресімдеудің теориялық-
әдістемелік аспектісі
1.1 Кедендік ресімдеу ұғымы мен оның құжаттары
Кедендік ресімдеу Кеден кодексте және соған сәйкес қолданылатын кеден
ісі саласындағы нормативтік құқықтық актілерде айқындалатын тәртіппен
жүргізіледі. Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарына сәйкес
кедендік ресімдеуді оңайлату және жеделдету мақсатында басқа мемлекеттердің
кедендік ресімдеу үшін пайдаланылатын кедендік құжаттары қолданылуы мүмкін.
Кедендік ресімдеуді жүргізудің тәртібі мен технологиясы мыналарға:
- Қазақстан Республикасының кедендік шекарасы арқылы өткізілетін
тауарлардың санаттарына;
- осындай өткізу үшін пайдаланылатын көлік түріне;
- тауарларды өткізетін тұлғаларға байланысты сараланған.
Кедендік рәсімдер тауарлар шығарылатын, жөнелтілетін және жеткізілетін
елге қарамастан бірдей қоланылады.
Тауарлар мен көлік құралдарын кедендік ресімдеу – кедендік шекара
арқылы өткізілетін тауарлар мен көлік құралдарына қатысты құжаттарды кеден
органына берген, ал Кеден кодексте көзделген жағдайларда тұлғаның ауызша
мәлімдеуіне не кедендік ресімдеуді жүзеге асыру ниетін куәландыратын өзге
де іс-әрекеттер жасаған кезінен басталады.
Ветеринарлық, фитосанитарлық және мемлекеттік бақылаудың басқа да
түрлеріне қатысты кедендік ресімдеу осындай бақылауды жүзеге асыратын
тиісті уәкілетті мемлекеттік органдармен келіскеннен кейін ғана аяқталуы
мүмкін. Кедендік ресімдеу тауарларды кедендік режимге орналастыру үшін
Кеден кодекске сәйкес қажетті кедендік операциялар жасалғаннан кейін,
сондай-ақ кедендік төлемдер және салықтар есептеліп, өндіріліп алынғаннан
кейін аяқталады.
Тауарлар мен көлік құралдарын декларациялау және оларды белгілі бір
кедендік режимге орналастыру бойынша іс-әрекет негізге кедендік ресімдеу
деп танылады. Тауарларды негізгі кедендік ресімдеу жөніндегі кедендік
операциялар кеден органдары орналасқан жерде және олардың жұмыс уақытында
жасалады. Декларанттың дәлелді сұрауы бойынша тауарларды негізгі кедендік
ресімдеу жөніндегі кедендік операциялар Кеден кодекстің 20-22 баптарына
сәйкес кеден органдары орналасқан жерден тыс және олардың жұмыс уақытынан
тыс жасалуы мүмкін.
Кедендік ресімдеуді жүргізу кезінде Кеден кодексте белгіленген тұлғалар
кеден органдарына кедендік мақсаттар үшін қажетті құжаттар мен мәліметтерді
беруге міндетті. Кеден органдары орындалуын бақылау кеден органдарына
жүктелген Қазақстан Республикасы заңдары талаптарының сақталуын қамтамасыз
ету үшін қажетті құжаттар мен мәліметтерді талап етуге құқылы. Кедендік
мақсаттар үшін қажетті құжаттардың тізбесі және оларды беру мерзімі Кеден
кодексте белгіленеді.
Кеден органдарына кедендік мақсаттар үшін қажетті құжаттар электронды
түрде берілуі мүмкін. Бұл құжаттарды беру мен сақтау шарттарын кеден ісі
мәселелері жөніндегі уәкілетті орган айқындайды.
Тауарлар мен көлік құралдарына қатысты өкілеттіктері бар тұлғалар мен
олардың өкілдері кедендік ресімдеу кезінде қатысуға құқылы. Осы тұлғалар
мен олардың өкілдері кеден органының дәлелді талап етуі бойынша кедендік
ресімдеу кезінде қатысуға және оны жүргізуде кеден органдарының лауазымды
адамдарына жәрдем көрсетуге міндетті.
Кедендік мақсаттар үшін құжаттарды толтыруды қоса алғанда, кедендік
ресімдеу мемлекеттік тілде және орыс тілінде жүргізіледі. Кеден ісі
мәселелері жөніндегі уәкілетті орган шет тілдерінде жасалған құжаттар мен
мәліметтерді кедендік мақсаттар үшін кеден органдарының қабылдауы және
пайдалануы мүмкін жағдайларды белгілеуге құқылы.
Тауарлармен жасалатын жүк және өзге де операциялар кеден органдарының
рұқсатымен ғана жүргізілуі мүмкін және кеден органы үшін қандай да бір
қосымша шығыстар әкеп соқпауға тиіс. Тауарлар мен көлік құралдарына қатысты
кедендік ресімдеу аяқталмаған болса, оларды пайдалануға және билік етуге
жол берілмейді.
Жүктің кедендік декларациясын беру кеден органына оның электрондық
көшірмесін және кедендік мақсат үшін қажетті құжаттарды тапсырумен қатар
жүргізілуге тиіс.
Жүктің кедендік декларациясының электрондық көшірмесінің құрылымын
кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті орган белгілейді.
Егер тауарларды шығару туралы шешім қабылдау үшін құжат міндетті болып
табылса, кедендік декларацияны тексеру мерзімінің ішінде декларант салық
органына тиісті құжатты беру туралы міндеттеме табыс ете отырып,
мәлімделген мәліметтерді растайтын құжаттардың көшірмесін беруі мүмкін.
Жекелеген құжаттар декларанттың дәлелді өтініші бойынша көрсетілген
мерзімде табыс етілмейтін жағдайда кеден органдары осындай құжаттарды алу
үшін қажетті мерзімде бірақ кедендік декларацияны тіркеуден кейін
күнтізбелік отыз күннен кешіктірмей осындай құжаттарды табыс ете отырып
олардың көшірмесін беруге рұқсат етеді. Декларант белгіленген мерзімдерде
құжаттарды өткізбегені не бұрын өткізген құжаттардың көшірмелерінде дұрыс
емес мәліметтерді мәлімдегені үшін жауапты болады.
Егер тауарлардың кейінгі легіне кедендік ресімдеу жүргізілетін құжаттар
кеден органына бұрын берілген болса, онда осындай құжаттардың көшірмелерін
беру жеткілікті.
Кеден органының істерінде тауарларды шығару туралы шешім қабылдау үшін
міндетті құжаттар қалған жағдайда, декларант үшін кеден органы осы
құжаттардың көшірмелеріне осындай құжаттар қалатын кеден органын көрсете
отырып жазба жасайды. Бұл жазба кеден органы лауазымды тұлғасының жеке
нөмірлік мөрімен куәландырылады.
Келісім-шарттар, шот-фактуралар (инвойстар), көлік құжаттары, кедендік
төлемдердің және салықтардың төленгенін растайтын құжаттар, Қазақстан
Республикасы Ұлттық Банкінің лицензиясы тауарларды шығарғаннан кейін
декларантқа қайтарылуға тиіс және жүктің кедендік декларациясы тіркелген
күннен бастап бес жыл бойы сақталады.
Бұл орайда кедендік ресімдеу мақсаттары үшін осы құжаттармен бірге
декларант куәландырған көшірме тапсырылуға тиіс.
Кедендік алып жүру рәсімі - кеден органдары лауазымды адамдарының
кедендік бақылаудағы тауарларды, көлік құралдарын және оларға арналған
құжаттарды жөнелтуші кеден органынан межелі кеден органына дейін, сондай-ақ
бір кеден органының қызмет аймағында алып жүруі.
Кедендік алып жүруді кеден органдары, Кеден кодекстің 74-бабының 2-
тармағының 1)-3) тармақшаларында көзделген шаралар сақталмаған жағдайда,
кеден органы лауазымды адамының жазбаша шешімі бойынша Қазақстан
Республикасының кедендік аумағы бойынша өткізілетін тауарларды, көлік
құралдарын және оларға арналған құжаттарды жеткізуді қамтамасыз етудің
айрықша шарасы ретінде қолданады.
Кедендік алып жүру бір көлік құралына да, бірнеше (оннан аспайтын)
көлік құралына да жүргізілуі мүмкін.
Кедендік алып жүру көлік құралы кеден органына келген кезден бастап бір
тәуліктен кешіктірілмей басталады. Кедендік алып жүру тәртібін кеден ісі
мәселелері жөніндегі уәкілетті орган белгілейді.
Қазақстан Республикасының аумағындағы шетел мемлекеттерінің
дипломатиялық өкілдіктері өздерінің ресми пайдалануына арналған тауарларды
уақытша сақтау қоймаларында немесе кеден органдарының кедендік қоймаларында
сақтауды жүзеге асыру кезінде кедендік төлемдерді және салықтарды төлеуден
босатыла отырып және тауарларға тарифсіз реттеу шараларын колданбай
Қазақстан Республикасына әкеле алады және Қазақстан Республикасынан әкете
алады.
Шетел мемлекеті дипломатиялық өкілдігінің басшысы және өкілдіктің
дипломатиялық жеке құрамының мүшелері, сондай-ақ олармен бірге тұратын
отбасы мүшелері, егер олар Қазақстан Республикасының азаматтары болып
табылмаса, бастапқы жайғасуға қажет тауарларды қоса алғанда, өздерінің жеке
пайдалануына арналған тауарларды уақытша сақтау қоймаларында немесе кеден
органдарының кедендік қоймаларында сақтауды жүзеге асыру кезінде кедендік
төлемдерді және салықтарды төлеуден босатыла отырып және тауарларға
тарифсіз реттеу шараларын колданбай Қазақстан Республикасына әкеле алады
және Қазақстан Республикасынан әкете алады.
Шетел мемлекеті дипломатиялық өкілдігінің әкімшілік-техникалық жеке
құрамының мүшелері және олармен бірге тұратын отбасы мүшелері, егер олар
Қазақстан Республикасының азаматтары болып табылмаса, бастапқы жайғасуға
қажет заттарды қоса алғанда, өздерінің жеке пайдалануына арналған
тауарларды уақытша сақтау қоймаларында немесе кеден органдарының кедендік
қоймаларында сақтауды жүзеге асыру кезінде кедендік төлемдерді және
салықтарды төлеуден босатыла отырып және тауарларға тарифсіз реттеу
шараларын колданбай Қазақстан Республикасына әкеле алады және Қазақстан
Республикасынан әкете алады.
Қазақстан Республикасының тіркелген тұлғалардың ресми және жеке
пайдалануына арналған мынадай тауарлар:
- көлік құралдарының барлық түрлері;
- дербес компьютерлер және олардың керек-жарақтары;
- сателлиталық керек-жарақтармен бірге теледидар, радио, бейне
аппаратура;
- шығарылған слайдтармен және фильмдерімен қоса кинокамералар мен
кинопроекторлар;
- жиһаздардың барлық түрлері;
- құны тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда
белгіленген жүз айлық есептік көрсеткіштен асатын тұрмыстық электр
аспаптары, спорттық жабдықтар, музыкалық аспаптар;
- бағалы металдар мен асыл тастардан жасалған жеке зергерлік сән
бұйымдары мәлімделген кедендік режимге сәйкес кеден органдарында
міндетті кедендік ресімдеуге және есепке алуға жатады.
Қазақстан Республикасының аумағында кедендік төлемдер бойынша
жеңілдіктері жоқ басқа тұлғаға жоғарыда аталған тауарлардың меншік құқығын
беру Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес барлық тиісті кедендік
төлемдерді және салықтарды төлей отырып, міндетті кедендік қайта ресімдеуге
жатады.
Дипломатиялық және оған теңестірілген өкілдіктер, консулдық мекемелер
ресми пайдалану үшін тарифсіз реттеу шараларын қолданбай, бір тоқсанда бес
мың дана әртүрлі темекі өнімдерін (сигар, сигарет және т.б.), бір жүз литр
шарап және ликер-арақ өнімдерін Қазақстан Республикасының әкеле алады.
Мәдени-тарихи құндылықтары бар шетел тауарлары және олардың құжаттары
кедендік ресімдеу мен кедендік бақылау үшін кеден органына беріледі. Мәдени-
тарихи құндылықтары бар және Қазақстан Республикасында сатып алынған
тауарлар тиісті уәкілетті мемлекеттік органның рұқсаты негізінде ғана
Қазақстан Республикасының аумағынан тыс әкетілуі мүмкін.
Жүктің кедендік декларациясын беру осылардың негізінде жүктің кедендік
декларациясы толтырылып, мыналарды растайтын қажетті құжаттар кеден
органына қатар табыс етілуімен жүргізілуге тиіс:
1) декларанттың өз атынан жүктің кедендік декларациясын беруге
өкілеттігін растайтын декларанттың штатындағы жеке тұлғаға сенімхат не
брокерлік қызмет көрсетуге шарт және кедендік ресімдеу бойынша маманның
біліктілік аттестаты;
2) кедендік ресімдеуге жататын тауарларға меншік, билік ету немесе
пайдалану құқығын растайтын сатып алу-сатуға немесе айырбасқа сыртқы сауда
шарты (келісім-шарты), кедендік ресімдеуге жататын тауарларға билік ету
немесе пайдалану құқығына келісім не өзге құжат;
3) Қазақстан Республикасының кедендік шекарасы арқылы тауарларды
өткізуді растайтын көлік құжаттары;
4) тауарлардың кедендік құнын растайтын – шот-фактура (инвойс), шот-
проформа, арнайы тізбе және Кеден кодекстің 39-тарауына сәйкес тауарлардың
кедендік құнын анықтау және мәлімдеу үшін көзделген өзге де құжаттар;
5) тауарлардың шығуын растайтын – Кеден кодекстің 39 және 40-баптарына
сәйкес тауарлардың шығуы туралы декларация не тауарлардың шығуы туралы
сертификат;
6) кедендік режимнің талаптарына және кедендік төлемдерді және
салықтарды төлеу бойынша жеңілдіктің болуына қарай кедендік төлемдерді және
салықтарды төлеуді немесе олардың төленуін қамтамасыз етуді растайтын:
- қолма-қол ақшасыз тәртіпте төлемнің орындалуы туралы банктің
белгісімен төлемдік тапсырманы немесе қолма-қол ақшамен төлеу кезінде кеден
органының, банктің кассалық кіріс ордеріне берілетін түбіртек;
- Кеден кодекстің 339-бабының 1-тармағына сәйкес кедендік төлемдердің
және салықтардың төленуін растайтын құжаттар;
- Кеден кодекстің 41-тарауына сәйкес кедендік төлемдерді және
салықтарды төлеу бойынша жеңілдіктер беруді растайтын құжаттар;
- кедендік бажды, қосылған құн салығын төлеу бойынша мерзімді ұзартуды
(мәулеттік төлеуді) растайтын құжаттар;
7) тауарларды межелі жерге жеткізуді растайтын – Кеден кодекстің 12-
тарауында көзделген тауарлар жеткізуді бақылау құжаты не Қазақстан
Республикасы бекіткен халықаралық шарттарға сәйкес өзге де құжаттар;
8) валюталық бақылау саласындағы талаптардың сақталуын растайтын
Қазақстан Республикасының валюта заңдарына сәйкес талап етілетін құжаттар;
9) мәлімделген кедендік режимдерге қарамастан, тауарларды әкелу кезінде
стандарттардың міндетті талаптарына сәйкестігін растайтын фитосанитариялық
(карантиндік) сертификат, ветеринариялық сертификат. Көрсетілген
сертификаттар оларға сертификаттар беру міндетті тауарлар үшін Қазақстан
Республикасының нормативтік құқықтық актілерінде белгіленген жағдайларда
ғана беріледі;
10) сыртқы экономикалық қызметке қатысушының санатын растайтын сыртқы
экономикалық қызметке қатысушының есеп карточкасы.
Таңдалған кедендік режимдерге сәйкес табыс етілетін құжаттардың тізбесі
Кеден кодекстің 383-бабында белгіленді.
1.2 Кедендік ресімдеудің субъектілері
Декларант болып мына тұлғалар:
1) қазақстандық тұлғалар;
2) шетелдік жеке тұлғалар (оңайлатылған немесе жеңілдетілген тәртіппен
өткізген кезде)
3) кедендік төлемдер бойынша жеңілдіктерді пайдаланатын шетелдік
тұлғалар;
4) Қазақстан Республикасының аумағында белгіленген тәртіппен тіркелген
шетелдік ұйымдардың өкілдіктері осындай өкілдіктердің өз қажеті үшін
әкелінетін тауарлардың уақытша әкелінуінің, транзитінің сондай-ақ еркін
айналыс үшін шығарылуының кедендік режимдерін мәлімдеген кезде декларант
бола алады.
Декларант құқықтары
Кедендік рәсімдеу кезінде тауарларды декларациялау және өзге де
кедендік операциялар жасау барысында декларант:
1) Қазақстан Республикасының кеден аумағына әкелінетін тауарларды кеден
органының бақылауымен тексеруге, өлшеуге және жүк операцияларын орындауға,
сондай-ақ кедендік декларация мен кедендік мақсаттар үшін қажетті
құжаттарды бергенге дейін тауарлардың сынамалары мен үлгілерін іріктеп
алуға құқылы. Тауарлардың сынамалары мен үлгілерін тауарларға берілген
кедендік декларацияда көрсетілген жағдайда оларға жеке кедендік декларация
берілмейді;
2) кеден органдарының лауазымды адамдары кедендік бақылау өткізгенде,
олар сынамалар мен үлгілерді іріктеп алған кезде қатысуға;
3) кеден органдары іріктеп алған сынамалар мен үлгілерге жүргізілген
зерттеу нәтижелерімен танысуға;
4) өзінің құқығы бұзылған жағдайда кеден органдарының шешіміне, кеден
органдары лауазымда тұлғаларының іс-әрекетіне шағымдануға құқылы.
Декларант міндеттері
Декларант:
1) тауарлар мен көлік құралдарына декларация жүргізуге;
2) кеден органының талабы бойынша декларацияланатын тауарлар мен көлік
құралдарын көрсетуге;
3) кеден органына кедендік мақсаттар үшін қажетті құжатар мен
мәліметтер беруге;
4) кедендік төлемдерді және салықтарды төлеуге немесе олардың төленуін
қамтамасыз етуге;
5) кеден органдарының талаптарын орындауға міндетті.
Декларанттың жауапкершілігі
Декларант:
1) кедендік декларацияда және өзге де ұсынылатын құжаттарда көрсетілген
мәліметтердің дұрыс еместігі үшін;
2) кедендік төлемдерді және салықтарды төлемегені үшін;
3) уақтылы ұсынбағаны үшін жауапты болады.
Кеден органына кедендік декларацияны бермегені үшін тауарларды
өткізетін тұлға немесе шарт бойынша осы тұлға уәкілеттік берген кеден
брокері жауапты болады.
Кеден брокері кедендік рәсімдеу жөніндегі операцияларды жүзеге асырған
кезде кеден брокеріне кедендік мақсаттар үшін берілген қажетті мәліметтер
мен құжаттардың дұрыстығы үшін беруші тұлға жауапты болады.
Кедендік брокер: қызмет саласының шектелуі, құқығы, міндеттері,
жауапкершілігі
Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес құрылған, кеден брокері
ретіндегі қызметті жүзеге асыру құқығына кеден ісі мәселелері жөніндегі
уәкілетті органның лицензиясын алған заңды тұлға кеден брокері бола алады.
Кеден брокері өз қызметін Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүзеге
асырады.
Кеден брокерінің қызметі өз атынан кедендік ресімдеу, алдын ала
операциялар мен өкілдік беруші тұлғаның есебінен және оның тапсыруы бойынша
басқа да кеден ісі саласында делдалдық функцияларды орындау жөніндегі іс-
әрекеттерді жасаудан тұрады.
Кеден брокерінің функциясына:
- тауарлар мен көлік құралдарын декларациялау;
- кеден органына кедендік мақсаттар үшін қажетті құжаттар мен қосымша
мәліметтер ұсыну;
- кеден органына декларацияланатын тауарлар мен кедендік мақсаттар
үшін қажетті көлік құралдарын көрсету;
- Қазақстан Республикасының кеден және салық заңдарында
декларацияланатын тауарлар мен көлік құралдарына қатысты көзделген
кедендік төлемдердің және салықтардың төленуін қамтамасыз ету;
- декларацияланатын тауарлар мен көлік құралдарына қатысты
өкілеттіктері бар тұлға ретінде кедендік ресімдеу мен кедендік
бақылау үшін қажетті іс-әрекеттер жасау кіреді.
Көрсетілген функцияларды кеден брокері жиынтықты түрде ғана орындауға
құқылы.
Кеден брокері мен өкілдік беруші тұлғаның арасында кедендік ресімдеу
жөніндегі іс-әрекеттерді жүргізу кезінде жасалған шартты өзгерту немесе
бұзу кеден брокерін жауапкершіліктен босатпайды. Кеден брокері мен өкілдік
беруші тұлғаның арасындағы даулар Қазақстан Республикасының заңдарына
сәйкес шешіледі.
Кеден брокері өз қызметінің саласын СЭҚ ТН, көлік құралдары түрлеріне
және аймаққа сәйкес тауарлардың белгілі бір санаттарымен шектеуге құқылы.
Бұл шектеулер кеден брокері ретіндегі қызметті жүзеге асыруға арналған
лицензияда көрсетіледі. Қызметті көрсетілген шектеулердің шегінен тыс
жүзеге асыруға жол берілмейді.
Кеден брокері оған кеден органдарымен өзара қарым-қатынаста өз
мүдделерін білдіруге уәкілеттік беретін тұлғамен бірдей құқықтарға ие және
сондай міндеттерді атқарады.
Өз қызметін жүзеге асыру кезінде кеден брокері:
- тауарлар мен көлік құралдарын кедендік ресімдеу кезінде, кеден
органдарының лауазымды адамдары тауарларды кедендік ресімдеу
мақсатында осы тауарлардың сынамалары мен үлгілерін іріктеп алу
кезінде қатысуға;
- кеден органдарының рұқсатымен және кеден органы лауазымды адамының
қатысуымен кедендік ресімдеу процесі басталғанға дейін және оның
барысында тауарлар мен көлік құралдарын тексеруді жүргізуге, оларды
өлшеуге және мөлшерін өзгедей анықтауға, сондай-ақ тауарлардың
сынамалары мен үлгілерін іріктеп алуға құқылы. Егер көрсетілген
операциялар кедендік ресімдеу басталғанға дейін жасалса, Қазақстан
Республикасының аумағынан әкетілетін тауарларға қатысты мұндай
рұқсат талап етілмейді;
- тауарлардың іріктеп алынған сынамалары мен үлгілеріне кеден органы
жүргізген зерттеулердің (сараптамалардың) нәтижелерімен танысуға;
- Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес өз қаражаты есебінен
немесе өкілдік беруші тұлғаның қаражаты есебінен тауарлардың іріктеп
алынған сынамалары мен үлгілеріне зерттеу (сараптама) жүргізуге не
осындай зерттеудің (сараптаманың) жүргізілуін қамтамасыз етуге;
- кеден органының келісімімен кедендік бақылау аймағына кіруге құқылы
өз қызметкерлерінің тізімін бекітуге және кедендік ресімдеу
жөніндегі операцияларды жасау үшін қажетті мүліктік жалдау (жалға
алу) шарты жағдайындағы үй-жайларының болуына;
- кеден органдарынан кеден мәселелері жөнінде ақпарат және кеңестер
алуға;
- кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті орган белгіленген
тәртіппен, кедендік мақсаттар үшін қажетті ақпараттарды
автоматтандырылған өңдеу, деректерді электрондық жолмен беру үшін
пайдаланатын кеден органдарының ақпараттық желілеріне қол жеткізуге;
- өкілдік беруші тұлғадан кедендік мақсаттар үшін қажетті, оның ішінде
құпия болып табылатын ақпараты бар құжаттар мен мәліметтерді талап
етуге және белгіленген талаптардың сақталуын қамтамасыз ететін
мерзімдерде осындай құжаттар мен мәліметтерді алуға;
- алдын ала операциялар, өзге де кедендік рәсімдер мен кедендік
режимдер кезінде кедендік төлемдердің және салықтардың төленуін
қамтамасыз ету бөлігінде өкілдік беруші тұлға үшін кеден
органдарының алдында кепілгер немесе төлеуші ретінде болуға;
- өкілдік беруші тұлғамен шарт жасасудың шарты ретінде осы тұлғаның
Қазақстан Республикасының азаматтық заңдарына сәйкес міндеттерін
орындауын қамтамасыз ету жөніндегі талаптарды белгілеуге;
- кеден органдарының және олардың лауазымды адамдарының шешімдеріне,
әрекетіне (әрекетсіздігіне) белгіленген тәртіппен шағымдануға
құқылы.
- Кеден брокерінің міндеттері:
- Кеден кодексте және кеден ісі саласындағы өзге де нормативтік
құқықтық актілерде көзделген тәртіппен тауарлар мен көлік құралдарын
декларациялау;
- кеден органының талабы бойынша декларацияланатын тауарлар мен көлік
құралдарын көрсету;
- кеден органына кедендік мақсаттар үшін қажетті құжаттар мен
мәліметтерді табыс ету;
- кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті орган белгілеген тәртіппен
тауарлар мен көлік құралдарына қатысты есеп пен есептілік жүргізу;
- кедендік бейнелендіру құралдарының анықталған кез келген өзгерісі,
жойылуы, бөлінуі немесе жоғалуы, ыдыс пен ораманың бүлінуі,
тауарлардың олар туралы көліктік, комерциялық және өзге де
құжаттардағы мәліметтерге сәйкес келмеуі, әртірлі құжаттардағы
тауарлар туралы мәліметтердің сәйкес келмеуі және кеден ісіне қатысы
бар өзге де жағдайлар туралы кеден органдарын уақытылы хабарлау;
- кеден брокерінің штатында тұратын кедендік ресімдеу жөніндегі
мамандардың Кеден кодексте көзделген талаптарды сақтауына бақылау
жасау;
- кеден органына кеден брокерінің штатында тұратын кедендік ресімдеу
жөніндегі мамандар туралы мәліметтерді, сондай-ақ осы тұлғалардың
жеке номерлік мөрлері мен қолдарының үлгілерін ұсыну;
- өкілдік беруші тұлғадан алынған кедендік мақсаттар үшін қажетті
құжаттар мен мәліметтердің сәйкестігін тексеру;
- кеден органдарының талабы бойынша тауарлар мен көлік құралдарын
кедендік ресімдеу кезінде қатысу және кеден органдарының лаузымды
тұлғаларына кедендік ресімдеуді жүргізуде жәрдем көрсету;
- кеден органдарының талабы бойынша өкілдік беруші тұлғаның есебінен
тасымалдауды, өлшеуді немесе тауарлардың саны мен сапасын өзгеше
анықтауды, тиеуді, түсіруді, қайта тиеуді, орамалардың бүлінгендерін
жөндеуді, орамаларды ашуды, кедендік ресімдеуге жататын тауарлар мен
көлік құралдарын орауды не қайта орауды жүзеге асыру, сондай-ақ үй-
жайларды, ыдыстарды және көрсетілген тауарлар мен көлік құралдары
болуы мүмкін басқа да орындарды ашуды қамтамасыз ету;
- кедендік төлемдерді және салықтарды дұрыс есептеу;
- егер бұл өкілдік беруші тұлғамен жасалған шартта көзделсе,
декларациялайтын тауарлар мен көлік құралдарына қатысты кедендік
төлемдерді және салықтарды төлеу;
- кедендік төлемдердің және салықтардың төленгендігін растайтын төлем
құжаттарының кеден органына ұсынылуын қамтамасыз ету;
- кеден брокері декларациялайтын тауарлар мен көлік құралдарына
қатысты Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдары жүргізетін
ветеринарлық, фитосанитарлық және басқа да бақылау түрлері
талаптарының сақталуын қамтамасыз ету;
- кедендік ресімделуі аяқталмаған тауарлар мен көлік құралдарын
пайдалану мен иелік етуге арналған шарттар мен шектеулерді тауарлар
мен көлік құралдары шығарылғанға дейін не оларды таңдалған кедендік
режимге сәйкес өкілдік беруші тұлғаның билігіне бергенге дейін
сақтау;
- өкілдік беруші тұлғалармен жасалған шарттардың тізімін жүргізу;
- кеден органының талабы бойынша брокерлік қызмет көрсетуге жасалған
шарттарды ұсыну болып табылады.
Кеден кодекске сәйкес кеден декларациясын бергенге дейін немесе онымен
бір мезгілде төленуге тиіс кедендік төлемдердің және салықтардың
төленбегені үшін кеден брокері өкілдік беруші тұлғамен жасалған шартқа
сәйкес жауапты болады. Кеден кодексте белгіленген талаптарды сақтамағаны
үшін кеден брокері Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты
болады.
Кедендік брокер ретінде қызметке қойылатын біліктілік талаптар
Заңды тұлға кеден брокері ретіндегі қызметті жүзеге асыру үшін мынадай
біліктілік талаптарына:
- кеден брокері қызметінің әрбір филиалының штатында белгіленген
тәртіппен кедендік ресімдеу жөніндегі маманның біліктілік аттестатын
алған кедендік ресімдеу жөніндегі маманның болуына;
- кеден органдары пайдаланатын бағдарламалық өнімдерімен үйлесімді
бағдарламалық өнімдердің болуына;
- Қазақстан Республикасының кедендік шекарасы арқылы өткізілетін
тауарлар мен көлік құралдарын кедендік ресімдеу бойынша делдалдық
қызмет көрсетуге байланысты өкілдік беруші тұлғалардың мүліктері мен
мүдделеріне зиян келтіргені үшін кеден брокерінің азаматтық-құқықтық
жауапкершілігін сақтандыру шарттарына сай болуға тиіс.
Кедендік брокер ретінде қызмет жүргізуіне лицензияны беру, мерзімін
тоқтату және жою тәртібі.
Заңды тұлға кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті орган берген кеден
брокері ретіндегі қызметті жүзеге асыру құқығына арналған лицензияны
алғаннан кейін осындай қызметті бастауға құқылы.
Лицензия алу үшін:
• заңды тұлғаның белгіленген нысаны бойынша өтініш;
• өтініште көрсетілген мәліметтерді және өтініш берушінің біліктілік
талаптарына сәйкестігін растайтын құжаттар, атап айтқанда:
- тіркеу құжаттарының нотариат куәландырған көшірмелерін;
- біліктілік талаптарына сәйкестігін растайтын құжаттар;
- лицензия бергені үшін алым төленгендігін растайтын құжаттар.
Лицензия беру туралы өтініш қару кезінде кеден ісі мәселелері жөніндегі
уәкілетті орган өтініш беруші ұсынған құжаттар мен мәліметтердің дұрыстығын
растайтын құжаттарды сұратып алуға құқылы.
Лицензияның қолданылуы соттың шешімі бойынша тоқтатыла тұратын шағын
кәсіпкерлік субъектілерін қоспағанда, кеден брокері кеден брокері ретіндегі
қызметке қойылатын талаптар мен міндеттерді сақтамаған жағдайда, сондай-ақ
кеден брокері өз құқықтарын теріс пайдаланатындығына жеткілікті негіздер
болған жағдайда, кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті органның шешімі
бойынша, себептері көрсетіле отырып лицензияның қолданылуы алты айға
дейінгі мерзімге тоқтатыла тұруы мүмкін. Лицензияның қолданылуын тоқтата
тұру туралы шешімді кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті орган дербес
не кеден органы ұсынысының негізінде мұндай шешімді негіздей отырып бұйрық
нысанында қабылдайды. Лицензияның қолданылуы тиісті шешім қабылданған
күннен бастап тоқтатыла тұрады. Лицензияның қолданылуы кеден брокерінің
дәлелді өтініші бойынша тоқтатыла тұруы мүмкін.
Кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті орган:
- көрінеу дұрыс емес мәліметтер табыс еткен;
- бір жылдың ішінде бірнеше рет кеден ісі саласында әкімшілік құқық
бұзушылық жасаған;
- біліктілік аттестаты жоқ маманның, біліктілік аттестаты қайтарып
алынған маманның немесе біліктілік аттестатының қолданылуы сот
шешімі бойынша тоқтатыла тұрған не бұл қызметпен айналысу құқығынан
айырылған маманның қызметтері пайдаланылған;
- бұрын лицензияның қолданылуын тоқтата тұруға негіз болған себептер
жойылмаған;
- лицензиаттың брокерлік қызмет көрсету жөніндегі қызметпен
шұғылдануына сот тыйым салған жағдайларда лицензияны қайтарып ала
алады.
Қайтарып алу туралы шешім мұндай шешімді негіздей отырып не кеден
органдарының дәлелді ұсынысының негізінде кеден ісі мәселелері жөніндегі
уәкілетті орган басшысының бұйрығымен ресімделеді. Лицензияны қайтарып алу
осы туралы шешім қабылданған күннен бастап қолданылады. Лицензияны қайтарып
алынған жағдайда кеден брокері шешімді алған күннен бастап күнтізбелік он
бес күннен кешіктірмей оны кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті органға
қайтаруға міндетті.
Шағын кәсіпкерлік субъектісі болып табылатын кеден брокері ретіндегі
қызметті жүзеге асыру құқығына арналған лицензияны қайтарып алу соттың
шешімі бойынша жүргізіледі.
Мынадай жағдайларда:
- лицензия қайтарып алынған;
- кеден брокері ретіндегі қызметті жүзеге асыру құқығына арналған
лицензиясы бар заңды тұлға қайта ұйымдастырылған немесе таратылған;
- кеден брокері кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті органға
жазбаша нысандағы тиісті өтініш ұсынысы отырып, кедендік қызмет
көрсету қызметін тоқтатқан жағдайларда лицензияның қолданылуы
тоқтатылады.
Кеден брокері ретіндегі қызметті жүзеге асыру құқығына арналған
лицензияның қолданылуын тоқтатылған жағдайда, заңды тұлға өзі кеден брокері
ретіндегі қызметті тоқтатқанға дейін қабылдаған барлық міндеттемелерді
орындауға міндетті. Кеден брокері ретіндегі қызметті жүзеге асыру құқығына
арналған лицензияның қолданылуын тоқтату туралы шешім лицензияның
қолданылуын тоқтату себептері көрсетіле отырып, кеден ісі мәселелері
жөніндегі уәкілетті орган басшысының бұйрығымен ресімделеді. Заңды тұлғаның
кеден брокері ретіндегі қызметті жүзеге асыру құқығына арналған лицензияның
қолданылуы лицензияны қайтарып алуға байланысты тоқтатылған жағдайда,
лицензияның қолданылуын тоқтату туралы жеке бұйрық шығарылмайды.
Лицензияның қолданылуы тоқтатылған жағдайда, оның қолданылуын тоқтату
туралы шешім қабылданған күннен бастап күнтізбелік он бес күннің ішінде
лицензия кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті органға қайтарылуға тиіс.
Кедендік ресімдеу бойынша маманы
Кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті органының біліктілік аттестаты
бар маманның кеден брокерінің атынан кедендік ресімдеу жөніндегі іс-
әрекеттерді жүргізуге құқығы бар.
Кеден брокері мен кедедік ресімдеу жөніндегі маманның арасындағы
қатынастар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жасалатын жеке еңбек
шартының негізінде құрылады. Кедендік ресімдеу жөніндегі маман кеден
брокері жеке еңбек шарты жасасқан кезден бастап кеден брокерінің атынан
кедендік ресімдеу жөніндегі іс-әрекеттерді жүзеге асыруға құқылы. Мұндай
шарт бұзылған жағдайда, кеден брокері үш күн ішінде кеден ісі мәселелері
жөніндегі уәкілетті органды хабардар етуге міндетті.
Бір маманның екі және одан да көп заңды тұлғалардың штатында бір
мезгілде кедендік ресімдеу жөніндегі қызметті жүзеге асыруына жол
берілмейді. Кеден брокері кедендік ресімдеу жөніндегі маманның кеден
органдарының алдындағы міндеттерін шектей алмайды.
Өтініштерді қарау және біліктілік аттестатын беру тәртібін, кедендік
ресімдеу жөніндегі мамандарға жүргізілетін аттестаттау тәртібін, сондай-ақ
оларға қойылатын талаптарды кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті орган
белгілейді. Кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті орган кедендік
ресімдеу жөніндегі мамандардың тізімін жүргізеді.
Кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті орган:
- кеден ісін құқықтық реттеу елеулі түрде өзгерген жағдайда, маман өз
білімінің жаңа талаптарға сәйкестігін бір ай мерзімде дәлелдей
алмаса;
- егер маманның қойылған талаптарға сәйкестігін анықтау мақсатында бір
ай мерзімде аттестаттау өткізу кезінде маман аттестаттаудан өтпесе,
аттестатың қолданылуын екі ай мерзімге дейін тоқтата тұра алады.
Аттестатың қолданылуын тоқтата тұру туралы шешімді кеден ісі
мәселелері жөніндегі уәкілетті орган бұйрық нысанында қабылдайды және ол
қабылданған күннен бастап қолданылады. Аттестаттың қолданылуы кеден ісі
мәселелері жөніндегі уәкілетті органның бұйрығы бойынша, кеден ісі
мәселелері жөніндегі уәкілетті орган көздеген тәртіппен аттестаттаудан
өткеннен кейін жаңғыртылады.
Кеден ісін құқықтық реттеудің елеулі өзгерістері туралы және
көрсетілген негіз бойынша аттестаттардың қолданылуын тоқтата тұру туралы
шешімді кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті орган қабылдайды және ол
жариялануға тиіс. Аттестаттың қолдануын тоқтата тұру негіз болып табылатын
маманның қызметіндегі жолсыздықтарды анықтаған кеден органы бұл туралы
кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті органға дереу хабарлайды. Егер:
- кедендік ресімдеу жөніндегі маман алты айдың ішінде Кеден кодекстің
және кеден ісі саласындағы өзге де нормативтік құқықтық актілердің
талаптарын бірнеше рет бұзса;
- аттестат өтініш беруші ұсынған, аттестат беру туралы шешім қабылдау
үшін елеулі мәні бар толық емес немесе дұрыс емес мәліметтер
негізінде берілсе, сондай-ақ егер аттестат өтініш берушіге беру
тәртібі бұзыла отырып берілсе, кеден ісі мәселелері жөніндегі
уәкілетті орган кедендік ресімдеу жөніндегі маманның біліктілік
аттестатын қайтарып ала алады.
Біліктілік аттестатын қайтарып алу, жарамсыз деп тану немесе оның
қолданылуын тоқтата тұру туралы шешімге Қазақстан Республикасының заңдарына
сәйкес шағымдануға болады.
Кедендік тасымалдаушы
Меншік құқығымен немесе өзге де заңды негіздерде көлік құралдарын
иеленуші, ақы алып немесе жалдану арқылы тауарларды тасымалдау жөнінде
қызметтер көрсететін, тиісті уәкілетті мемлекеттік орган белгілеген
тәртіппен берілген тиісті лицензиясы бар және қызметін кедендік
тасымалдаушы ретінде жүзеге асыруға кеден ісі мәселелері жөніндегі
уәкілетті органның лицензиясын алған қазақстандық тұлға кедендік
тасымалдаушы бола алады.
Қызметін кедендік тасымалдаушы ретінде жүзеге асыру үшін қазақстандық
тұлға мынадай біліктілік талаптарына сәйкес келуге:
1) тауарларды тасымалдауға арнап тиісті уәкілетті мемлекеттік орган
белгіленген тәртіппен берген лицензиясы болуға;
2) Кеден кодекстің 43-тарауында көзделген тәртіппен тиісті қаржы жылына
арналған республикалық бюджет туралы заңмен белгіленген он мың еселенген
айлық есептік көрсеткіш мөлшеріндегі сомаға кедендік төлемдер және салықтар
төлеуді қамтамасыз етуге;
3) Кеден кодекстің 81-бабында белгіленген талаптарға сәйкес
жабдықталған көлік құралдары болуға;
4) кедендік бақылаудағы тасымалданатын тауарлардың есебін жүргізуді
және олар бойынша есептілікті қамтамасыз етуге тиіс.
Қызметін кедендік тасымалдаушы ретінде жүзеге асыруға лицензия беру
тәртібі
Лицензия алу үшін:
1) тұлғаның белгіленген нысан бойынша лицензия алуға өтініші;
2) тіркеу құжаттарының нотариаттық куәландырылған көшірмелері;
3) лицензия беру үшін алым төленгендігін растайтын құжаттар;
4) Кеден кодекстің 63-бабында белгіленген талаптарға сәйкес қызмет
аймағында өтініш беруші тіркелген кеден органының қорытындысы қажет.
Өтінішті кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті орган ол тіркелген
күннен бастап он жұмыс күні ішінде қарайды.
Тауарларды тасымалдауға арналған лицензияның қолданылуы тоқтатыла
тұрған, қайтарып алынған немесе тоқтатылған жағдайда тиісті уәкілетті
мемлекеттік орган бұл туралы күнтізбелік он күннен аспайтын мерзімде кеден
ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті органды хабардар етеді.
Кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті орган кедендік
тасымалдаушылардың тізілімін жүргізеді және оны баспасөз басылымдарында
жариялауды жүзеге асырады.
Кедендік тасымалдаушының міндеттері
Кедендік тасымалдаушы:
1) Кеден кодексте белгіленген шарттар мен талаптарды сақтауға;
2) кедендік бақылаудағы тасымалданатын тауарлардың есебін жүргізуге
және мұндай тауарларды тасымалдау туралы кеден органдарына есеп беруге;
3) кедендік бақылаудағы тауарлармен бірге бір мезгілде өзге де
тауарларды тасымалдамауға;
4) тауарлар мен оларға арналған құжаттарды межелі кеден органына
көрсетуге;
5) тауарларды кедендік бақылау аймағына орналастыруға;
6) Кеден кодекстің 81-бабына сәйкес көлік құралдарын тиісті техникалық
жағдайда ұстауға және олардың кеден бақылауындағы тауарларды тасымалдауға
арналған көлік құралдарын жабдықтауға қойылатын талаптарға сай келуін
қамтамасыз етуге;
7) тауарлар мен оларға арналған құжаттарды жеткізудің жөнелтуші кеден
органы белгілеген мерзімі мен жүру маршрутын сақтауға;
8) тасымалдаудың және сақтаудың қалыпты жағдайлары кезіндегі табиғи
тозу мен табиғи кему салдарынан болатын өзгерістерді қоспағанда, тауарлар
мен көлік құралдарын өзгермеген күйінде, қандай да болсын өзге мақсаттарға
пайдаланбай жеткізуге;
9) тауарларды жеткізгеннен кейін оларды межелі кеден органының
рұқсатынсыз қараусыз қалдырмауға, тауарлардың бастапқы тұрған жерін
өзгертпеуге, ораманы ашпауға, тауарларды орамауға және қайта орамауға,
сондай-ақ кедендік бірдейлендіру құралдарын өзгертпеуге, алып тастамауға
және жоймауға;
10) тауарлар жоғалған не олар кеден органдарының рұқсатынсыз басқа
тұлғаларға берілген жағдайда кедендік төлемдерді және салықтарды төлеуге;
11) кедендік тасымалдаушы ретіндегі қызметі тоқтатылған жағдайда
лицензияны он бес жұмыс күні ішінде кеден ісі мәселелері жөніндегі
уәкілетті органға қайтаруға міндетті.
Кедендік тасымалдаушының жауапкершілігі
Тауарлар жоғалған не олар кеден органының рұқсатынсыз берілген
жағдайда, кедендік тасымалдаушы кедендік төлемдерді және салықтарды төлеу
бойынша жауапты болады.
Тауарлар, көлік құралдары және оларға арналған құжаттар межелі кеден
органына жеткізілмеген жағдайда, кедендік тасымалдаушы Қазақстан
Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.
Кедендік тасымалдаушы ретіндегі қызметті жүзеге асыруға лицензияның
қолданылуын тоқтату
Лицензияның қолданылуы мынадай жағдайларда:
1) тауарларды тасымалдауға тиісті уәкілетті мемлекеттік орган берген
лицензия кері қайтарып алынғанда;
2) кедендік тасымалдаушы ретіндегі қызметті жүзеге асыруға лицензия
кері қайтарып алынғанда;
3) кедендік тасымалдаушы қызметін тоқтататыны туралы өтініш бергенде;
4) заңды тұлға болып табылатын кедендік тасымалдаушы қайта
ұйымдастырылғанда немесе таратылғанда тоқтатылады.
Лицензияның қолданылуы тоқтатылған жағдайда, тұлға он бес жұмыс күні
ішінде кедендік бақылаумен тасымалданатын тауарлардың есебін жүргізетін
кеден органына өзі кедендік тасымалдаушы ретінде орындаған тасымалдар
туралы есеп беруге міндетті.
Лицензияның қолданылуын тоқтату кедендік тасымалдаушы ретіндегі
қызметті тоқтату себептері көрсетіле отырып, кеден ісі мәселелері жөніндегі
уәкілетті орган басшысының бұйрығымен ресімделеді.
2. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ТАУАРЛАР ЖӘНЕ КӨЛІК ҚҰРАЛДАРЫН РЕСІМДЕУ,
КОНТРАБАНДА МЕН КҮРЕСУ ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ
2.1 Тауарлар мен көлік құралдарын ресімдеуде Контрабандалық тауарлармен
күресу
Контрабаңдамен күресу басқармасының (басқарма) бастығы қызметке Алматы
қаласы бойынша К БД бастығының үсынысы бойынша ҚР ҚМ КБК бүйрығымен алынады
жөне қызметтен босатылады.
Басқарма бастығының міндеттері:
- ҚР Президнтінің Жарлығының, ҚР Үкіметің, ҚР ҚМ КБК-нің Қаулысының
және шешімінің, ҚР заңнама талаптарының және ҚР кеден мекемелерінің
жүмысын реттейтін басқа да нормативтік қүжаттардың орындалуын
қамтамасыз ету;
- ККБ (ары қарай Басқарма) жүмысын Ережелерге және Басқарманың жүмыс
жоспарына сәйкес үйымдастыру;
- Жеке қүрамның тәртібін, басқарма қызметкерлерінің жүмыс жоспары және
қызметтік міндеттері орындалғанын қадағалау;
- ҚР басқа қүқық қорғаушы органдарымен өзара іс әрекетті үйымдастыру;
- Алматы қаласы бойынша КБД-ның басқа қүрылымдық бөлімдерімен өзара іс
орекетті үйымдастыру;
- Басқарманың жұмыс көлемін есепке ала отырып, басқармаға қойылған
мақсат пен міндеттерді ескеріп, басқарма жұмысының нәтижелілігін
арттыру бойынша ұсыныстар енгізу;
- Экономикалық контрабандаға қарсы күресті үйымдастыру;
- Есірткінің заңсыз айналымына қарсы күресті үйымдастыру.
Экономикалық қылмыстармен күресу және алдын ала анықтау бөлімінің бас
маманының міндеттері:
- кеден саласындағы қылмыстарды анықтау және олар бойынша іздестіру -
шараларын ҚР зандарына сәйкес қатаң сәйкестікте жүргізу;
- материалдарды Арыздарды қабылдау кітабында тіркеу, АҚК материалдарын
қараудағы талаптарын, оның ішінде мерзімдерін, қарастыру тәртібін
сақтау, бақылау органдарына кәртішкенің уақытында тапсырылуын,
шешімнің заңды қабылданғанын қадағалау
- ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
1. Қазақстандағы тауар және көлік құралдарын ресімдеудің теориялық-
әдістемелік аспектісі ... ... ... ... ... 6
1.1 Кедендік ресімдеу ұғымы мен оның
құжаттары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ..6
1.2 Кедендік ресімдеудің
субъектілері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
10
2. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ТАУАРЛАР ЖӘНЕ КӨЛІК ҚҰРАЛДАРЫН РЕСІМДЕУ,
КОНТРАБАНДА МЕН КҮРЕСУ ЖАҒДАЙЫН
ТАЛДАУ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... .21
2.1 Тауарлар мен көлік құралдарын ресімдеуде Контрабандалық тауарлармен
күресу ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .21
2.2 "Қорғас-Шығыс қақпасы" шекара маңы
сауда-экономикалық
көрсеткіштері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
32
3. ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ТАУАР ЖӘНЕ КӨЛІК ҚҰРАЛДАРЫН РЕСІМДЕУІНІҢ БАҚЫЛАУ
ТЕХНОЛОГИЯСЫН ЖЕТІЛДІРУ
ЖОЛДАРЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ...42
3.1 Жеке тұлғалармен тауарларды және көлік құралдарын өткізуін кедендік
бақылауды жетілдіру
мәселелері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ..42
3.2 "Қорғас" шекара маңы саудасын дамытудағы әлемдiк тәжiрибені қолдануды
нығайту ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... 51
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 58
Пайдаланылған әдебиет
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... 61
Кіріспе
Қытай Халық Республикасымен кең ауқымды және өзара тиiмдi сауда-
экономикалық ынтымақтастықты нығайту Қазақстан Республикасының сыртқы
экономикалық байланыстарын дамытудың жалпы стратегиясының басты
бағыттарының бiрi болып табылады.
Бүгiнгi күнi Қытай Қазақстанның негiзгi сауда-экономикалық
әрiптестерiнiң бiрi болып табылады.
Алайда, екi ел арасындағы сыртқы сауда айналымының оң өсу серпiнiне
қарамастан, өзара сауда көлемi екi елдiң нақты мүмкiндiктерiн көрсетпейдi
және тұтастай алғанда, сауда саласындағы екi жақты қатынастар деңгейi
мемлекеттердiң қолдағы әлеуетiне сәйкес келмейдi.
Қазақстанның шекара маңы аудандарын дамытудың әлеуетi инвестициялық
ахуалдың ерекшелiктерiмен, игерiлетiн нарықтың өндiрiстiк факторларының
құнымен және мемлекеттiк шекараны кесіп өтумен байланысты транзакциялық
шығындармен, көлiк жағдайлары, шекаралық өтпелердiң және кедендiк
бекеттердiң инфрақұрылымымен айқындалады.
Бұл аспектiлер өңiрлердiң де, сол сияқты тұтастай алғанда елдiң де
әлеуметтiк-экономикалық дамуының құрамдас бөлiгi ретiнде, шекара маңы
аумақтарының экономикасын көтеру мақсатында Қазақстан Республикасында
шекара маңы ынтымақтастығына қарым-қатынасты өзгертудiң қажеттiлiгiн
айқындайды.
Қазiргi уақытта республиканың әлеуетi халықаралық жүк ағындары
жүйесiнде толық көлемде әрекет етпейді, негізгi халықаралық көлiк
дәлiздерінің мамандануы соңына дейiн қалыптастырылмаған, елдiң аумағы
бойынша көлiк жүк ағындарын толыққанды қалыптастыруды қамтамасыз етуге
арналған халықаралық стандарттарға сәйкес көлiк жолдарының сервистiк
қызметтерi мен сапасының деңгейiн арттыру талап етiледi.
Көлiк дәлiздерiнің қызметi халықаралық бизнес, трансұлттық компаниялар,
отандық және шетелдiк инвесторлар өкiлдерiнiң неғұрлым көп санын, ең
алдымен, бизнестi жүргiзудiң өзiнiң либералдық жағдайларымен, әсіресе,
елдің орта және шағын кәсіпкерлiгін ойдағыдай дамыту үшiн қажеттi нарықтық
шығындарды барынша азайтумен тартады.
Осыған байланысты "Қорғас" халықаралық шекара маңы ынтымақтастығы
орталығын одан әрi дамыту тұжырымдамасы (бұдан әрi - Тұжырымдама) "Қорғас"
халықаралық шекара маңы ынтымақтастығы орталығын дамытудың негiзгi
мақсаттары мен мiндеттерiн қоюды әрi шешудi халықаралық
трансконтинентальдық дәлiздiң бастапқы базалық элементi ретiнде болжайды.
Қазақстан Республикасындағы кеден ісі тауарлар мен көлік құралдарын
Қазақстан Республикасының кедендік шекарасы арқылы өткізудің, кедендік
ресімдеу мен кедендік бақылаудың, кедендік режимдерді қолданудың, кедендік
төлемдері және салықтарды алудың, кеден ісі саласындағы құқық
бұзушылықтарға қарсы күрес жүргізудің тәртібі мен шарттарын, мемлекет пен
сыртқы экономикалық және өзге де қызметті жүзеге асырушы тұлғалардың
арасындағы билік қатынастарына негізделген кеден саясатын іске асырудың
басқа да құралдарын қамтиды.
Кеден ісінің құрылымы: кедендік шекара арқылы тауарлар мен көлік
құралдарды өткізу; кедендік режимдер; кедендік төлемдер; кедендік ресімдеу;
кедендік бақылау; кедендік статистика, сыртқы экономикалық қызметтің тауар
номенклатурасы; жауапкершіліктің құқықтық реттелуі.
Қазақстан Республикасының кеден заңдары Қазақстан Республикасының
Конституциясына негізделеді және Кеден кодекстен, сондай-ақ қабылдануы
Кеден кодексте көзделген өзге де нормативтік құқықтық актілерден тұрады.
Егер Қазақстан Республикасы бекіткен халықаралық шартта Кеден кодекстегіден
өзгеше ережелер белгіленсе, онда халықаралық шарттың ережелері қолданылады.
Қазіргі кеден ісінің дамуының негізгі бағыттары мынадай:
• сыртқы сауда тауар айналымын жетілдіру;
• тауарларды кеден шекарасы арқылы өткізген кездегі кедендік ресімдеу
мен кедендік бақылауды жетілдіру;
• кедендік әкімшілік жүргізуді жетілдіру;
• кедендік рәсімдерді жеңілдету және негізгі кедендік ресімдеудің
уақытын азайту;
• кеден органдарындағы сыбайлас жемқорлыққа жол бермеу және болдырмау;
• кедендік құқық бұзушылықтар және қылмыстармен жоғары дәрежеде күрес
жүргізу және т.б.
Осылардың барлығы қазіргі уақыттағы Қазақстанның Бүкіләлемдік Сауда
Ұйымына кіруіне бағытталған және Қазақстан Республикасының кеден ісін
халықаралық сатандарттарға сәйкестіру мақсатындағы шаралар деп айтуға
болады.
Қазақстан Республикасы Кеден кодексінің 6 бабына сәйкес Қазақстан
Республикасының кедендік аумағын құрғақтағы аумақ, аумақтық сулар (теңіз)
және ішкі сулар, олардың үстіндегі әуе кеңістігі, сондай-ақ Қазақстан
Республикасының құрлықтық қайраңында орналасқан жасанды аралдар,
қондырғылар, ғимараттар және кеден ісі саласында Қазақстан Республикасының
юрисдикциясында ғана болатын өзге де объектілер құрайды.
Қазақстан Республикасының аумағында құрылған арнайы экономикалық
аймақтың аумағы Қазақстан Республикасының кедендік аумағының бір бөлігі
болып табылады.
Қазақстан Республикасы кедендік аумағының шектері, сондай-ақ арнайы
экономикалық аймақтардың периметрлері Қазақстан Республикасының кедендік
шекарасы болып табылады. Кедендік шекара - Қазақстан Республикасының
кедендік аумағының шектерін белгілейтін сызық пен осы сызық бойынша өтетін
вертикалды бет. Кедендік шекара Қазақстан Республикасының Мемлекеттік
шекарасына дәл келуі мүмкін.
Қазақстан Республикасында Қазақстан Республикасының ішкі және сыртқы
саясатының құрамдас бөлігі болып табылатын бірыңғай кеден саясаты жүзеге
асырылады. Өзінің құрамы бойынша ол сыртқы сауды айналымын реттеу үшін
мемлекетпен қабылданатын шаралар жүйесін құрайды.
Кеден саясаты өз өкілеттіктері шегінде Қазақстан Республикасының
орталық атқарушы органдарының қарауына жатады. Қазақстан Республикасының
кеден органдары кеден саясатын құруына қатысады және оны жүзеге асырады.
Қазақстан Республикасының экономикасын ынталандыру және экономикалық
мүдделерін қорғау, тиімді кедендік бақылауды қамтамасыз ету және Қазақстан
Республикасының заң актілерінде белгіленген өзге де мақсаттар Қазақстан
Республикасы кеден саясатының негізгі масаттары болып табылады.
Дипломдық жұмыстың методологиялық және ғылымдық негізі ретінде
Қазақстанның белгілі ғалымдары Әлібеков С.Т., Қамшыбаев Р.А., Текенов Ұ.А.,
Мамыров Н.Қ., Мадиярова Д.М. еңбектері қолданылды.
Дипломдық жұмыстың мақсаты тұлғалар арасындағы шекара арқылы тауар және
көлік құралдарын ресімдеудегі бақылау тетігін ары-қарай жетілдіру болып
табылады.
Қойылған мақсаттарға сәйкес келесі мәселелер шешілді:
- тауар және көлік құралдарын ресімдеудің теориялық-әдістемелік
негіздерін зерттеу;
- кедендік бақылау департаменттің негізгі қызметін іске асыру кезінде
тауарларды өткізу мәселелерді шешу;
- "Қорғас-Шығыс қақпасы" шекара маңы сауда-экономикалық жағдайындағы
тауарлар мен көлік құралдарының рәсімдеуін зерттеу;
- жеке тұлғалармен тауарларды және көлік құралдарын өткізуінің
кедендік бақылау ерекшелегін ашу.
Зерттеу объектісі кедендік бақылау департаментіндегі контрабандаға
қарсы күрес басқармасы.
Зерттеу құралы бақылау тетігін жетілдіру нәтижесінде Қазақстанда тауар
және көлік құралдарын ресімдеу.
1. Қазақстандағы тауар және көлік құралдарын ресімдеудің теориялық-
әдістемелік аспектісі
1.1 Кедендік ресімдеу ұғымы мен оның құжаттары
Кедендік ресімдеу Кеден кодексте және соған сәйкес қолданылатын кеден
ісі саласындағы нормативтік құқықтық актілерде айқындалатын тәртіппен
жүргізіледі. Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарына сәйкес
кедендік ресімдеуді оңайлату және жеделдету мақсатында басқа мемлекеттердің
кедендік ресімдеу үшін пайдаланылатын кедендік құжаттары қолданылуы мүмкін.
Кедендік ресімдеуді жүргізудің тәртібі мен технологиясы мыналарға:
- Қазақстан Республикасының кедендік шекарасы арқылы өткізілетін
тауарлардың санаттарына;
- осындай өткізу үшін пайдаланылатын көлік түріне;
- тауарларды өткізетін тұлғаларға байланысты сараланған.
Кедендік рәсімдер тауарлар шығарылатын, жөнелтілетін және жеткізілетін
елге қарамастан бірдей қоланылады.
Тауарлар мен көлік құралдарын кедендік ресімдеу – кедендік шекара
арқылы өткізілетін тауарлар мен көлік құралдарына қатысты құжаттарды кеден
органына берген, ал Кеден кодексте көзделген жағдайларда тұлғаның ауызша
мәлімдеуіне не кедендік ресімдеуді жүзеге асыру ниетін куәландыратын өзге
де іс-әрекеттер жасаған кезінен басталады.
Ветеринарлық, фитосанитарлық және мемлекеттік бақылаудың басқа да
түрлеріне қатысты кедендік ресімдеу осындай бақылауды жүзеге асыратын
тиісті уәкілетті мемлекеттік органдармен келіскеннен кейін ғана аяқталуы
мүмкін. Кедендік ресімдеу тауарларды кедендік режимге орналастыру үшін
Кеден кодекске сәйкес қажетті кедендік операциялар жасалғаннан кейін,
сондай-ақ кедендік төлемдер және салықтар есептеліп, өндіріліп алынғаннан
кейін аяқталады.
Тауарлар мен көлік құралдарын декларациялау және оларды белгілі бір
кедендік режимге орналастыру бойынша іс-әрекет негізге кедендік ресімдеу
деп танылады. Тауарларды негізгі кедендік ресімдеу жөніндегі кедендік
операциялар кеден органдары орналасқан жерде және олардың жұмыс уақытында
жасалады. Декларанттың дәлелді сұрауы бойынша тауарларды негізгі кедендік
ресімдеу жөніндегі кедендік операциялар Кеден кодекстің 20-22 баптарына
сәйкес кеден органдары орналасқан жерден тыс және олардың жұмыс уақытынан
тыс жасалуы мүмкін.
Кедендік ресімдеуді жүргізу кезінде Кеден кодексте белгіленген тұлғалар
кеден органдарына кедендік мақсаттар үшін қажетті құжаттар мен мәліметтерді
беруге міндетті. Кеден органдары орындалуын бақылау кеден органдарына
жүктелген Қазақстан Республикасы заңдары талаптарының сақталуын қамтамасыз
ету үшін қажетті құжаттар мен мәліметтерді талап етуге құқылы. Кедендік
мақсаттар үшін қажетті құжаттардың тізбесі және оларды беру мерзімі Кеден
кодексте белгіленеді.
Кеден органдарына кедендік мақсаттар үшін қажетті құжаттар электронды
түрде берілуі мүмкін. Бұл құжаттарды беру мен сақтау шарттарын кеден ісі
мәселелері жөніндегі уәкілетті орган айқындайды.
Тауарлар мен көлік құралдарына қатысты өкілеттіктері бар тұлғалар мен
олардың өкілдері кедендік ресімдеу кезінде қатысуға құқылы. Осы тұлғалар
мен олардың өкілдері кеден органының дәлелді талап етуі бойынша кедендік
ресімдеу кезінде қатысуға және оны жүргізуде кеден органдарының лауазымды
адамдарына жәрдем көрсетуге міндетті.
Кедендік мақсаттар үшін құжаттарды толтыруды қоса алғанда, кедендік
ресімдеу мемлекеттік тілде және орыс тілінде жүргізіледі. Кеден ісі
мәселелері жөніндегі уәкілетті орган шет тілдерінде жасалған құжаттар мен
мәліметтерді кедендік мақсаттар үшін кеден органдарының қабылдауы және
пайдалануы мүмкін жағдайларды белгілеуге құқылы.
Тауарлармен жасалатын жүк және өзге де операциялар кеден органдарының
рұқсатымен ғана жүргізілуі мүмкін және кеден органы үшін қандай да бір
қосымша шығыстар әкеп соқпауға тиіс. Тауарлар мен көлік құралдарына қатысты
кедендік ресімдеу аяқталмаған болса, оларды пайдалануға және билік етуге
жол берілмейді.
Жүктің кедендік декларациясын беру кеден органына оның электрондық
көшірмесін және кедендік мақсат үшін қажетті құжаттарды тапсырумен қатар
жүргізілуге тиіс.
Жүктің кедендік декларациясының электрондық көшірмесінің құрылымын
кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті орган белгілейді.
Егер тауарларды шығару туралы шешім қабылдау үшін құжат міндетті болып
табылса, кедендік декларацияны тексеру мерзімінің ішінде декларант салық
органына тиісті құжатты беру туралы міндеттеме табыс ете отырып,
мәлімделген мәліметтерді растайтын құжаттардың көшірмесін беруі мүмкін.
Жекелеген құжаттар декларанттың дәлелді өтініші бойынша көрсетілген
мерзімде табыс етілмейтін жағдайда кеден органдары осындай құжаттарды алу
үшін қажетті мерзімде бірақ кедендік декларацияны тіркеуден кейін
күнтізбелік отыз күннен кешіктірмей осындай құжаттарды табыс ете отырып
олардың көшірмесін беруге рұқсат етеді. Декларант белгіленген мерзімдерде
құжаттарды өткізбегені не бұрын өткізген құжаттардың көшірмелерінде дұрыс
емес мәліметтерді мәлімдегені үшін жауапты болады.
Егер тауарлардың кейінгі легіне кедендік ресімдеу жүргізілетін құжаттар
кеден органына бұрын берілген болса, онда осындай құжаттардың көшірмелерін
беру жеткілікті.
Кеден органының істерінде тауарларды шығару туралы шешім қабылдау үшін
міндетті құжаттар қалған жағдайда, декларант үшін кеден органы осы
құжаттардың көшірмелеріне осындай құжаттар қалатын кеден органын көрсете
отырып жазба жасайды. Бұл жазба кеден органы лауазымды тұлғасының жеке
нөмірлік мөрімен куәландырылады.
Келісім-шарттар, шот-фактуралар (инвойстар), көлік құжаттары, кедендік
төлемдердің және салықтардың төленгенін растайтын құжаттар, Қазақстан
Республикасы Ұлттық Банкінің лицензиясы тауарларды шығарғаннан кейін
декларантқа қайтарылуға тиіс және жүктің кедендік декларациясы тіркелген
күннен бастап бес жыл бойы сақталады.
Бұл орайда кедендік ресімдеу мақсаттары үшін осы құжаттармен бірге
декларант куәландырған көшірме тапсырылуға тиіс.
Кедендік алып жүру рәсімі - кеден органдары лауазымды адамдарының
кедендік бақылаудағы тауарларды, көлік құралдарын және оларға арналған
құжаттарды жөнелтуші кеден органынан межелі кеден органына дейін, сондай-ақ
бір кеден органының қызмет аймағында алып жүруі.
Кедендік алып жүруді кеден органдары, Кеден кодекстің 74-бабының 2-
тармағының 1)-3) тармақшаларында көзделген шаралар сақталмаған жағдайда,
кеден органы лауазымды адамының жазбаша шешімі бойынша Қазақстан
Республикасының кедендік аумағы бойынша өткізілетін тауарларды, көлік
құралдарын және оларға арналған құжаттарды жеткізуді қамтамасыз етудің
айрықша шарасы ретінде қолданады.
Кедендік алып жүру бір көлік құралына да, бірнеше (оннан аспайтын)
көлік құралына да жүргізілуі мүмкін.
Кедендік алып жүру көлік құралы кеден органына келген кезден бастап бір
тәуліктен кешіктірілмей басталады. Кедендік алып жүру тәртібін кеден ісі
мәселелері жөніндегі уәкілетті орган белгілейді.
Қазақстан Республикасының аумағындағы шетел мемлекеттерінің
дипломатиялық өкілдіктері өздерінің ресми пайдалануына арналған тауарларды
уақытша сақтау қоймаларында немесе кеден органдарының кедендік қоймаларында
сақтауды жүзеге асыру кезінде кедендік төлемдерді және салықтарды төлеуден
босатыла отырып және тауарларға тарифсіз реттеу шараларын колданбай
Қазақстан Республикасына әкеле алады және Қазақстан Республикасынан әкете
алады.
Шетел мемлекеті дипломатиялық өкілдігінің басшысы және өкілдіктің
дипломатиялық жеке құрамының мүшелері, сондай-ақ олармен бірге тұратын
отбасы мүшелері, егер олар Қазақстан Республикасының азаматтары болып
табылмаса, бастапқы жайғасуға қажет тауарларды қоса алғанда, өздерінің жеке
пайдалануына арналған тауарларды уақытша сақтау қоймаларында немесе кеден
органдарының кедендік қоймаларында сақтауды жүзеге асыру кезінде кедендік
төлемдерді және салықтарды төлеуден босатыла отырып және тауарларға
тарифсіз реттеу шараларын колданбай Қазақстан Республикасына әкеле алады
және Қазақстан Республикасынан әкете алады.
Шетел мемлекеті дипломатиялық өкілдігінің әкімшілік-техникалық жеке
құрамының мүшелері және олармен бірге тұратын отбасы мүшелері, егер олар
Қазақстан Республикасының азаматтары болып табылмаса, бастапқы жайғасуға
қажет заттарды қоса алғанда, өздерінің жеке пайдалануына арналған
тауарларды уақытша сақтау қоймаларында немесе кеден органдарының кедендік
қоймаларында сақтауды жүзеге асыру кезінде кедендік төлемдерді және
салықтарды төлеуден босатыла отырып және тауарларға тарифсіз реттеу
шараларын колданбай Қазақстан Республикасына әкеле алады және Қазақстан
Республикасынан әкете алады.
Қазақстан Республикасының тіркелген тұлғалардың ресми және жеке
пайдалануына арналған мынадай тауарлар:
- көлік құралдарының барлық түрлері;
- дербес компьютерлер және олардың керек-жарақтары;
- сателлиталық керек-жарақтармен бірге теледидар, радио, бейне
аппаратура;
- шығарылған слайдтармен және фильмдерімен қоса кинокамералар мен
кинопроекторлар;
- жиһаздардың барлық түрлері;
- құны тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда
белгіленген жүз айлық есептік көрсеткіштен асатын тұрмыстық электр
аспаптары, спорттық жабдықтар, музыкалық аспаптар;
- бағалы металдар мен асыл тастардан жасалған жеке зергерлік сән
бұйымдары мәлімделген кедендік режимге сәйкес кеден органдарында
міндетті кедендік ресімдеуге және есепке алуға жатады.
Қазақстан Республикасының аумағында кедендік төлемдер бойынша
жеңілдіктері жоқ басқа тұлғаға жоғарыда аталған тауарлардың меншік құқығын
беру Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес барлық тиісті кедендік
төлемдерді және салықтарды төлей отырып, міндетті кедендік қайта ресімдеуге
жатады.
Дипломатиялық және оған теңестірілген өкілдіктер, консулдық мекемелер
ресми пайдалану үшін тарифсіз реттеу шараларын қолданбай, бір тоқсанда бес
мың дана әртүрлі темекі өнімдерін (сигар, сигарет және т.б.), бір жүз литр
шарап және ликер-арақ өнімдерін Қазақстан Республикасының әкеле алады.
Мәдени-тарихи құндылықтары бар шетел тауарлары және олардың құжаттары
кедендік ресімдеу мен кедендік бақылау үшін кеден органына беріледі. Мәдени-
тарихи құндылықтары бар және Қазақстан Республикасында сатып алынған
тауарлар тиісті уәкілетті мемлекеттік органның рұқсаты негізінде ғана
Қазақстан Республикасының аумағынан тыс әкетілуі мүмкін.
Жүктің кедендік декларациясын беру осылардың негізінде жүктің кедендік
декларациясы толтырылып, мыналарды растайтын қажетті құжаттар кеден
органына қатар табыс етілуімен жүргізілуге тиіс:
1) декларанттың өз атынан жүктің кедендік декларациясын беруге
өкілеттігін растайтын декларанттың штатындағы жеке тұлғаға сенімхат не
брокерлік қызмет көрсетуге шарт және кедендік ресімдеу бойынша маманның
біліктілік аттестаты;
2) кедендік ресімдеуге жататын тауарларға меншік, билік ету немесе
пайдалану құқығын растайтын сатып алу-сатуға немесе айырбасқа сыртқы сауда
шарты (келісім-шарты), кедендік ресімдеуге жататын тауарларға билік ету
немесе пайдалану құқығына келісім не өзге құжат;
3) Қазақстан Республикасының кедендік шекарасы арқылы тауарларды
өткізуді растайтын көлік құжаттары;
4) тауарлардың кедендік құнын растайтын – шот-фактура (инвойс), шот-
проформа, арнайы тізбе және Кеден кодекстің 39-тарауына сәйкес тауарлардың
кедендік құнын анықтау және мәлімдеу үшін көзделген өзге де құжаттар;
5) тауарлардың шығуын растайтын – Кеден кодекстің 39 және 40-баптарына
сәйкес тауарлардың шығуы туралы декларация не тауарлардың шығуы туралы
сертификат;
6) кедендік режимнің талаптарына және кедендік төлемдерді және
салықтарды төлеу бойынша жеңілдіктің болуына қарай кедендік төлемдерді және
салықтарды төлеуді немесе олардың төленуін қамтамасыз етуді растайтын:
- қолма-қол ақшасыз тәртіпте төлемнің орындалуы туралы банктің
белгісімен төлемдік тапсырманы немесе қолма-қол ақшамен төлеу кезінде кеден
органының, банктің кассалық кіріс ордеріне берілетін түбіртек;
- Кеден кодекстің 339-бабының 1-тармағына сәйкес кедендік төлемдердің
және салықтардың төленуін растайтын құжаттар;
- Кеден кодекстің 41-тарауына сәйкес кедендік төлемдерді және
салықтарды төлеу бойынша жеңілдіктер беруді растайтын құжаттар;
- кедендік бажды, қосылған құн салығын төлеу бойынша мерзімді ұзартуды
(мәулеттік төлеуді) растайтын құжаттар;
7) тауарларды межелі жерге жеткізуді растайтын – Кеден кодекстің 12-
тарауында көзделген тауарлар жеткізуді бақылау құжаты не Қазақстан
Республикасы бекіткен халықаралық шарттарға сәйкес өзге де құжаттар;
8) валюталық бақылау саласындағы талаптардың сақталуын растайтын
Қазақстан Республикасының валюта заңдарына сәйкес талап етілетін құжаттар;
9) мәлімделген кедендік режимдерге қарамастан, тауарларды әкелу кезінде
стандарттардың міндетті талаптарына сәйкестігін растайтын фитосанитариялық
(карантиндік) сертификат, ветеринариялық сертификат. Көрсетілген
сертификаттар оларға сертификаттар беру міндетті тауарлар үшін Қазақстан
Республикасының нормативтік құқықтық актілерінде белгіленген жағдайларда
ғана беріледі;
10) сыртқы экономикалық қызметке қатысушының санатын растайтын сыртқы
экономикалық қызметке қатысушының есеп карточкасы.
Таңдалған кедендік режимдерге сәйкес табыс етілетін құжаттардың тізбесі
Кеден кодекстің 383-бабында белгіленді.
1.2 Кедендік ресімдеудің субъектілері
Декларант болып мына тұлғалар:
1) қазақстандық тұлғалар;
2) шетелдік жеке тұлғалар (оңайлатылған немесе жеңілдетілген тәртіппен
өткізген кезде)
3) кедендік төлемдер бойынша жеңілдіктерді пайдаланатын шетелдік
тұлғалар;
4) Қазақстан Республикасының аумағында белгіленген тәртіппен тіркелген
шетелдік ұйымдардың өкілдіктері осындай өкілдіктердің өз қажеті үшін
әкелінетін тауарлардың уақытша әкелінуінің, транзитінің сондай-ақ еркін
айналыс үшін шығарылуының кедендік режимдерін мәлімдеген кезде декларант
бола алады.
Декларант құқықтары
Кедендік рәсімдеу кезінде тауарларды декларациялау және өзге де
кедендік операциялар жасау барысында декларант:
1) Қазақстан Республикасының кеден аумағына әкелінетін тауарларды кеден
органының бақылауымен тексеруге, өлшеуге және жүк операцияларын орындауға,
сондай-ақ кедендік декларация мен кедендік мақсаттар үшін қажетті
құжаттарды бергенге дейін тауарлардың сынамалары мен үлгілерін іріктеп
алуға құқылы. Тауарлардың сынамалары мен үлгілерін тауарларға берілген
кедендік декларацияда көрсетілген жағдайда оларға жеке кедендік декларация
берілмейді;
2) кеден органдарының лауазымды адамдары кедендік бақылау өткізгенде,
олар сынамалар мен үлгілерді іріктеп алған кезде қатысуға;
3) кеден органдары іріктеп алған сынамалар мен үлгілерге жүргізілген
зерттеу нәтижелерімен танысуға;
4) өзінің құқығы бұзылған жағдайда кеден органдарының шешіміне, кеден
органдары лауазымда тұлғаларының іс-әрекетіне шағымдануға құқылы.
Декларант міндеттері
Декларант:
1) тауарлар мен көлік құралдарына декларация жүргізуге;
2) кеден органының талабы бойынша декларацияланатын тауарлар мен көлік
құралдарын көрсетуге;
3) кеден органына кедендік мақсаттар үшін қажетті құжатар мен
мәліметтер беруге;
4) кедендік төлемдерді және салықтарды төлеуге немесе олардың төленуін
қамтамасыз етуге;
5) кеден органдарының талаптарын орындауға міндетті.
Декларанттың жауапкершілігі
Декларант:
1) кедендік декларацияда және өзге де ұсынылатын құжаттарда көрсетілген
мәліметтердің дұрыс еместігі үшін;
2) кедендік төлемдерді және салықтарды төлемегені үшін;
3) уақтылы ұсынбағаны үшін жауапты болады.
Кеден органына кедендік декларацияны бермегені үшін тауарларды
өткізетін тұлға немесе шарт бойынша осы тұлға уәкілеттік берген кеден
брокері жауапты болады.
Кеден брокері кедендік рәсімдеу жөніндегі операцияларды жүзеге асырған
кезде кеден брокеріне кедендік мақсаттар үшін берілген қажетті мәліметтер
мен құжаттардың дұрыстығы үшін беруші тұлға жауапты болады.
Кедендік брокер: қызмет саласының шектелуі, құқығы, міндеттері,
жауапкершілігі
Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес құрылған, кеден брокері
ретіндегі қызметті жүзеге асыру құқығына кеден ісі мәселелері жөніндегі
уәкілетті органның лицензиясын алған заңды тұлға кеден брокері бола алады.
Кеден брокері өз қызметін Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүзеге
асырады.
Кеден брокерінің қызметі өз атынан кедендік ресімдеу, алдын ала
операциялар мен өкілдік беруші тұлғаның есебінен және оның тапсыруы бойынша
басқа да кеден ісі саласында делдалдық функцияларды орындау жөніндегі іс-
әрекеттерді жасаудан тұрады.
Кеден брокерінің функциясына:
- тауарлар мен көлік құралдарын декларациялау;
- кеден органына кедендік мақсаттар үшін қажетті құжаттар мен қосымша
мәліметтер ұсыну;
- кеден органына декларацияланатын тауарлар мен кедендік мақсаттар
үшін қажетті көлік құралдарын көрсету;
- Қазақстан Республикасының кеден және салық заңдарында
декларацияланатын тауарлар мен көлік құралдарына қатысты көзделген
кедендік төлемдердің және салықтардың төленуін қамтамасыз ету;
- декларацияланатын тауарлар мен көлік құралдарына қатысты
өкілеттіктері бар тұлға ретінде кедендік ресімдеу мен кедендік
бақылау үшін қажетті іс-әрекеттер жасау кіреді.
Көрсетілген функцияларды кеден брокері жиынтықты түрде ғана орындауға
құқылы.
Кеден брокері мен өкілдік беруші тұлғаның арасында кедендік ресімдеу
жөніндегі іс-әрекеттерді жүргізу кезінде жасалған шартты өзгерту немесе
бұзу кеден брокерін жауапкершіліктен босатпайды. Кеден брокері мен өкілдік
беруші тұлғаның арасындағы даулар Қазақстан Республикасының заңдарына
сәйкес шешіледі.
Кеден брокері өз қызметінің саласын СЭҚ ТН, көлік құралдары түрлеріне
және аймаққа сәйкес тауарлардың белгілі бір санаттарымен шектеуге құқылы.
Бұл шектеулер кеден брокері ретіндегі қызметті жүзеге асыруға арналған
лицензияда көрсетіледі. Қызметті көрсетілген шектеулердің шегінен тыс
жүзеге асыруға жол берілмейді.
Кеден брокері оған кеден органдарымен өзара қарым-қатынаста өз
мүдделерін білдіруге уәкілеттік беретін тұлғамен бірдей құқықтарға ие және
сондай міндеттерді атқарады.
Өз қызметін жүзеге асыру кезінде кеден брокері:
- тауарлар мен көлік құралдарын кедендік ресімдеу кезінде, кеден
органдарының лауазымды адамдары тауарларды кедендік ресімдеу
мақсатында осы тауарлардың сынамалары мен үлгілерін іріктеп алу
кезінде қатысуға;
- кеден органдарының рұқсатымен және кеден органы лауазымды адамының
қатысуымен кедендік ресімдеу процесі басталғанға дейін және оның
барысында тауарлар мен көлік құралдарын тексеруді жүргізуге, оларды
өлшеуге және мөлшерін өзгедей анықтауға, сондай-ақ тауарлардың
сынамалары мен үлгілерін іріктеп алуға құқылы. Егер көрсетілген
операциялар кедендік ресімдеу басталғанға дейін жасалса, Қазақстан
Республикасының аумағынан әкетілетін тауарларға қатысты мұндай
рұқсат талап етілмейді;
- тауарлардың іріктеп алынған сынамалары мен үлгілеріне кеден органы
жүргізген зерттеулердің (сараптамалардың) нәтижелерімен танысуға;
- Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес өз қаражаты есебінен
немесе өкілдік беруші тұлғаның қаражаты есебінен тауарлардың іріктеп
алынған сынамалары мен үлгілеріне зерттеу (сараптама) жүргізуге не
осындай зерттеудің (сараптаманың) жүргізілуін қамтамасыз етуге;
- кеден органының келісімімен кедендік бақылау аймағына кіруге құқылы
өз қызметкерлерінің тізімін бекітуге және кедендік ресімдеу
жөніндегі операцияларды жасау үшін қажетті мүліктік жалдау (жалға
алу) шарты жағдайындағы үй-жайларының болуына;
- кеден органдарынан кеден мәселелері жөнінде ақпарат және кеңестер
алуға;
- кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті орган белгіленген
тәртіппен, кедендік мақсаттар үшін қажетті ақпараттарды
автоматтандырылған өңдеу, деректерді электрондық жолмен беру үшін
пайдаланатын кеден органдарының ақпараттық желілеріне қол жеткізуге;
- өкілдік беруші тұлғадан кедендік мақсаттар үшін қажетті, оның ішінде
құпия болып табылатын ақпараты бар құжаттар мен мәліметтерді талап
етуге және белгіленген талаптардың сақталуын қамтамасыз ететін
мерзімдерде осындай құжаттар мен мәліметтерді алуға;
- алдын ала операциялар, өзге де кедендік рәсімдер мен кедендік
режимдер кезінде кедендік төлемдердің және салықтардың төленуін
қамтамасыз ету бөлігінде өкілдік беруші тұлға үшін кеден
органдарының алдында кепілгер немесе төлеуші ретінде болуға;
- өкілдік беруші тұлғамен шарт жасасудың шарты ретінде осы тұлғаның
Қазақстан Республикасының азаматтық заңдарына сәйкес міндеттерін
орындауын қамтамасыз ету жөніндегі талаптарды белгілеуге;
- кеден органдарының және олардың лауазымды адамдарының шешімдеріне,
әрекетіне (әрекетсіздігіне) белгіленген тәртіппен шағымдануға
құқылы.
- Кеден брокерінің міндеттері:
- Кеден кодексте және кеден ісі саласындағы өзге де нормативтік
құқықтық актілерде көзделген тәртіппен тауарлар мен көлік құралдарын
декларациялау;
- кеден органының талабы бойынша декларацияланатын тауарлар мен көлік
құралдарын көрсету;
- кеден органына кедендік мақсаттар үшін қажетті құжаттар мен
мәліметтерді табыс ету;
- кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті орган белгілеген тәртіппен
тауарлар мен көлік құралдарына қатысты есеп пен есептілік жүргізу;
- кедендік бейнелендіру құралдарының анықталған кез келген өзгерісі,
жойылуы, бөлінуі немесе жоғалуы, ыдыс пен ораманың бүлінуі,
тауарлардың олар туралы көліктік, комерциялық және өзге де
құжаттардағы мәліметтерге сәйкес келмеуі, әртірлі құжаттардағы
тауарлар туралы мәліметтердің сәйкес келмеуі және кеден ісіне қатысы
бар өзге де жағдайлар туралы кеден органдарын уақытылы хабарлау;
- кеден брокерінің штатында тұратын кедендік ресімдеу жөніндегі
мамандардың Кеден кодексте көзделген талаптарды сақтауына бақылау
жасау;
- кеден органына кеден брокерінің штатында тұратын кедендік ресімдеу
жөніндегі мамандар туралы мәліметтерді, сондай-ақ осы тұлғалардың
жеке номерлік мөрлері мен қолдарының үлгілерін ұсыну;
- өкілдік беруші тұлғадан алынған кедендік мақсаттар үшін қажетті
құжаттар мен мәліметтердің сәйкестігін тексеру;
- кеден органдарының талабы бойынша тауарлар мен көлік құралдарын
кедендік ресімдеу кезінде қатысу және кеден органдарының лаузымды
тұлғаларына кедендік ресімдеуді жүргізуде жәрдем көрсету;
- кеден органдарының талабы бойынша өкілдік беруші тұлғаның есебінен
тасымалдауды, өлшеуді немесе тауарлардың саны мен сапасын өзгеше
анықтауды, тиеуді, түсіруді, қайта тиеуді, орамалардың бүлінгендерін
жөндеуді, орамаларды ашуды, кедендік ресімдеуге жататын тауарлар мен
көлік құралдарын орауды не қайта орауды жүзеге асыру, сондай-ақ үй-
жайларды, ыдыстарды және көрсетілген тауарлар мен көлік құралдары
болуы мүмкін басқа да орындарды ашуды қамтамасыз ету;
- кедендік төлемдерді және салықтарды дұрыс есептеу;
- егер бұл өкілдік беруші тұлғамен жасалған шартта көзделсе,
декларациялайтын тауарлар мен көлік құралдарына қатысты кедендік
төлемдерді және салықтарды төлеу;
- кедендік төлемдердің және салықтардың төленгендігін растайтын төлем
құжаттарының кеден органына ұсынылуын қамтамасыз ету;
- кеден брокері декларациялайтын тауарлар мен көлік құралдарына
қатысты Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдары жүргізетін
ветеринарлық, фитосанитарлық және басқа да бақылау түрлері
талаптарының сақталуын қамтамасыз ету;
- кедендік ресімделуі аяқталмаған тауарлар мен көлік құралдарын
пайдалану мен иелік етуге арналған шарттар мен шектеулерді тауарлар
мен көлік құралдары шығарылғанға дейін не оларды таңдалған кедендік
режимге сәйкес өкілдік беруші тұлғаның билігіне бергенге дейін
сақтау;
- өкілдік беруші тұлғалармен жасалған шарттардың тізімін жүргізу;
- кеден органының талабы бойынша брокерлік қызмет көрсетуге жасалған
шарттарды ұсыну болып табылады.
Кеден кодекске сәйкес кеден декларациясын бергенге дейін немесе онымен
бір мезгілде төленуге тиіс кедендік төлемдердің және салықтардың
төленбегені үшін кеден брокері өкілдік беруші тұлғамен жасалған шартқа
сәйкес жауапты болады. Кеден кодексте белгіленген талаптарды сақтамағаны
үшін кеден брокері Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты
болады.
Кедендік брокер ретінде қызметке қойылатын біліктілік талаптар
Заңды тұлға кеден брокері ретіндегі қызметті жүзеге асыру үшін мынадай
біліктілік талаптарына:
- кеден брокері қызметінің әрбір филиалының штатында белгіленген
тәртіппен кедендік ресімдеу жөніндегі маманның біліктілік аттестатын
алған кедендік ресімдеу жөніндегі маманның болуына;
- кеден органдары пайдаланатын бағдарламалық өнімдерімен үйлесімді
бағдарламалық өнімдердің болуына;
- Қазақстан Республикасының кедендік шекарасы арқылы өткізілетін
тауарлар мен көлік құралдарын кедендік ресімдеу бойынша делдалдық
қызмет көрсетуге байланысты өкілдік беруші тұлғалардың мүліктері мен
мүдделеріне зиян келтіргені үшін кеден брокерінің азаматтық-құқықтық
жауапкершілігін сақтандыру шарттарына сай болуға тиіс.
Кедендік брокер ретінде қызмет жүргізуіне лицензияны беру, мерзімін
тоқтату және жою тәртібі.
Заңды тұлға кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті орган берген кеден
брокері ретіндегі қызметті жүзеге асыру құқығына арналған лицензияны
алғаннан кейін осындай қызметті бастауға құқылы.
Лицензия алу үшін:
• заңды тұлғаның белгіленген нысаны бойынша өтініш;
• өтініште көрсетілген мәліметтерді және өтініш берушінің біліктілік
талаптарына сәйкестігін растайтын құжаттар, атап айтқанда:
- тіркеу құжаттарының нотариат куәландырған көшірмелерін;
- біліктілік талаптарына сәйкестігін растайтын құжаттар;
- лицензия бергені үшін алым төленгендігін растайтын құжаттар.
Лицензия беру туралы өтініш қару кезінде кеден ісі мәселелері жөніндегі
уәкілетті орган өтініш беруші ұсынған құжаттар мен мәліметтердің дұрыстығын
растайтын құжаттарды сұратып алуға құқылы.
Лицензияның қолданылуы соттың шешімі бойынша тоқтатыла тұратын шағын
кәсіпкерлік субъектілерін қоспағанда, кеден брокері кеден брокері ретіндегі
қызметке қойылатын талаптар мен міндеттерді сақтамаған жағдайда, сондай-ақ
кеден брокері өз құқықтарын теріс пайдаланатындығына жеткілікті негіздер
болған жағдайда, кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті органның шешімі
бойынша, себептері көрсетіле отырып лицензияның қолданылуы алты айға
дейінгі мерзімге тоқтатыла тұруы мүмкін. Лицензияның қолданылуын тоқтата
тұру туралы шешімді кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті орган дербес
не кеден органы ұсынысының негізінде мұндай шешімді негіздей отырып бұйрық
нысанында қабылдайды. Лицензияның қолданылуы тиісті шешім қабылданған
күннен бастап тоқтатыла тұрады. Лицензияның қолданылуы кеден брокерінің
дәлелді өтініші бойынша тоқтатыла тұруы мүмкін.
Кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті орган:
- көрінеу дұрыс емес мәліметтер табыс еткен;
- бір жылдың ішінде бірнеше рет кеден ісі саласында әкімшілік құқық
бұзушылық жасаған;
- біліктілік аттестаты жоқ маманның, біліктілік аттестаты қайтарып
алынған маманның немесе біліктілік аттестатының қолданылуы сот
шешімі бойынша тоқтатыла тұрған не бұл қызметпен айналысу құқығынан
айырылған маманның қызметтері пайдаланылған;
- бұрын лицензияның қолданылуын тоқтата тұруға негіз болған себептер
жойылмаған;
- лицензиаттың брокерлік қызмет көрсету жөніндегі қызметпен
шұғылдануына сот тыйым салған жағдайларда лицензияны қайтарып ала
алады.
Қайтарып алу туралы шешім мұндай шешімді негіздей отырып не кеден
органдарының дәлелді ұсынысының негізінде кеден ісі мәселелері жөніндегі
уәкілетті орган басшысының бұйрығымен ресімделеді. Лицензияны қайтарып алу
осы туралы шешім қабылданған күннен бастап қолданылады. Лицензияны қайтарып
алынған жағдайда кеден брокері шешімді алған күннен бастап күнтізбелік он
бес күннен кешіктірмей оны кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті органға
қайтаруға міндетті.
Шағын кәсіпкерлік субъектісі болып табылатын кеден брокері ретіндегі
қызметті жүзеге асыру құқығына арналған лицензияны қайтарып алу соттың
шешімі бойынша жүргізіледі.
Мынадай жағдайларда:
- лицензия қайтарып алынған;
- кеден брокері ретіндегі қызметті жүзеге асыру құқығына арналған
лицензиясы бар заңды тұлға қайта ұйымдастырылған немесе таратылған;
- кеден брокері кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті органға
жазбаша нысандағы тиісті өтініш ұсынысы отырып, кедендік қызмет
көрсету қызметін тоқтатқан жағдайларда лицензияның қолданылуы
тоқтатылады.
Кеден брокері ретіндегі қызметті жүзеге асыру құқығына арналған
лицензияның қолданылуын тоқтатылған жағдайда, заңды тұлға өзі кеден брокері
ретіндегі қызметті тоқтатқанға дейін қабылдаған барлық міндеттемелерді
орындауға міндетті. Кеден брокері ретіндегі қызметті жүзеге асыру құқығына
арналған лицензияның қолданылуын тоқтату туралы шешім лицензияның
қолданылуын тоқтату себептері көрсетіле отырып, кеден ісі мәселелері
жөніндегі уәкілетті орган басшысының бұйрығымен ресімделеді. Заңды тұлғаның
кеден брокері ретіндегі қызметті жүзеге асыру құқығына арналған лицензияның
қолданылуы лицензияны қайтарып алуға байланысты тоқтатылған жағдайда,
лицензияның қолданылуын тоқтату туралы жеке бұйрық шығарылмайды.
Лицензияның қолданылуы тоқтатылған жағдайда, оның қолданылуын тоқтату
туралы шешім қабылданған күннен бастап күнтізбелік он бес күннің ішінде
лицензия кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті органға қайтарылуға тиіс.
Кедендік ресімдеу бойынша маманы
Кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті органының біліктілік аттестаты
бар маманның кеден брокерінің атынан кедендік ресімдеу жөніндегі іс-
әрекеттерді жүргізуге құқығы бар.
Кеден брокері мен кедедік ресімдеу жөніндегі маманның арасындағы
қатынастар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жасалатын жеке еңбек
шартының негізінде құрылады. Кедендік ресімдеу жөніндегі маман кеден
брокері жеке еңбек шарты жасасқан кезден бастап кеден брокерінің атынан
кедендік ресімдеу жөніндегі іс-әрекеттерді жүзеге асыруға құқылы. Мұндай
шарт бұзылған жағдайда, кеден брокері үш күн ішінде кеден ісі мәселелері
жөніндегі уәкілетті органды хабардар етуге міндетті.
Бір маманның екі және одан да көп заңды тұлғалардың штатында бір
мезгілде кедендік ресімдеу жөніндегі қызметті жүзеге асыруына жол
берілмейді. Кеден брокері кедендік ресімдеу жөніндегі маманның кеден
органдарының алдындағы міндеттерін шектей алмайды.
Өтініштерді қарау және біліктілік аттестатын беру тәртібін, кедендік
ресімдеу жөніндегі мамандарға жүргізілетін аттестаттау тәртібін, сондай-ақ
оларға қойылатын талаптарды кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті орган
белгілейді. Кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті орган кедендік
ресімдеу жөніндегі мамандардың тізімін жүргізеді.
Кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті орган:
- кеден ісін құқықтық реттеу елеулі түрде өзгерген жағдайда, маман өз
білімінің жаңа талаптарға сәйкестігін бір ай мерзімде дәлелдей
алмаса;
- егер маманның қойылған талаптарға сәйкестігін анықтау мақсатында бір
ай мерзімде аттестаттау өткізу кезінде маман аттестаттаудан өтпесе,
аттестатың қолданылуын екі ай мерзімге дейін тоқтата тұра алады.
Аттестатың қолданылуын тоқтата тұру туралы шешімді кеден ісі
мәселелері жөніндегі уәкілетті орган бұйрық нысанында қабылдайды және ол
қабылданған күннен бастап қолданылады. Аттестаттың қолданылуы кеден ісі
мәселелері жөніндегі уәкілетті органның бұйрығы бойынша, кеден ісі
мәселелері жөніндегі уәкілетті орган көздеген тәртіппен аттестаттаудан
өткеннен кейін жаңғыртылады.
Кеден ісін құқықтық реттеудің елеулі өзгерістері туралы және
көрсетілген негіз бойынша аттестаттардың қолданылуын тоқтата тұру туралы
шешімді кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті орган қабылдайды және ол
жариялануға тиіс. Аттестаттың қолдануын тоқтата тұру негіз болып табылатын
маманның қызметіндегі жолсыздықтарды анықтаған кеден органы бұл туралы
кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті органға дереу хабарлайды. Егер:
- кедендік ресімдеу жөніндегі маман алты айдың ішінде Кеден кодекстің
және кеден ісі саласындағы өзге де нормативтік құқықтық актілердің
талаптарын бірнеше рет бұзса;
- аттестат өтініш беруші ұсынған, аттестат беру туралы шешім қабылдау
үшін елеулі мәні бар толық емес немесе дұрыс емес мәліметтер
негізінде берілсе, сондай-ақ егер аттестат өтініш берушіге беру
тәртібі бұзыла отырып берілсе, кеден ісі мәселелері жөніндегі
уәкілетті орган кедендік ресімдеу жөніндегі маманның біліктілік
аттестатын қайтарып ала алады.
Біліктілік аттестатын қайтарып алу, жарамсыз деп тану немесе оның
қолданылуын тоқтата тұру туралы шешімге Қазақстан Республикасының заңдарына
сәйкес шағымдануға болады.
Кедендік тасымалдаушы
Меншік құқығымен немесе өзге де заңды негіздерде көлік құралдарын
иеленуші, ақы алып немесе жалдану арқылы тауарларды тасымалдау жөнінде
қызметтер көрсететін, тиісті уәкілетті мемлекеттік орган белгілеген
тәртіппен берілген тиісті лицензиясы бар және қызметін кедендік
тасымалдаушы ретінде жүзеге асыруға кеден ісі мәселелері жөніндегі
уәкілетті органның лицензиясын алған қазақстандық тұлға кедендік
тасымалдаушы бола алады.
Қызметін кедендік тасымалдаушы ретінде жүзеге асыру үшін қазақстандық
тұлға мынадай біліктілік талаптарына сәйкес келуге:
1) тауарларды тасымалдауға арнап тиісті уәкілетті мемлекеттік орган
белгіленген тәртіппен берген лицензиясы болуға;
2) Кеден кодекстің 43-тарауында көзделген тәртіппен тиісті қаржы жылына
арналған республикалық бюджет туралы заңмен белгіленген он мың еселенген
айлық есептік көрсеткіш мөлшеріндегі сомаға кедендік төлемдер және салықтар
төлеуді қамтамасыз етуге;
3) Кеден кодекстің 81-бабында белгіленген талаптарға сәйкес
жабдықталған көлік құралдары болуға;
4) кедендік бақылаудағы тасымалданатын тауарлардың есебін жүргізуді
және олар бойынша есептілікті қамтамасыз етуге тиіс.
Қызметін кедендік тасымалдаушы ретінде жүзеге асыруға лицензия беру
тәртібі
Лицензия алу үшін:
1) тұлғаның белгіленген нысан бойынша лицензия алуға өтініші;
2) тіркеу құжаттарының нотариаттық куәландырылған көшірмелері;
3) лицензия беру үшін алым төленгендігін растайтын құжаттар;
4) Кеден кодекстің 63-бабында белгіленген талаптарға сәйкес қызмет
аймағында өтініш беруші тіркелген кеден органының қорытындысы қажет.
Өтінішті кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті орган ол тіркелген
күннен бастап он жұмыс күні ішінде қарайды.
Тауарларды тасымалдауға арналған лицензияның қолданылуы тоқтатыла
тұрған, қайтарып алынған немесе тоқтатылған жағдайда тиісті уәкілетті
мемлекеттік орган бұл туралы күнтізбелік он күннен аспайтын мерзімде кеден
ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті органды хабардар етеді.
Кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті орган кедендік
тасымалдаушылардың тізілімін жүргізеді және оны баспасөз басылымдарында
жариялауды жүзеге асырады.
Кедендік тасымалдаушының міндеттері
Кедендік тасымалдаушы:
1) Кеден кодексте белгіленген шарттар мен талаптарды сақтауға;
2) кедендік бақылаудағы тасымалданатын тауарлардың есебін жүргізуге
және мұндай тауарларды тасымалдау туралы кеден органдарына есеп беруге;
3) кедендік бақылаудағы тауарлармен бірге бір мезгілде өзге де
тауарларды тасымалдамауға;
4) тауарлар мен оларға арналған құжаттарды межелі кеден органына
көрсетуге;
5) тауарларды кедендік бақылау аймағына орналастыруға;
6) Кеден кодекстің 81-бабына сәйкес көлік құралдарын тиісті техникалық
жағдайда ұстауға және олардың кеден бақылауындағы тауарларды тасымалдауға
арналған көлік құралдарын жабдықтауға қойылатын талаптарға сай келуін
қамтамасыз етуге;
7) тауарлар мен оларға арналған құжаттарды жеткізудің жөнелтуші кеден
органы белгілеген мерзімі мен жүру маршрутын сақтауға;
8) тасымалдаудың және сақтаудың қалыпты жағдайлары кезіндегі табиғи
тозу мен табиғи кему салдарынан болатын өзгерістерді қоспағанда, тауарлар
мен көлік құралдарын өзгермеген күйінде, қандай да болсын өзге мақсаттарға
пайдаланбай жеткізуге;
9) тауарларды жеткізгеннен кейін оларды межелі кеден органының
рұқсатынсыз қараусыз қалдырмауға, тауарлардың бастапқы тұрған жерін
өзгертпеуге, ораманы ашпауға, тауарларды орамауға және қайта орамауға,
сондай-ақ кедендік бірдейлендіру құралдарын өзгертпеуге, алып тастамауға
және жоймауға;
10) тауарлар жоғалған не олар кеден органдарының рұқсатынсыз басқа
тұлғаларға берілген жағдайда кедендік төлемдерді және салықтарды төлеуге;
11) кедендік тасымалдаушы ретіндегі қызметі тоқтатылған жағдайда
лицензияны он бес жұмыс күні ішінде кеден ісі мәселелері жөніндегі
уәкілетті органға қайтаруға міндетті.
Кедендік тасымалдаушының жауапкершілігі
Тауарлар жоғалған не олар кеден органының рұқсатынсыз берілген
жағдайда, кедендік тасымалдаушы кедендік төлемдерді және салықтарды төлеу
бойынша жауапты болады.
Тауарлар, көлік құралдары және оларға арналған құжаттар межелі кеден
органына жеткізілмеген жағдайда, кедендік тасымалдаушы Қазақстан
Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.
Кедендік тасымалдаушы ретіндегі қызметті жүзеге асыруға лицензияның
қолданылуын тоқтату
Лицензияның қолданылуы мынадай жағдайларда:
1) тауарларды тасымалдауға тиісті уәкілетті мемлекеттік орган берген
лицензия кері қайтарып алынғанда;
2) кедендік тасымалдаушы ретіндегі қызметті жүзеге асыруға лицензия
кері қайтарып алынғанда;
3) кедендік тасымалдаушы қызметін тоқтататыны туралы өтініш бергенде;
4) заңды тұлға болып табылатын кедендік тасымалдаушы қайта
ұйымдастырылғанда немесе таратылғанда тоқтатылады.
Лицензияның қолданылуы тоқтатылған жағдайда, тұлға он бес жұмыс күні
ішінде кедендік бақылаумен тасымалданатын тауарлардың есебін жүргізетін
кеден органына өзі кедендік тасымалдаушы ретінде орындаған тасымалдар
туралы есеп беруге міндетті.
Лицензияның қолданылуын тоқтату кедендік тасымалдаушы ретіндегі
қызметті тоқтату себептері көрсетіле отырып, кеден ісі мәселелері жөніндегі
уәкілетті орган басшысының бұйрығымен ресімделеді.
2. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ТАУАРЛАР ЖӘНЕ КӨЛІК ҚҰРАЛДАРЫН РЕСІМДЕУ,
КОНТРАБАНДА МЕН КҮРЕСУ ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ
2.1 Тауарлар мен көлік құралдарын ресімдеуде Контрабандалық тауарлармен
күресу
Контрабаңдамен күресу басқармасының (басқарма) бастығы қызметке Алматы
қаласы бойынша К БД бастығының үсынысы бойынша ҚР ҚМ КБК бүйрығымен алынады
жөне қызметтен босатылады.
Басқарма бастығының міндеттері:
- ҚР Президнтінің Жарлығының, ҚР Үкіметің, ҚР ҚМ КБК-нің Қаулысының
және шешімінің, ҚР заңнама талаптарының және ҚР кеден мекемелерінің
жүмысын реттейтін басқа да нормативтік қүжаттардың орындалуын
қамтамасыз ету;
- ККБ (ары қарай Басқарма) жүмысын Ережелерге және Басқарманың жүмыс
жоспарына сәйкес үйымдастыру;
- Жеке қүрамның тәртібін, басқарма қызметкерлерінің жүмыс жоспары және
қызметтік міндеттері орындалғанын қадағалау;
- ҚР басқа қүқық қорғаушы органдарымен өзара іс әрекетті үйымдастыру;
- Алматы қаласы бойынша КБД-ның басқа қүрылымдық бөлімдерімен өзара іс
орекетті үйымдастыру;
- Басқарманың жұмыс көлемін есепке ала отырып, басқармаға қойылған
мақсат пен міндеттерді ескеріп, басқарма жұмысының нәтижелілігін
арттыру бойынша ұсыныстар енгізу;
- Экономикалық контрабандаға қарсы күресті үйымдастыру;
- Есірткінің заңсыз айналымына қарсы күресті үйымдастыру.
Экономикалық қылмыстармен күресу және алдын ала анықтау бөлімінің бас
маманының міндеттері:
- кеден саласындағы қылмыстарды анықтау және олар бойынша іздестіру -
шараларын ҚР зандарына сәйкес қатаң сәйкестікте жүргізу;
- материалдарды Арыздарды қабылдау кітабында тіркеу, АҚК материалдарын
қараудағы талаптарын, оның ішінде мерзімдерін, қарастыру тәртібін
сақтау, бақылау органдарына кәртішкенің уақытында тапсырылуын,
шешімнің заңды қабылданғанын қадағалау
- ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz