Кәсіпорынның технико-экономикалық және өндірістік шығындары

Жоспар:

Кіріспе . . . 7

І. Кәсіпорынның технико-экономикалық және өндірістік шығындарының сипаттамасы

1. 1 Кәсіпорынның технико-экономикалық көрсеткіштерінің сипаттамасы . . . 9

1. 2 Кәсіпорынның есеп саясаты . . . 15

1. 3 Өндірістік шығындардың мәні . . . 19

ІІ. Өндіріс шығындарының есебі және өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау

2. 1 Өндірістік есеп және оны ұйымдастыру . . . 21

2. 2 Өндірістік шығындардың есебі . . . 25

2. 3 Өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау . . . 41

ІІІ. Өндірістік шығындар және өнімнің өзіндік құнын калькуляциялаудың аудиті

3. 1 Өндірістік есепке аудиторлық тексеру жүргізу . . . 61

3. 2 Кәсіпорынның бухгалтерлік есебі мен аудитті жетілдіру жолдары . . . 78

Қорытынды . . . 81

Әдебиеттер тізімі . . . 83

Кіріспе

Жаңа Қазақстан өзінің дербес даму жолын таңдап, жылдан жылға әлемдік қоғамадастықта барған сайын зор құрмет пен беделге қол жеткізе отырып, алға қарай нық сеніммен ілгерілеп келеді. Мұның өзі Қазақстанның одан әрі дамуын тұрлаулы, осы заманғы және болашағы зор экономикалық, әлеуметтік, саяси және әкімшілік негізге қоюға мүмкіндік береді.

Елбасының 2007 жылғы Жолдауы Қазақстанды жеделдете жан-жақты жаңғырта жаңарту жолы таңдалып алынғандығын көрсетеді. Яғни, жаңа бәсекелестік артықшылықтар қалыптастыру арқылы елімізді жаһандық экономикаға кіріктіруге бағытталған мемлекеттік саясат қабылданды.

Елбасымыз басқа елдердің бәсекелес өндірістері мен салаларына, сондай-ақ нақ сол халықаралық нарықтарға қатысатын трансұлттық корпорацияларға салыстырмалы талдау жүргізіп, біздің келешегі зор өндірістерді, соның ішінде ішкі нарықты дамыту жөнінде жасалаған іс-қимылдың тиімділігіне баға беріп, олардың экспорттық әлеуетін арттыру мүмкіндігін қарастыру қажеттілігін атап көрсетті.

Сонымен қатар, Қазақстанда халықаралық бәсекеге қабілеттілік деңгейіне жете алатын, жоғары технологиялық жаңа өндірістерді дамыту қажетігі мен өнеркәсіптік құрылымды өзгертуге қабілетті, әрі ауқымды зор жобалар әзірлеу қажеттілігіне аса назар аударылды.

Бүгінгі нарықтық экономиканың жағдайында бухгалтерлік есепті жүргізу басқару жүйесінің ең маңызды және міндетті шарты болып табылады. Бухгалтерлік есеп өндірістің хал ахуалын, экономикалық жағдайын анықтап негізгі міндеттерді нақты сипаттайтын бірден-бір жүйе. Бүгінгі күні өндірістік саланы алатын болсақ, ең алдыңғы қатардағы мәселелерге, өндіретін өнім түрлеріне зор мән бере отырып, өндіруге кеткен шығындардың ауқымын неғұрлым азайтып және өзіндік құнын дұрыс әрі дәл анықтау міндетті шарт.

Осы мәселеге орай кәсіпорын өндірістік шығындарды есептеу жолдарын дұрыс жүйеге келтіре отырып, өндірістің шаруашылық қызметін басқарудың заңдылықтары халық шаруашылығында өркендеуіне жол береді.

Нарықтық экономиканың нағыз шарықтап келе жатқан шағында күрделі экономикалық механизмді басқару өндірістегі дәл, әрі нақты жүргізілген есеп арқылы ғана жүзеге асуы тиіс.

Бүгінгі таңда, шығындар есебінің екі проблемасы бар:

Біріншісі - отандық теория мен практикалық тәжірибенің Қазақстан Республикасында нарықтық қатынастардың дамуы жағдайында басқару жүйесінің алдында тұрған жаңа міндеттерді шешуге қайта бағытталуында.

Екінші маңызды проблема - есеп ұйымдастырудың шетелдік тәжірибесін зерттеу, өндірістік шығындар туралы ақпараттар алудың дәстүрлі емес жаңа жүйесін құру, өнімнің өзіндік құнын калькуляциялаудың, қаржылық нәтижелерді анықтаудың қазіргі тәсілдерін қолдану, сондай-ақ бұл ақпараттардың өндірістік қызметті басқару, талдау, болжау және реттеу үшін қолданылуы.

Менің дипломдық жұмысымның тақырыбы - өндірістік шығындардың есебі мен аудиті және өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау.

Дипломдық жұмыстың мақсаты - өндірістік шығындарды және өнімнің өзіндік құнының калькуляциясын зерттеу, сонымен қатар, өзіндік құнның төмендеуінің резервтерін анықтау және оның есебін жетілдіру бойынша ұсыныстар жасау.

Өндірістік шығындардың құрылуы мен айналымы өндірістік кәсіпорындар үшін аса маңызды, сондықтан-да шығындар есебінің кәсіпорынды басқарудағы үлесі өте зор. Өндірістік шығындар есебінің қажеттілігі шаруашылық қызметтің шарттарының күрделенуіне, табыстылыққа талаптардың өсуіне байланысты жоғарылай түседі.

Өндірістік шығындар есебін құру мен өнімнің өзіндік құнын калькуляциялаудың әдісін таңдау көп деңгейде саланың ерекшеліктеріне, өндіріс тұрпаты мен түріне, оны ұйымдастыру мен технологиялық процесстің сипатына, өндірілетін өнім, атқарылатын жұмыс пен көрсетілетін қызметтің түрлілігіне, калькуляциялау обьектілеріне, мекеме құрылымына және басқа да жағдайларға байланысты болады.

Өндірістік шығындар есебінің мәліметтері - өндірістік резервтерді анықтаудың, өндіріс табыстылығын көтеру мақсатында матриалдық, еңбек және қаржылық ресурстарды қолдануды әрдайым бақылаудың маңызды құралы болып табылады. Бұл өндірістік шығындар мен өнімнің өзіндік құнының калькуляциясын зерттеу кәсіпорынның жүйесінде ерекше орын алатындығын анықтайды. Сондықтан, өндірістегі шығындарды білу және зерттеу, сондай-ақ осы шығындарға уақытылы және сапалы талдау жасау өндірістік процессті икемді реттеуге мүмкіндік береді.

Нарықтық экономика жағдайында осы мәселе өзекті болып тұрғандықтан дипломдық жұмысымды осы тақырыпқа арнап, өндірістік шығындарды, оның есебінің жүргізілуі мен ұйымдастырылуын және өнімнің өзіндік құнын калкуляцялаудың әдістерін терең мән беріп зерттедім.

Дипломдық жұмыстың бірінші бөлімінде кәсіпорынның техникалық-экономикалық сипаты және өндірістік шығындардың мәні мен жіктелуі қарастырылған.

Екінші бөлімде өндірістік шығындардың есебі мен өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау дипломдық жұмыстың негізгі тақырыбы болғандықтан аса мән беріліп көрсетілген. Яғни, кәсіпорындағы өндірістік есеп және оны ұйымдастыру, сондай-ақ негізгі және көмекші өндіріс шығындарының есебін жүргізу және өнімнің өзіндік құнын калькуляциялаудың әдістері қарастырылған.

Ал үшінші бөлім өндірістік есепке аудиторлық тексерудің жүргізілуі және кәсіпорынның бухгалтерлік есебі мен аудитті жетілдіру жолдарына арналған.

І. Кәсіпорынның технико-экономикалық және өндірістік шығындарының сипаттамасы

1. 1 Кәсіпорынның технико-экономикалық көрсеткіштерінің сипаттамасы

Жауапкершілігі шектеулі серіктестік «Light House» (Лайт Хауз) Қазақстан Республикасында 2005 жылдың 17-маусымында мемлекеттік тіркеуден өтіп, өз қызметін атқарып келеді.

ЖШС «Light House» (Лайт Хауз) (әрі қарай мәтін бойынша Серіктестік) Қазақстан Республикасының 2004 жылғы Азаматтық Кодексіне, 16-шілде 1999 жылғы, №436 «Жауапкершілігі шектеулі және қосымша серіктестіктер туралы» Заңына және басқа да Қазақстан Республикасының заң актілеріне сәйкес жеке меншік негізінде құрылған.

Серіктестік меншік құқығында оқшауландырылған мүлкі бар заңды тұлға болып табылады және осы мүлкімен өз міндеттері бойынша жауап береді, өз атынан мүлікті және жеке мүлікті емес құқықтарын жүзеге асырады және сатып алады, серіктестіктің дербес балансы және өз атауымен мөрі бар. Серіктестікті басқару органы болып табылады:

• жоғарғы орган - қатысушы немесе оның өкілі;
• атқарушы орган - директор.

Серіктестіктің заңды мәртебесі. Серіктестік мемлекеттік тіркелу кезінен бастап заңды тұлға құқығын иемденеді. Серіктестік жұмысшыларының орташа жылдық саны 50 адамнан аспайтын шағын кәсіпкерлік субъектісі болып табылады.

Серіктестік өз қызметінің мақсаттарына жету үшін өз атынан келісімдерге отырады, мүліктік және жеке мүлікті емес құқықтар алуға, міндеттерін көтеруге, сотта талап қоюшы және жауап беруші болуға, сондай-ақ Қазақстан Республикасы территориясында және одан тыс жерлерде бөлімшелер мен өкілдіктер құруға, басқа заңды тұлғалармен бірлестіктерге кіруге, сондай-ақ басқа заңды тұлғалардың қатысушысы болуға құқылы.

Серіктестік өз міндеттемелері бойынша оған тиесілі барлық мүлкімен жауап береді. Мемлекет серіктестіктің қарыздарына жауапты емес. Серіктестік мемлекеттің қарыздары бойынша жауап беррмейді. Серіктестік заңда қаралған жағдайлардан басқа жағдайда қатысушының міндеттемелері бойынша жауап бермейді. Қатысушы серіктестіктің міндеттемелері бойынша жауап бермейді және өзі қосқан үлес құны шамасында серіктестіктің қызметіне байланысты шығындар тәуекелін алады.

Серіктестік қызметінің мақсаты мен мәні. Серіктестік қызметінің негізгі мақсаты болып келесі қызмет түрлерін жүзеге асырудан табыс табу табылады:

• Қоғамдық тамақтану орындарын, асханалар, кафе, бар және ресторандар ашу;
• Көтерме, бөлшек және комиссиялық сауда;
• Азық-түлік өнімдерін сатып алу, өндіру, қайта өндіру және сату;
• Сауда-саттық операциялары және делдалдық қызмет ету құқығымен ауыл шаруашылық өнімдерін дайындау, өндіру, қайта өндіру;
• Компьютерлік техника және оның құраушыларын жеткізу, жинау және сервистік қызмет көрсету;
• Программалық қамсыздандыру мен жаңа технологиялар құру және оларды өндірістік процесске енгізу;
• Сервистік-тұрмыстық орындарды құру;
• Сауда орындарын құру;
• Ғылыми қызмет;
• Заңды және жеке тұлғалардың, соның ішінде шетел азаматтарының мүдделерін ұсыну;
• Жарнамалық қызмет;
• Сыртқы экономикалық қызметті жүзеге асыру;
• Маркетингтік зерттеу ұйымдастыру, нарықты зерттеу және болжау, ақпараттық-коммерциялық қызметті ұйымдастыру;
• Жеке құрылыс-жөндеу және транспорттық инфроқұрылымдарды құру және дамыту;
• Баспа қызметін ұйымдастыру, жеке баспаны (газет-журнал, программалар шығару) ;
• Өз қызметін және өзінің кәсіпорындарының, бөлімшелерінің, құрылымдарының қызметін материалды-техникалық қамсыздандыру;
• Қоғамдық-саяси, экономикалық, мәдениет және басқа да қоғамдық айналымдардың әртүрлі аспектілері бойынша жеке ақпараттық база құру;
• Әртүрлі жәрмеңкелер, көрмелер мен аукциондар өткізу;
• Қазақстан Республикасының Заңдарымен рұқсат етілген басқа да қызмет түрлері.

Серіктестіктің жарғылық капиталы. Өз қызметін жүзеге асыру үшін серіктестікте қатысушының үлесімен 100 000 (жүз мың) теңге көлеміне тең сомада жарғылық капитал құрылады. Серіктестіктің жарғылық капиталы Қазақстан Республикасының заңдарының талаптарына сәйкес құрылады. Серіктестіктің жарғылық капиталына салым ретінде ақша, бағалы қағаздар, заттар, мүліктік құқықтар, сондай-ақ интеллектуалды қызметтің объектіленген нәтижелеріне құқықтар және басқа да мүлік бола алады. Салым құны заңға сәйкес бағаланады. Жарғылық капиталды көбейту немесе азайту туралы шешімді қатысушы қабылдайды. Серіктестік мүлкіндегі қатысушының үлесі тек салымы төленіп қойған бөлігінде ғана иеліктен шығарылуы немесе кепілге берілуі мүмкін.

Серіктестік өз қызметін Қазақстан Республикасының Заңдары шегінде жүзеге асырады. Серіктестік тек қана лицензия негізінде жұмыс істей алады.

Серіктестік қатысушысының айрықша құзыреті. Серіктестікті басқарудың жоғарғы органы болып қатысушы немесе оның өкілі табылады.

Серіктестік қатысушысының айрықша құзыретіне жатады:

• серіктестік жарғысының өзгеруі, сондай-ақ оның жарғылық капиталының мөлшерінің, орналасқан жері мен фирмалық атауының өзгерілуі немесе серіктестік жарғысының жаңа редакцияда бекітілуі;
• серіктестіктің атқарушы органының құрылуы және оның өкілеттігінің мерзімнен бұрын тоқтатылуы, сондай-ақ жауапкершілігі шектеулі серіктестікті немесе оның мүлкін сенімді басқаруға табыстау туралы шешім қабылдау және мұндай табыстаудың шарттарын анықтау;
• серіктестіктің бақылаушы кеңесін және тексеру комиссиясының сайлануы және оның өкілеттігінің мерзімнен бұрын тоқтатылуы;
• жылдық қаржылық есептіліктің бекітілуі және таза табыстың бөлінуі;
• ішкі ережелерді, тіртіпті және олардың қабылдануын, сондай-ақ серіктестіктің ішкі қызметін реттейтін құжаттардың бекітілуі;
• серіктестіктің басқа шаруашылық серіктестіктерге, сондай-ақ коммерциялық емес мекемелерге қатысуы туралы шешім;
• жою комиссиясын тағайындау және жою баланстарын бекіту;
• заңға сәйкес серіктестік қатысушысының үлесін мәжбүрлі түрде сатып алу туралы шешім;
• серіктестіктің барлық мүлкінің кепілдігі туралы шешім;
• заңға сәйкес серіктестік мүлкіне қосымша жарна енгізу туралы шешім;
• жарғы ережелеріне түсіндірме.

Серіктестік директоры. Серіктестіктің атқарушы органы болып директор саналады. Директор тек заңды тұлға ғана бола алады. Ол серіктестіктің қатысушысы болмауы да мүмкін. Өз қызметтерін атқару барысында, директор серіктестіктің мүддесіне шын және дұрыс әрекет ету керек. Директор қатысушының шешімі бойынша белгіленген мерзімге, яғни 5 жылдан аспайтын мерзімге тағайындалады. Директор серіктестіктің ағымдағы жұмысын ұйымдастырады және оның қызметіне жауапты болады. Директор серіктестік қатысушысына есеп беру керек.

Серіктестік директорының құзыретіне осы жарғымен және басқа да құжаттармен анықталған, қатысушы мен бақылаушы органдардың құзыретіне жатпайтын серіктестіктің қызметін қамсыздандыру жайындағы барлық сұрақтар жатады. Содай-ақ, директор:

• сенімхатсыз серіктестік атынан іс-әрекет жасайды;
• банктік және басқа құжаттарға өз қолын қоюға құқылы;
• серіктестікті таныстыру құқығына сенімхаттар береді, сондай-ақ қайта сенім беру құқығымен де сенімхаттар береді;
• Қазақстан Республикасының және шетел банктерінде есеп айырысу, валюталық және басқа да шоттарды ашады және жабады.
• қызметтерді бекітеді және босатады, серіктестіктің қызметкерлерінің өкілеттігін анықтайды.
• серіктестіктің жұмысшыларына байланысты олардың қызметке тағайындалуы, олардың ауытырылуы және қызметтен босатылуы туралы бұйрықтар береді, жалақы төлеу жүйесін анықтайды, қызметкерлердің еңбекақы мөлшерін бекітеді, сыйақы беру сұрақтарын шешеді, көтермелеу және тәртіптік жаза қолдану шараларын қабылдайды;
• серіктестіктің осы жарғысы бойынша қатысушының немесе бақылау органдарының құзыретіне жатпайтын басқа да өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Директор (және әрі қарай, оның орынбасары) серіктестіктің Тексеруші комиссиясының мүшесі бола алмайды. Серіктестік директорына және оның орынбасарына серіктестікті шығынға ұшырататын немесе басқа да жағымсыз жағдайға әкеліп соқтыратын қызметтер мен әрекеттер жасауға тыйым салынады, соның ішінде:

• серіктестік қатысушысының рұқсатынсыз өзіне немесе туыстарына мүліктік табыс әкелетін келісімдер (сондай-ақ табыс ету, займ, қайтарымсыз қолдану, сауда-саттық келісімдерді) жасауға;
• серіктестіктен және серіктестіктің үшінші тұлғамен жасасқан келісімдері үшін үшінші тұлғалардан комиссиондық сыйақы алуға;
• серіктестікпен болған қарым-қатынастарда үшінші тұлға атынан немесе оның мүддесіне шығуға;
• серіктестіктің қызметіне бәсеке болатын кәсіпкерлік қызметпен айналысуға тыйым салынады.

Серіктестіктің мүлкі. Серіктестіктің мүлкі қатысушының жарғылық капиталға бастапқы жарнасы, қосымша жарналар, шаруашылық және кәсіпкерлік қызметтен табыстар негізінде, сондай-ақ белгіленген тәртіпке сәйкес серіктестіктің иемденген қарыз қаражаттары және басқа да мүлік негізінде, сонымен бірге заңға қайшы келмейтін басқа да көздерден құрылады.

Серіктестік негізгі қор, айналым қаражаттары және басқа да материалды құндылықтардан тұратын мүлікті иемдену, қолдану құқықтарын өз бетінше жүргізеді. Жаупкершілігі шектеулі серіктестіктің мүлкі оның балансында көрсетіледі. Салықтар мен басқа да міндетті төлемдерді төлеуден кейін қалған материалды қаражаттар таза табысты құрайды. Серіктестіктің табысын бөлу қатысушының шешімі негізінде жылдық қаржылық есептілікті бекіткеннен кейін жүзеге асырылады. Табысты төлеу осындай шешімді қабылдағаннан кейін бір ай ішінде жүргізіледі.

Осы жарғы бойынша түзетілмеген сұрақтар Қазақстан Республикасының Заңнамаларына сәйкес шешіледі. Жарғының ережелерінде қарама-қайшылықтар туған жағдайда, серіктестіктің мүддесін анықтайтын ережелер қолданылады.

Бұл жарғыға қосымшалар түріндегі өзгертулер мен толықтырулар енгізілуі мүмкін немесе жарғы жаңа баспада ұсынылуы мүмкін.

Қатысушылар құрамының өзгеруі, жарғылық капитал мөлшерінің азаюы және серіктестік атауының өзгеруі оның Қазақстан Республикасының әділет органдарында тіркелуіне әкеледі.

Кәсіпорынның негізгі көрсеткіштеріне талдау жасау.

Өндірістік шығындардың құрылымын және есепті кезеңде оның шығындардың жеке элементтері бойынша өзгеруін зерттеу, сондай-ақ шығындар басптарына талдау жасау маңызды болып табылады. Өйткені талдау жасай отырып, біз шығындарды азайту және табысты көтерудің көздері мен жолдарын анықтай аламыз.

Талдаудың нәтижесінде өндірістік шығындардың негізгі үлестік салмағын - 43, 4 пайызды (0, 2 пайызға өскен) еңбекақыны төлеу шығындары алатындығы анықталды. Сондай-ақ, өндірістік шығындардың үлес салмағының көп бөлігін, яғни 26, 78 пайызды материалдық шығындар алып отыр және оның үлесі 6, 9 пайызға төмендеген. Материалдық шығындар құрамындағы өндірістік сипаттағы жұмыстар мен қызметтердің үлесі де 10, 78 пайызға төмендеген, және салықтық шығындар 1, 8 пайызға төмендеген. Ал электроэнергияны пайдалану 3, 7 пайызға және шикізат пен материалдардың үлестік салмағы 0, 13 пайызға өскен.

Сондай-ақ, төменде «Light House» жауапкершілігі шектеулі серіктестіктің қаржы-шаруашылық қызметінің негізгі көрсеткіштеріне тадауы көрсетілген.

Кәсіпорынның қаржы-шаруашылық қызметінің негізгі көрсеткіштері

(кесте-2)

Кестеден көріп отырғанымыздай, талдау нәтижесінде келесідей мәліметтерді анықтадық. Яғни, кәсіпорынның өнімді өткізуден түскен табысы 130912 теңгеге түсіп, жалпы табысы 111275 теңгеге төмендеген, өсу қарқыны өте аз (39, 5 пайыз) . Ал кезең шығындары 23956 теңгеге, яғни 124, 5 пайызға өсіп отыр. Бұл кәсіпорынның қаржы жағдайының өткен жылмен салыстырғанда төмендегенін көрсетеді. Рентабельділік 1, 1 пайызға төмендеген, бұл көрсеткіш кәсіпорынның табыстылық деңгейінің төмен дәрежесін көрсетеді. Сондай-ақ, өндірілетін өнімнің өзіндік құны 19636 теңгеге төмендеген. Және еңбек өнімділігі 2800 теңгеге, қор қайтарымдылығы 2, 9 теңгеге, қор сыйымдылығы 0, 3 теңгеге төмендеген, бұл көрсеткіштердің төменден болуының себебі өткен жылмен салыстырғанда кәсіпорынның жалпы табыс көлемінің аз болуында.

1. 2 Кәсіпорынның есеп саясаты

«Light House» (Лайт Хауз) жауапкершілігі шектеулі серіктестіктің есеп саясаты Қазақстан Республикасының 24-маусым 2002жылғы №329-11 «Бухгалтерлік есеп және қаржы есебі туралы» Заңына сәйкес жүзеге асырылады. Есеп саясатының құрылуына негіз болып табылады:

• Бухгалтерлік есеп стандарты (БЕС) және оларға әдістемелік ұсыныстар;
• «Бухгалтерлік есеп және қаржы есебі туралы» ҚР-ның заңы, №329-11, 26. 06. 2002 ж. (өзгертулер және толықтырулармен, 11. 06. 2004 ж. )
• «Қаржылық есептілікті беру» 30 Бухгалтерлік есеп стандарты, №14 ҚР-ның қаржылық министрінің бұйрығы, 17. 01. 2003 ж.
• ҚР-ның Азаматтық кодексі (Жалпы бөлім) №409-1, 13-бөлім «Меншік құқығын алу», 2004 ж.
• «Бухгалтерлік есепті ұйымдастыру» 24 Бухгалтерлік есеп стандарты.
• «Бюджетке төленетін салықтар мен басқа да міндетті төлемдер» ҚР-ның кодексі (23. 12. 2005ж. №107-ІІІ, 122, 130, 131, 178, 179, 227-баптар; 10. 01. 2006ж. №115-ІІІ, 501-бап; 10. 01. 2006ж. №116-ІІІ, 462-бап; 31. 01. 2006ж. №125-ІІІ, 259, 260, 264-баптар; 22. 06. 2006ж. №147-ІІІ, 17, 518, 550-баптар және т. б. ) .

Есеп саясаты Уәкілетті органдар мен серіктестіктің қатысушысы шешімімен келісіліп тағайындалады. Бұл есеп саясатымен есеп жүргізудің негізгі ережелері мен бухгалтерлік есепті жүргізудің тәсілдері анықталады. Есеп саясатын құрудың негізіне сенімділік, дәйектілік, салыстырымдылық және аяқтаушылық қағидалары жатады.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс