Жапония мемлекетінің салық жүйесі

Кіріспе.
1.Жапония мемлекетінің салық жүйесіне жалпы сипаттама.
2.Салық функциясы.
3.Салық құрылымы
4.Салық түрі.
5.Салық төлеу мехенизмі
6.Салық түрлеріне жалпы сипаттама
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Япония мемлекеті шығыс азия жерінде орналасқан.Ол төрт ірі аралдан құралады—Хаккайдо,Хонсю,Сикоку,Кюсю-сонымен қатар жақын орналасқан кішігірім аралдардан тұрады.
Япония унитарлық мемлекет ол 47 префектурадан тұрады.
Территориясы—372,2 мың шаршы шақырым
Астанасы—Токио қаласы
Халық саны 126,2 миллион адам (1997ж), 99,4 пайызы жапан ұлты тұрады.
Ресми тіл—жапон тілі.
Мемлекет басшысы монарх болып саналады.Монарх мемлекет басшысы болғанымен ол мемлекеттік билікті нақты өзінің тікелей қатысуымен жүзеге асырмайды,оны Парламент,Министрлер кабинетімен бірлесе отырып атқарады.Японияның мемлекет басшысы Император ол халық символы ретінде бағаланады.Оның мемлекет басқару ісіне араласуының режимі бар,ол режимнің мазмұны Император мемлекет ісіне көп араласпайды оның өкілеттігі шекетелген.Мемлекеттік билікті Парламент пен Министрлер кабинеті жүзеге асырады.Соның ішінде Парламенттің өкілеттігі мен құзыреті кең.Салық салуды осы парламент қабылдаған заңдармен ғана жүзеге асырады.Японияның қазіргі қолданыстағы Конституциясының 30 бабында Азаматтар салықты тек қана заңда көрсетілген жағдайда ғана төлеуге міндетті деп көрсетілген.Осы баяндама мазмұны Япония мемлекетінің салық жүйесіне арналып,осы мемлекеттің салық жүйесіне жалпы сипаттама беріп,мемлекеттік бюджетпен жергілікті бюджеттің қалыптасуы туралы мәселелерді қамтитын болады. Осы елде салық жүйесін қалыптастыру процесі ХІХ жылдардан бері қарай дами бастады.Осы салық жүйесіне көптеген саяси реформалар жүргізілді.Сөзіміз нақты болуы үшін 1989 жылы жүргізілген "Шалпа" деп аталатын реформаны айтуға болады.Осы уақытқа дейін бұдан басқада реформалар жүргізілген, бірақ баяндама тақырыбына байланысты мен Япония мемлекетінің қолданыстағы салық жүйесін зерттеу мақсатында оларға көп тоқталып кеткім келмейді.Қазіргі осы мемлекеттің қолданыстағы салық жүйесі ол,жоғарыда аталған реформадан кейін қолданысқа енгізілген болатын,бұл салық жүйесі қазіргі уақытқа дейін қолданылып отыр.Осы баяндамада мен Япония мемлекетінің салық жүйесіне тарихи тұрғыдан да қарап қазіргі салық жүйесінің кейбір мәселелері туралы мәліметтерді толығырақ келтіргім келді.Осы мемлекеттің салық жүйесі өте күрделі болып келеді.Өйткені бұл мемлекет көптеген профектураларда тұрғандықтан және бұл мемлекетте муниципалдық органдар жұмыс істейді.Осы муниципалдық органдар жергілікті салықтың түрлерін оның ставкасын мемлекеттік биліктен тыс жеке өздері де бекіте алады.Осы мәселелер бойынша баяндаманың төменгі бөлімдерінде барынша жүйелі түрде анықтап көрсетемін.

Налоги Республики Казахстан и развитых стран автор: Нурумов Алданыш.“Сөздік-Словарь” 2005.

Пән: Салық
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе.
1.Жапония мемлекетінің салық жүйесіне жалпы сипаттама.
2.Салық функциясы.
3.Салық құрылымы
4.Салық түрі.
5.Салық төлеу мехенизмі
6.Салық түрлеріне жалпы сипаттама
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе.

Япония мемлекеті шығыс азия жерінде орналасқан.Ол төрт ірі аралдан
құралады—Хаккайдо,Хонсю,Сикоку,Кюсю -сонымен қатар жақын орналасқан
кішігірім аралдардан тұрады.
Япония унитарлық мемлекет ол 47 префектурадан тұрады.
Территориясы—372,2 мың шаршы шақырым
Астанасы—Токио қаласы
Халық саны 126,2 миллион адам (1997ж), 99,4 пайызы жапан ұлты тұрады.
Ресми тіл—жапон тілі.
Мемлекет басшысы монарх болып саналады.Монарх мемлекет басшысы
болғанымен ол мемлекеттік билікті нақты өзінің тікелей қатысуымен жүзеге
асырмайды,оны Парламент,Министрлер кабинетімен бірлесе отырып
атқарады.Японияның мемлекет басшысы Император ол халық символы ретінде
бағаланады.Оның мемлекет басқару ісіне араласуының режимі бар,ол режимнің
мазмұны Император мемлекет ісіне көп араласпайды оның өкілеттігі
шекетелген.Мемлекеттік билікті Парламент пен Министрлер кабинеті жүзеге
асырады.Соның ішінде Парламенттің өкілеттігі мен құзыреті кең.Салық салуды
осы парламент қабылдаған заңдармен ғана жүзеге асырады.Японияның қазіргі
қолданыстағы Конституциясының 30 бабында Азаматтар салықты тек қана заңда
көрсетілген жағдайда ғана төлеуге міндетті деп көрсетілген.Осы баяндама
мазмұны Япония мемлекетінің салық жүйесіне арналып,осы мемлекеттің салық
жүйесіне жалпы сипаттама беріп,мемлекеттік бюджетпен жергілікті бюджеттің
қалыптасуы туралы мәселелерді қамтитын болады. Осы елде салық жүйесін
қалыптастыру процесі ХІХ жылдардан бері қарай дами бастады.Осы салық
жүйесіне көптеген саяси реформалар жүргізілді.Сөзіміз нақты болуы үшін 1989
жылы жүргізілген "Шалпа" деп аталатын реформаны айтуға болады.Осы уақытқа
дейін бұдан басқада реформалар жүргізілген, бірақ баяндама тақырыбына
байланысты мен Япония мемлекетінің қолданыстағы салық жүйесін зерттеу
мақсатында оларға көп тоқталып кеткім келмейді.Қазіргі осы мемлекеттің
қолданыстағы салық жүйесі ол,жоғарыда аталған реформадан кейін қолданысқа
енгізілген болатын,бұл салық жүйесі қазіргі уақытқа дейін қолданылып
отыр.Осы баяндамада мен Япония мемлекетінің салық жүйесіне тарихи тұрғыдан
да қарап қазіргі салық жүйесінің кейбір мәселелері туралы мәліметтерді
толығырақ келтіргім келді.Осы мемлекеттің салық жүйесі өте күрделі болып
келеді.Өйткені бұл мемлекет көптеген профектураларда тұрғандықтан және бұл
мемлекетте муниципалдық органдар жұмыс істейді.Осы муниципалдық органдар
жергілікті салықтың түрлерін оның ставкасын мемлекеттік биліктен тыс жеке
өздері де бекіте алады.Осы мәселелер бойынша баяндаманың төменгі
бөлімдерінде барынша жүйелі түрде анықтап көрсетемін.

1.Жапония мемлекетінің салық жүйесіне жалпы сипаттама.

Мемлекеттік және жергілікті органдар тиісті аумақ шеңберінде халыққа
қызмет жасау саласында қоғамның жан-жақты саласын қамтиды.Осы қызмет
құрамына мыналарды жатқызуға болады: қорғаныс саласы,аймақты ішкі шабуылдан
сақтандыру,полиыцияның қоғамдық тәртіпті қамтамасыз етуі,қоғамдық
инфрастуктураны көтермелеу,автокөлік жолдарын жасау,балаларды оқыту
қызметтері жатады.Жоғарыда аталған қызметтерді атқару кезінде жұмсалған
қаржының орнын салықтан түскен қаржымен толтырады.
Жапония мемлекетнің эканомикасы нарықтық принципке негізделе отырып
эканомикада еркін бәсекелестік орнаған.Мемлекеттің барынша өз функцияларын
толық атқару үшін осы аймақтың тұрақты азаматтары заңда белгіленген
негіздер бойынша салық ауыртпашылығын өздерінің мойындарына алады және оны
төлеуге міндетті болады.Жапонияның Конституциясының 30-бабында Заңда
белгіленген негіздер бойынша хадық салық төлеу міндетін алады және оны
төлеуге міндетті деп белгіленеді.Жапония мемлекетінің азаматтарына
міндетті салықтық ауыртпашылық өндірістік тәртіппен емес тек заң нормалары
арқылы ғана жүктелетін болады.Яғни салық төлеу ауыртпашылығы
заңдабелгіленген нормалар арқылы ғана туындайды деген сөз.Егер азаматар
заңда белгіленген салықты төлемеген жағдайда онда заң шеңберінде мәжбүрлеу
элемнттері бар іс-әрекеттер қолданылады.Сондықтан салық ауыртпашылығы
мемлекеттік биліктің салық салу құзыреті арқылы сипаталады.
Салықтың ерекшелігін келесі негіздер бойынша сипаттауға
болады.Мемлекет өзінің алдында тұрған функциясын атқару мақсатында қаражат
көзін қалыптастыру үшін халыққа заң бойынша салық ауыртпашылығын жктеп
салық салу саясатын жүргізеді.Қаражат көзі мемлекеттің өзінің функциясын
қажетті дәрежеде атқарып халықтың сұраныстарын қалыптастыру үшін
жиналады.Салықтар және басқада қаржылық ресурстар заң бойынша бірнеше
кретерийлермен қамтамасыз етілген.Салық салумен салықты жинау заң
талаптарына сай әділетті принциптермен қамтылған.(салық заңының басымдығы
принципі).
Жапония мемлекетінің Конституциясының 84-бабында Аңымдағы
алықтартардың өзгеруімен жаңа салық түрі мен ставкасын енгізу арнайы заң
бойынша немесе жалпы заң нормаларына сай енгізіледі--деп атап көрсеткен.
Халыққа міндеттелген салық тиісті органға ақшалай ныснда қолма-қол
түрінде төленетін болады.Бұрынғы өткен кезеңдерде салықты натуралды
материял түрінде төледе қолданылған болатын.Қазіргі жағдайда салықтар
мемлекетке тек қолма-қол ақша түрінде төлейді.Бұл тәсіл біркелкілікпен
әділеттілікті қамтамасыз етеді

2.Салық функциясы.
а) Салықтың қоғамдық қажетілікті қамтамасыз ету функциясы.
Мемлекет заң бойынша қоғамның кез-келге талабын және оларды белгілі
бір қызмет түрлерімен қамтамасыз етуі тиіс.Ол үшін мемлекет осы
функцияларын атқару үшін өзінің материялдық резервін қалыптастыруы тиіс.Бұл
салада әрине заңды түрде халықтан салық жинау арқылы ғана аталған
материялдық қаржылық қажеттілігін қамтамасыз етіп отырады.Мемелекет
халықтан қаржылық қорын қалыптастыру үшін салық алады,ал сол алынған қаржы
міндетті түрде халыққа қайтарылатын болады.Бұл жерде әрине мемлекет халыққа
көрсететін қызметін көлемі мен дәрежесіне және халықтың төлейтін салығының
арасындағы мөлшер мәселесін шешу міндеттілігі туындауы анық.Бұл мәселені
мемлекет әділетті тең түрде шешеді.
Салық ауырпашылығының коэффициенті =(мемлекеттік салық+жергілікті
салық):ұлттық табыс.

Әлеуметтік қамтамасыз ету ауыртпашылығының коэффициенті=(зейнетақы
төлемі+медициналық сақтандыру):ұлттық табыс.

Халыққа суммарлық ауырпашылықтың коэффициенті-(салық ауртпашылығының
коэфффициенті+әлеуметтік қамтамасыз ету ауыртпашылығыны
коэффициенті):ұлттық табыс.

Салық ауртпашылығының халықаралық коэффициенттерінің салыстырмалары.

Жапония АҚШ Ұлыбритания Германия Франция Швеция
Салық 22,9 26,2 40,0 31,0 40,6 55,8
ауыртпашылығыны
коэффициенті
Әлеуметтік 15,5 9,8 1,0 25,7 25,5 19,7
қамтамасыз ету
ауыртпашылығының
коэффициенті
Халықтың суммарлық38,4 36,0 50,0 56,7 66,1 75,5
ауыртпашылығының
коэффициенті

Салық ауыртпашылығының коэффициенті дамушы мемлекеттер соның ішінде
АҚШ пен салыстырғанда Жапониның коэффициенттік ставкасы бірнеше мөлшерде
төменгі деңгейде екендігін атап көрсеткен жөн.Соған қарамастан Жапонияда
жалпы ұлттық масштапта осы салық ауыртпашылығының көрсетілген коэффициентін
төменгі ставкада белгілеу туралы билікке қарсы пікірлер әліде бар.
б) Табысты бөлу функциясы.
Салық міндеттілігінің көлемі мен дәрежесіне қарай азаматтар бір-
біріне бірнеше белгілер бойынша ажыратылады.Мұндай жағдайда,салық
ауыртпашылығының коэффициенті салық төлеушілердің дәрежесі бойынша
белгіленетін болады.Яғни табыс мөлшері аз болғанына байланысты төменгі
ставкадағы салық ауртпашылығы жүктеледі,ал табыс мөлшері жоғары мөлшердегі
салық төлеуші жоғары мөлшерде салық ауыртпашылығын көтеріп салық
төлейді.(вертикалды типтегі әділеттілік).Мемлекеттік бюджетті
қалыптастыруда жоғарыда көрсетілген идея эканомиканың даму сатысында үлкен
қолдауға ие болды.Бұл салықтың басты міндеті халықтың табысымен меншігін
тең түрде бөлемен үлестіруді неғұрлым тең әрі әділетті жолда пайдалану
болып табылады.
в) Эканомикалық жағдайды реттеуші функциясы
Мемлекеттік бюджет эканомикалық жағдайды реттеуші ресурс ретінде
көрініс табады.Эканомкалық құлдырау кезінде барлық қаржы қоғамдық
жұмыстарға жұмылдырылады,бұл жерде керісінше мемлекет кірісі
азаяды.Салықтан тағыда мынадай функциялар күтіледі: Эканомикалық құлдырау
кезінде салық ставкасы барынша төмендетіледі,ал эканомика қарқынды дамыған
кезде салық ставкасының мөлшері жоғарланады.Табыс салығы да ставканы
жоғарылатумен төмендетуге бағытталған арнайы тәсілдерді қолдану қажеттілігі
туындамайды,эканомика қарқынды дамыған кезде табыс көбейеді,ал эканомика
құлдыраған кезде табыста төмендейді сол аралықта табыс салығына салынатын
салық ставкасы төмендеп жоғарылап тұрады.Бұл жерде втаматта түрде реттеліп
отырылады.

3.Салық құрылымы

1) Салық икемділігі (салық ауыртпашылығын бөлу прнципі)
Салық салу өзіне сай тәсілмен және салытың төлеу икемділігіне сай
болады.Мемлекет ақша қаражатын қоғамдық қызметтер үшін бөлу процессінде
салық ауыртпашылығын да соған сай бөледі.Бұл тәсілді халық жағынан қолдау
тапқаны салық құрылымының негізделген одан әрі арттырады.Салық сауда ең
қарапайым жүйе-бұл әрбір салық төлеуші жеке өзі белгілі бір сумма бойынша
төлейтін подушный жүйе болып саналады.
Бірақ салық төлеушілердің салық төлеу икемділігі арасында үлкен
айырмашылық қолда болады.Салық салу ауыртпашылығы қоғамға көрсетілген
қызмет дәрежесіне байланысты болып саналады.Салық салу салықтық икемділікке
жағдайына байланысты салық икемділік тәуелділігімен салық төлеу жағдайына
байланысты болады.
2) Салық икемділігінің көрсеткіші.
Сөзсіз икемділіктің көрсеткіші ол табыс болып саналады.Нақты негіз бойынша
салық ауыртпашылығының мөлшері табыс мөлшеріне тәуелді емес,табыстың
көрсеткіші жоғары болса салықтық икемділікте жоғары болары хақ.Екіншіден
тұтынуда салық икемділігіне байланысты болады.Табыс жеке тұтыну қаржылық
потоктың кірісіне және шығын ретінде түсінуге болады.Үшіншіден жер
иелену,ғимарат,бағалы қағаз,басқада формадағы жеке меншік сондай-ақ оларды
тұтыну салықтық икемділіктің көрсеткіші нысанында болады.
Меншік,тұтыну мен табыс арасындағы байланысты көтермелеу.Жапония
мемлекетінің салық құрылымының ерекшелігі салық құрылысы меншік және
табыс,тұтынуына байланысты салықтық икемделікті көрсеткен кешенді салықтар
деп аталады.Жапонияда 1949 жылғы Шаупаның кеңесңмен табысқа салынатын
салықтардың құрылыстық акценті жасалынған болаты.Бұл идеяны салықтың бөлу
функциясында негізге рольге ие болады.Жалпы соңғы жылдардатабыс салығының
мемлекеттің салық салуындағы жоғарғы тиесілі көрсеткіште болады.Халықаралық
қауымдастықтың Жапония мемлекетінің салық құрылымының дамуына табыс және
тұтынудан түсетін салықтар үлкен әсер еткенін атап көрсетті.

Меншікке және табыс тұтынуға салынатын салықтың көрсетіші (жергілікті
салық)

Налоги Жапония АҚШ Ұлыбритания Германия Франция
Табыс 51,6 64,5 47,3 49,1 37,5
Тұтыну 31,2 21,5 39,6 46,8 42,3
Меншіктік17,2 14,0 13,1 4,1 20,2

Табысқа салық салу.
Салық икемділігінің негізгі принциптерінің бірі ол салық салудағы табыс
салығын салу тәсілдері болып саналады.Осы тәсіл түрі халыққа неғұрлім
әділетілікті көрсетуп отырады.
Табыс салығын салудағы кейбір мәселелер.
Біріншіден Табыстың қайнар көзі болып саналатын эканомикалық әрекеттердің
ара қатынасымен оның туындауының өзі кейбір мәселелерге байланысты болып
отырады.Табыстың қалыптасуының жан-жақтылығымен оның шығуына да байланысты
болады.(мысалы: меншіктен түскен табыс,жер және акциядан түскен табыс)
Осының бәрі әдләдәк тұрғысынан қаралады.
Екіншіден Жапония халқының кейбәр санаттары еңбек табысының төмендігіне
немесе жұмысының жоқтығына жасының үлкендігіне байланысты табыс салығын
төлеуде біршама қиыншылықтарға тап болып жатады.Жапонияда 65 жастан жоғары
жаста 1959 жылы жиырма адамның ішінен біреуі ғана иеленді.Ал бұл көрсеткіш
2020 жылы әрбір төртеудің біреуі осы категорияға жататын болады.

4.Салық түрі.

1) Мемлекеттік және жергілікті салық
Салық мемлекеттен,префектурадан сонымен қатар қала-поселкеден,аудан
аймағынан алынады.Мемлекетпен алынған салық мемлекеттік салық деп
аталады.Жергілікті салыққа префектура,қала,аудан,поселка деңгейінде алынған
салықтар жатады.Жергілікті салық мынадай түрге бөлінеді: Префектуралық
салық,қалалық салық,поселкалық және аудандық салықтар.
2) Мемлекет ішіндегі және кедендік баж.
Мемлекеттік салық өзінің көп салалығына байланысты мемлекет ішілік және
кедендік баж деп бөлінеді.Кедендік баж—бұл кеден шекарасы арқылы
өткізілетін тауарларға салынатын салық түрі.Мемлекет ішілік
салыққа—тұлғаларға мемлекет аумағындағы тауарлары үшін салынатын
салық.Мемлекеттің бұрыннан қаржылық базасын қалыптастыруда ерекше рольге ие
болған ол баж болатын.Бірақ мемлекеттің эканомикалық даму стратегиясына
байланысты баждың мемлекеттің салық саясатында рольі төмендеді.Жаһандану
кезінде баждың рольі эканомиканы дамытуға үлес қосумен ғана шектелді.
3) Тікелей және жанама салық.
Тікелей салықтар дегеніміз—жеке және заңды тұлғалардың мүлкіне тікелей
салынатын салықтарды атаймыз.Ал жанама салықтар дегеніміз-ол жеке және
заңды тұлғалардың мүлкінен тыс коммерциялық қызметтеріне және оның табысына
салынатын сонымен қатар қосымша салынатын салықтарды атаймыз.Корпарацияның
табысымен кірісіне салынатын салықтар тікелей салық ал,темекі өнімдерімен
спирт ішімдіктеріне акциз жанама салықтар болып саналады.Тікелей салық
тұлғаның меншігіне табысына салынатын салықтар болып табылады.Ал жанама
салық қызметпен таарлармен сауда саттық жасағанда қосымша салынатын салық.
4) Жалпы және мақсатты салықтар.
Мемлекет шығынын толтыру үшін жиналатын салық жалпы және әдеттегі салықтар
деп аталады.Ал заң бойынша арнайы бір шығынның орнын толтыру мақсатында
жиналатын салық мақсатты салық болып табылады.

5.Салық төлеу мехенизмі

Салық төлеу маханизмі жалпы принцип бойынша екі үлкен бағытқа
топтастыруға болады.Олар:Салық бағасы бойынша,екіншісі арнайы белгіленген
салықтық декларация негізінде салық төленеді.
1) Салық декларациясының жүйесі
Салық төлеуші өзінің жеке табысының суммасын есептей отырып осы сумма
негізінде декларацияда көрсете отырып салық төлейді.Бұл жерде салық
ауртпашылығы салық декларациясын уақытылы мерзімде уәкілетті органға
табыстаған кезде пайда болады.Салық төлеуші демакратиялық принцип негізінде
өізінің табысының суммасын ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.