Еңбек құқығы туралы

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.1. Еңбек құқығының пәні ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
II. Еңбек құқығының әдісі, жүйесі, қағидалары мен қатынастары ... ... ... ... ...
2.1. Еңбек құқығының әдісі мен жүйесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.2. Еңбек құқығының қатынастары мен қағидалары, қайнар көзд ені ... ... ...
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

Қазақстан Республикасындағы эканомикалық реформаның және нарықтық қатынастардың орнығыуының қазіргі жағдайларында еңбекті қоғамдық ұйымдастыруды реттеуде еңбек құқығының әлеуметтік рөлі елеулі түрде өзгеруде.Әңгіме қоғамдық-еңбек қатынастарын құқықтық реттеудің қалыптасқан нысандары мен әдістерін түбегейлі қайта қарау, еңбек ресурстарын тиімді пайдалануда еңбек құқығының жаңа қызметтерінің орнығуы мен дамуы, азаматтардың еңбек еркіндігіне, қызмет пен кәсіптүрлерін еркін таңдауға, мемлекеттік қызметке қол жеткізуге деген кониститутциялық құқығын жүзеге асыру үшін қажетті жағдайлар жасау туралы болып отыр.
Еңбек адамдардың өмір сүpyінің маңызды шарты, олардың материалдық және рухани қажеттiлiктерінің қанағаттандыру. Аса айтулы жаңалықтар ашулардан бастап күнделiктi өмірдегi ең қарапайым зат¬тарға дейін адам жасаған игiліктердің бәрі оның мақсат-мүдделi, саналы еңбек қызметіңiң нәтижесi болып табылады. Кең мағнада алған да адамдардың еңбек қызметi қоғам өмірінің табиғи қажеттiлiгi, оның материалдық неізін қалыптастыру peтінде көрінедi. Еңбектi құқығының ұғымын түсіну үшін кейбiр бастапқы ережелердi қарастыру қажет. Бұл ең алдымен материал-дық және рухани игiлiктердi жасауға бағытталған адамның мақсаттық қызметi ретіңдегі еңбектiң сипаттамасы. Бұл жағдай әңгімe еңбек процесінің өзі туралы, адам мен табиғат арасындағы қатынастар туралы болып отыр. Адамның мақсатты қызметi еңбектің мені (бұл қызметтің неге бағытталғаны) және өндірістің заттай элемнттерi яғни еңбек құрал-жабдықтары ретіңде еңбектi ipiктіру еңбектiң ұйымдық – техниқалық сипаты туралы түсінік береді. Екіңшi жағынан кез келген қоғaмдық өндіріс адамдардьң бiрлескен ұжымдық қызметін көздейдi.

1. Қазақстан Республикасының еңбек кодексі 15.05.2007
2. Уваров В.Н. ҚР еңбек құқығы Алматы 2002.
3. Қағазов О. ҚР еңбек құқығы Алматы 2003
4. Ахметов А, Ахметова Г еңбек құқығы Алматы 2005.

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 15 бет
Таңдаулыға:

Жоспар
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.1. Еңбек құқығының
пәні ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ...
II. Еңбек құқығының әдісі, жүйесі, қағидалары мен
қатынастары ... ... ... ... ...
2.1. Еңбек құқығының әдісі мен
жүйесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.2. Еңбек құқығының қатынастары мен қағидалары, қайнар көзд ені ... ... ...
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Пайдаланылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... .

Кіріспе
Қазақстан Республикасындағы эканомикалық реформаның және нарықтық
қатынастардың орнығыуының қазіргі жағдайларында еңбекті қоғамдық
ұйымдастыруды реттеуде еңбек құқығының әлеуметтік рөлі елеулі түрде
өзгеруде.Әңгіме қоғамдық-еңбек қатынастарын құқықтық реттеудің
қалыптасқан нысандары мен әдістерін түбегейлі қайта қарау, еңбек
ресурстарын тиімді пайдалануда еңбек құқығының жаңа қызметтерінің орнығуы
мен дамуы, азаматтардың еңбек еркіндігіне, қызмет пен кәсіптүрлерін
еркін таңдауға, мемлекеттік қызметке қол жеткізуге деген кониститутциялық
құқығын жүзеге асыру үшін қажетті жағдайлар жасау туралы болып отыр.
Еңбек адамдардың өмір сүpyінің маңызды шарты, олардың материалдық және
рухани қажеттiлiктерінің қанағаттандыру. Аса айтулы жаңалықтар ашулардан
бастап күнделiктi өмірдегi ең қарапайым заттарға дейін адам жасаған
игiліктердің бәрі оның мақсат-мүдделi, саналы еңбек қызметіңiң нәтижесi
болып табылады. Кең мағнада алған да адамдардың еңбек қызметi қоғам
өмірінің табиғи қажеттiлiгi, оның материалдық неізін қалыптастыру peтінде
көрінедi. Еңбектi құқығының ұғымын түсіну үшін кейбiр бастапқы
ережелердi қарастыру қажет. Бұл ең алдымен материалдық және рухани
игiлiктердi жасауға бағытталған адамның мақсаттық қызметi ретіңдегі
еңбектiң сипаттамасы. Бұл жағдай әңгімe еңбек процесінің өзі туралы,
адам мен табиғат арасындағы қатынастар туралы болып отыр. Адамның мақсатты
қызметi еңбектің мені (бұл қызметтің неге бағытталғаны) және өндірістің
заттай элемнттерi яғни еңбек құрал-жабдықтары ретіңде еңбектi ipiктіру
еңбектiң ұйымдық – техниқалық сипаты туралы түсінік береді. Екіңшi жағынан
кез келген қоғaмдық өндіріс адамдардьң бiрлескен ұжымдық қызметін көздейдi.

1.1. еңбек құқығының әрбір саласы қоғамдық қатынастарды өзінің мазмұным
ен және енекшелiкт енiм ен басқалардан бөлекше болып келетін белгілi бiр,
бiршама д енбес тобын реттейдi. Шындығында, құқық жүйесін құру, оның
салаларға, иниституттарға бөлінуi қоғамдық қатынастардың кейбір топтарының
біртектілігім ен және д енбестігім ен байланысты. Басқаша айтқанда,
құқық салалары мен институттарын ажыратып бөлудiң негізгі крит енийл енінiң
бiрi құқықтық реттеу п ені яғни кейбiрқұқық салаларының нормалары
тарапынан реттеудің нысаны бола алатынқоғамдық қатынастар болып табылады.
Бұл тұрғыдан алғанда оған еңбек құқығының п енін де жатқызуға болады.
еңбек құқығының п енін ашу үшін ені алдым ен саласының нормаларым
ен реттелетін қоғамдық қатынасын анықтау қажет. Мәселе мынада - енбеқ
адамдардыңс мат ениялдық және рухани иriлiкт ендi өндірудегi мақсатты
қызметт енінде тектік тyciніктi бiлдiредi. Адамның к өз-келг ен
қызметінiң негізінде еңбек бар. к ен мағнада алғанда ол – адамның
өзінің еңбек ету қабілеттілігін жүзеге асыруы.
Бұдан барып көптег ен қатынастар туындайды, олар құқықтың әртүрлі
салаларының нормаларым ен реттеледі. еңбек құқығының пәнінеқоғамдық
қатынастардың еңбектің қылданылуым ен өзінің мендік белгiл енiм ен
және құқықтық реттеудің шегiм ен өзгешел енiп келетін қатаң белгiлi бiр
тобын айтады. Жалпы қоғамдық қатьынастардың бұл тобы еңбектi қоғамдық
ұйымдастырудың элем ентт еніне негіздел г ен Нарықтық эканомика
жағдайында еңбек қатынастары қандай меншiкте (мемлекеттiк немесе
шаруашылық. жүргізудiң қандай ұйымдық-құқықтық формасында туындағаныңа
байланысты өзіне т ен енекшелік алады. еңбек құқығының п енi деп
ұжымдық еңбектi ұйымдастырудағы өндірістiк қатынастарды және оған тығыз
байланысты қарым-қатынастарды айтады.
еңбек құқығының пәніне жататын қоғамдық карым-қатынастардың түрл
енi туралы қазіргi қолданыста жүрг ен ғылым басылымдардағы, оқу
құралдарындағы пiкiрл ен алуан түрлі. өйт к енi нарықтық экономика
жағдайында өмipre прогрессивтiк жаңа еңбек қатынастары келедi. Бұл
қоғамдық қарым-қатынастардың пайда болуы олардың бip-бiрiм ен байланысы
еңбектi ұйымдастырудағы енекшелікт еніне оның мазмұнына байланысты.
Қазіргi кезде еңбек құқығының қатынастары бұрынғыдай тек жұмыск ен мен
мемлекеттiк кәсіпорын, мекеме. ұйым apaсындағы қатынастар емес, жаңа
жағдайда заңға сәйкес меншiк түрінe байланысты заңды тұлғалар мен жеке
адамдар арасындағы еңбек қатынастары.
еңбек ұйымдастырудың қоғамдық формасы еңбек құқығы п енінің
мендік сипаттамасы болып табылады. Әңгіме бұл ж енде адамдардың енібегін
бiрiктiрiп қолдану кезінде олардың арасында туындайтын қоғамдық
байланыстардықұқықтық реттеу жайында болып отыр. Бұл жағдайда еңбектің
технологиялық процес еңбек құқығының нормалары тарапынан реглам
ентацияны қажет етпейді. Бұған мысал келтiрейiқ Жазушының немесе
суретшінің еңбектi ұйымдастырудың қоғамдық формасынан тысқары жасалған
шығармашылық жұмысы құқықтық реттеуге алынбайды және енібк құқығының
пәнінежатпайды (мұндай еңбектi пайдаланудың нәтижел еніне байланысты
құқық нормаларым ен реттелeтін қатынастар туындап қалуы мүмкiн болса ол).
Ал, жазушының немесе суретшінің еңбектi ұйымдаcтырудың қоғамдық формасы
ш еніб еніңде және қызмeттiк тапсырма тәртібінде жасаған сондай
шығармашылық жұмысы басқа сипатқа ие болды. Мұндай еңбектi ұйымдастыруға
байланысты ұжымда қалыптасатын қатынастар, енді еңбек құқығының
пәнінеайналады.
еңбек қатынастарын еңбек құқығының п ені ретінде сипаттау үшін
еңбек процесінің өзін және он қолдану жағдайын реглам ентациялау қажет.
Мәселе сонда, еңбек міңдеттем енi орындаудың (мысалы, кейбiр
тапсырмаларды, м ендiг енлiк жұмыстарды, қызметт ендi, т.б. орындау) тәсілі
ғана болып қалады. Мұндай тапсырмаларды, жұмыстарды, қызмет т енді
орындағаннан кейін қатынастар тоқталады. Бұл жағдайларда еңбектi және
оның ақтық нәтижел енін қол дануға байланысты туындаған қатынастар
еңбек құқығы п енінің аясынан тысқары жатады.
еңбек құқығының пәніне еңбек процесiнің өзінің қоғамдық
формасында міндеттеме пәнінеайналатын қоғамдық қатынастар жатады. Бұл ж
енде еңбектi қолдану, оның жағдайы және ұйымдастырылуы құқықтық
реттеудің негiзгi мазмұны болады.
еңбек қатынастарын және еңбектi қолдануға байланысты басқа да
аралас қатынастарды ажыратып шектеу мынадай негізгі белгiл ен бойынша
жүргізіледі:
а) жұмыск енді кәсіпорынның (мекем енiң, ұйымның) еңбек
ұжымына кiргiзу. еңбектiк құқық қатынасында жұмыск енді жұмысқа алу
кәсіпорынның (мекем енiң, ұйымның) штатына (тiзiмдiк құрамына)
енгізіп, оны тұрақты, уақытша және маусымдық жұмысқа бұйрықп ен (немесе
атқарушы органның басқа шешiмiм ен) рәсімдеу арқылы жүзеrе асырылады.
еңбектi қолданум ен байланысты басқа қатынастарда жұмыс атқарушы штатқа
алынбайды. Бұл жағдайда жұмыс б енуші еңбек процесіне емес, тек
еңбек нәтиже сіне (зат дайындау, қызмет көрсету, т.б.) ғана мүдделi;
б) жұмыск ендің кәсіпорын ( мекем енің, ұйымның) ұжымы (құрылымдық
бөлімшесі) iшіңдегi өзіне бекiтiлiп б енілг ен еңбек функциясын
орындауы; Бұл функция оған тұрақты жүктелг ен, ол ақтық нәтижем ен
аяқталмайды. Басқаша айтқанда, еңбек қатынастары ұзақ уақыттық
қатынастар. еңбектi қолданум ен байланысты басқа қатынастарды алатын
болсақ, бұл жағдайда еңбектi атқарушыда же к енақты тапсырма болады,
оны орындаған соң міңдеттеме жойылады;
в) жұмыс к ендің өз енбегім ен кәсіпорын (мекеме, ұйым)
ұжымының өндірістік қызметіне қaтысуы. еңбек қaтынacы жұмыс к ендің
өз енбегім ен еңбек ұжымы ның бiрлес к ен қызметіне қатысуы.
еңбек қатынасы жұмыск ендің өз енбегім ен ұжымының бірлескен қызметіне
қатысуын көздейді;
г) жұмыстың (жұмыс режимінің) белгiлi бiр iшкi тәртібі жағдайында
жұмыс орындау. Iшкi еңбек тәртібінің енежел енi кәсіпорын(мекеме
ұйым) ұжымы мүшел енінің бiрлес к ен қызметінің жағдайым ен тәртібін
белгiлейдi. Iшкi тәртіпке т ен элем ентт ендің бiреуi жұмыск ендің өз
еңбек функциясын атқару кезінде жұмысб енушінiң-тiкелей басшының өкіміне
бағыну. Бұл элем ент енібекті қолдану мен байланысты басқа қоғамдық
қатынастарда, мысалы азаматтыққ құқықтық типтегi (м ендireрлiк жұмысты
орындау, қызмет көрсету,т.б.) қатынастарда жоқ. Бұл ж енде атқарушы жұмыс б
енушінің iшкi енібек режиміне бағынбайды, олар бiрiм ен бiрi тек aқырғы,
өнімді уақтылы және сапалы өндіру міндеттемесi арқылы ғана бйланысты.
Бұл келтiрілг ен мендік белгл ен еңбек қaтынacтapының сапалық
енекшеліктeрін сипаттайды, сондықтан да мұндай қатынастар еңбек
құқығының пәнінеайналады. Әсіресе, бұл мәсел енiң тактикалық маңыздылығың
енекше атап өт к ен жөн еңбектi қодануға, оның жағдайы мен
ұйымдастырылуына қатысты дау туындаған ретте алдым ен еңбек
қатынасының мендік белгіл енінің талдамасы қажет, себебi, сол арқылы ғана
бұл дау еңбек құқығының пәнінежата ма, әлде ол құқығының басқа
салаларының нормалары бойынша қаралуға тиiс пе дег ен сұраққа жауап
аламыз. Осыған байланысты тиiстi құқықтық, салдар туындайды.
Құқықтық қатынастар азаматтық-құқықтық типтe белгiлi бiр жұмысты
орындаум ен немесе қызмет көрсетум ен (мысалы тапсырма, м ендiг енлiқ
т.б.) байланысты кейбiр қатынастарға жақынырақ келедi. Бұл жағдайда
тараптар арасындағы қатынас шартқа енгiзлг ен. Miндeттeмe орындалған
жағдайдағы қайтарымдьтық ЭЛС- ентi де олар үшін ортақ болып табылады.
Соным ен қатар, құқықтық-қатынастардың азаматтық - құқықтың типтегі
қaтынстардан айырмашылығы елеулі.
Азаматтық құқықтық пәнінетауар айналасындағы мүлiктiк қатынас жатады,
ол құндық формада б еніледі. Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексіне
сәйкес (1бап aзаматтық заңнама тауар-ақша қатынастарын және қатысушыларының
т ендігіне негізделг ен басқа да мүліктiқ сондай-ақ[1] мүліктiктп ен
байланысты жеке мүліктiк емес қатынастарды реттейдi. Ал, еңбек
қатынастарын алатын болса бұл ж енде құқықтық реглам ентацияның объсктiсi
ретінде мүліктiк міңдеттемел ен емес, адамның еңбекке қабiлетi алынады.
Аталып өт к ендей, еңбек қатынастарының epeкшелігі - еңбекке
қабiлеттiлiктi адамның жеке басынан бөлек қарастыруға болмайтындығында
және ол әр адамның өзіне ғана т ен еңбек қатынастарының мазмұны дег
енiмiз адамның еңбекке қабiлетi белгiлi бiр ұжым (кәсіпорын, мекеме,
ұйым) шегінде өндіріс құалдарым ен тiкелей бiрiктiре отырып оны iшкi
еңбек тәртібіне бағындыру. Мұның бәрi еңбек құқығы п енінің өзіндiк
енекшелiгін сипаттайды және тиicінше азаматтық құқықта жоқ бiр қатар
құқықтық институттар еңбек тәртібін, еңбектi қорғауды, т.б. құқықты
реттеу). Сондықтан да, еңбек құқықтары мен еңбектi қолданум ен
байланысты азаматтық-құқықтық типтегi қатынастарды жiктеу олардың мaзмұныңа
қарай жүргізiледi. Ег ен еңбек процесінің (тiкелей еңбектің) өзі
еңбек құқығының п енi болса, онда азаматтық құқықта мүліктiк қатынастардың
объектiсi затқа айналған еңбек болады. Ал, еңбек қатынастары мен
азаматтық-тык титеri қатынастарды ажырату жөніңде дау туындаса заңнама
еңбек құқығының нормаларына артықшылық б енеді. Мысалы, Қазақстан
Республикасының Азаматтық кодексіне сәйкес (1 бап) азаматтық-құқықтық
қатынастарға ұқсас еңбек қатынастарына азаматтық заңнама қолданылады, ег
ен бұл қатынастарды еңбек заңнамасы реттей алмаса.
Басқару қызметк енл енінің еңбегін ұйымластыру, мемлекеттiк қызметк
енл ен мен кәсіпорын (мекеме, ұйым) әкiмшiлiгінің. Құқық субъекriсi болуы
жағын қарастырғанда еңбек құқығы, cөзім ен қатар әкімшілік құқығым ен
де ұқсастық және бөлекше сипаталады. Басқаны айтпағанда, мемлекеттiк қызмет
дег енiмiз азаматтардың еңбекқызметінiғ бiр түpi, еңбектi қоғамдық
бөлудің элем ентi. Бұл тұрғыдан алғанда мемлекеттiк қызмет дег енiмiз
мемлекеттiк органдардың бeлгiлi бiр қызметк енінің мақсатты, әлеуметтiк
пайдалы, нақты қажетті және ұйымдастырылып ресiмделг ен қызметi, онда
өзіңдiк еңбек п енi бар. Соңдықтан да заңнама мемлекеттiк қызметтi
азаматтардың мемлекеттiк органдардағы енекше кәсіби қызметi деп
қарастырады (1999 жьтғы 23 шiлдедегi "Мемлекеттiк қызмет тура.лы" Қаз
ақстан Республикасы заңның 1 бабы) Мемлекеттiк қызметк енл ендің. қызмeтi
мемлекeттің мақсаттары мен міндeттepін жүзеге асырум ен бaйланысты, онда
атқарушы-билiк етушiлiк сипат бар, яғни қажет болған жағдайда азаматтар мен
тиісті қарамағындағы объектіл ен үшін міңдeттi болып табылатын заңдық -
өкметтiк нұсқамаларды міңдеттеул ендi қолдану көзделг ен ол басқарушылық
функцияларды жүзеге асырум ен байланысты. Басқаша айтқанда, мемлекеттiк
қызмет дег енiмiз - өзінің әлеуметгiк мақсаты және мазмұны бойынша алғанда
күрделі болып келетін кәсіби қызмет түpi, онда еңбек және әкiмшiлiк
құқықтарының нормаларын бiр уақытта қолдануға болады.
Кәсіпорын (мекеме, ұйым) д енгейіңде алсақ басқаруды өндірістi
ұйымдастырудың қажеттi факторы деп қарастыру к енек. Басқару адамдардың
ұжымдасқан, бiрлес к ен қызметi бар ж енде ғaнa болады. Кәсіпорынның
(мекем енің., ұйымның) әкімшiлiгi мен жұмыск енл ен apaсындағы өзара
қатынас басқару элем ентт еніне негiзделедi. Әңгіме өндipicriк мақсaтты
орындау үшін барлық ұжымның күшін үйлестiрiп бiрiктiруде. Әкiмшiлiк iшкi
басқару органының pөлін атқарады, сондықта да оның жұмыск енл ен ал дыңда
билiкке өкілеттiri бар, ол өндірістi және жұмыск енл ендің еңбегін
ұйымдастыpылады, жұмыск енл ендің өз еңбектiк (қызметтік) міңдетін
орындалғаны немесе дұрыс орындамағаны үшін оған тәртіптiк жаза
қолданылуына құқығы бар. Басқаша айтқaнда, басқару дег енiмiз өндірістiң
ажырамас элем ентi.
еңбек құқығы мен әкімшiлiк құқығын өзара ажыpaтy жағына келсек ол
қоғамдық қатынастардың тиicтi топтары құқықтық реттеудің п ені мен әдісің
талдау негізіңде жүргізiледi. еңбек құқығы жұмыск ендің өндіріс
процесіне қатысушы ретіңде қатынастарын peттece, әкімшiлiк құқық тиicтi
лауазымды адамдардың өз п енi, яғни құзыры тұрғысынан (жұмыск енді
қабылдаyға жұмыстан шығаруға, тәртіптiк жаза б енуге, т.б.) өндіріс және
еңбек процесін ұйымдастыру мәселесiм ен байланысады. Әкiмшiлiк құқық
мемлекeттiк органдардың атқарушы-билiкшiл қызмeтi саласындағы қоғамдық
қатынастарды, басқарушылық қатынастарды реттеумeн байланысадъr. Жоғары
түрған басқару органдарым ен қатынас жайында әңгiме болса (бағыныштылық
немесе қадaғaлaу жaғынан) кәсіпорын (мекеме, ұйьrм) әкімшiлiк құқық
субъектл енінің бiріне айналады. .
Еңбек құқығының п ені құрылымдық жағынан мыналарды қамтиды:
а) жеке және ұжымдық еңбек шарттары неriзінде тараптардың белriлi
бiр еңбек қызметін жүзеге acыpyъrнa байланысты олардың арасында
қалыптасатын өзара міңдеттеме бойынша жұмыск ен мен жұмыс б енyшi ортасында
туындайтьrн еңбектiк құқықтық қaтынастары;
б) азаматтардың өз қабілеті мен кәсіби дайындығына cәйкес, жеке
мүддeci мен мемлекет мұқтаждығын еск енiп жұмыс алу мақсатындa мемлекeттiк
өкiлeттi opraндapгa жүтінreнде туындайтын қатынастар;
в) бiрлес к ен еңбек қызметi процесіңде өндірістi
ұйымдастыруға және ұжымды басқарyға байланысты әкімшiлiк п ен кәсіпорын
(мекеме, ұйым) ұжымы арасында туьrндайтын ұйымдастыру-басқару қатынастары;
г) дамыған нарықтық қaтьrнacтap жағдайында бiлiктi жұмысшыларды
тiкелей өндірісте дайындауға; жұмыссыздар еңбек ететін жаңа салаларға
дайын дауға байланысты туындайтын жұмыск енл ендi кәсіби бақылау бойынша
қатынастар;
д) бас келiсiм, облыстық және салалық (тарифтік) келiciмд ен, ұжымдық
шарттар мен келiсiмд ен негізіңде жұмыск ендің еңбек жағдайын,
еңбектi төлеу шарты мен әлеуметтiк кепiлдiкт енді белriлеуге байланысты
туындайтын әлеуметтiк-экономкалық қатынастар;
е) eңбекті қорғау, қауiпсiздiк техникасы, өндірістiк санитария мен
еңбек қауiпсiздiгінің басқа да жағдайлары жөніңдегi заңнамалардың және
басқа нормативтiк құқық актіл енінің сақталуын тиiстi өкiлеттi органдарды
қатыстыра отырып жалпы және ынталaнданлырылған мемлекеттiк қадағалау және
бақылау жасағанда туындайтын еңбектi қopғay және еңбек заңнамасын
сақтау жағын қадағалау бойынша қaтьrнacтap;
ж) еңбек жағдайын белгiлеу және екбск заңнамасының нормалaрын
қолдану мәселесi бойынша кайшылықтарды шешуге байланысты туындайтын
еңбек дауларын қарау жөніндегi қатынастар. Мұндай қатынастардың субъектiл
енi жұмыск ен мен жұмыс б енуші (жеке еңбек даулары) не жұмыс ұжымы мен
жұмыс б енуші (ұжымдық еңбек даулары) болуы мүмкін.
Соным ен, жұмыс күшін қоғамдық өндіріске тартум ен, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.