Бухгалтерлік есептің мәні мен мазмұны оны ұйымдастыру принциптері



1. Есептік өлшеуіштер
2. Есеп түрлері
3. Бухгалтерлік есептің мәні
Шаруашылық есептің қамтитын объектілері сандық көрсеткіштер арқылы өлшенеді. Оларды алу үшін есепте заттай, еңбек және ақшалай өлшеуіштер қолданылады.
Заттай өлшеуіштегі есеп объектілерін бейнелеу үшін масса, көлем, ұзындық бірліктері мен (килограмм, литр, метр) түрлері, сұрыптары, мөлшері және т.с.с, шамалар қолданылады.
Еңбек өлшеуіштегі жұмыс уақыты бірлігімен (күндер, сағаттар, минуттар) еңбекке жұмсалған уақытты анықтауға мүмкіндік береді. Еңбек өлшеуіштерінің көмегімен заттай өлшеуіштер үлестіріліп, өнімділік мөлшері белгіленеді, еңбек өнімділігі, жұмыс уақыты мен жалақы қорын пайдалану анықталады.
Ақшалай өлшеуіштер (теңге, тиын) шаруашылық құралдарын, олардың пайда болу көздерін, бірдей ақшалай бағалау арқылы іс-әрекеттің процестері мен нәтижелерін жинақтап қорыту үшін қолданылады.
Есептік өлшеуіштердің барлық үш түрін өзара байланыстырып есепте қолдану тек кәсіпорын, сала бойынша емес, бүкіл Республика ауқымында да қорытындыланған көрсеткіштер алуға мүмкіндік береді. Шаруашылық есептің біртұтас жүйесіне оперативті, статистикалық және бухгалтерлік есептер кіреді.
Оперативті есеп – кәсіпорынның іс-әрекетін күнделікті бақылауға мүмкіндік береді, белгілі бір шаруашылық операциялардың жекелеген деректерін сол болған сәтінде, тікелей орнында өндіріс барысы (жұмысқа шығу, шықпау есебі, автокөлік, оның жүру есебі) туралы жүйелі ақпарат алу мақсатымен тіркеу жүйесі болып табылады. Оперативті есептің негізгі талабы - мәліметтерді алудың шапшаңдығы. Есепті бухгалтерлер, диспечерлер, бақылаушылар және тағы басқа қызметкерлер жүргізеді.
Статистикалық есеп - экономиканың әртүрлі салаларында жалпылама-көпшілік сипаты бар құбылыстарды, жаллы коғамдық құбылыстарды олардың салалық жағынан ажырамас байланыстағы сандық жағын зерттейді. Статистика оперативтік және бухгалтерлік есептің мәліметтерін пайдаланады.
Бухгалтерлік есеп – кәсіпорынның шаруашылық қызметін үздіксіз құжаттық байқау мен оны бақылау жүйесі болып табылады. Бұл Қазақстан Республикасының бухгалтерлік және қаржылық есеп беру туралы заңдарымен, бухгалтерлік есеп стандарттарымен, сондай-ақ ұйымның есеп саясаты мен («Бухгалтерлік есеп пен қаржылық есеп беру туралы» Заңның 6-бабы) реттелетін кәсіпкерлер, ұйымдардың операциялар жайлы ақпаратты жинау, тіркеу және жинақтап қорыту жүйесі. Есеп катаң түрде, әр жазба тек арнайы рәсімделген жат негізінде ғана жүргізіледі, бұл бухгалтерлік бақылаушылық мәнін, оның күмәнсіз сенімділігін, шыншылдығын және тағы арттырады.

Пән: Бухгалтерлік іс
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:   
БУХГАЛТЕРЛІК ЕСЕПТІҢ МӘНІ
МЕН МАЗМҰНЫ ОНЫ ҰЙЫМДАСТЫРУ ПРИНЦИПТЕРІ

1. Есептік өлшеуіштер
Шаруашылық есептің қамтитын объектілері сандық көрсеткіштер арқылы
өлшенеді. Оларды алу үшін есепте заттай, еңбек және ақшалай өлшеуіштер
қолданылады.
Заттай өлшеуіштегі есеп объектілерін бейнелеу үшін масса, көлем,
ұзындық бірліктері мен (килограмм, литр, метр) түрлері, сұрыптары, мөлшері
және т.с.с, шамалар қолданылады.
Еңбек өлшеуіштегі жұмыс уақыты бірлігімен (күндер, сағаттар, минуттар)
еңбекке жұмсалған уақытты анықтауға мүмкіндік береді. Еңбек өлшеуіштерінің
көмегімен заттай өлшеуіштер үлестіріліп, өнімділік мөлшері белгіленеді,
еңбек өнімділігі, жұмыс уақыты мен жалақы қорын пайдалану анықталады.
Ақшалай өлшеуіштер (теңге, тиын) шаруашылық құралдарын, олардың пайда
болу көздерін, бірдей ақшалай бағалау арқылы іс-әрекеттің процестері мен
нәтижелерін жинақтап қорыту үшін қолданылады.
Есептік өлшеуіштердің барлық үш түрін өзара байланыстырып есепте
қолдану тек кәсіпорын, сала бойынша емес, бүкіл Республика ауқымында да
қорытындыланған көрсеткіштер алуға мүмкіндік береді.

2. Есеп түрлері
Шаруашылық есептің біртұтас жүйесіне оперативті, статистикалық және
бухгалтерлік есептер кіреді.
Оперативті есеп – кәсіпорынның іс-әрекетін күнделікті бақылауға
мүмкіндік береді, белгілі бір шаруашылық операциялардың жекелеген
деректерін сол болған сәтінде, тікелей орнында өндіріс барысы (жұмысқа
шығу, шықпау есебі, автокөлік, оның жүру есебі) туралы жүйелі ақпарат алу
мақсатымен тіркеу жүйесі болып табылады. Оперативті есептің негізгі талабы
- мәліметтерді алудың шапшаңдығы. Есепті бухгалтерлер, диспечерлер,
бақылаушылар және тағы басқа қызметкерлер жүргізеді.
Статистикалық есеп - экономиканың әртүрлі салаларында жалпылама-
көпшілік сипаты бар құбылыстарды, жаллы коғамдық құбылыстарды олардың
салалық жағынан ажырамас байланыстағы сандық жағын зерттейді. Статистика
оперативтік және бухгалтерлік есептің мәліметтерін пайдаланады.
Бухгалтерлік есеп – кәсіпорынның шаруашылық қызметін үздіксіз құжаттық
байқау мен оны бақылау жүйесі болып табылады. Бұл Қазақстан Республикасының
бухгалтерлік және қаржылық есеп беру туралы заңдарымен, бухгалтерлік есеп
стандарттарымен, сондай-ақ ұйымның есеп саясаты мен (Бухгалтерлік есеп пен
қаржылық есеп беру туралы Заңның 6-бабы) реттелетін кәсіпкерлер,
ұйымдардың операциялар жайлы ақпаратты жинау, тіркеу және жинақтап қорыту
жүйесі. Есеп катаң түрде, әр жазба тек арнайы рәсімделген жат негізінде
ғана жүргізіледі, бұл бухгалтерлік бақылаушылық мәнін, оның күмәнсіз
сенімділігін, шыншылдығын және тағы арттырады.
Салықтық есеп - бухгалтерлік, есептің салық заңдарының талаптарына
сәйкес түзетілген мәліметтерін пайдаланады.

3. Бухгалтерлік есептің мәні
Бухгалтерлік есеп кәсіпорынның қызметін бейнелейді. Субъектінің
меншігі, шаруашылық құралдарының және оның өндіріс процесіндегі көздерінің
қозғалысы бухгалтерлік есептің мәні болып табылады. Жекелеген құрамдас
бөліктері бухгалтерлік есептің объектілері деп аталады. Бухгалтерлік
есептің объектілеріне мьша процестер іштады:
▪ қамтамасыз ету (дайындау), кәсіпорын алған шикізат,
материалдар, отын және басқа материалдық қорлар, сонымен
қатар мұндайда жабдықтаушылармен, транспорттық ұйымдармен
арада туындаған қарым-қатынастар бухгалтерлік есептің
объектілері болып саналады;
▪ өндірістік, мұнда өнім дайындауда пайдаланылатын өндіріс
құралдары, оларға байланысты шығындар бухгалтерлік есеп
объектілері болады. Объектілер бухгалтерлік есепте жалақы,
амортизация есептеу, еңбек құралдарының есептен шығару мен
өнімнің өзіндік құнын анықтау жолдарымен бейнеленуі;
▪ өткізу, мұнда сатуға арналған өндіріс өнімдері, өткізу
жөніндегі шығындар (буып-түю, орау, іріктеу, тасымалдау);
субъектінің сатылған тауар, орындалған жұмыс, көрсетілген
қызмет үшін алған ақшалай түсімі есептелінеді.
Қолда бар қздралдарды ұтымды пайдалану, олардың сақталуын бақылауды
дұрыс ұйымдастыру жіктеу қажеттілігіне байланысты болады.
Кәсіпорынның шаруашылық құралдары құрамы (түрлері), орналасуы, пайда
болу көзі мен көзделген мақсаты бойынша жіктеледі.
1.-сызбасы
Құралдардың түрлері мен орналасуы бойынша жіктеу

Өндірісте бар, айналымдағы және ендірістік емес саладағы құралдар былайша
бөлінеді:
Негізгі құралдар - өндіріс процестерін жүргізу үшін қажетті жағдайлар
жасайтын (құнына қарамастан) еңбек құралдары олар ұзақ уақыт бойы сыртқы
түрі мен формасын сақтап, өндіріс барысына (бір жылдан астам) қатысады.
Өндіріс барысында олар бірте-бірте тозады, жөндеуді немесе толығымен
ауыстыруды талап етеді. Сондықтан негізгі құралдар құнының бөлігін дайын
өнімнің өзіндік құнына ай сайынғы ұсталу, тозу дәрежесіне қарай құнын бірте-
бірте төмендету (амортизация) жолымен қосылады.
Материалдық емес активтер - бұлар әкімшілік мақсатпен және басқа
субъектілерге жалға берілуге, өндірісте ұзақ уақыт бойы (бір жылдан астам)
қолдануға немесе тауарларды өткізуге (жұмыс, қызмет) арналған, заттық мәні
жоқ, ақшалай емес активтер. Бұларға фирманың ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Бухгалтерлік есептің мәні және түрлері
Бухгалтерлік есептің маңызы
Бухгалтерлік құжаттарды ұйымдастыру жолдары
Бухгалтерлік есептің принциптері және мәні
Бухгалтерлік есеп принциптері
Бухгалтерлік қызметті ұйымдастыру
Халықаралық Қаржылық Есеп беру Стандарттарының маңыздылығы
Қаржылық және басқарушылық есептердің салыстырмалы мінездемесі
Бухгалтерлік есепті халықаралық стандарттау
Бухгалтерлік есептің принциптері туралы
Пәндер