Азаматтық қоғам туралы

Азаматтық қоғам
Билікті бөлу қағидаты
Қос палаталы жүйе
Саяси партиялар
Жергілікті өзін.өзі басқару

Қазақстан ашық қоғам құрудын сенімді жолында. Айтар болсақ, біздің заман – бұл еркіндік заманы және әлемнің барлық жерінде адамдар биліктің өкілді органы мен өздерінің қажеттіліктерін қанағаттандыратын үкіметті қалыптастыруға ұмтылады.
Адамзат өзінің тарихи даму барысында қоғамдық қатынастардың және адамдарға қалыпты тіршілік жағдайларын жасаудың құқықтан басқа тиімді тетігін ойлап тапқан емес. Адамдардың жазыл¬ма¬ған әдеттегі құқық бойынша өмір сүрген кездері болды, мемлекет деп билеуші танылды, оның айтқаны заң саналды, ал жасалған әрекеттері мен іс-шаралары нормативтік ережелермен байланысты болған жоқ.
Аса бай әлемдік тарих біз үшін қоғам мен мемлекеттің құқықтық дамуымен ажырамастай байланыс¬ты құнды мұраны сақтап, мирас етіп қалдырды. Яғни, мемлекеттің дамуымен бірге құқық та дамыды. Рим империясы күйрегеннен кейін енді туындап келе жатқан қазіргі конс¬ти¬ту¬цио¬нализм түсінігіміздегі құқықтық мемлекет¬ті негіздеудің маңызды алғышарттары жа¬сал¬ды. XІX ғасырда Еуропа елдерінің индустрия¬ландыруға көшуі олардың тез дамуына себепші болды, ал өз кезегінде бұл түбегейлі әлеу¬меттік және экономикалық өзгерістер жасауға, құқықтық реформаларды жүзеге асыруға, заңнаманы дамытуға, сондай-ақ мемлекеттік құрылыс тәжірибесіне норма¬тив¬тік жаңалықтар енгізуге септігін тигізді.
Мемлекетті заң негізінде басқару қажеттігі туралы ойдың орнығуы тоталитарлық мемле¬кет¬ті буржуазиялық құқықтық мемлекетке ай¬налдырудың алғышартына айналды. Құқық¬тық мемлекеттің қажетті негізі конститу¬ция¬лық мемлекет болып табылады, онда халық өкілдігі мемлекеттік билікті жүзеге асыру кезінде заң шығарушылық жұмысқа қатысады және мемлекеттік қызметтің қандайынан болса да заң үстем болуға тиіс. Құқықтық мемлекеттің мән-мағынасын осылайша түсіну сол құқықтық мемлекеттің түпкілікті жүйесін құруға мүмкіндік жасады.
Қазіргі заманғы құқықтық мемлекеттің қалыптасуында АҚШ-тың, Францияның, Германияның және басқа елдердің өз конституцияларын қабылдауы елеулі құбылыс болды. Бұл конституциялар қоғамның барлық құрылымдық бірліктерін мінез-құлық пен бақылаудың бірыңғай нормаларына бағын¬дыратын ұлттық бірлік пен тұтастықты қолдаудың пәрменді құралы болып шықты.
Америка конституциясында орнықты¬рыл¬ған құқықтық мемлекеттің іргелі қағидаттары әлемнің көптеген елдерінің құқықтық мем¬ле¬кет құру тәжірибесінде екі ғасыр бойы өзінің құнды мәнін дәлелдеуде.
Кеңестен кейінгі кеңістіктегі мемлекеттік басқару жүйесі ұзақ мерзім бойында қа¬лып¬тас¬ты. БҰҰ Бас Ассамблеясының 50-сессия¬сына әзірленген Мемлекеттік басқаруды да¬мыту туралы ұлттық баяндамада атап көрсе¬тіл¬гендей, бұл үдеріс 1917 жылғы әлеуметтік күйзелістердің әсерінен бұзылды, соның нә¬ти¬жесінде идеологиялық және саяси үстем¬дікке негізделген басқару жүйесі пайда болды.