Аудит туралы

1. Кіріспе.
1.1.Аудиттің пайда болу тарихы.
2. Негізгі бөлім.
2.1.Аудиттің стандарты және нормативтері.
2.2.Аудиттің концепциясы мен постулаттары.
3. Қорытынды.
3.1.Аудиттің мәні мен атқаратын ролі.

Кейбір авторлар аудиттің пайда болу тарихын бухгалтерлік есеп қалыптасу кезеңіне жатқызады. Ал кейбір авторлар аудит 18 ғ. пайда болған дейді. 1973 ж. Шотландияның орталығы Единбургке арналған адрестік кітапшада аудиторлардың есімі аталған. Осыған сүйене отырып, авторлар кәсіпқой аудитор батыс елдерінде Шотландияда 19 ғ. орта шенінде пайда болған деген ұғымға келді.Аудиттің одан әрі дамуына 1862 ж. Британ бірлестігі жөніндегі шыққан заң әсерін тигізеді. Бұл заңда бірлестіктің шоттары мен отчеттарын ең аз дегенде жылына 1 рет аудиторлық тексеру қажет деген. Бұл акционерлік қоғамының отчеттарына объективті баға беруді талап етілген және кәсіпорының қаржыларың нақты жағдайларын, оның шындығы жөнінде анық мәліметтерді белгілі бір уақытта алуына көмектескен.
Аудиторлық қызмет нарық экономикасы дамыған мемлекеттерде тезірек дамыған. АҚШ-да аудиторлар жұмыс Британдықтардың әсерінен пайда болған. 1896 ж. Нью-Йорк штатының заңды органдары аудиторлық қызметін реттеу жөнінде заң жобасын қабылдаған. Осы мәселелерді шешуде бухгалтерлік есептің және экономикалық ақпараттардың атқаратын рөлі өте зор. Осы ақпараттардың арқасында экономикалық шешімге келіп субъектінің мүмкіндігін жорамалдап, одан әрі дамуына көмектеседі.
Аудиторлық қызметтерінің пайда болуына төмендегідей жағдайлар әсер етуі мүмкін:
1. серіктестік, бірлестік немесе кәсіпорынның операциялары сансыз көп және күрделі болуы мүмкін. Осыған байланысты қажетті ақпараттарды өз бетінше ала алмайтындықтан, олар аудиторлық қызметті керек етеді.
2. қаржы ақпаратын пайдаланушылар бірлестіктің есеп көрсеткіштерін өз бетінше көруге рұқсаты болмайды. Сол себепті олар аудиторлық қызметке мұқтаж.
3. аудиторлар арқылы алынған ақпараттар, олардың толықтығы және анықтығы клиенттерге өте қажет.Осылар арқылы келешекте дұрыс шешімге келуге мүмкіндік туғызады.
Аудиторлар өздерінің қорытындысын пайдаланушыларға міндетті түрде айтуы керек. Жалпы алғанда аудит көп ғасырлық тарихы бар ілім. Арнайы әдебиеттерде, оның пайда болуы әртүрлі болып анықталады. Контролинг журналында аудиттің пайда болуы жөнінде: «Тарихи жағдайларға қарағанда дүниежүзілік аудиторлық жүйені құрған 1-ші мемлекет Қытай. Қытайлардың көне жазуы бойынша б.э.д. 700 ж. аудиторлардың орны болған. Оның негізгі міндетті мемлекеттік чиновниктердің тазалығына кепілдік бөлу. Өзінің ақшасы мен мүліктеріне пайдалану құқығы болған». Қазіргі заманда нарық экономикасы дамыған дүниежүзіндегі барлық мемлекеттерде аудит жөнінде кәсіби мекеме құрылған. Мысалы: 1880ж. Англияда машықтанған бухгалтерлік институттары құрылды. 1887 ж. АҚШ-та дипломатиялық бухгалтерлік институты, Германияда аудиторлар институты құрылды.

« Аудит және бух.есеп » оқу құралы.
Абдыкалыков Т.Н.
Алматы 2000 ж. Қазақ Ұлттық Университеті.