Байқоңыр космодромының биосфераға әсері туралы

Жоспар
Кіріспе

1. Кіріспе.

2. Айналадағы ортаға әсері
3. Радиоактивті заттардың бөлінуі.

4. Апатқа әкелетін қателіктер.

5. Байқоңыр космодромының болашағы.

Байқоңыр космодромы қазақ жеріндегі ең үлкен және өте

күрделі инженерлік құрылыс. Мұндай инженерлік кешенді адамзат

баласы бұрын-сонды жасаған емес. Бұл ғажап құрылыста космос

корабльдерін, космос станцияларын, зымырандарды, зымыран-

тасымалдаушыларды сынау, космос кеңістігін зерттеу үшін кең

көлемде ғылыми-зерттеу жұмыстары жүргізіледі.

Байқоңыр космодромындай құрылыс жер шарында жоқ.

Сондықтан Байқоңыр космодромы дүниежүзі халықтарының назарын

аударып, алаңдатып отыр. Ол тек космос корабльдері мен

зымырандарды космос кеңістігіне ұшырау мақсатында жасалған емес.

Сонымен қатар, әскери қару-жарақтардың жаңа түрлерін сынау

мақсатын да көздейді. Байқоңыр космодромы әскери ғылыми-

техникалық орталық болып есептеледі.

Космодромда өнеркәсіп және шаруашылық орындары

шоғырланған. Олар да космос кеңістігін зерттеуге алысады. Мұнда

космосқа ұшырылатын космос корабльдерінің, зымырандарды,

зымыран- тасымалдаушыларды бөлшектері жиналып,космосқа

ұшырылып отырады. Космосқа ұшқан космос корабльдерінің ұшатын

бағыты белгіленіп, ұшу жылдамдығы анықталады. Онда

зымырандардың бағытын және жылдамдығын анықтайтын

электронды есептеу орталығы бар.

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Бiлiм және Ғылым Министрлiгi.

С. Торайғыров атындағы Павлодар Мемлекеттiк Университетi.

Кафедра: Химия

РЕФЕРАТ

Тақырыбы: Байқоңыр космодромының биосфераға әсері

Аға
оқытушы:

Студент:
Мамандығы:

Павлодар қаласы 200 жыл.

Жоспар.

1. Кіріспе.

2. Айналадағы ортаға әсері
3. Радиоактивті заттардың бөлінуі.

4. Апатқа әкелетін қателіктер.

5. Байқоңыр космодромының болашағы.

Кіріспе.

Байқоңыр космодромы қазақ жеріндегі ең үлкен және өте

күрделі инженерлік құрылыс. Мұндай инженерлік кешенді адамзат

баласы бұрын-сонды жасаған емес. Бұл ғажап құрылыста космос

корабльдерін, космос станцияларын, зымырандарды, зымыран-

тасымалдаушыларды сынау, космос кеңістігін зерттеу үшін кең

көлемде ғылыми-зерттеу жұмыстары жүргізіледі.

Байқоңыр космодромындай құрылыс жер шарында жоқ.

Сондықтан Байқоңыр космодромы дүниежүзі халықтарының назарын

аударып, алаңдатып отыр. Ол тек космос корабльдері мен

зымырандарды космос кеңістігіне ұшырау мақсатында жасалған емес.

Сонымен қатар, әскери қару-жарақтардың жаңа түрлерін сынау

мақсатын да көздейді. Байқоңыр космодромы әскери ғылыми-

техникалық орталық болып есептеледі.

Космодромда өнеркәсіп және шаруашылық орындары

шоғырланған. Олар да космос кеңістігін зерттеуге алысады. Мұнда

космосқа ұшырылатын космос корабльдерінің, зымырандарды,

зымыран- тасымалдаушыларды бөлшектері жиналып,космосқа

ұшырылып отырады. Космосқа ұшқан космос корабльдерінің ұшатын

бағыты белгіленіп, ұшу жылдамдығы анықталады. Онда

зымырандардың бағытын және жылдамдығын анықтайтын

электронды есептеу орталығы бар.

Айналадағы ортаға әсері.

Байқоңыр космодромының айналаны қоршаған ортаға ерекше әсер ететіні
кейінгі кезде ғана байқала бастады. Соңғы кезде космодром орналасқан жердің
ауа райын, табиғи биологиялық ресурстарын жан-жақты зерттегенде, космодром
айналаны қоршаған ортаға айрықша әсер ететіні байқалады. Мысалы, Қарағанды
облысының экологиясын зерттейтін ғалым-экологтардың жүргізген жұмыстарының
қорытындыларына қарағанда, космос корабльдері, космос зымырандары космос
кеңістігіне ұшып кеткеннен кейін, жаз айларында 5-8 күн бойы күшті жел
тұрып, қара боран соғатыны байқалады. Мұндай құбылысты Жезді ауданының
жергілікті тұрғындары да растайды. Ал қыста зымырандар космосқа ұшып
кеткеннен кейін 2-3 күн бойы қарлы боран соғатыны белгілі болды. Бұл
аймақта жылына 40-50 күн бойы күшті жел тұратыны анықталды. Мұндай
құбылыстар космодром орнамай тұрған уақытта болмағанын жергілікті тұрғындар
растап отыр.
Қандай болмасын, ұшырылған космос корабльдері мен оларды космос
кеңістігіне шығарушы зымырандар айналаны қоршаған табиғи ортаға елеулі
өзгерістер енгізетіні кейінгі кезде айқындала түсті. Ол өзгерістерді
арнаулы түрде жүргізілген зерттеулер анықтап берді. Ол өзгерістер
төмендегідей:
1. Ұшырылған космос корабльдері және басқадай космостық аппараттар
табиғи жолмен ғасырлар бойы қалыптасқан ауа режимін төтенше түрде бұзып
жіберетіні белгілі болды;
2. Космос корабльдерін тасымалдайтын зымырандардың пайдаланатын
отындары улы (радиоактивті) қосылыстардан тұратын болғандықтан, айналаны
қоршаған ортаның мөлшерден тыс улануына әкеп соғады;
3. Космос кеңістігіне ұшырылған зымырандар өсімдік әлеміне,
жануарлар дүниесіне айрықша әсер ететінін арнаулы түрде жүргізілген ғылыми-
зерттеу жұмыстары толығымен дәлелдеді. Биосферадағы тірі ағзалардың
тіршілік ететін табиғи ортасы кенет бұзылып, өзгерістер, олардың ішінде өте
қауіпті мутациялық өзгеріс туатыны байқалды;
4. Жер бетінде зымырандардың жұмыстан шыққан бөлшектері құлап
түсіп, оны ластайды (ол бөлшектерде де радиоактивті қосылыстар бар). Ол жер
не егін егуге, не мал жаюға жарамай қалады.
Байқоңыр космодромынан ұшырылған космос корабльдерінің
қалдықтарының жерге түсетін аймақтары алдын ала белгіленген. Ол Жезді және
Ұлытау аудандары территорияларының 10 пайызын қамтиды.
Зымырандарға жағылатын отын улы және усыз қосылыстардан тұрады.
а) Усыз отынның негізгі компоненті-сұйық күйіндегі (радиоактивті
оттек пен Т-1 маркалы кәресін, сонымен бірге сұйық оттек және сұйық
күйіндегі (радиоактивті) сутек болады.
ә) Өте улы зымыран отынның құрамында –улы тотықтандырғыш типіне
жататын “самин” және “меланж” болады. Сонымен қатар, симметриялы емес
радиоактивті-диметил гидразин (гептил) бар. Осы аталған компоненттер 1-
кластағы өте улы қосылыстардың қатарына жатады. Бұл улы заттар адамзат
баласының тіршілігін, өсімдік әлемін, жануарлар дүниесін айрықша
уландырады. Олар биосферадағы барлық тіршілік иелерін жойып жіберуі де
мүмкін.
Сынақтан өткізілген зымырандардың бәрі әуедегі озон қабатын бұзып
жібереді. Өйткені зымырандардың отынның қалдықтары озон қабатына айрықша
әсер ететіні кейінгі кезде байқала бастады. Зымырандардың пайдаланған
отындарынын өте улы қосылыс-көміртектің радиоактивті элементтердің қос
тотығы көп мөлшерде бөлініп шығады. Ол биосферада тіршілік ететін барлық
ағзаларға өте улы әсер етеді. Ауадағы және жердің үстіңгі бетіндегі
радиациялық тепе-теңдікті бұзып жібереді. Егер ауада көміртектің қос тотығы
молаятын болса, онда күн сәулесі жерге түспей, мәңгілік қараңғылық басады.
Көне заманда мұндай көріністер болғанын ғалым-биологтар жақсы біледі. Күн
сәулесі жерге түспегендіктен жердің үстіңгі қабаты жылынып, тау
шыңдарындағы мәңгі қар мен мұздар еріп кетіп, теңіз және мұхит суларының
деңгейін көтереді. Құрғақ жерлерді су басып, “топан суы” қаптауы сөзсіз деп
ғалымдар дәлелдейді.

Радиоактивті заттардың бөлінуі.

1995 жылы Байқоңырдан ұшырылған зымырандардың саны 19-ға жеткен.
Олардың ішінде өте улы радиоактивті отынмен ұшатын 8-РН “Союз”, 8-РН
“Протон”, 2-РН “Циклон”, 1-РН “Зенит” зымырандары еді. Олардан бөлініп
шыққан көміртектің қос тотығының мөлшері 2965 тоннаға жетті. Алайда, оны
ешкім де өлшеген жоқ. Тек теориялық жолмен есептеп шығарылғаны белгілі,
бәлкім бұл мөлшерден көміртектің қос тотығы көп болуы да, немесе аз болуы
да мүмкін. Бір ғана РН-“Протон” зымыранын космос кеңістігіне ұшырағанда,
ауаға 200 тонна радиоактивті көміртектің қос тотығы, ал РН “Союз” зымыранын
ұшырағанда, атмосфералық ауаға 133 тонна көміртектің қос тотығы келіп
қосылып отырады. Қазақ жерінің атмосфералық ауасына қосылған радиоактивті
көміртектің қос тотығының мөлшері, кейінгі кездегі жүргізілген ғылыми
деректердің қорытындыларына қарағанда, 221478 млн. тоннаға жеткен.
Қазақстанның атмосфералық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.