ҚР Парламенті депутаттарының конституциялық-құқықтық мәртебесі



Республика Парламентi депутатының өкiлеттiгi
Депутаттық сұрау салу мен сауалдар
Депутаттық бірлестіктер
Республика Парламентiндегi заң шығару процесi
Пайдаланған әдебиеттер
Депутат Парламент сессиясында және өзi құрамына кiретiн оның органдарының отырыстарында қаралатын барлық мәселелер бойынша шешушi дауыс құқығын пайдаланады.
Парламент депутаты:
1) Парламент пен оның Палаталарының үйлестiрушi және жұмыс органдарын сайлауға және оларға сайлануға;
2) сессияның күн тәртiбi, талқыланатын мәселелердi қарау тәртiбi мен олардың мәнi жөнiнде ұсыныстар мен ескертпелер енгiзуге;
3) Парламент Палаталары сайлайтын немесе тағайындайтын не Парламент Палаталары тағайындауға келiсiм беретiн лауазымды тұлғалардың кандидатуралары жөнiнде өз пiкiрiн айтуға;
4) Парламент Палаталарының бiрлескен және бөлек отырыстарында қарау үшiн ұсынылатын мәселелер бойынша Палаталар Бюросына ұсыныстар енгiзуге, ал оның ұсыныстары қабылданбаған жағдайда оларды Палаталардың пленарлық отырыстарының қарауына енгiзуге;
5) Парламент пен оның Палаталары органдарының отырыстарында қарау үшiн мәселелер ұсынуға;
6) Парламент Палаталарына есептi лауазымды тұлғалардың есебiн немесе хабарламасын Парламент сессиясында тыңдау туралы ұсыныстар енгiзуге;
7) заңда белгiленген тәртiппен депутаттық сұрау салуға;
8) жарыссөздерге қатысуға, баяндамашыларға, сондай-ақ отырысқа төрағалық етушiге сауалдар беруге;
9) дауысқа салу себептерi бойынша өзiнiң ұсыныстарын негiздеп сөйлеуге, анықтама беруге;
10) Парламент қабылдайтын заңдардың, қаулылардың, басқа да актiлердiң жобаларына түзетулер енгiзуге;
11) Парламент депутаттарын азаматтардың қоғамдық маңызы бар үндеулерiмен таныстыруға;
12) Парламент отырыстарының стенограммалары мен хаттамаларындағы депутаттардың сөйлеген сөздерiнiң мәтiндерiмен танысуға;
Сенат депутаттарының өкiлеттiк мерзiмi - алты жыл, Мәжiлiс депутаттарының өкiлеттiк мерзiмi - бес жыл. Кезектi сайланған Парламенттiң өкiлеттiгi оның бiрiншi сессиясы ашылған кезден басталады және келесi сайланған Парламенттiң бiрiншi сессиясы жұмысының басталуымен аяқталады. Бұл орайда Парламент сайланымының кезектiлiгi Мәжiлiс сайланымының кезектiлiгiмен айқындалады. Парламенттiң өкiлеттiк мерзiмi кезектi сайланған Мәжiлiс депутаттарының өкiлеттiк мерзiмiмен айқындалады.
1. «Қазақстан Республикасының Парламенті және оның депутаттарының мәртебесі туралы» Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 16 қазандағы Конституциялық заңы.
2. «Заң газеті», 18.09.2013 ж.

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:   
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ
МИНИСТРЛІГІ

Қазақ гуманитарлық заң университеті

Кафедрасы: Конституциялық құқық және мемлекеттік басқару кафедрасы

СОӨЖ

ТАҚЫРЫБЫ: ҚР Парламенті депутаттарының конституциялық-құқықтық мәртебесі

Орындаған: Сапарғали Ұ.М.

ЮСП (к)-101 тобы.

Қабылдаған: Ерболат Қ.Е.

Астана 2013 ж.
Республика Парламентi депутатының өкiлеттiгi
Депутат Парламент сессиясында және өзi құрамына кiретiн оның
органдарының отырыстарында қаралатын барлық мәселелер бойынша шешушi дауыс
құқығын пайдаланады.
   Парламент депутаты:
      1) Парламент пен оның Палаталарының үйлестiрушi және жұмыс органдарын
сайлауға және оларға сайлануға;
      2) сессияның күн тәртiбi, талқыланатын мәселелердi қарау тәртiбi мен
олардың мәнi жөнiнде ұсыныстар мен ескертпелер енгiзуге;
      3) Парламент Палаталары сайлайтын немесе тағайындайтын не Парламент
Палаталары тағайындауға келiсiм беретiн лауазымды тұлғалардың
кандидатуралары жөнiнде өз пiкiрiн айтуға;
      4) Парламент Палаталарының бiрлескен және бөлек отырыстарында қарау
үшiн ұсынылатын мәселелер бойынша Палаталар Бюросына ұсыныстар енгiзуге, ал
оның ұсыныстары қабылданбаған жағдайда оларды Палаталардың пленарлық
отырыстарының қарауына енгiзуге;
      5) Парламент пен оның Палаталары органдарының отырыстарында қарау
үшiн мәселелер ұсынуға;
      6) Парламент Палаталарына есептi лауазымды тұлғалардың есебiн немесе
хабарламасын Парламент сессиясында тыңдау туралы ұсыныстар енгiзуге;
      7) заңда белгiленген тәртiппен депутаттық сұрау салуға;
      8) жарыссөздерге қатысуға, баяндамашыларға, сондай-ақ отырысқа
төрағалық етушiге сауалдар беруге;
      9) дауысқа салу себептерi бойынша өзiнiң ұсыныстарын негiздеп
сөйлеуге, анықтама беруге;
      10) Парламент қабылдайтын заңдардың, қаулылардың, басқа да актiлердiң
жобаларына түзетулер енгiзуге;
      11) Парламент депутаттарын азаматтардың қоғамдық маңызы бар
үндеулерiмен таныстыруға;
      12) Парламент отырыстарының стенограммалары мен хаттамаларындағы
депутаттардың сөйлеген сөздерiнiң мәтiндерiмен танысуға;
Сенат депутаттарының өкiлеттiк мерзiмi - алты жыл, Мәжiлiс депутаттарының
өкiлеттiк мерзiмi - бес жыл. Кезектi сайланған Парламенттiң өкiлеттiгi оның
бiрiншi сессиясы ашылған кезден басталады және келесi сайланған
Парламенттiң бiрiншi сессиясы жұмысының басталуымен аяқталады. Бұл орайда
Парламент сайланымының кезектiлiгi Мәжiлiс сайланымының кезектiлiгiмен
айқындалады. Парламенттiң өкiлеттiк мерзiмi кезектi сайланған Мәжiлiс
депутаттарының өкiлеттiк мерзiмiмен айқындалады.

Парламенттік иммунитет депутатты оның барлық әрекеттері үшін, соның
ішінде парламенттік міндеттерін атқару кезінде жасаған әрекеттері үшін де
қамауға алып, сот алдында жауапқа тартуға тыйым салуды білдіреді. Депутатты
өзі мүшесі болып табылатын палата ғана тиіспеушіліктен айыра алады. Депутат
қылмыс жасап жатқан жерінде ұсталған жағдайда тиіспеушіліктің күші, әдетте,
өзінен өзі жойылады (палата мұндай жағдайда тек қуғындауды тоқтата тұруы
мүмкін). Егер парламент мүшесі өзіне тиіспеушіліктен айырылған болса, оның
қылмысы палатаның тиісті шешімінде көрсетілмеген фактілер негізінде
бағаланбайды. Парламенттік мандаттың мерзімі біткеннен кейін бұрынғы
депутат бұрын жасаған, бірақ өзіне ешкімнің тиіспеушілігі арқасында
қуғындалмаған әрекеті үшін сот алдында жауапқа тартылады. Қазақстан
Республикасының Конституциясы бойынша (52-бап, 4-тармақ) Парламент
депутатына оның өкілеттік мерзімі ішінде тұтқынға алуға, күштеп әкелуге,
сот тәртібімен белгіленген әкімшілік жазалау шараларын қолдануға, қылмыс
үстінде ұсталған немесе ауыр қылмыс жасаған реттерді қоспағанда, тиісті
Палатаның келісімінсіз қылмыстық жауапқа тартуға болмайтын иммунитет
берілген.

Депутаттық сұрау салу мен сауалдар
   1. Депутаттық сұрау салу Парламент Палаталарының бiрлескен және бөлек
отырыстарында депутаттың мемлекеттiк органдардың лауазымды тұлғаларына осы
органның немесе лауазымды тұлғаның құзыретiне кiретiн мәселелер жөнiнде
Парламент сессиясында негiзделген түсiнiктеме беруiн немесе өз көзқарасын
баяндауын ресми сұраған талабы болып табылады.
   2. Парламент депутатының Қазақстан Республикасының Премьер-Министрi мен
Үкiмет мүшелерiне, Ұлттық Банкi Төрағасына, Орталық сайлау комиссиясының
Төрағасы мен мүшелерiне, Бас Прокурорына, Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң
Төрағасына, Республикалық бюджеттiң атқарылуын бақылау жөнiндегi есеп
комитетiнiң Төрағасы мен мүшелерiне сұрау салуға құқығы бар. Бұл ретте Бас
Прокурорға салынған сұрау қылмыстық қудалау функцияларын жүзеге асыруға
байланысты мәселелерге қатысты бола алмайды. Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң
Төрағасына салынған сұрау Палаталардың жабық отырысында қаралады.
    3. Сұрау салу жазбаша түрде енгiзiлуi мүмкiн және Парламент сессиясында
жария етiлуге тиiс.
    4. Өздерiне сұрау салынған лауазымды тұлғалар Парламент сессиясында ол
жөнiнде ауызша немесе жазбаша жауап қайтаруға мiндеттi. Сұрау салуға
жазбаша жауап әрi кеткенде бiр ай мерзiмде табыс етiлiп, сессияда жария
етiледi. Сұрау салуға қайтарылған жауап бойынша жарыссөз өткiзiлуi мүмкiн.
Депутат салынған сұрауына қайтарылған жауапқа өз пiкiрiн бiлдiруге хақылы.
    5. Сұрау салуға қайтарылған жауап пен оны талқылаудың нәтижелерi
бойынша Парламенттiң немесе оның тиiстi Палатасының қаулысы қабылданады.
Сұрау салу мен оған берiлген жауап бұқаралық ақпарат құралдарында
жариялануы мүмкiн.
    6. Депутаттар Палаталардың бiрлескен және бөлек отырысында Қазақстан
Республикасының Премьер-Министрi мен Үкiметi мүшелерiне, Ұлттық Банкi
Төрағасына, Орталық сайлау комиссиясының Төрағасы мен мүшелерiне, Бас
Прокурорына, Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң Төрағасына, Республикалық
бюджеттiң атқарылуын бақылау жөнiндегi есеп комитетiнiң ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
АТҚАРУШЫ БИЛІК ОРГАНДАРЫНЫҢ ӘКІМШІЛІК-ҚҰҚЫҚТЫҚ МӘРТЕБЕСІ ТУРАЛЫ
Парламент депутаттарының құқықтық мәртебесі
ҚР-сы Парламенті
ҚР Парламентінде заң шығару процесі, оның сатылары
Парламент палаталары депутаттары
Қазақстан Республикасындағы атқаратын Парламенттің конституциялық құқықтық мәртебесі
ҚР Парламенті және оның ҚР мемлекеттік органдар жүйесіндегі алатын орны
ПАРЛАМЕНТТІК ДЕПУТАТТЫҚ ӘДЕПТІҢ НЕГІЗГІ АСПЕКТІЛЕРІ
Қазақстан Республикасы парламент депутаттарының құқықтық жағдайы
«Қазақстан Республикасының заң шығару билігі»
Пәндер