Баға

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1. Бағаның атқаратын қызметтері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
1.1. Бағаға әсер ететін факторлар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
1.2. Бағаны белгілеу үдерісі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7
1.3. Бағаны жасау мақсатын анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .7
2. Шығындарды бағалау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...8
2.1. Бәсекелестердің бағаларын және олардың тауарларын талдау ... ... 9
2.2. Түпкі бағаны белгілеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...9
2.3. Бағаны белгілеу тәсілдері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
2.4. Баға арқылы жеңілдіктер жасау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...11
Пайдаланылған әдебиет ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..12

Маркетинг кешенін құрайтын бір тәсіл бола тұра баға өте маңызды қызметтер атқарады. Сайып келгенде коммерциялық фирма әрекетінің түпкі нәтижесі көбінесе бағаға байланысты. Дұрыс таңдалып алынған баға стратегиясы тауарды бәсекелестік қабілетіне және кәсіпорынның өндіру-өткізу жұмысына ұзақ мерзім әсерін тигізеді. Бұған қоса тұтынушыларға (сатып алушыларға) бағаның тигізетін әсері аса зор. Баға дегеніміз тауар құнының ақшалай белгісі. Қүнмен бірге сұраныс пен ұсыныс бағаға өз әсерін тигізеді. Ол қаржы және пайда алудағы фирманың пәрменді маркетинг құралы.

1. С.Н.Нысанбаев, Г.А.Садыханова «Маркетинг негіздері» Алматы «Қазақ университеті» 2002 ж.

Пән: Маркетинг
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... 3
1. Бағаның атқаратын
қызметтері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
1.1. Бағаға әсер ететін
факторлар ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
1.2. Бағаны белгілеу
үдерісі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... 7
1.3. Бағаны жасау мақсатын
анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .7
2. Шығындарды
бағалау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ...8
2.1. Бәсекелестердің бағаларын және олардың тауарларын талдау ... ... 9
2.2. Түпкі бағаны
белгілеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... 9
2.3. Бағаны белгілеу
тәсілдері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
..10
2.4. Баға арқылы жеңілдіктер
жасау ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... 10

Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... .11
Пайдаланылған
әдебиет ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
..12

Кіріспе

Маркетинг кешенін құрайтын бір тәсіл бола тұра баға өте маңызды
қызметтер атқарады. Сайып келгенде коммерциялық фирма әрекетінің түпкі
нәтижесі көбінесе бағаға байланысты. Дұрыс таңдалып алынған баға
стратегиясы тауарды бәсекелестік қабілетіне және кәсіпорынның өндіру-
өткізу жұмысына ұзақ мерзім әсерін тигізеді. Бұған қоса тұтынушыларға
(сатып алушыларға) бағаның тигізетін әсері аса зор. Баға дегеніміз тауар
құнының ақшалай белгісі. Қүнмен бірге сұраныс пен ұсыныс бағаға өз әсерін
тигізеді. Ол қаржы және пайда алудағы фирманың пәрменді маркетинг құралы.

1. Бағаның атқаратын қызметтері

Бағаның атқаратын қызметтері оның ішкі мәнін сипаттайды. Бағаның
атқаратын бес қызметі белгілі:
1. Есеп жүргізу қызметі белгілі қажеттілікті тауардың қанағаттандыруы
қоғамға қанша шығынды керек ететінін көрсетеді. Тауарды өндіру үшін
қанша еңбек, шикізат, материалдар, басқа да өндіріс құрал-жабдықтары
жұмсалғаны баға арқылы анықталады.
2. Ынталандыру қызметінің мәні әр түрлі тауарларды өндіруге және тұтынуға
бағаның тигізетін әсерімен анықталады. Өндірушінің табысқа жету
әрекеті баға арқылы ынталандырылады. Бағаның осы қызметі шығынды
кемітіп пайданы көбейту үшін ғылыми-техникалық прогресті дамытуға,
ресурстарды тиімді үнемдеуге, өнімнің сапасын жақсартуға
ынталандырады. Сапалы және жаңа тауар жоғары бағамен сатылса, пайда
көбейеді.
3. Бөлу қызметін баға тауардың құнынан төмен, немесе жоғары ауытқуы
арқылы орындайды. Бұнда баға арқылы ұлттық табыс экономика салалары
арасында, мемлекет аймақтары арасында, қорлану және тұтыну қорлары
арасында, тұрғындардың әлеуметтік топтары арасында бөлінеді және қайта
бөлінеді.
4. Сұраныс пен ұсынысты тепе-теңдік қызметінде тұтыну және өндіру, ұсыныс
пен сұраныс араларындағы арақатынасына баға күшті ықпал тигізеді.
Өндіріс және айырбас саларында диспропорциялары қалыптасқаны туралы
баға өз белгісін беріп және оларды сәйкестендіру қажетіне қоғамды
итермелейді. Сонымен баға сұраныс пен ұсыныстың сәйкестігін орнатуда
икемді және пәрменді құралы болып табылады.
5. Өндірісті ұтымды орналастыру қызметінде баға механизмі арқылы
экономиканың салалар арасындағы капиталдың құйылуы жүргізіледі.
Өйткені әрбір сала өнімдерінің бағасы мен пайдасы әрқалай
болғандықтан, капитал пайдасы жоғары салаға барынша құйылады. Ол сала
өндірісі жоғары қарқынмен дамиды, тауары көбейеді. Таурлар көбейген
сайын, оның сұранысы төмендеп, бағасы мен пайдасы азаяды. Ол саладан
сондықтан капитал алынып, пайдасы мен бағасы жоғары салаға ауытқиды.
Осылайша қоғамға аса қажет өндірістерін дамытуға, қажеті аз салаларды
кемітуге баға өз әсерін пәрменді тигізеді.

1. Бағаға әсер ететін факторлар

Фирма баға стратегиясын таңдау үшін оған қандай факторлар әсер ететінін
біле отырып, оларды талдауы қажет. Көбінесе ол сыртқы себептерден болады.
Бағаға әсер ететін негізгі факторлар: шығындар, тұтынушылар, тауар
қозғалысына қатынасушылар, бәсекелестер және мемлекет. Осы факторларға
қысқаша тоқталайық.
1. Шығындар түпкі бағаға аса қатты әсер етеді. Шығындар көлемі шикізат
сатып алуға, жұмысшылардың жалақысын төлеуге, транспортқа, қоршаған
ортаны қорғауға кеткен қаражатқа байланысты. Бұл шығындар бағаны
белгілеу кезеңінде есепке алынып, бағадағы пайданың үлесіне қарай
баға деңгейі белгіленеді. Баға деңгейі тұрақты болғанда, іс
жүзіндегі шығындар көлемінің өзгерісі пайданың әрқалай көлемде
түсуін белгілейді.
2. Тұтынушылар. Баға және сату көлемінің өзара тәуелділігін екі
себеппен түсіндіруге болады. Біріншісі сұраныс пен ұсыныс заңыцның
әрекеті және баға икемділігі; екіншісі әртүрлі рынок сегменттері
тұтынушыларының бағаға деген жауап әрекеті.
Бағаны қабылдау және тауарды сатып алу бағытына қарай тұтынушыларды төрт
топқа бөлуге болады.
♦ үнемдеп сатып алушылар тобы – бұл топтағы тұтынушылар тауар
бағасына, сапасына, түр-түріне, яғни ассортиментіне көп көңіл бөледі және
осы тұтынушыларға жарнама қатты әсер етеді.
♦ дербестендірілген сатып алушылар – бұлар тауар бейнесіне,
сатушылардың қызмет көрсету деңгейіне көңіл бөледі;
♦ этикалық сатып алушылар - өздерінің сатып алуымен кішігірім
фирмаларды қолдауға әзір және олардың тауарларыны қымбат баға төлеуге
дайын;
♦ көңілсіз сатып алушылар – а дегенде тауарды пайдалануының
ыңғайлылығын және қолайлылығын жоғары бағалайды (баға көлеміне
қарамайды).
3. Тауар қозғалысына қатынасушылар бағаны белгілеу үрдісінде маңызды
рөл атқарады. Олардың пікірімен санасуға тура келеді, өйткені олар
тауардың өткізу көлемін ұлғайтуға, жағымды тауар бейнесін жасауға.
Сатып алуды жалғастыруға өз ықпалын тигізеді. Тауар тез арада
сатылуы үшін өндіруші түпкі бағаны қатаң бақылауға алуы мүмкін,
егерде:
1. Тауар бағасы алдын-ала келісіп белгіленсе;
2. Бөлшек саудасы аз болса;
3. Консигнация шарттарын пайдаланса;
4. Тауар қозғалысына қатынасушылар пайда көлемін жеткілікті алса.
Көтерме және бөлшек саудадағы тауар қозғалысының негізгі қатынасушылары
бағаны қатаң қадағалауы мүмкін, егерде:
• өндірушіге өзінің маңызды екенін көрсете білсе;
• пайдасыз тауарды өткізуден бас тартса;
• бәсекелес өнімді қоса өткізіп, тұтынушының сатушыға деген адалдығын

қалыптастырса
4. Бәсекелестер. Маркетинг тұрғысынан фирма әрекетінің ортасы талданады.
Баға бақылауының жағдайына байланысты баға ортасы 3 түрге бөлінеді:
♦ Бағаны рынок бақылайтын орта. Онда бәсеке деңгейі жоғары, тауар бір
типтес, ұқсас деп сипатталады. Бұл ортада фирма тауарын төмен бағамен
ұсынса, ол тауарға сұраныс көбеюі мүмкін, өйткені тұтынушылар бағасы
төмендеген тауарға тез ауады. Ал басқа бәсекелестер жауап қайтару ретінде
ұқсас тауардың бағасын төмендетуі мүмкін. Бірақ бәсекені баға қақтығысына
айналдырмаған дұрыс болады. Сондықтан қолданған баға стратегиясының болашақ
нәтижесін қалыптастыру аса маңызды іс.
♦ Бағаны фирма бақылайтын орта. Оған шектелген бәсеке тән және ұсынған
тауардың ерекшеліктері болады. Бұл ортада фирманың жұмыс істеуі және іс-
әрекеті оңайлау болады. Тауардың бағасы жоғары немесе төмен болса да оны
алушы тұтынушылар әрдайым болады.
♦ Бағаны мемлекет бақылайтын орта қоғамдық транспорт, энергетика,
коммуналдық қызмет және де басқа салаларда кездеседі. Мемлекет орындары
тұтынушылардан және өндірушілерден жан-жақты ақпарат жинаған соң нақты баға
деңгейін белгілейді.
5. Мемлекет. Кәсіпорынның бағаны белгілеудегі еркіндігін мемлекет
шектейді. Бұл шектеуді 3 дәрежеге бөлуге болады:
• Мемлекет бағаны өзі белгілейді. Ол үшін келесі әдістерді пайдаланады:
мемлекеттік прейскурант бағасын енгізу, еркін рынок бағасын бір
деңгейде қатыру, монополист кәсіпорындардың бағаларын жоғарыдан
белгілеу.
• Мемлекет баға қою ережелерін бекітеді (реттелген бағалар қалыптасады).
Бағаны реттеу әдістері: кейбір тауарға бағаның жоғары деңгейін орнату,
бағаның негізгі көрсеткіштерін реттеу (пайданы, жанама салық көлемдерін
және т.б.), нақты тауардың бағасын бірлік ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.