Авторлық және сабақтас құқық



Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3

1 Авторлық құқықтың түсінігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4

2 Сабақтас құқықтар туралы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...11

2.1 Сабақтас құқықтардың объектілері мен субъектілері.. .12

2.3 Сабақтас құқықтардың қолдануы ... ... ... ... ... ... ... 13

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..16

Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .17
Авторлық құқықтар жөніндегі ресми құжаттар Қазақстанда тұңғыш рет 19 ғасырдың аяғы мен 20 ғасырдың басында ғылыми-қоғамдық еңбектерде көрініс берді, ал одан соң қолданылып жүрген бірқатар заң ережелерінде, оның ішінде 1928 жылғы Заң кодексінде айқындала түскені мәлім.
Авторлық құқықты қорғаудың жаңа кезеңі Қазақстанның тәуелсіздік алуымен тікелей байланысты.1992 жылы Бүкілодақтық Агенттіктің қазақ бөлімшесінін негізінде Қазақстанның Авторлық құқық және сабақтас құқықтар жөніндегі Мемлекеттік Агенттігі құрылды.Облыс орталықтарында өкілдері бар, орталық ақпараты әлденеше есе көбейген бұл мекеменің мойнынына жүктелген міндеттер зор болды.Ол келесі бір ыңғайластыруда, яғни 1999 жылдың басында Әділет министрлігінің құрамына беріліп, енді «Авторлық құқық жөніндегі комитет» деп аталды.Мемлекет құрылымдарын реформалаудың басты мақсаты – басқару жүйесін жетілдіріп, басы артық, қосалқы құрылымдарды қысқартып экономикалық жағынан тиімді болуын көздеу.
Өзіндік жұмыс мақсаты – авторлық құқық және сабақтас құқық мағынасын түсіне отырып, осы өзіндік жұмыста мен авторлық құқық және сабақтас құқыққа жан - жақты сипаттама беремін.
1. « Авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы» ҚР Заңы 10маусым 1996ж
2. Гражданское право.Учебник для вузов.Академический курс.Том 3.Под ред. М.К.Сулйменова,Ю.Г.Басина Алматы,2004 г. 59-60 тарау.
3. Гражданское право.Учебник.Т3 4-ое издание Под ред.
А.П.Сергеева, Ю.К.Толстого Москва,2000 г 53-54-55
тарау
4. Закон Республики Казахтан от 10 июня 1996 года «Об
Авторском праве и смежных» // Юрид. Газета. от 15 июня 1996 года.
5. Борохович Л.Н.,Трохова М.В. Ваша интелектуальная собственность. Санкт-Петербург:Питер,2001.

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі:  Реферат
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:   
ЖОСПАР

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3

1 Авторлық құқықтың түсінігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4

2 Сабақтас құқықтар туралы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...11

2.1 Сабақтас құқықтардың объектілері мен субъектілері.. .12

2.3 Сабақтас құқықтардың қолдануы ... ... ... ... ... ... ... 13

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..16

Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..17

Кіріспе

Авторлық құқықтар жөніндегі ресми құжаттар Қазақстанда тұңғыш рет
19 ғасырдың аяғы мен 20 ғасырдың басында ғылыми-қоғамдық еңбектерде көрініс
берді, ал одан соң қолданылып жүрген бірқатар заң ережелерінде, оның ішінде
1928 жылғы Заң кодексінде айқындала түскені мәлім.
Авторлық құқықты қорғаудың жаңа кезеңі Қазақстанның тәуелсіздік
алуымен тікелей байланысты.1992 жылы Бүкілодақтық Агенттіктің қазақ
бөлімшесінін негізінде Қазақстанның Авторлық құқық және сабақтас құқықтар
жөніндегі Мемлекеттік Агенттігі құрылды.Облыс орталықтарында өкілдері бар,
орталық ақпараты әлденеше есе көбейген бұл мекеменің мойнынына жүктелген
міндеттер зор болды.Ол келесі бір ыңғайластыруда, яғни 1999 жылдың басында
Әділет министрлігінің құрамына беріліп, енді Авторлық құқық жөніндегі
комитет деп аталды.Мемлекет құрылымдарын реформалаудың басты мақсаты –
басқару жүйесін жетілдіріп, басы артық, қосалқы құрылымдарды қысқартып
экономикалық жағынан тиімді болуын көздеу.
Өзіндік жұмыс мақсаты – авторлық құқық және сабақтас
құқық мағынасын түсіне отырып, осы өзіндік жұмыста мен
авторлық құқық және сабақтас құқыққа жан - жақты сипаттама беремін.

Авторлық құқықтың түсінігі

Авторлық құқық болып шығармашылық қызмет нәтижесінде пайда болатын
қатынастарды реттейтін құқық нормалары жиынтығынан құралған құқық
саласы.Авторлық құқықтың реттеу аясына мыналар кіреді:
Туындыға авторлық құқықтарды тану, осы туындыларды пайдалануды негіздерімен
тәртібін белгілеу, авторлық құқық бұзған жағдайда жауапкершілік нысандарын
және оның негіздерін белгілеу, автордың құқығының объектісі болып табылып
туындының әрекет ету мерзімін т.б. қамтиды.Туындыға автор болу құқығын
тану, яғни өзінің ой еңбегінің нәтижесінде туындыны ойлап тапқан тұлғаның
яғни автордың құқығын заң арқылы тану, мойындау және оны қорғау мақсатын
көздейді.Туындыға автор болу құқығы осы туындыны ойлап тапқан кезден бастап
пайда болады. Автор болу құқығы қандай да бір ресми мемлекеттік тіркеуді
қажет етпейді.Автор болу үшін туындының иесі оны қандай да бір материалдық
нысанда жасаса немесе ресми жарияласа, сол жеткіліктіболып
табылыды.Заңнамаға сәйкес G осындай белгі белгіленеді1.
_________________
1Гражданское право.Учебник для вузов.Академический курс.Том 3.Под ред.
М.К.Сулйменова,Ю.Г.Басина Алматы,2004 г. 59-60 бет.
Туындының шыққан жылы көрсетілінеді.Тұлға туындының авторы болу үшін
белгілі бір туынды оның интелектуалды ой-еңбегінің нәтижесінде және тікелей
өзінің қатысуымен жасалуы тиіс. Осы туынды өмірге кеген сәттен бастап
автордың туындыға автор болу құқығы танылады және қорғауға алынады.Бір
туындының екі немесе одан да көп авторлары болуы мүмкін.Бұл жағдайда
қосалқы авторлықтың екі түрі болады:
1. Бөлінген қосалқы авторлық
2. Бөлінбеген қосалқы авторлық

Авторлық құқықтар АК 972-бабында, Заңның 7-бабында көрсетілген ғылым,
әдебиет және өнер туындылары түрлерінің автордың (тең авторлардың)
санаткерлік шығармашылық еңбегімен объективтік нысанда жасалу фактісіне
қарай туындайды және туындының уәкілетті мемлекеттік органда тіркелген-
тіркелмегеніне қарамастан қолданылады.
Авторлық құқықтар туындының мазмұны мен маңызына, берілу әдісі мен
нысанына, сондай-ақ, халыққа жария етілген-етілмегеніне қарамастан
қолданылады.Егер туындының бөлігі (атауы, кейіпкерлердің аттары)
шығармашылық жұмыстың нәтижесі болып табылса және оны дербес пайдалану
мүмкін болса, онда авторлық құқықтар тұтастай туындыға ғана емес, оның осы
бөлігіне де жүреді.
Ауызша нысандағы туындыға авторлық құқық ол көпшілік алдында айтылған
(орындалған) жағдайда ғана қолданылады. Авторлық құқықтар құрамына:
- автордың АК 977-бабында және Заңның 15-бабында көрсетілген жеке мүліктік
емес құқықтары кіреді. Бұл құқықтар (авторлық құқық, авторлық есімге құқық,
халыққа жария ету құқығы, туындыны кері қайтарып алу және оған қол
сұқпаушылық құқығы) иеліктен шығарылмайды. Автордың мұрагерлері немесе
автор өзінің мүліктік емес құқықтарын қорғауды жүктеген тұлға, сондай-ақ
мұрагерлер болмаған жағдайда уәкілетті мемлекеттік орган, автордың осы
құқықтарын қандай да бір талап беру мерзімінің ескіруімен шектелусіз
қорғауды жүзеге асыруға құқылы.
- АК 978-бабында және Заңның 16-бабында көрсетілген мүліктік (айрықша)
құқықтар кіреді. Бұл құқықтар бұзылған жағдайда оны автор, сондай-ақ оның
мұрагерлері, автордың нақты немесе барлық мүліктік құқықтары авторлық шарт
бойынша берілген тұлғалар, сондай-ақ уәкілетті мемлекеттік орган Заңның 49-
бабының бірінші тармағында қарастырылған тәсілдермен қорғай алады. Автордың
мүліктік құқықтарын қорғау туралы талаптарға АК 178-бабының бірінші
тармағында қарастырылған жалпы талап қою мерзімінің ескіруі қолданылады.
Автордың мүліктік (айрықша) құқықтары оның бүкіл өмірі бойы және
қайтыс болғаннан кейін жетпіс жыл бойы күшін сақтайды. Бұл мерзім туындының
аяқталған-аяқталмағанына, біртұтас немесе жеке бөліктерден тұратындығына
қарамастан автордың кез келген шығармасына қолданылады.
Тең авторлардың мүліктік (айрықша) құқықтары әр тең автордың бүкіл
өмірі бойы және басқа тең авторлардан ұзақ өмір сүрген автор қайтыс
болғаннан кейін жетпіс жыл бойы күшін сақтайды.
Автор (тең авторлар) қайтыс болған жағдайда автордың (тең авторлардың)
мүліктік (айрықша) құқықтарының күшіне ену мерзімі автор (соңғы тең автор)
қайтыс болған жылдан кейінгі жылдың бірінші қаңтарынан бастап саналады.
Егер туынды авторының (тең авторлардың) бұрын АК 982-бабының бірінші
тармағында және Заңның 28-бабының бірінші тармағында қарастырылған мүліктік
(айрықша) құқықтарын қорғаудың елу жылдық мерзімі 2005 жылғы 26 қарашаға
дейін (“Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне зияткерлік
меншік құқықтары мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу
туралы ” Қазақстан Республикасының 2005 жылғы 22 қарашадағы № 90-Ш Заңының
ресми жарияланған күні) өтіп кетсе, онда бұл құқықтарды қорғаудың жетпіс
жылдық мерзімі қолданылмайды.2Жасырын немесе бүркеншік атпен жария етілген
туындыға автордың мүліктік (айрықша) құқықтары ол заңды түрде халыққа жария
етілген күннен кейін жетпіс жыл бойы күшін сақтайды.
Автордың немесе оның мұрагерлерінің келісімімен туындыны жариялау, көпшілік
алдында орындау, көпшілікке көрсету, эфир, оның ішінде кабель бойынша
хабарлау туындыны заңды түрде халыққа жария ету деп танылады.
Егер жасырын немесе бүркеншік атпен халыққа жария етілген туындының авторы
жетпіс жылдың ішінде өзінің шын есімін ашса немесе оның кім екені күмән
тудырмаса, онда автордың мүліктік (айрықша) құқықтары оның өмірі бойы және
қайтыс болғаннан кейін жетпіс жыл бойы күшінде болады
.Автор қайтыс болғаннан кейін отыз жыл ішінде бірінші рет жарыққа
шығарылған (жария етілген) туындыға автордың мүліктік (айрықша) құқығы
туынды жарыққа шығарылғаннан кейін жетпіс жыл бойы күшінде болады.

________________
2Гражданское право.Учебник.Т3 4-ое издание Под ред.
А.П.Сергеева, Ю.К.Толстого Москва,2000 г 205 -бет.
Егер туындының авторы қуғын-сүргінге ұшырап, қайтыс болғаннан кейін
ақталса, онда жасалған туындыларға автордың мүліктік (айрықша) құқықтарын
қорғау мерзімі ақталған жылдан кейінгі жылдың бірінші қаңтарынан бастап
жетпіс жыл бойы күшінде болады.
Автордың мүліктік (айрықша) құқығын қорғау мерзімінің өтуі туындының
қоғамдық игілікке айналғанын білдіреді.
Туынды қоғамдық игілікке айналған кезде оны кез келген адам авторлық сыйақы
төлемей, авторлық құқық, автор есімінің құқығы мен оның беделін қорғау
құқығын сақтай отырып пайдалана алады.
Авторлық құқықтың және (немесе) сабақтас құқықтардың объектілері
нақтыланбай, автордың немесе туындыны орындаушының мүліктік (айрықша)
құқықтарының заң бойынша немесе өсиетпен бірнеше мұрагерге ауысуы автордың
барлық туындыларына және (немесе) сабақтас құқықтардың объектілеріне
бірлесіп қолдану құқығы пайда болғанын көрсетеді. Бұл ретте жеткілікті
негізі болмаса мұрагерлердің бірде біреуі туындыны пайдалануға тыйым салуға
құқылы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Авторлық құқықтың субъектілерінің түсінігі
Автордың мүліктік құқықтары
Авторлық құқық. Сабақтас құқық туралы жалпы түсінік
Авторлық құқықтың ұғымы және құқықтық қатынастардың реттелуі
Заңдық фактілердің мағынасына ие фактілерді анықтау
Сабақтас құқықтар
Авторлық және сабақтас құқықтар азаматтық құқық жүйесінде
Авторлық және сабақтас құқықтардың пайда болуы
Авторлық құқық туралы ақпарат
Авторлық құқық объектісі
Пәндер