Бедеулік түрлері

Пән: Ветеринария
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 41 бет
Таңдаулыға:

Алиментарлы бедеулік

Алиментарлы бедеулік тамақ құрамының сапасызды мен ағзаға түсетін кейбір улы заттардың т. с. с заттардың жетіспеу әсерінен болады. Өнімділікті белгілі дәрежеге көтеру үшін, ағзаны минералды заттармен қамтамасыз ету керек.

Дегенмен, іс-тәжірибеде бұндай жағдай жасау әр кезде бола бермейді. Сондықтанда көптеген шаруашылықтардағы сиырлардың бедеулігі 40-70% -ға дейінгі алиментарлы себебтерге байланысты.

Ауру асқынған кездегі алиментарлы бедеулік ең біріншіден ірі қара малын дұрыс жемдеуден екіндігін ерекше атап өту керек. Бұл гипатамма- гипофизарлық жүйеге, бүйрек асты бездерді, тамақ бездерінің бұзылуына және оның аяғы морфологиялық өзгеріске ұшырайды.

ФСГ (ФДБГ) - фолликулды дембер гормоны мен ЛГ/ лютенизирующий гормо анофродизия жыныс циклының толықсыздығы кезінде, ұрықтанбау кезінде білінеді. (Панити 1972) .

Малға берілетін азық мөлшерінің жетіспеушілігі немесе кейбір заттардың артық мөлшерде болуы бауырды зақымдандырады, ацидозаны көтереді, эндометриттің дамуына және ауыр ауруға шалдықтырады. Қанда кетонды денелер көбейіп, шалдықтырады. Қанда кетонды денелер көбейіп, жоғарылайды бұл сиырлардың ұрықтануына жол бермейді. (И. И. Афанасьев, 8972)

Қазіргі жағдайда сиырлардың алиментарлы бедеулікке ұшырауында негізгі рөл атқарушы болып, ағзадағы минералды заттардың алмасу жүйесінің бұзылуы болып саналады. Кальций мен фосфор макроэлементтер ішіндегі жетекші мағынасы бар. Әсіресе, олардың сәйкестігі басты рөл атқарады. Фосфорға қарағанда кальцидің жетіскеуі сирек кездесетінді дәлелденген.

Сиыр ағзадағы фосфордың жетіспеушілігі ұрық безінің жарақаттануына, фолликулдардың пісіп жетілуі тоқтауына, ал бұқаларда ұрықтарының бұзылады.

Сиыр ағзасындағы фосфордың жетіспеушілігі ұрық бізінің жарақаттануына, фолликулардың пісіп жетілу тоқтауына, ал бұқаларда ұрықтарыны бұзылады.

Сондықтанда минералды заттардың санына емес, олардың сәйкестігіне баса назар аудару керек.

Әр түрлі жемдер қоспасы ағзада әр түрлі тарайды, қолданылады. Мысалы: кальций мен фосфордың ірі желінен алынған қоспасы 50%, концентраты 90%.

Макро және микроэлементтердің жетіспеушілігі әсіресе, көбею ағзасына жалпы жағдайна және көптеген сиырлардың бедеулігіне эндометрит пен ұрықбезінің морфологиялық, биохимиялық өзгеруіне соғады.

Улнер (1967), Филд (1968) генетикалық факторлардың зат алмасу кезіндегі әсерін, концентратты минерал заттарын өзгерту күйінің сұйықтықта және жасуша тарамдағы өзгерулер туралы болжамдар айтты.

Егер әр литр сүттен 1, 25 г кальций және 1, 02 фосфор бөлінетінін есептесек, онда жемдеу кезіндегі минералды заттардың өлшемі, әсіресе, бұзауланған кейінгі бірінші айда-ақ белгілі болып шыға келеді.

Кальций мен фосфордың сәйкестігі ірі қара мал үшін 1:1 ден 3:1-ге дейін. Бұл сәйкестікті 4:1-ге көтерсек, онда сиырларда бұзаулағаннан кейінгі кезеңнің ұзарғандығын, жатыр, ұрық безінің суықтауға бейімділігінің тоқтауы, сары су немесе іріңді ісіктің пайда болуы сияқты белгілер байқалады.

Кальций мен фосфордың, сиырдың жағдайына, оның көбею міндетіне әсерін қарастырғанда тек олардың құрамы мен сәйкестігіне ғана емес, 100 г қайтақайнатылған протекнің жемле өміріне шаққандағы элементтер сонына есептеу керек.

Сиырларды жоғары өнімділігі жем құрамындағы фосфордың 3, 5 тен 3, 9 гр қайнатылған ішкі протеиннің 100 гр шаққанда байқалады.

Кальцидің жоғары өлшемі 7, 0 ден 8, 0г-ды 100 гр. Қайнатылған ішкі протеинге шаққандағы мөлшері.

Көрсетілген сәйкестіктің жоғарылуы немесе төмендеуі сиырлардың өнім беру мүмкіндігін кері әсер етеді.

Кальцидің көп болуы фосфордың бұзылуына әкеп соғады, яғни оның ағзада жетіспеушілігі коннерманның 1969 пікірі бойынша кальциді фосфат түрінде ішек арқылы шығаруымен байланысты делінген.

Ірі қараның жыныс ағзаларының өсіп жетілуіне фосфор мен кальциден басқа калий мен натриде әсер етеді.

Калидің жоғары мөлшерде, ал натридің жеткіліксіздігі ацитозаға, яғни жыныс жолдарының суықтауына және ұрық қызметінің төмендеуіне әкеп соғады.

Сүтті сиырларға бір тәулікте 40-60 гр калия, немесе 3, 0-4, 5 г. Калий 1л сүт алу үшін керек.

Натридің жетіспеушілігіне ғана, бұзаулардың бойы өспей, ал сиырлардың ұрықтану процесі бұзылады. Тәулігіне 20 л сүт беретін сиырларға 30% натрий, 75 гр тұз керек. Жемде 0, 25% натридің болуы толық жеткілікті. Тәуел деңгейге егер жайылымды құрамында натрий тұзы бар тыңайтқышпен таңайтқанда ғана жетеді. Құрғақ жемде натрий мөлшері 0, 5 % болса, дұрыс деп саналады.

Микроэлементтер арасында, олардың өнімділігіне және олардың ағзаларынының жағдайының жақсы болуына марганец пен йодтың өте тығыз қажеттілігі бар.

Егер марганец жетіспейтін болса, бұзау, таналардың жыныс ағзаларының дамуы ұзаққа созылады, ұрық безіндегі фолликулдардың жетілуі бесеңдейді, ал сиырларда түсік түсу қаупі туады. Сиыр ағзасымен байланысын ерекше атап өту керек. Жемде марганецтің мөлшерін көбейту керек, өйткені ереже сақталмаған жағдайда электрометтер бұзылады және жыныс мүшелері суықтап, сиырлардың бедеулігіне әкеп соғады.

Бұзауланғаннан кейінгі кезеңнің қалыпты жағдайда өтуі және жатыр мен ұрық безі ауруының алдын алу мақсатында бұзауланғаннан кейін 2, 0 гр сульфат марганецін күнделікті сиырды қамырлағанда және буаздығын анықтағанға дейін жемге қосу керек. Ал қашқан сиырларға сульфат марганецінің мөлшерін 0, 5 азайтады.

Иод ұрғашы сиырлардың барлық ағзаларының міндеті үшін тікелей қатысады, йод қалқан безі міндеті, гипоталамо гипофизарлы кешені мен ұрық безі аралысындағы байланыстың негізгі күші болып саналады. Эмбрионның, ұрықтын, қашқан, бұзаулау кезеңдері кезінде йод өте қатты әсерін, пайдасын береді.

Йодтың жем құрамында жетіспеушілігінен сиыр жатыры мен ұрық безі нейрогуморалды өзгеріске ұшырап, сиырды ұзақ бедеулікке ұшыратуы мүмкін.

(Е. И. Смирнов, 1960) .

Йод жетіспейтін аймақтарда жерді, жайылымдарды, шабындықтарды йодты тыңайтқышпен тыңайту күнделікті 5 - 8мг мөлшерінде йодты калиді қолдану керек.

Сиырлардың, таналардың алиментарлық бедеулігі әсіресе, А, Е, Д және В дәрумендерінің жетіспеуінен болады. А, Д, Е дәрумендері эпитялияға ерекше әсер етеді жәні міндетін күшейтеді. В дәрумені бауырдың ұлы затқа қарсы міндетін күшейтеді.

Ірі сүт өндіру кешендерінде сиырларды консетратты жемдеу тенденциясы үрдіс алып отыр.

Көптеген авторлар жоғары дәрежелі концентратты жемдеу ірі қараның ұрықтану жүйесіне кері әсерін береді деп есептейді.

1970 жылы И. Н. Афанасьев шын қанындағы кетонды денелерді анықтап, қандағы концентраттың жоғарылауынан сиырдың ұрықтанды төмендейді.

Автор қандағы кетонды дененің жалпы санының құрамы мен ұрықтандырудың бір - бірімен сәйкестігін дәлелдеді.

1972 жылы С. Малетто белоктың төмендеуі де сиырлардың тұқымсыздығына, өнімділігіне және жыныс циклының толықсыздығына әкеледі. Әсіресе, бұндай жағдайда анофулярлы жыныстық циклы әлсіз жағдайда өтеді. Көптеген авторлар дұрыс жемдемеудегі сиырлардың бедеулігі гонотропты гипофиза міндетінің бұзылуымен байланысты.

Ауыл шаруашылығында көктеп ұлы химикаттарды қолдану жануарлар үшін өте зиян. Ішкі аңаға түскен соң сиыр өнімділігіне, өсіп дамуына кері әсер етеді.

Т. К. Трифюнов (1963) ұлы химикаттар 1 гаммаизометр ГХЦГ, севин, дикрезия жануарлардың бедеулігіне, ұрықтану деңгейінің төмендеуіне ұрықтың, жаңа туманың дамуына бірден - бір себеп екендігін дәлелдеді.

Бұзау, таналардың жыныс мүшелерінің дамуы да дұрыс жемдеуге байланысты. Қаншалықты бойы тез өссе, жыныс мүшелері тез дамиды, ірі қараның нақты бір салмаққа, денеге ие болуы да тікелей жыныс мүшелерінің (ағза) ерте пісіп жетілуіне әкеледі.

Бұзау, таналарды жоғары деңгейде жемдеу кезінде салмақ қосуына байланысты, олардың жыныс ағзаларының дамуы төмендейді.

Жас бұзаулардың тез өсуіне және оларды асыл тұқымдылық мақсатында қолданудың, ейтарлықтай экономикаға пайдасы бар. Атап айтқанда, бұл кезеңде жануарлардың сапасыздығы кемиді. Сондықтанда асыл тұқымды бұзау, таналарды жемдеу мөлшері артық салмақ қоспайтындай, 15 - 18 айлығында тез өсіп, ұрықтанатындай деңгейде болуы керек.

Алиментарлы бедеулікті алдын алу үшін, үлкен жем базасын, әрбір шаруашылықта ұйымдастыру, құрудаған негіз болып, агрозоотехникалық шаруашылық іс - шараларын ұйымдастыру, мал шаруашылығын жетілдіру жөніндегі бағыт бағдары бар әр шаруашылыққа арналған болашақ бағдарламасын жасау.

әсіресе, жем өндіру, концентраттау жағына көп көңіл бөлу, оны жемдеу алдында құрамын тексеру, қажетті мөлшерін анықтау болып табылады.

Жүргізілген тәжірибелердің дәлелдеуі бойынша фирмаларда сүт өндіру мақсатында, сиырдың көптігі ағзаның (организм) әлсізденуіне биологиялық белсенді заттарды жоғары дәрежеде қажетеінуіне әкеп соғады.

Жыл мезгілеріне қарай, сиырлардың қанын тексеріп, бақылап отыру күнделікті міндетке айналады.

Бұдан басқа, берілетін микроэлементтердің мөлшері, дәрумендер, еліміздің географиялық аумағы, ауа - райы, жыл мезгілі сиырлардың сүт беру өнімділігі, яғни жалпы жағдай қарастырылуы керек.

Сүтті сиырларды жемдеу төмендегі схема бойынша жүргізілуі керек:

Барлық кепкен жемнің мөлшерін есептегенде сиыр салмағынан 3, 5 % аспауы керек.
Құнарлылығы жағынан, сиыр 2 % беру керек.
Кетоздыңалдын алу кезінде, сиырларға майылылығы мол жем бермеу керек. Әсіресе, бұзаулағаннан кейінгі бірінші аптада және бұзаулар алдында жемнің құрамында бірден өзгеріс болдырмау, сапалы ірі кебек жеммен протейінді минералды заттармен, дәрумендермен жемдеу керек.

Климаттық бедеулік.

Бедеуліктің бұл түрі ауа рйына және географиялық жағдайларға байланысты. Физикалық, географиялық заңдылықтарға жүгінсек, жануарлардың зат алмасу мен өсіп - өну, өнім беру процестері жердің географиялық емдікке, теңіз деңгейінен биіктігіне, жарықтығына, қараңғылығына, температурасына, тоқтың ауытқуына, ионды сәуленің түсуіне, ғарыштық күштің әсеріне, ауаның, судың ұлы заттармен ластануына байланысты.

Жануарлардың өнімділігі, тек географиялық жағдайдан ғана емес, кей жылдардағы жергілікті жердегі метеорологиялық ауытқуларғада байланысты болуы мүмкін.

Климаттық бедеулік континенттік немесе аймақтық, ауа райының аймаққа қарай өзгеруі және ықшам климаттық, яғни тіршілік ету аймағындағы тазалықтың бұзылуынан болады.

Климатты бедеулік - сүтті сиырларды өнімділігін өндіруде жаңа технология - жабдықталған кешендердегі сиырлардың, аса талғампаздығынан, жүйке ауруына ұшырауынан.

Тана, сиырлардың бедеулігі тек айналаны қоршаған ортаға ғана емес, сиырдың шығу тегіне, ата тегіне, т. б. жағдайларынада баса көңіл аудару керек.

Кейбір авторлардың айтуынша жемдеу, жарық, температура, ылғалдылық, түрлі сәуленің түсуі, ең негізгі тура және жанама жануар организмінде ететін құрал болып табылады.

Ұрықтану кезендегі жарықтың әсер беру мерзімі гипоталамалық - гипофизарлы кешеніндегі негізгі күш.

Байқағандарыңыздай, мол кешенін жарықтандыруда, жасанды жарықтандыру болсын, кешенге жарықты бірден, дұрыс беру керек.

Бедеуліктің бұл түрі ұрық безі күшінің өсуі, жыныстық цикл кезінде сары дененің келмеуі, буаз болу және сары судың фолликулға айналуы болып көрінеді.

(1975. А. А. Тришок) .

Жануарларда жыныстық циклдың қалыпты байқалмауы, немесе әлсізденуі тіпті, болмай қалуы байқалады. Бұндай жағдайда малды неше қайтара қашырсаңда нәтиже болмайды.

Сиырдың жыныстық циклының тұрақсыздығы оның қайталануы жыл мезгіліне байланысты суыққа, жаңбырға, т. б. жағдайлардың тууынан болады.

Климаттық бедеуліктің алдын алу деп, асал тұратын кешенде алаңның, кубатардың көлеміне қарай әр сиырға жарық беру арқылы, ыңғайлы жағдай туғызу керек. Сүтті сиырлар сияқты бұзау, таналарда жылдың төрт мезгілінде күніне 3 сағаттық белсенді моцион алу керек.

Ірі қара асырау кешендерін жарықтандыру, ыңғайлы жағдай жасау, кварц жарығын, желдеткіш қолдану климаттық бедеулікті жоюға, көмектеседі. Сөйтіп, толыққанды өнім (тұқым) алу мен сүт сауу жыл бойы қамтамасыз етіледі.

Эксплуатациялық бедеулік

Сиырлардың бұл бедеулігі, оның өте жоғары ережедегі сүттілігінде деп көрсетеді кейбір авторлар.

Қазіргі жағдайда сүт өндіру кешендерін ұйымдастыруда, олардың алдында сүт өнімділігі мен тұқым санасы қатар тұрады. Тек денсаулығы жақсы сиырлар ғана бұндай салмақты көтере алады. Майлылығы жоғары сүт өнімен беру кезінде сиыр ағзасынан, сүтпен бірге көптеген қасиетті заттар шығып кетеді де, желедең кезінде оның орны толтырылмайды. Сол себепті зат алмау процесі бұзылады да, жанан ағдасында қан айналу жүйесі әлсізденіп, желінге көп мөлшерңе қан келуіне байланысты желін мен ұрық беді, гиповен арасындағы, үйлесімділік бұзылады. Типовеңдің үйлесімділікке әсер етеді және желін жұмысының міндетін тітіркендіреді. Санымен бірге фолликулды стимулдаушылармен лютейн гармонының бөлінуі бәсеңдейді. Таудан шықты, сүтті сиырлардың өнім ьеру, көптеген кешенді себептерге байланысты, оның ішінде жемдеу жолы.

Сондықтанда жоғары өнімді сүтті сиырларды жемдеу және оның құрамына сүт өндіру жолында сиыр ағзасына зиян келмеу жағына ерекше көңіл бөлу керек.

Жоғары сапалы сүт алу және өнім алу үйымділігі Голандия, Финляндия және басқа мемлекеттердің іс тәжірибесі яғни, сиырдың сүт беру кезеңін есептегенде 50-100 мың метрге дейін көрсеткішке жететіндігін дәлелдеген. Р. П. Васильев пен А. П. Солдатов (1969) . Кукла атты сиырдың сүт беру қабілетінің жоғарғы ережеде екендігін Кукла 838 КСМ-4351, 300 күнде сүт беру кезеңінде 10955-л, майлылығы 4, 81 сүт бергендігін мысал ретінде келтіреді. Оның үш ұрғашы бұзауынан 300 күнде 9000 литрден көп сүт алынған. Кукла атты сиырдан бұзаулар және ұрықтану кезеңдерінің аралығы 32-52 күн болды.

Толыққанды жемделмейтін сиырларда зат алмасу процессі бұзылып сүт беру қабілетінің орта дәрежеде болуы эксплуатациялық бедеулікке әкеп соғатыны айдан анық.

Тәұл бедеулікті алдын алу іс шараларын ұйымдастыруда сиырларды дұрыс жемдеу және жоғары сапалы жем беруге тікелей байланысты екендігін ұмытпау керек.

Жасанды бедеулік

Бедеуліктуң бұл түрін А. П. Студентов жасанды бағытталу және жасанды алынған деп 2-ге бөлді.

Бедеуліктің бірінші түрін мамандар өздері жасайды: піштіру, ұрықтану жолдарын байлау; ұрықтандыру жолын мал дәрігерлік бақылау арқылы уақытын кейінге қалдыру. Бедеуліктің бұл түрі жасанды - жасанды жасалған бедеулік пен эксплуатация лық бедеулікке ауысып кетеді, өйткені ұрықтану мезгілін өткізіп алу циклдың бірнеше айға бұзұлуына әкеп соғады.

Сонымен бірге бұқаларды піштіру асыл - тұқымдылыққа жарамсыз сиырлардың, таналардың ерте қашуының алдын алу болып саналады.

Жасанды ұрықтандыруды дұрыс ұйымдастыру процесін жүргізудің дұрыс болмауы, тана, сиырлардың жаныс циклының бұзалуының басты есебі болып саналады.

Ал, тана сиырлардың жасанды жолымен жасалған бедеуліктің негізгі есебтері болып:

А) ұрықтандыру жұптарын құрыс таңңамау әсіресе, инбридингті;

Б) ұрықтандыру мещгілін дұрыс таңдамау;

В) ұрықтандыру технологиясының бұзылуы яғни, ұрықты бір рет еңгізу, оның оң мөлшерде болуы, ұрықтың әлсіздігі;

Г) ұрықтандырушы мамандардың төмен деңгейлі санаттылағы, білімі;

Д) сиырларды ұрықтандырудағы құрыс есептің болмауы;

Е) мал дәрігерлік тазалық ережесінің ұрықтандыру кезінде құрыс сақталмауы

Ұрықтын микробтың сиыр организіміне антиген ретінде әсер ететіндігін айту керек.

К. Ландштейнер мен И. Мечников және М. Тушенов жаныстық жасушылардың тектілікке қарсы антигендік әсері барын анықтады. Ұрғашы малдың ағзасындаға ұрықтар, ұрықтын ұлызаттар, ұрақты агглютининдер мен ұрықты миолизиндерді туғызатының көрсетті. Олардың құралуы, ұрақтың жаныс жүйесі арқылы жылжуы, ұрық безінің ұрықтануын В. К. Милованов ұрықтанудың басты негізгі себебі деп есептейді.

Қазіргі танда адамды, жануарды көбейтудің биологиялық, патологиялық жаңа саласы құрылды. Ол тек мал шаруашылығы саласының кейбір сұрақтарын емес, жалпы биологиялық иаиандағы мәселелердің болашағына жол ашады.

К. Тәританов пен т. б. маман иелері антитела көбеюдің әртүрлі сатысында пайда бола береді яғни, ұрық многенезді, ұрықтану, қозу, қандыру, эмбрионез, ұрықтың қамуы кезінде.

Ұрық, ұрық плазмасы, белікты қаспа, зигат, эмбрион, ұрық антиген ретінде әсер ете отырып, ағзада антителдің пайда болуына септігін тигізеді.

Антиген ретінде микроб, ұлы бактерия, бактериялық агглютининдерде антиген ретінде әсер етеді.

Имму дененің әсерінен ұрақтың қимылы әлсізденеді, ұрықтану бұзалады, ұрықтық қалыптасу процесіне зиян келетіндігі оның құру, түсік түсуге іс - тәжірибеде, сынақта дәлелденеді. Ұрыққа қарсы денелер әрағзада бар, бірақ олардың концентратының аздығы сонша өндірістік процестің дамуына тікелей қарсы тура алмайды.

К. Братанов, В. Дисков, И. И. Соколовская, Н. М. Решетников, Е. В. Ильинский, А. А. Марчук, К. И. Жадовец, В. И. Максимов, В. М. Лукьяненко және т. б. мамандар қан құрамында ұрықтық агглюгининнің жоғары деңгейде болуы сиыр, бұзау, таналар өнімділігінің бұзылуының бірден - бір есебі болып саналады.

Әсіресе, ұрыққа қарсы денелердің жоғары көрсеткіші сиыр, тана, бұзауларды бірнеше рет ұрықтандыру және жатырдың суықтан емдегеннен кейінгі бірінші күндері көрінеді кейбір майда ағзалардың ұрыққа қолдан, киімнен, аспаптардан, бұқаның жаныс мүшесіне жұққаны ұраққа жан-жақты әсер етеді. (Л. А. Черномоз, В. А. Яблонский, 1963) . Олар ұрықтын кейбір бөліктеріне отырып, ұрықтын белсенділігін бұзады, ал аммиак, перекись водород, сүт қышқылы т. б. оның құрып кетуіне жол береді. Сондықтанда жоғары микробты ластануда ұрықтардың тіршілігі жойылады ұрықтық ұрықтану қабілеті өшеді. (1 сурет, 21 бет)

Жатырға микробтар мен грибоктардың жайылып кетуі, бұл жасанды ұрықтандыру кезінде жол беріледі.

1968 жылы Н. Ренко бұқаның жаныс мүшесі аузында, кез-келген станса және жасанды ұрықтандыру бекеттерінде түрлі грибоктар барлығын анықтады.

Өте жоғары дәрежеде микробтар мен грибтер мастанған ұрық олардың ұрықтануы мен өнімділігіне кері әсер етеді.

Ғалымдар ұрықтардың ластану мөлшерін төмендету үшін, түрлі әрі дәрмек термен тәжірибе жүргізді.

Н. Румянцев (1958), П. Маринов (1958), И. Соколовский (1960), А. Варновский (1964), А. Кермушин (1963), Ф. Касумов (1963), Т. Зверева және әріптестері (1969), А. Остров оның әріптесі (1966) бұқалардың ұрығын алу үшін; оларды дайындау, ұрық жүретін қуысты тазалау, тазалықты сақтау сияқты ережелерде ұрық алу және ұрықтандыру жұмысы негізінде қатан сақтау керектігін айтады.

Ғалымдардың зерттеулері ұрықты алу, араластыру, ұрықтандыру кезеңдерінде қатан да жоғары деңгей қолдануға бағыттайды.

1 кесте

ұрықтың грибты ластануы. Бұқа жыныс мүшесі қуылы мен бекетті ауасындағы грибтер.

ұрықтың грибты ластануы. Бұқа жыныс мүшесі қуылы мен бекетті ауасындағы грибтер.: Грибтер түрі

Жаңа алынған ұрық

Араласқан ұрық

Преп. қуыс

Бекет станса қара ауалы

Патогенді грибтер

Ұлы грибтер

Н. Г. Балашов (1966) жасанды УИ13-3-67Бқ - ұзынды. Ол ұрықтын ластануынан сақтайды. Д. Д. Логвинов (1961) бірінші рет бұқадан ұрық алудың антикалық әдісін арнайы құрал арқылы алуды ойлап тапты.

Д. Д. Логвиновтың әдісі 80-ға дейін таза ұрық алуға көмектесе, ал қалғанында микробтың өте төмен дәрежеде ғана болатыны дәлелденді. Д. Д. Логвиновтың құралын қолдану мамндардың жұмысын едәңір жеңілдетті. Сонғы жылдары Харьковта асептикалық ұрық алу және ұрықты өндірісте қолдану құралы 1972 ж (Ф. Останико; оның әріптесі) ойлап тапты. Ал байжағалды техникалық ұрық алу, оны қатыру және бұқа ұрығын қолдану әдісін (1975 ж П. Пакенас пен Р. Тинкявичтас) ойлап тапты.

Жасанды бедеулікті алдын алу жолдағы тиісті ережені қатан сақтау керек. Жасанды ұрықтандыру кезінде.

Барлық жасанды ұрықтандыру станса бекеттерінде Д№Д№Логвиновтың - алу, араластыру бөлшектеу салу әдісін қолдану және Харьковтың байсогалдық әдіс тәсілді және бір реттік құралдарды, жетілген амалдарды сиырға ұрық енгізуде (мана - ректорцервикалды) қолдану, малды ұрықтандыруда жоғары санатты, білікті мамндарды дайындау керек.

Нышанды бедеулік

Нышанды бедеулік - малдың ұрғашы, еркектігін тұқым беру міндетінің ұзынғандығынан және әртүрлі аурулардың яғни, жұғаты, жұқпайтын аурулардың әсерінен болады.

Малды ұрғашы, еркесінің бедеулігі тамақ қорыту, тыныс жүйесінің, жүрек тамыр мен басқа ағдалардан болуы мүмкін. Тәұндай ауруларға ұшырағанда дене қануының көтерілуі, қан құрамының өзгеру, зат алмасудың бұзылуы бедеулікке ұшыраудың бірден - бір нышаны (белгісі) .

1950ж И. В. Заянчовский нышанды бедеулік құяң жарақаты мен перикардиттен десе, Г. В. Зверева мен Ф. Я, Сизенко (1958), Е. Ф. Кочетов (аусыл) янғұр ауруынан екендігін байқады.

Сиырладдың нышанды бедеулігі олардың гинекологиялық ауруына яғни, жатыр ұрық жолы, ұрық безі мен влагалища ауруына ұшырауынан.

Аттардың айту бойынша гинекологиялық таралуы әртүрлі. Орта есеппен шаруашылықтағы бедеу сиыр, таналар санының 10-15 құрайды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.