Іс - әрекет туралы жалпы түсінік

Іс-әрекетті зерттеу кезінде психологияны, ең алдымен, қоғамдық қатынастардың субъективтік бейнеленуінің түрлерін білдіретін эмоциялар ерігі, мақсаттың қалыптасуы, мотивтер қызықтырады. Субъектіге қатынассыз қарастырылатын іс-әрекеттің ешқандай психологиялық сипаттамалары болмайды. Олар тек іс-әрекет субъектісіне ғана тән болады.
Адамды белгілі бір жағдайда белгілі бір іс-әрекет жасауға не итермелейді? Кез келген тіршілік иесі сияқты адамның да белсенділігінің көзі оның қажеттіліктері, яғни адамның өз тіршілігі мен дамуының белгілі бір шарттарына тәуелді болатынын білдіретін - оның күйлері. Адамның қажеттіліктері өндіріс пен мәдениеттің дамуы салдарынан пайда болады. Егер жануарлардың қажеттіліктерін органикалық деп атауға болатын болса, онда адамның қажеттіліктері "органикалықтан жоғары" болып түрленеді.
Адам өз қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін қоғамда тарихи қалыптасқан тәсілдерді қолданады. Жекелік пен қоғамдықтың бірлесуі қажеттіліктерден айқын көрінеді. Қажеттіліктердегі жекелік пен қоғамдықтың үйлесімі арқылы адам қажеттіліктерінің көпшілігі өзі енетін топтың, ұжымның, қоғамның қажеттіліктерімен тығыз байланысты болатынын түсіндіруге болады. Міне, сондықтан саналы түрде бір топқа (жанүдца, мектепте) біріктірілген адамдардың қажеттіліктері сәйкес келеді.
Қажеттіліктерді шығу тегі мен мағынасы бойынша бөлуге болады. Өзінің шығу тегі бойынша қажеттіліктер табиғи (органикалық) және мәдени болуы мүмкін. Табиғи қажеттіліктер адамның өмірін сақтау жэне қалыпты ұстап тұруымен байланысты болады (тамақ, ұйқы, ыстықтан немесе суықтан сақтану және т.б.). Табиғи қажеттіліктерді қанағаттандырмау - адамның өліміне экеледі. Мәдени қажеттіліктер объектілеріне қандай да бір табиғи қажеттіліктерді қанагаттандыратын заттар (қасық, ыдыс) сияқты, басқа адамдармен қарым-қатынасқа, қогамдық өмірге қатынасуға қажетті заттар да жатады.