Қаржылық менеджмент туралы

Жоспар
Кіріспе

1.Қаржылық менеджментінің мақсаттары мен міндеттері
2. Қаржы менеджментінің стратегиясы және тактикасы.
3.Қаржы менеджментінің негізгі базалық көрсеткіштері.
4. Қаржы менеджментінің негізгі концепциялары.
. Актив портфелін басқару.
6 Корпорация тәуекелін басқару.
7. Корпорацич тәуекелін төмендету әдістері. оның төрт әдісі бар
8.Фирманың ағымдағы шығындарын басқару.
9.Операциондық (өндірістік) тұтқаны анықтау.
10. Тартылған заемдық қаражаттарды басқару.
11.Қаржылық тетік әсері.
12. Капитал құрылымының негізгі теориялары.
13. Капитал құны мен оптималді құрылымды анықтау
14. Дивиденттік саясатты басқару.
15. Капитал салымы бюджетінің қалыптасуы.
16. Ақша ағымының айналымын басқару.
17. Фирманың инвестициялық қызметін басқару.
18. Бюджетті құру мақсаты мен бюджеттеу процесі.
19.Ұзақ мерз. қаржылық жоспарлаудың ерекшеліктері.
20. Айналым активтері мен қысқа мерз. міндеттемелердің нег. элемент. басқару.
21. Дебиторлық қарызды басқару.
22. Корпорацияның қайта ұйымдастырылуы: бірігуі, сатып алуы, бөлінуі, банкротқа ұшырауы мен ликвидация.
23. Трансұлттық корпорациялардың қаржылық менеджментінің ерекшеліктері.
24. Қаржылық менеджменттегі қаржылық коэфф. жүйесі.

Қаржы менедж/нің негізгі мақсаты-бұл ағымдағы ж/е болашақ кезеңде к/о-ң меншік иелерінің әл-ауқатын максималдауды қам/з ету. К/о-ң нарық/қ құны әрқашанда пайда жоғарылаған сайын автоматты түрде өсе бермейді. Егер,мысалы,алынған жоғары пайда ағымдағы тұтыну мақсатына жұмсалып,нәтижесінде к/о өзінің дамуына қажет меншікті қарж/қ ресурс/ң негізінен қалыптасу көзінен айырылып қалса,ал дамыған к/о өзінің бәсекелестік қабілетін жоғалтады,бұл оның нарық/қ құны/ң н/е нарықтағы акция құны/ң төмендеуіне әкеледі. Бұған қоса қаржы/қ тәу/ң жоғары деңгейінде ж/е алдағы кезеңдегі банкроттылық қаупі жағдайында к/о жоғары пайдаға жете алады,алайда бұл да к/о-ң нарық/қ құны/ң төмендеуіне негізделеді. Сондықтан нарық шарттарында пайданы молайту қарж/қ менедж/ң басты,бірақ негізгі емес міндеттерінің бірі б/п таб/ды. Қаржы менеджменті өзінің негізгі мақсатын тарату үдерісінде келесідей міндеттерді шешуге бағытталған:1)Алдағы кезеңде кәсіпорын дамуына қатысты міндеттерге сәйкес қаржылық ресурстар көлемінің жеткілікті қалыптасуын қамтамасыз ету. Бұл мақсат кәсіпорынның алдағы кезеңдегі қаржы ресурстарындағы жалпы қажеттіліктерін анықтау жолымен тартылған меншікті қаржы ресурстарын сыртқы құралу көздер есебінен барынша көбейту,меншікті қаржы көздерін қалыптастырудың ішкі құралу көздер есебінен мақсаттылығын анықтау, қарыз қаржы құралдарын тартуды басқару, қаржы капиталының құралу көздері құралымын оптимизациялау сияқты істерді жүзеге асырады.2)Кәсіпорын қызметінің негізгі бағытындағы қаржы ресурсының қалыптасқан көлемін тиімді пайдалануды қамтамасыз ету. Қаржы ресурстарының қалыптасқан көлемін бөлшектеуді оптимизациялау – бұл кәсіпорын өндірістік және әлеуметтік даму мақсатына жұмсалуының қажетті пропорционалды түрде тағайындалуын,кәсіпорынның мүлік иелеріне инвестицияланған капиталға қажетті табыс деңгейінің төлемін және тағы басқаларды қалыптастырады. Қаржы ресурстарының қалыптасқан көлемін тиімді пайдалану процесі кезінде кәсіпорын дамуының стратегиялық мақсаты мен салынған қаражаттар қайтарылымының мүмкін болатын деңгейін ескеру қажет.3)Ақша айналымын оптимизациялау. Бұл тапсырма кәсіпорын ақша қаражаттарының айналым шеңбері процесіндегі ақша ағынын тиісті басқару арқылы,әр жеке кезеңдердегі ақша қаражаттарының түсімі мен жұмсалу көлемін синхронды қамтамасыз ету арқылы,олардың айналым активтерінің қажетті өтімділігін қолдау арқылы жүзеге асырылады. Сонымен қатар,бос ақша қаражаттар қалдығы инфляциядан қорғану үшін ең аз көлемде болуы қажет.4)Қаржылық тәуекелдің қарастырылып отырған деңгейінде кәсіпорын табысының максималдығын қамтамасыз ету. Бұл тапсырма кәсіпорын активтерін тиімді басқару олардың құрамы мен көлемін оптимизациялау арқылы жүзеге асырылады. Осыған байланысты кәсіпорын экономикалық даму мақсаттарына жету үшін баланстық пайданы емес,ал өз иелігіндегі,салықтық,амортизациялық және дивиденттік тиімді саясат жүргізуді талап ететін таза пайданы максималдау қажет.5)Пайданың қарастырылып отырған деңгейінде қаржылық тәуекелділік деңгейін минималдауды қамтамасыз ету. Бұл тапсырма жеке операцияларға,сонымен бірге қаржы қызметіне толықтай тән қаржы тәуекелділігін тиімді басқару жолымен жүзеге асады. Бұл басқару үдерісі қаржылық тәуекелдің жеке түрлерін,олардың профилактикасы мен минималдылығы,ішкі және сыртқы сақтандырудың тиімді формасын бағалауды қарастырады.6)Кәсіпорынның даму үдерісіндегі түрақты қаржылық теңсіздігін қамтамасыз ету. Мұндай теңсіздік кәсіпорын дамуының барлық сатыларындағы төлем қабілеттілігі мен қаржы тұрақтылығының жоғары деңгейімен көрсетіледі және де капитал мен активтерінің оптималды құрылымының қалыптасуымен,әртүрлі қаржы көздері есебінде қалыптасқан қаржылық ресурстар көлемінің тиімді пропорциясымен,инвестициялық қажеттіліктерді қаржыландырудың жеткілікті деңгейімен қамтамасыз етіледі.Аталғандар есебінде қаржы менеджментінің тапсырмалар жүйесін келесідей жалпы оптимизациялау тапсырмалары түрінде әлдеқайда сыйымды қалыптастыруға болады:яғни кәсіпорын дамуының әр сатысында жетістікке жету, басқару шешімдерін қабылдау үдерісінде тәуекел және пайда деңгейлерінің қатынасын оптимизациялау мен кәсіпорынның жеткілікті қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз ету арқылы оның нарықтық құнын молайтуға болады.Қаржы менеджментін басқарудың объектілері мен субъектілері. Қаржы менеджменттің басқару жүйесі басқа басқару жүйелері сияқты басқарудың анықталған объектісінің болуын қарастырады. Басқарудың мұндай объектісіне кәсіпорынның қаржысы және оның қаржылық әрекеттері кіреді. Қаржылық менеджментті жүзеге асыру ерекшелігінің бағытынан кәсіпорында жеке белгілері бойынша жіктеу қажеттілігі туады.

Пән: Менеджмент
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 15 бет
Таңдаулыға:

1.Қаражылық менеджментінің мақсаттары мен міндеттері. Қаржы менеджнің
негізгі мақсаты-бұл ағымдағы же болашақ кезеңде ко-ң меншік
иелерінің әл-ауқатын максималдауды қамз ету. Ко-ң нарыққ құны
әрқашанда пайда жоғарылаған сайын автоматты түрде өсе бермейді.
Егер,мысалы,алынған жоғары пайда ағымдағы тұтыну мақсатына
жұмсалып,нәтижесінде ко өзінің дамуына қажет меншікті қаржқ
ресурсң негізінен қалыптасу көзінен айырылып қалса,ал дамыған ко
өзінің бәсекелестік қабілетін жоғалтады,бұл оның нарыққ құның не
нарықтағы акция құның төмендеуіне әкеледі. Бұған қоса қаржық тәуң
жоғары деңгейінде же алдағы кезеңдегі банкроттылық қаупі
жағдайында ко жоғары пайдаға жете алады,алайда бұл да ко-ң
нарыққ құның төмендеуіне негізделеді. Сондықтан нарық шарттарында
пайданы молайту қаржқ менеджң басты,бірақ негізгі емес
міндеттерінің бірі бп табды. Қаржы менеджменті өзінің негізгі
мақсатын тарату үдерісінде келесідей міндеттерді шешуге
бағытталған:1)Алдағы кезеңде кәсіпорын дамуына қатысты міндеттерге сәйкес
қаржылық ресурстар көлемінің жеткілікті қалыптасуын қамтамасыз ету.
Бұл мақсат кәсіпорынның алдағы кезеңдегі қаржы ресурстарындағы жалпы
қажеттіліктерін анықтау жолымен тартылған меншікті қаржы ресурстарын
сыртқы құралу көздер есебінен барынша көбейту,меншікті қаржы
көздерін қалыптастырудың ішкі құралу көздер есебінен мақсаттылығын
анықтау, қарыз қаржы құралдарын тартуды басқару, қаржы капиталының
құралу көздері құралымын оптимизациялау сияқты істерді жүзеге
асырады.2)Кәсіпорын қызметінің негізгі бағытындағы қаржы ресурсының
қалыптасқан көлемін тиімді пайдалануды қамтамасыз ету. Қаржы
ресурстарының қалыптасқан көлемін бөлшектеуді оптимизациялау – бұл
кәсіпорын өндірістік және әлеуметтік даму мақсатына жұмсалуының
қажетті пропорционалды түрде тағайындалуын,кәсіпорынның мүлік иелеріне
инвестицияланған капиталға қажетті табыс деңгейінің төлемін және
тағы басқаларды қалыптастырады. Қаржы ресурстарының қалыптасқан
көлемін тиімді пайдалану процесі кезінде кәсіпорын дамуының
стратегиялық мақсаты мен салынған қаражаттар қайтарылымының мүмкін
болатын деңгейін ескеру қажет.3)Ақша айналымын оптимизациялау. Бұл
тапсырма кәсіпорын ақша қаражаттарының айналым шеңбері процесіндегі
ақша ағынын тиісті басқару арқылы,әр жеке кезеңдердегі ақша
қаражаттарының түсімі мен жұмсалу көлемін синхронды қамтамасыз ету
арқылы,олардың айналым активтерінің қажетті өтімділігін қолдау арқылы
жүзеге асырылады. Сонымен қатар,бос ақша қаражаттар қалдығы
инфляциядан қорғану үшін ең аз көлемде болуы қажет.4)Қаржылық
тәуекелдің қарастырылып отырған деңгейінде кәсіпорын табысының
максималдығын қамтамасыз ету. Бұл тапсырма кәсіпорын активтерін
тиімді басқару олардың құрамы мен көлемін оптимизациялау арқылы
жүзеге асырылады. Осыған байланысты кәсіпорын экономикалық даму
мақсаттарына жету үшін баланстық пайданы емес,ал өз
иелігіндегі,салықтық,амортизациялық және дивиденттік тиімді саясат
жүргізуді талап ететін таза пайданы максималдау қажет.5)Пайданың
қарастырылып отырған деңгейінде қаржылық тәуекелділік деңгейін
минималдауды қамтамасыз ету. Бұл тапсырма жеке операцияларға,сонымен
бірге қаржы қызметіне толықтай тән қаржы тәуекелділігін тиімді
басқару жолымен жүзеге асады. Бұл басқару үдерісі қаржылық
тәуекелдің жеке түрлерін,олардың профилактикасы мен минималдылығы,ішкі
және сыртқы сақтандырудың тиімді формасын бағалауды
қарастырады.6)Кәсіпорынның даму үдерісіндегі түрақты қаржылық
теңсіздігін қамтамасыз ету. Мұндай теңсіздік кәсіпорын дамуының
барлық сатыларындағы төлем қабілеттілігі мен қаржы тұрақтылығының
жоғары деңгейімен көрсетіледі және де капитал мен активтерінің
оптималды құрылымының қалыптасуымен,әртүрлі қаржы көздері есебінде
қалыптасқан қаржылық ресурстар көлемінің тиімді
пропорциясымен,инвестициялық қажеттіліктерді қаржыландырудың жеткілікті
деңгейімен қамтамасыз етіледі.Аталғандар есебінде қаржы менеджментінің
тапсырмалар жүйесін келесідей жалпы оптимизациялау тапсырмалары
түрінде әлдеқайда сыйымды қалыптастыруға болады:яғни кәсіпорын
дамуының әр сатысында жетістікке жету, басқару шешімдерін қабылдау
үдерісінде тәуекел және пайда деңгейлерінің қатынасын оптимизациялау
мен кәсіпорынның жеткілікті қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз ету
арқылы оның нарықтық құнын молайтуға болады.Қаржы менеджментін
басқарудың объектілері мен субъектілері. Қаржы менеджменттің басқару
жүйесі басқа басқару жүйелері сияқты басқарудың анықталған
объектісінің болуын қарастырады. Басқарудың мұндай объектісіне
кәсіпорынның қаржысы және оның қаржылық әрекеттері кіреді. Қаржылық
менеджментті жүзеге асыру ерекшелігінің бағытынан кәсіпорында жеке
белгілері бойынша жіктеу қажеттілігі туады. Оның белгілері:1)Меншік
формасы бойынша, кәсіпорын мемлекеттік меншік формасы. Оның
ерекшеліктеріне келесілер жатады:жарғылық капиталының құрамына негізгі
құралдардың жоғары үлесі мен құрал-жабдықтардың ескірген қаржы
ресурстарын жаңадан қалыптастыруда мемлекеттік қолдауға иек арту.
Кәсіпорын мемлекеттік емес меншік формасы. Жоғары дәрежеде өтпелі
экономика шарттарында шаруашылық әрекеттерге негізделген, бірақ оларды
мемлекеттік қаржылық қолдау іс жүзінде нөлге жақын.2)Қызметтің
ұйымдастырушылық-құқықтық формасы бойынша. Жеке кәсіпорын. Бұл шетел
тәжірибесінде бұқаралық болып табылғанмен біздің елімізде әлі
кеңінен таралған жоқ. Қаржылық қызмет көлемі бойынша минималды және
ол негізінен операциялық процестерге қызмет көрсетумен байланысты
болады. Серіктестік кәсіпорын. Бұл жауапкершілігі шектеулі қоғам
формасы ретінде елімізде кеңінен таралған. Жеке кәсіпорынмен
салыстырғанда бұлар қаржылық қызметтің бөлшектенген формасымен және
қаржылық басқарудың өзенділігімен ерекшеленеді. Корпоративтік
кәсіпорын. Акционерлік қоғамның ашық және жабық формасы бойынша
құрылады (кейде шетел капиталының қатысуымен). Ерекшелігі ,сыртқы
көздерден қаржы ресурстарын қалыптастыруда кең мүмкіндіктің болуы
болып табылады.3)Салалық белгілері бойынша. Саланың әсер ететін
классификаторына сәйкес бөлінеді. Қаржылық әрекет саланың ерекшелігіне
байланысты көрсетіледі.4)Меншік капиталының мөлшері бойынша.
Аз,орташа,үлкен,ірі болып бөлінеді. Жіктеменің сандық критерийлері әр
түрлі факторлар серпінді өзгеріске тез ұшырағыш болады және құралу
көзден екіншісіне беріліп отырады.5)Нарықтағы монополиялық жағдайы
бойынша:а) Табиғи монополистер;б)Өз нарық сегментінде өнімдерді тарату
үлесі бойынша монополистер;в)Бәсекелесуші кәсіпорын.Қаржылық
менеджменттің негізгі ерекшелігі монопольді баға белгілеу механизмін
қолдану негізіндегі шығындар есебінен меншікті қаржы ресурстарын
қалыптастырудың әлеуетті мүмкіндігінде құрылады.6)Кәсіпорынның өмірлік
цикл стадиясы бойынша (туылуы,балалық шағы,жастық шағы,ерте
ержету,қартаю). Ерекшелігі – инвестициялық қажеттіліктің әр түрлі
деңгейінде және қарыз капиталын тарту мүмкіндігінде,сонымен қатар
қаржы тәуекелдері деңгейінде құрылады.
2. Қаржы менеджментінің стратегиясы және тактикасы. Стратегиялық жоспарлау
ко болашақ кезеңде мүмкін болатын мәселелерге кешенді ғылыми негіз беру
мақсатын қояды және жоспарлық кезеңге кәсіпорын дамуының көрсеткіштерін
есептеп шығаруды белг-і. Жоспарды құраст-н кезде нег. мыналар алынып
отырады: 1. ко дамуына сәйкес әсерін тигізетін факторларды анықтайтын
перспективалық бағыттарды талдау. мақсаты – ко-ның өнімі әртүрлі
нарықтарда қаншалықты бәсекеге қабілетті екенін анықтау. 2. ко-ң әртүрлі
қызметтері б-ша перспектива-ы талдау мен тиімділік және ресурстармен
қамтамасыз ету жағынан қызмет-ің нақты түрлері б-ша артықшылық-ы анықтау
нег. стратегияны таңдау. 3. қызмет түрлерін диверсификациялау бағыттарын
талдау, олардың неғұрлым тиімді түрлерін іздестіру ж-е күтілетін
нәтижелерді анықтау.
С. таңдау кезінде мынаны ескерген жөн: дәстүрлі салаларда, сон. қатар
бизнестің жаңа түрлері, жаңа стратегиялары ко-ың жинақталған әлеуетіне сай
болуы керек. С. жоспар ко-ның стратегиясымен анықталады. Ол қызметтер
шеңбері мен жаңа бағыттарды таңдау туралы шешім қамтиды. Сон. қатар, оның
ішінде нег. жобалар қамтылып, олардың артықшылықтары анықталуы мүмкін. С.
жоспар басқарудың жоғ. буыны деңгейінде құрастырылады. Әдетте стр. жоспар
сандық көрсетк-ді қамтиды.
Тактика, оны көбісе қысқа мерз. қарж. мен. да, ол келесідей екі сұрақты
қараст-ы: баға шешімінің қағидалары; ағымдағы активтер мен пассивтерді
кешенді басқару. 1. Баға белгілеуде біз маркетингтік зерттеулер
жүргіземіз, мұнда ең төмен бағаны қою үшін, бағаға сұранысты қараст-з.
Содан, қосылған құнды пайда табу мақсатында төмендетеміз. Бұл мәселе енді
тек маркетинг сұрағы болмай, сондай-ақ қарж. шешім қабылдау бк. Яғни,
менеджерлер, баға белгілегенде өндіріс көлеміне, тауар шығарудың өмірлік
цикліне және нарықтағы сұранысқа қарай, баға қояды, ол жеңілдік рет, не
қос.құнды төменірек белгілесе ол – сұранысты арттырады- табыс – пайда.
2. ко-ың активтері мен пассивтерін басқару. Мұнда алдымен капиталды
бөлеміз мен. капиталға және тартылған. Ал мен. капиталдың өзі айналым және
нег.активтерден тұрады. нег. активтерге: ғимарат, құрылыс, мат.емес
активтер, жер. Айналым активтері: баяу өткізілетін, оларға шикізат қоры,
өндіріс материалдары, дайын өнім қоры; тез өткізілетін, оларға дебит-қ
қарыз, депоз. салымдар; және өтімділігі жоғ. активтер, оларға ақша қараж-ы,
қысқа мерз. бағ.қағаз. Ко-ның тек мен. болмай, сондай-ақ тарт. капиталы
бар, онда ко пассивтері орн-н. Ал пассивтер: мен. және тарт., ал уақыт б-
ша тұрақты және ағымдағы. Біріншісіне, ко-ң мен. қаражаты, оған несие мен
қарыздар. ал екін-не қысқа мерз. несие-мен қарыздар. ағымдағы активтер мен
пассивтерді кешенді басқару үш мәселені қарастырады: 1. ко-ың қарж-
эксплуатациялық қажеттілікті теріс мәнге аудару 2. ко-ың айналым қаражат-ң
жылдамдығын төмендеті, уақытты үнемдеу. 3. ағымдағы акт. мен пассивт.
кешенді басқар-ң түрін таңдау.
3.Қаржы менеджментінің негізгі базалық көрсеткіштері. Әлемдік және
отандық тәжірибеде қолданып жүрген 4 негізгі көрсеткіштері: 1)
қосылған құн (ҚҚ) – тауарлар мен қызметтердің нақты өндіріс
процесінде құрылатын құнның өсімі сатып алынған және өнім өндірісі
үшін пайдаланылған ресурстар құнын шегеріп тастағандағы кәсіпорынның
өткізген өнімнің жалпы құны. 2) инвестицияны пайдаланудың брутто
нәтижесі (ИПБН). Қосылған құннан еңбек төлемін және онымен байланысты
барлық міндетті төлемдерді (әлеуметтік сақтандыру, зейнетақымен
қамтамасыз ету және т.б.),сонымен қатар кәсіпорынның салық жән
салықтың төлемдерді,табыс салығынан басқаны шегеріп тастасақ, ИПБН
табамыз. ИПБН – қаржылық менеджментте кәсіпорынның қаржы шаруашылық
қызметінің аралық нәтижесінің бірі болып қолданылады. ИПБН – ко-ң
барлық шығындарды жабу үшін қажетті қаражаттың 1-ші көрсеткіші болып
саналады. ИПБН көрсеткіші арқылы ко-ң басқару тиімділігі туралы
айтуға болады. 3) инвестицияны пайдаланудың нетто нәтижесі немесе
несие үшін процентті төлеуге және табыс салығына дейінгі
табыс(ИПНН). Жоғарыдағы көрсеткіштен негізгі құралдарды қалпына
келтіру шығындарын шегеріп тастасақ, бұл ИПНН көрсеткіші болады. 4)
активтердің эконлық рентабельділігі немесе ко-ң бүкіл капиталының
экон-қ рентабельділігі (ЭР). (меншік және несиеге алған қаражаттың
сомасы)Өндірістік рентабелділігінің жалпы фомуласы:Өндіріс
тиімділігішығындар мен түсімдер*100Алымына – ИПНН көрсеткішін, ал
бөліміне – активтің көлемін қойып шығарамыз:ЭР=ИПННактив*100=баланст ық
табысактив+несие%*100Актив пен пассив тең, ал пассив өзіндік(меншік
және несиеге алған қаражаттан
тұрса:ЭР=ИПННактив*100=ИПННпассив *100=ИПННменшікті және несиеге алған
қарражаты*100=ИПННко-ң жиынтық капиталы*100 ЭР – ко-ң өмірлік маңызы
бар көрсеткіші, өйткені ко-ң қажетті экон-қ рентабельділігінің
деңгейі – қазіргі және болашақ жетістіктің куәсі. ЭР-нің формуласын
айналымайналым* =1-ге көбейтіп,түрлендірейік. Бұдан рентабельділіктің
өлшемі өзгермейді, тек жаңа маңызды элементтер пайда бды: коммерциялық
маржа(КМ) және трансформация коэфф-ті. (ТК)
ЭР=ИПННактив*айналымайналым*100=И ПННайналым*100*айналымактив=КМ*10 0*ТККМ
– әр 100 тг айналымының нәтижесін көрсетеді.ТК – период бойынша
активтің әр тг-сі қанша айналысқа түсетінін көрсетеді.5) Дюпон
формуласы:Несиені төлегеннен кейін қалған
табысактив*айналымайналым;осыдан активтің таза
рентабельділігі=айналымның таза рентабельділігі*активтің таза айналымы
шығады.Бұл формула арқылы активтің таза рентабелділігіне қандай
факторлар әсер етті:Акционерлік капиталдың = таза
табысакц.капитал=таза табысайналым*айналымактив*актива кц.капитал*100
4. Қаржы менеджментінің негізгі концепциялары. 1) таза капитал нарығы
концепциясы: а) шығындардың болмауы;б)салықтың болмауы; в) сатушы мен
сатып алушының көп болуы; г) жеке сатушының ұнды қағазға бағасына
әсер ете алмауы д) ақпараттық және қаржылық шығындардың болмауы;2)
ақша ағымының концепциясы;3) ақша қаражаттарының уақыттан тәуелді
концепциясы: бүгінгі же болашақтағы күтілген ақша бірдей емес. Мұны
төмендегідей факторлар анықтайды: а)инфляция,б)тәуекелділік,в)күтілге н
соманың қайтымының болмауы.Дисконтталған ақшаны 4 деңгейден тұрады:
болжанған ақша ағымының есебі,б)ақша ағымына байланысты тәуекелділік
деңгейін бағалау, в)тәуекелдікті есептеу барысында ескерту, г)ақша
ағынының келтірілген құнын анықтау.4) альтернативтік шығындар
концепциясы: кез келген қаржылық шешім көп жағдайда басқа шешімнен
бас тартуды қажет етеді. Альтернативтік шығындар – ол басқа вариантты
таңдау барысында жоғалтқан мүмкіндікті өлшейтін шығындар.5) капитал
құны концепциясы: кез келген фирманың не компанияның іс-әрекеті
қаржы көздері болған кезде ғана мүмкін болады. Осы қаржы көздерінің
ішіндегі ең оңай келетін түрі несие түріндегі қарыз. Бұндай қаржы көздері 2-
ге бөлінеді: 1) бөлінбеген пайда , қарапайым акциялар; 2) ұзақ же қысқа
мерзімді несиелер же зайымдар не несие түріндегі қарыз.6) тиімді капитал
нарығы концепциясы:тиімді нарық шарттары: а) мәміле шарт жасау барысында
салықтың же басқа факторлардың болмауы; б) жеке адамдар жасаған мәміле
шарт жалпы бағаға әсер етпейді; в) барлық нарықта объективті рационалды
жұмыс жасайды; г) нарық субъектілері пайданы максималдауға тырысады.7)
ассиметриалы ақпарат концепциясы;8) агенттік қарым-қатынас концепциясы;9)
табыс же тәуекелділік арасындағы мәмілеге келу концепциясы
5. Актив портфелін басқару. Ко өзінің кәсіпкерлік қызметінде қосымша пайда
табу мақсатында өзінің бағалы қағаз-н шығаруына н-се б.қ. са болады. Сонда
ко-нда б.қ. портфелі қалып-ы. Егер де ол бірнеше түрлі б.қ. құралған
болса, оны дұрыс басқару шаралары жүргізілуі керек.
Б.қ.пқ басқару: 1. портфель құрамын жоспарлау 2. портфель құрамын талдау 3.
п.құрамын реттеу 4. өтімділігін сақтау 5. табыс алу. Б.қ. п. құру алдында
белігілі мақсат қояды: 1. тұрақты табыс алу 2. капиталды өсіру – жас, жаңа
компания-ң б.қ. , әсіресе перспект-қ облигац-р б-ша үлкен төлемдер. 3.
салынған қаражат-ң тәуекелін төмендету – б.қ. түрлілігі.
Портфельді басқ-ң екі жолы бар: активті және пассивті. 1. б.қ.портфелін
басқарушылар ойынша бұл уақытша, динамикалық үрдіс, сонд. тез арада ең
қымбат, сенімді б.қ. са. 2. пассивті басқару б.қ.портф-ің ұзақ мерз.
құрылады, онда нақты тәуекел және тұрақты табыс деңгейі болады.
Б.қ. басқарудың операциялары: 1. б.қ. инвестициялау үшін алдын ала арнайы
шоттарда жинақтау 2. б.қ. шығару, құжаттарды дайындау, шығару шарттарын
айқындасу, жарнама, инвесторларды тарту. 3. БҚН зерттеу жне бқп мақсатын
айқындау. 4. б.қ. сақтандыру 5. б.қ. б-ша міндеттемелерді өтеу: процент
және дивиденд төлеу. 6. б.қ. дивиден-і қайта инвестиц-у. 7. б.қ.
шығындардан сақтану мақсатында түрлі резервтер құру 8. акционерлер
жиналысын өткізу.
Б.қ. портфелін басқару мына әдістер арқылы жа: 1. бақылау нег. төмендету –
тұрақты даму перспективалары. 2. нег. қарж. бақылау 3. экстраполяция нег.
басқару (алдыңғы кезеңдегі тенденцияның қайталануы) 4. жаңа тенденциялар
нег. басқару 5. тез қабылданған шешім нег. басқару (форс-мажорлық
жағдайда).
6 Корпорация тәуекелін басқару. Тәуекел – жоспарланған табыс пайданың
болмауы не оларды жоғалту, шығынға ұшырау. Тәуекелдің жіктелуі:1)
Шаруашылық іс-әрекет – кәсіпкерлік (өндірістік, коммерциялық, қаржылық) же
тұтынушылық; 2) шығу тегі – жай, спекулятивтік; 3)қаржылық делдал арқылы –
инвестициялық,сақтандыру,банктік. Өндірістік тәуекел – өндірістің
төмендеуі, материалдық еңбек шығындардың өсуі. Коммер-қ тәуекел – тауарды
өткізумен байланысты:өткізу V-ң төмендеуі, сатып алу бағасының өсуі,
айналым шығындардың артуы. Қаржылық тәуекел – қаржы институттарымен
қатынаста пайда бды: инфляциялық фактор, банктік ставканың өсуі, бағалы
қағаздың төмендеуі. Таза же спекулятивтік тәуекел. Таза тәуекел – шығын
не нөлдік нәтиже,спекулятивтік тәуекел – табыс не шығынға ұшырау.
Қаржылық тәуекел – мүліктік тәуекел, меншік мүлкінің бір бөлігін
жоғалту(ақшалай түрде). Міндеттілік тәуекел – егер осы ко не оның
қызметкері заңды же жеке тұлғаға қауіп төнгенде қаржылық шығынға ұшырау.
Қаржылық тәуекелдің жіктелуі: 1.несие тәуекелі-ко-ң қарызды тлей алмау
мүмкіндігі; 2.проценттік тәуекел-несие құнының жоғалуымен бты; 3.валюталық
тәуекел-валюта бағамдарының өзгерісі; 4.кеткен мүмкіндік тәуекел-жанама
шығынға ұшырау не пайданы толығымен ала алмау, бұл шаруа-қ қызметтің
тоқталуымен бты; 5.инвес-қ тәуекел-ағымдағы айналымға шығарған қаржыдан
табыс не шығын туындайды; 6.салық тәуекелі-салықтық несие ала алмау,салық
заңнамаларының өзгеруі. Тәуекелді басқарудың 4 әдісі: а)упразднение-
тәуекелі бар қызметтен бас тарту; б) шығындарды қысқарту же бақылау-
жоспарланған не жағдайлар,яғни жаман нәтижелерді жою; в)сақтандыру мәні-
инвестор тәуекелді нөлге жеткізуде табыстың бір бөлігінен айырылуға дайын;
г) жұту (погащение)-шығынды көрсету же оны сақтандырудан бас тарту.
Инвестор осылай тәуекелге бару үшін келесі принциптерге сай болу керек: а)
өзінің меншікті капиталынан асатын сомаға тәуекел бермеу; б) аз үшін көппен
тәуекелдемеу; в) тәуекел нәтижесін көре алу. Тәуекелді басқару процесі: 1)
мақсатты қою; 2) тәуекелді табу; 3) тәуекелді бағалау; 4) басқару әдісін
таңдау; 5) талданған әдісті қолдану; 6) нәтижені бағалау.
7. Корпорацич тәуекелін төмендету әдістері. оның төрт әдісі бар: 1. жоба
қатысушылары арасында тәуекелді бөлу 2. өзін-өзі сақтандыру – пайда табам
деген тұлғаларға тәуекелді бөліп беру 3. сақтандыру – сақ. компан-н
келісімше отыру. 4. резерв құру – қос. шығындарды жабу үшін. Бұдан басқа
тәуекелдік жекелеген түрлерін төмендету: 1. несие т. – кейде ко-ың тауарға
сұраныс төмендегенде, оның табысы кемиді, ал оны тарт. қаражат арқылы
толтыруға болады. Яғни бұл банк несиесі, ал осы т. түрін төмендету үшін:
ко-ң төлем қабілеттілігін тексеріп отыру, алатын несие көлемін қысқарту,
несиені сақ-у, тұрақты несие келісіміне өтыру. 2. проценттік т. – своп,
фьючерс, опцион. 3. салық т. – салықтан заңды жалтару әдістерін қолдану,
аудиртор-н кеңес алу. 4. валюталық т. – түрлі валютада несие алу, сақ.
компан. келісім құру, валюта айналымын жылдамдату, бірнеші валюта түрімен
жі (диверсификация), вал. опцион, фьючерс, форвард, хеджирлеу. 5. инвест.
т. – нақты инв. – матер. активтерге салым және қарж. инв. Инв. т. екіге
бөлінеді: жүйелік (ел ішіндегі экономик-қ саяси жағдаймен байл-ы, баға
өсуімен, өндіріс құлдырауымен байл-ы) және жүйелік емес.Ж.-ке кіреді:
проценттік ставка өзгеруі, нарықтық бағаның құлаы және инфляция тәуекелі.
Ж.е кіреді: өтімділік т., ко-ң салалық және қарж. т.
8.Фирманың ағымдағы шығындарын басқару. Шығындар классиф-сы: 1) айналым
шығындар – өндіріс көлеміне пропорционалды өзгереді,бұл шикізат,
материалдар алуға кететін шығындар, электроэнергияны тұтыну,транспорттық
шығындар, т.б.шығындар; 2) тұрақты шығындар – өндіріс көлемінен
тәуелсіз.оларға амортизациялық шығын, несие бша %, аренда төлемі, басқару
қызметтердің жалақысы, әкімшілік шығындар т.б. 3) аралас шығындар – тұрақты
же айналым шығындардан тұрады. Оларға: пошталық,телеграфтық
шығындар,оборудованияны жөндеу т.б.
9.Операциондық (өндірістік) тұтқаны анықтау.Өзара байланысты есеп-ді шешу-ң
ең тиімді, ал егерде кеңірек алсақ операциялық же стратегиялық жоспарлау
мақсаты бар қаржылық талдауда операциялық талдау қолданылады. Сонымен қатар
ол шығын көлем-табыс талдауы деп аталады. ш-к-т анализі ко-ң
қаржыгерлері алдындағы ақша айналымының барлық кезеңдеріндегі пайда бн
сұрақтарға жауап береді. Операциялық талдаудың негізгі элементті болып:
операциялық тетік, рентабельділік табал-ғы же ко-ң қаржылық беріктілігі
табылады. Операциялық талдау – қаржылық есептің негізгі бөлімі. Операциялық
талдаудың нәтижесі – ко-ң коммер-қ құпиясы бп табды. Операциялық тетік –
түсімдердің әрбір өзгерісі кірістердің үлкен өзгерісіне әкеледі. Оперқ
тетік әсері=К(баға-айнм шығ.)(К*баға-айнм шығ.-тұр.шығ.) (кк)=К(баға-
айнм шығ.) К(баға-айнм шығ)-тұр.шығ. Опер.т.ә.= Кбаға-К а.шК баға-К
а.ш-тұр.шығ=өнімді сатн түскен Т-а.ш.сом өнімді сатн түскен Т-а.ш.сом-
Т.ш.=жалпы шығрпайда
10. Тартылған заемдық қаражаттарды басқару.
11.Қаржылық тетік әсері. қаржылық тетік әсері – несиені пайдалау арқылы
оның төлемділігіне қарамастан, меншік қаражат рентабельділігінің өсуі: ко
рентабельд-гі РСС=23ЭР. Мысалы, бірдей 20% экон-қ рентабельд-гі бар 2 ко
алайық. Осы 2 ко-н арасында бір ғана айырмашылық бар: олардың бірі(А)
несие алмайды же облигация шығармайды, ал басқасы (В) қаражаттарды қарызға
алады. А ко-да: актив-1000мың тг; пассив-1000мың тг меншікті қаражаты. В
ко-да: актив-1000мың тг; пассив-500мың тг меншік қаражаты,500 мың тг
қарызға алынған қаражат. Екеуінде де инвестины пайдалң нетто-нәтижесі
200мың тг, егер де ко салықты төлемесе А ко-ны өзіндік қаражаттарды
пайдалану арқылы 200мың тг алады. Қаражат рентабельділігі 200мың
1000*100=20%. В ко-ны 200мыңнан несиенің %, қосымша шығр(сақру)
төлемдерін төлейді. Онда 75мың тг.шығынды. Меншікті қаражаттар
рентабельділігі 125мың тг500мың тг*100=25%. Таза рентабельдк=
пайдамен.капитал*100.
12. Капитал құрылымының негізгі теориялары. Менеджр арасындағы маңызды
мәселенің бірі- фирма қандай жолн өз капиталын қалыптастыру керек.1958
жылы Ф. Модельяни же М. Миллер сол кездегі қаржылық менедженің ерекше
теориясын құрды: әр фирма құны оның болашақтағы табысы бша анықталады,
яғни оның капитал құрылымына тәуелсіз. Жұмыстық негізінде олар капитал
құрылымы фирма құнына ешқандай әсер етпейді. Дәлелдеменің мәні келесіде:
егер фирманың қызметін қаржыландыру қарыздың капитал арқасында пайдалы
бса, онда капитал құрылымы аралас компанияның акциясын иемденушілер өз
акцияның бір бөлігін сатуды ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.