Бау-бақша территорияларының ұйымдастырылуы
1. Бау.бақша территорияларының ұйымдастырылуы
2. Кварталдардың орналасуы және оның көлемі
3. Бақтарды қорғайтын егістер
4. Кварталдарға белгі қою
2. Кварталдардың орналасуы және оның көлемі
3. Бақтарды қорғайтын егістер
4. Кварталдарға белгі қою
Ұйымдастырылған жобаны өңдеу және жүзеге асыру, бақтан бөлу үшін келесілерді өзіне қосады: кварталға бөлу және олардың сорттары мен тұқымдарына қарай орналастыру; жер астынан бөлу (магистральдық, кварталаралық, кварталішілік және басқалар сияқты), бақтарды суландыру және суландыру жүйесі, бақтарды қорғайтындарды отырғызу; өндірістік құрылыста – бөлім станын, сақтау орнын, сорттау аумағы және тағы басқалар мен эрозияға қарсы кешенді салтанатты күндерді жүргізу шаралары атқарылады.
Ұйымдастырылған аймақтағы құрылған жобаның бөлімдері, цехтары мен бригадалары және бірыңғай кешенді массивті жер участкелері бір-біріне жақын орналасқан. Жемісті және жидекті суландыру мәдениеті суға деген мәжбүрлікті білдіреді.
Орталық мекендерді және өндірістік зоналарды шығындардан аман қалдыру үшін, ереже бойынша, жергілікті пункттен алыс емес, жақсы кіріс жолдарды, коммуникация және мәдени-тұрмыстық мекемелерді орналастыруы қажет. Мекендер бөлімі (бригадалары), қызметтік және мәдени-тұрмыстық бөлмелері, жер өңдеу үшін сақталатын орнын, зиянкестер мен аурулармен күресетін гербицидтер мен улы химикаттарды, сортталған және жемісті буып-түйетін орынға магистральды жолдарға қабаттастырып және жарамды бақтардың жерлеріне орналастыруы қажет.
Кварталдардың орналасуы және оның көлемі
Квартал деп – бақтарды қорғауда (табиғи қорғау тәсілін қоса есептегенде) және оны жолдарға орналастырудағы бақтардың немесе жидекті ағаштардың алғашқы территориялық бірлігін айтамыз. Кварталдар өзіне тиісті шекарасындағы біркелкілік табиғи жағдайдағы желден қорғауын; гүлдердің тозаңдануының жақсаруын; жоғарғы эффекті трактор, машиналар мен кішігірім аумақтардағы құрал-саймандардың қолданылуын; жолдардың жөнделуін; бақтардың қорғалуы және жер суландыру жүйелерінің үнемі тұрақтылығын қамтамасыз етуі тиіс.
Бірдей және суландыру бөлімдерде кварталдарды ұйымдастыру суландыру жүйелерінің орналасуынан және желдің бағытынан тәуелді болып келеді. Магистральды және суды бөліп тұратын каналдар немесе құбырлар бөлігіндеде тікелей түрде орналасқан. Негізінен квартал өлшемі: ені 600 м., ұзындығы 150-300 м., тұрады. Суды бөліп тұратын құбырлар (каналдар) кварталдарда қысқа жағынан жанасқан, ал жер суаратындарда – ұзыннан, яғни басты каналдар немесе су құбырлары кесе-көлденең бағытталған, ал суармалыларда – кварталды жағалай, бойлай орналасқан.
Ұйымдастырылған аймақтағы құрылған жобаның бөлімдері, цехтары мен бригадалары және бірыңғай кешенді массивті жер участкелері бір-біріне жақын орналасқан. Жемісті және жидекті суландыру мәдениеті суға деген мәжбүрлікті білдіреді.
Орталық мекендерді және өндірістік зоналарды шығындардан аман қалдыру үшін, ереже бойынша, жергілікті пункттен алыс емес, жақсы кіріс жолдарды, коммуникация және мәдени-тұрмыстық мекемелерді орналастыруы қажет. Мекендер бөлімі (бригадалары), қызметтік және мәдени-тұрмыстық бөлмелері, жер өңдеу үшін сақталатын орнын, зиянкестер мен аурулармен күресетін гербицидтер мен улы химикаттарды, сортталған және жемісті буып-түйетін орынға магистральды жолдарға қабаттастырып және жарамды бақтардың жерлеріне орналастыруы қажет.
Кварталдардың орналасуы және оның көлемі
Квартал деп – бақтарды қорғауда (табиғи қорғау тәсілін қоса есептегенде) және оны жолдарға орналастырудағы бақтардың немесе жидекті ағаштардың алғашқы территориялық бірлігін айтамыз. Кварталдар өзіне тиісті шекарасындағы біркелкілік табиғи жағдайдағы желден қорғауын; гүлдердің тозаңдануының жақсаруын; жоғарғы эффекті трактор, машиналар мен кішігірім аумақтардағы құрал-саймандардың қолданылуын; жолдардың жөнделуін; бақтардың қорғалуы және жер суландыру жүйелерінің үнемі тұрақтылығын қамтамасыз етуі тиіс.
Бірдей және суландыру бөлімдерде кварталдарды ұйымдастыру суландыру жүйелерінің орналасуынан және желдің бағытынан тәуелді болып келеді. Магистральды және суды бөліп тұратын каналдар немесе құбырлар бөлігіндеде тікелей түрде орналасқан. Негізінен квартал өлшемі: ені 600 м., ұзындығы 150-300 м., тұрады. Суды бөліп тұратын құбырлар (каналдар) кварталдарда қысқа жағынан жанасқан, ал жер суаратындарда – ұзыннан, яғни басты каналдар немесе су құбырлары кесе-көлденең бағытталған, ал суармалыларда – кварталды жағалай, бойлай орналасқан.
1. Н. М. Куренной, В. Ф. Колтунов, В. И. Черепахин «Плодоводства»
2. Экономика и организация промышленного садоводства. М.1981
2. Экономика и организация промышленного садоводства. М.1981
Жоспары:
1. Бау-бақша территорияларының ұйымдастырылуы
2. Кварталдардың орналасуы және оның көлемі
3. Бақтарды қорғайтын егістер
4. Кварталдарға белгі қою
Бау-бақша территорияларының ұйымдастырылуы
Ұйымдастырылған жобаны өңдеу және жүзеге асыру, бақтан бөлу үшін
келесілерді өзіне қосады: кварталға бөлу және олардың сорттары мен
тұқымдарына қарай орналастыру; жер астынан бөлу (магистральдық,
кварталаралық, кварталішілік және басқалар сияқты), бақтарды суландыру және
суландыру жүйесі, бақтарды қорғайтындарды отырғызу; өндірістік құрылыста
– бөлім станын, сақтау орнын, сорттау аумағы және тағы басқалар мен
эрозияға қарсы кешенді салтанатты күндерді жүргізу шаралары атқарылады.
Ұйымдастырылған аймақтағы құрылған жобаның бөлімдері, цехтары мен
бригадалары және бірыңғай кешенді массивті жер участкелері бір-біріне жақын
орналасқан. Жемісті және жидекті суландыру мәдениеті суға деген мәжбүрлікті
білдіреді.
Орталық мекендерді және өндірістік зоналарды шығындардан аман қалдыру
үшін, ереже бойынша, жергілікті пункттен алыс емес, жақсы кіріс жолдарды,
коммуникация және мәдени-тұрмыстық мекемелерді орналастыруы қажет. Мекендер
бөлімі (бригадалары), қызметтік және мәдени-тұрмыстық бөлмелері, жер өңдеу
үшін сақталатын орнын, зиянкестер мен аурулармен күресетін гербицидтер мен
улы химикаттарды, сортталған және жемісті буып-түйетін орынға магистральды
жолдарға қабаттастырып және жарамды бақтардың жерлеріне орналастыруы қажет.
Кварталдардың орналасуы және оның көлемі
Квартал деп – бақтарды қорғауда (табиғи қорғау тәсілін қоса
есептегенде) және оны жолдарға орналастырудағы бақтардың немесе жидекті
ағаштардың алғашқы территориялық бірлігін айтамыз. Кварталдар өзіне тиісті
шекарасындағы біркелкілік табиғи жағдайдағы желден қорғауын; гүлдердің
тозаңдануының жақсаруын; жоғарғы эффекті трактор, машиналар мен кішігірім
аумақтардағы құрал-саймандардың қолданылуын; жолдардың жөнделуін;
бақтардың қорғалуы және жер суландыру жүйелерінің үнемі тұрақтылығын
қамтамасыз етуі тиіс.
Бірдей және суландыру бөлімдерде кварталдарды ұйымдастыру суландыру
жүйелерінің орналасуынан және желдің бағытынан тәуелді болып келеді.
Магистральды және суды бөліп тұратын каналдар немесе құбырлар бөлігіндеде
тікелей түрде орналасқан. Негізінен квартал өлшемі: ені 600 м., ұзындығы
150-300 м., тұрады. Суды бөліп тұратын құбырлар (каналдар) кварталдарда
қысқа жағынан жанасқан, ал жер суаратындарда – ұзыннан, яғни басты каналдар
немесе су құбырлары кесе-көлденең бағытталған, ал суармалыларда – кварталды
жағалай, бойлай орналасқан.
Айналып өту мөлшерлерін жоғары өндірістік трактор, машина және бақтағы
топыраққа күтім жасауға арналған құрал-саймандар арқылы бақтағы жер
аумағын бір уақытта 3 – 4 кварталдан өңдеуге болады. Сонда оның ұзындығын
1200 м ұлғайтуға болады. Кварталдардың оптимальды мөлшері климаттық
жағдайдан, рельефтен, бөліктің қорғалуынан тәуелді болып келеді және В. И.
Мичурин атындағы Бүкілодақтық бақ шаруашылығының есебі бойынша,
салыстырмалы түрде рельеф 15-20га дейінгі аумақты құрайды екен. Ал желден
жақсы қорғалған жерлерде, яғни Солтүстік Кавказда, Молдавада және Украинада
кварталдар 20-25 га мөлшерде дейін қолданылады. Ең ыңғайлы квартал формасы
– ол тік бұрышты квартал, оның ұзындығы мен ені 2 – 3:1 қатынаста. Қатты
жел есіп тұратын аудандарда (Заволжьяның оңтүстік бөліктерінде, Оралда) бұл
4 – 5:1 қатынасқа дейін ұлғайтылады, ал квартал мөлшері 4-6 га дейін
кішірейтіледі.
Төбелі рельефтерде және таулы аумақтарда квартал мөлшері мен
формасының орналасуы эрозияға қарсы аумақтық ұйымдастырылуымен және бақтағы
топырақ құрылысымен анықталады. Қауіпті аймақтардағы квартал ені климаттық
жағдайдан және тік баурайлардан тәуелді болып келеді. Мысалы, Молдавияның
баурайларында 3-5˚-та квартал ені 200-300 м., 5-8˚-та 150-200м., 8-12˚-те
40-50м-ге дейінгі аралықта тең болады.
Кварталдардағы ұзын жақтар мен ағаштар қатары баурайларды көлденең
орналасқан (көлденең бағытталған). Әрбір квартал белгілі бір экспозицияда,
баурайда орналастырылып және рельефтің өзгерулерін шекарадан тыс жерде
болдыруға тырысқан жөн. Мүмкін болғанша, барлық кварталдар және олардың
топтары бақтардың жеке участоктарында тең шамалы болуы тиіс, ал шектес жер
учасклері бір-бірімен сәйкес келуі тиіс. Бұл жұмыстың жақсы жүргізілуін
және көліктер жолының қысқартылыуын қамтамасыз етеді.
Жол торабы көлік үшін ыңғайлы болу керек және ауыл шаруашылығы
машинасы мен кварталға қолданылатын саймандармен қамтамасыз етілуі тиіс.
Кварталаралық жолдар - квартал шекараларының жан-жағынан орналасуы тиіс,
аймақтық – бақтардың шеті және бақтың өзін айтады, ал магистральды деп –
жүк тасымалдау орнын айтса керек. Соңғы жолда, яғни магистральды жолдың екі
жағында да бір қатардан грек жаңғақтарын (бұл Украина, Молдова,
Закавказьеде) немесе басқа өнімдерді отырғызуға болады. И. В. Мичурин
атындағы ғылыми-зерттеу институты келесідегідей жолдардың енін ұсынады:
кварталаралық және жолдың жағасын қосқанда – 5м, магистральды жолдарда – 7-
9м болуын көрсетеді. Үлкен бақтардағы магистральды жолдар ірі құм-тастар
мен асфальтпен кескінделуі тиіс.
Бақтарды қорғайтын егістер
Бақтарды қорғайтын егістер жүйесі жеміс пен жидектерге зиян тигізген
кезде жүргізіледі. Орман қорғау егістері микроклиматқа және өнім алуға да
әсер етеді. Қорғау егістері 15 – 17 м биіктікте болса, оның әсері 150-250м
дейін таралады, ал сол кезде желдің жылдамдығы 40-50% төмендейді.
Жемістерді қорғауда жел жылдамдығы түскенімен, микроклимат өзгеріске ұшырап
және өнімнің көп бөлігі жоғалады.
Алдын-ала отырғызуға топырақты дайындау
Мұны жақсы жағдай жасауға және жеміс беретін ағаштарға және күтім
жұмыстарына қолданылады. Ол ағаштарды және бұталарды алып тегістеуді,
орташа жоспарлауды өзіне жатқызады. Бақтардағы ең жақсы тип түрі алғы егіс,
ол көпжылдық бұршақты шөп (люцерн, экспарцет, клевер сияқты), яғни 2 – 3
жылда егіліп, жер жыртқанға дейінгі аралықта болады. Бау-бақша үшін жақсы
егістерге астықты, дәнді бұршақтар жатқызылады.
Тыңайтқыштар. Жер жырту алдында органикалық және минеральды тыңайтқыштар
себіледі. Бұл тыңайтқыштардың түрлері және нормасы олардың механикалық және
химиялық құрамына, топырақтың физикалық құрамына, аумақтағы ағаштар санына
тәуелді болып отырады.
Ағаштарды отырғызу жүйесі
Бау-бақшада ағаштарды отырғызудың бірнеше жүйесі қалыптасқан. Олар
төмендегідей:
1. Квадраттық
2. Тікбұрышты
3. Шахматтық
4. Контурлық
Квадраттық жүйеде ағаштарды квадраттап бұрыш бойынша отырғызады.
Квадраттық орналастыру тек тікелей сары бояумен қалыптасқан бау-бақшада
болады. Тікбұрышты отырғызуда қатардағы ағаштар арақашықтығы 1,5 – 2 есеге
көп болады. Ал шахматтық жүйеде ағаштар үшбұрышты теңдей болып
отырғызылады. Ал мұндай бау-бақшаның күтімі диаганал бойынша жүргізіледі.
Контурлық (рельефтік) жүйеде, әсіресе көп профильді рельефтерде іске
асырылады. 1932 жылы П. Г. Шитт жеміс ағаштардың қатарлап отырғызуының
негізін салды. Оның ойынша, ағаштар қатар бойынша өсуі тиіс. СССр және
басқа шетет елдеріндегі жемісті ағаштардың санының артуы осы аумақтағы
бұталардың қатар бойынша орналасуының ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
1. Бау-бақша территорияларының ұйымдастырылуы
2. Кварталдардың орналасуы және оның көлемі
3. Бақтарды қорғайтын егістер
4. Кварталдарға белгі қою
Бау-бақша территорияларының ұйымдастырылуы
Ұйымдастырылған жобаны өңдеу және жүзеге асыру, бақтан бөлу үшін
келесілерді өзіне қосады: кварталға бөлу және олардың сорттары мен
тұқымдарына қарай орналастыру; жер астынан бөлу (магистральдық,
кварталаралық, кварталішілік және басқалар сияқты), бақтарды суландыру және
суландыру жүйесі, бақтарды қорғайтындарды отырғызу; өндірістік құрылыста
– бөлім станын, сақтау орнын, сорттау аумағы және тағы басқалар мен
эрозияға қарсы кешенді салтанатты күндерді жүргізу шаралары атқарылады.
Ұйымдастырылған аймақтағы құрылған жобаның бөлімдері, цехтары мен
бригадалары және бірыңғай кешенді массивті жер участкелері бір-біріне жақын
орналасқан. Жемісті және жидекті суландыру мәдениеті суға деген мәжбүрлікті
білдіреді.
Орталық мекендерді және өндірістік зоналарды шығындардан аман қалдыру
үшін, ереже бойынша, жергілікті пункттен алыс емес, жақсы кіріс жолдарды,
коммуникация және мәдени-тұрмыстық мекемелерді орналастыруы қажет. Мекендер
бөлімі (бригадалары), қызметтік және мәдени-тұрмыстық бөлмелері, жер өңдеу
үшін сақталатын орнын, зиянкестер мен аурулармен күресетін гербицидтер мен
улы химикаттарды, сортталған және жемісті буып-түйетін орынға магистральды
жолдарға қабаттастырып және жарамды бақтардың жерлеріне орналастыруы қажет.
Кварталдардың орналасуы және оның көлемі
Квартал деп – бақтарды қорғауда (табиғи қорғау тәсілін қоса
есептегенде) және оны жолдарға орналастырудағы бақтардың немесе жидекті
ағаштардың алғашқы территориялық бірлігін айтамыз. Кварталдар өзіне тиісті
шекарасындағы біркелкілік табиғи жағдайдағы желден қорғауын; гүлдердің
тозаңдануының жақсаруын; жоғарғы эффекті трактор, машиналар мен кішігірім
аумақтардағы құрал-саймандардың қолданылуын; жолдардың жөнделуін;
бақтардың қорғалуы және жер суландыру жүйелерінің үнемі тұрақтылығын
қамтамасыз етуі тиіс.
Бірдей және суландыру бөлімдерде кварталдарды ұйымдастыру суландыру
жүйелерінің орналасуынан және желдің бағытынан тәуелді болып келеді.
Магистральды және суды бөліп тұратын каналдар немесе құбырлар бөлігіндеде
тікелей түрде орналасқан. Негізінен квартал өлшемі: ені 600 м., ұзындығы
150-300 м., тұрады. Суды бөліп тұратын құбырлар (каналдар) кварталдарда
қысқа жағынан жанасқан, ал жер суаратындарда – ұзыннан, яғни басты каналдар
немесе су құбырлары кесе-көлденең бағытталған, ал суармалыларда – кварталды
жағалай, бойлай орналасқан.
Айналып өту мөлшерлерін жоғары өндірістік трактор, машина және бақтағы
топыраққа күтім жасауға арналған құрал-саймандар арқылы бақтағы жер
аумағын бір уақытта 3 – 4 кварталдан өңдеуге болады. Сонда оның ұзындығын
1200 м ұлғайтуға болады. Кварталдардың оптимальды мөлшері климаттық
жағдайдан, рельефтен, бөліктің қорғалуынан тәуелді болып келеді және В. И.
Мичурин атындағы Бүкілодақтық бақ шаруашылығының есебі бойынша,
салыстырмалы түрде рельеф 15-20га дейінгі аумақты құрайды екен. Ал желден
жақсы қорғалған жерлерде, яғни Солтүстік Кавказда, Молдавада және Украинада
кварталдар 20-25 га мөлшерде дейін қолданылады. Ең ыңғайлы квартал формасы
– ол тік бұрышты квартал, оның ұзындығы мен ені 2 – 3:1 қатынаста. Қатты
жел есіп тұратын аудандарда (Заволжьяның оңтүстік бөліктерінде, Оралда) бұл
4 – 5:1 қатынасқа дейін ұлғайтылады, ал квартал мөлшері 4-6 га дейін
кішірейтіледі.
Төбелі рельефтерде және таулы аумақтарда квартал мөлшері мен
формасының орналасуы эрозияға қарсы аумақтық ұйымдастырылуымен және бақтағы
топырақ құрылысымен анықталады. Қауіпті аймақтардағы квартал ені климаттық
жағдайдан және тік баурайлардан тәуелді болып келеді. Мысалы, Молдавияның
баурайларында 3-5˚-та квартал ені 200-300 м., 5-8˚-та 150-200м., 8-12˚-те
40-50м-ге дейінгі аралықта тең болады.
Кварталдардағы ұзын жақтар мен ағаштар қатары баурайларды көлденең
орналасқан (көлденең бағытталған). Әрбір квартал белгілі бір экспозицияда,
баурайда орналастырылып және рельефтің өзгерулерін шекарадан тыс жерде
болдыруға тырысқан жөн. Мүмкін болғанша, барлық кварталдар және олардың
топтары бақтардың жеке участоктарында тең шамалы болуы тиіс, ал шектес жер
учасклері бір-бірімен сәйкес келуі тиіс. Бұл жұмыстың жақсы жүргізілуін
және көліктер жолының қысқартылыуын қамтамасыз етеді.
Жол торабы көлік үшін ыңғайлы болу керек және ауыл шаруашылығы
машинасы мен кварталға қолданылатын саймандармен қамтамасыз етілуі тиіс.
Кварталаралық жолдар - квартал шекараларының жан-жағынан орналасуы тиіс,
аймақтық – бақтардың шеті және бақтың өзін айтады, ал магистральды деп –
жүк тасымалдау орнын айтса керек. Соңғы жолда, яғни магистральды жолдың екі
жағында да бір қатардан грек жаңғақтарын (бұл Украина, Молдова,
Закавказьеде) немесе басқа өнімдерді отырғызуға болады. И. В. Мичурин
атындағы ғылыми-зерттеу институты келесідегідей жолдардың енін ұсынады:
кварталаралық және жолдың жағасын қосқанда – 5м, магистральды жолдарда – 7-
9м болуын көрсетеді. Үлкен бақтардағы магистральды жолдар ірі құм-тастар
мен асфальтпен кескінделуі тиіс.
Бақтарды қорғайтын егістер
Бақтарды қорғайтын егістер жүйесі жеміс пен жидектерге зиян тигізген
кезде жүргізіледі. Орман қорғау егістері микроклиматқа және өнім алуға да
әсер етеді. Қорғау егістері 15 – 17 м биіктікте болса, оның әсері 150-250м
дейін таралады, ал сол кезде желдің жылдамдығы 40-50% төмендейді.
Жемістерді қорғауда жел жылдамдығы түскенімен, микроклимат өзгеріске ұшырап
және өнімнің көп бөлігі жоғалады.
Алдын-ала отырғызуға топырақты дайындау
Мұны жақсы жағдай жасауға және жеміс беретін ағаштарға және күтім
жұмыстарына қолданылады. Ол ағаштарды және бұталарды алып тегістеуді,
орташа жоспарлауды өзіне жатқызады. Бақтардағы ең жақсы тип түрі алғы егіс,
ол көпжылдық бұршақты шөп (люцерн, экспарцет, клевер сияқты), яғни 2 – 3
жылда егіліп, жер жыртқанға дейінгі аралықта болады. Бау-бақша үшін жақсы
егістерге астықты, дәнді бұршақтар жатқызылады.
Тыңайтқыштар. Жер жырту алдында органикалық және минеральды тыңайтқыштар
себіледі. Бұл тыңайтқыштардың түрлері және нормасы олардың механикалық және
химиялық құрамына, топырақтың физикалық құрамына, аумақтағы ағаштар санына
тәуелді болып отырады.
Ағаштарды отырғызу жүйесі
Бау-бақшада ағаштарды отырғызудың бірнеше жүйесі қалыптасқан. Олар
төмендегідей:
1. Квадраттық
2. Тікбұрышты
3. Шахматтық
4. Контурлық
Квадраттық жүйеде ағаштарды квадраттап бұрыш бойынша отырғызады.
Квадраттық орналастыру тек тікелей сары бояумен қалыптасқан бау-бақшада
болады. Тікбұрышты отырғызуда қатардағы ағаштар арақашықтығы 1,5 – 2 есеге
көп болады. Ал шахматтық жүйеде ағаштар үшбұрышты теңдей болып
отырғызылады. Ал мұндай бау-бақшаның күтімі диаганал бойынша жүргізіледі.
Контурлық (рельефтік) жүйеде, әсіресе көп профильді рельефтерде іске
асырылады. 1932 жылы П. Г. Шитт жеміс ағаштардың қатарлап отырғызуының
негізін салды. Оның ойынша, ағаштар қатар бойынша өсуі тиіс. СССр және
басқа шетет елдеріндегі жемісті ағаштардың санының артуы осы аумақтағы
бұталардың қатар бойынша орналасуының ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz