Валюталық және бағалы қағаздар операциялары жөнінде түсінік

Жоспар
Кіріспе

Кіріспе

1 Валюталық және бағалы қағаздар операциялары жөнінде түсінік.

2 Валюталық операциялар жөніндегі лицензиялар.

Негізгі бөлім

1 Валюталық , бағалы қағаздар операцияларының экономиялық негіздері

2 Валюталық операцияларды реттеу

3 Валюталық операциялар түрлері мен есебі

4 Валюталық . айырбастау, операцияның есебі

5 Валюталық шоттарды ашу тәртібі

6 Бағалы қағаздар эмиссиясы

Қорытынды

Халықаралық банктік есептің формалары

Валюталық операциялар түсінігініңмазмұны мен мәнін ашу мақсатында тақырыптың негізгі терминдеріне анықтама берген жөн.Валюталық операцияларға төмендегілер жатады:
1) Меншік құқығы мен басқа да құқықтарының валюталық құндылықтарға ауысу операциялары, сонымен қатар төлем құжаттары мен төлем құралы ретінде шетел валютасын қолдануға байланысты операциялар.
2) Қазақстан Республикасының валюталық құндылықтарды енгізу және шығару операциялары.
3) Халықаралық ақша аударымдарын жүзеге асыру.
Бірақ бұл операциялармен ғана валюталық операциялартізімі шектелмейді. Валюталық бақылау жөніндегізаңға сәйкес валюталық операциялар түсінігі валюталық құндылықтармен және ҚР-ның валютасында орындалатын операцияларды қамтиды.
Шетел валютасындаорындалатын операциялар заңға сәйкес жүзеге асырылады. Банктер әртүрлі мемлекеттердің шаруашылық субьектілері арасында ақшалай есеп-айырысуды қамтамасыз етумен, валюта айырбастаумен, халықаралық валюталық несие берумен, шетел валютасындағы бағалы қағаздарды сату және сатып алу операцияларын
жүзеге асыра алады.

Бағалы қағаздардың түрін Қазақстан Республикасының Ұлттық банк мемлекетімен эмитенттелінетін бағалы қағаз болып табылады. Үкімет өз атынан бағағалы қағаздардың бұл түрін шығара отырып, Республикалық бюджеттің тапшылығын қарастыру мен инфляцияны болдырмау жағын қарастырады. Осыған сәйкес Ұлттық банк мекемесі айналымдағы ақша қаражаттарының қозғалысын реттеуді көздейді.

Қаржылық нарығының айрықша бөлігі, ол – бағалы қағаздар нарығы. Ал қаржылық инвестициямен осы бағалы қағаздар нарығы тікелей байланысты. Бүгінгі күні елімізде көптеген акционерлік қоғамдар, сақтандыру компаниялары, инвестициялық және мемлекеттік емес зейнетақы қоры, сонымен қатар басқы кәсіпорындар мен ұйымдар тіркелген. Осы жоғарыда аталған кәсіпорындар мен ұйымдардың барлығыда еліміздегі бағалы қағаздар нарығының потенцианалды қатысушылар қатарына жатқызылады. Олардың кейбіреулері эмитент, яғни айналымға бағалы қағаздар шығарушылар болып табыласа, ал екіншілері инвестор ретінде қызымет атқарады. Кәсәпорындар мен ұйымдар жаңа технология еңгізу, өндірісті жаңғырту (модернизациялау), қайта құру (реконструкциялау) әрқашан ірі капитал салым керек етеді. Ал мұндай жұмыс атқару үшін өндірушілерде әр уақытта капитал бола бермейді. Сондықтан да кәсіпорындар мен ұйымдар қарыз капиталы нарығына несиелер мен заимдарының қаражаттарын, айналымға акциялары мен облигацияларын шығарса, онда еліміцде бағалы қағаздар нарығы пайда болады.

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 19 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе

1 Валюталық және бағалы қағаздар операциялары жөнінде түсінік.

2 Валюталық операциялар жөніндегі лицензиялар.

Негізгі бөлім

1 Валюталық , бағалы қағаздар операцияларының экономиялық негіздері

2 Валюталық операцияларды реттеу

3 Валюталық операциялар түрлері мен есебі

4 Валюталық – айырбастау, операцияның есебі

5 Валюталық шоттарды ашу тәртібі

6 Бағалы қағаздар эмиссиясы

Қорытынды

Халықаралық банктік есептің формалары

Валюталық операциялар түсінігініңмазмұны мен мәнін ашу мақсатында
тақырыптың негізгі терминдеріне анықтама берген жөн.Валюталық операцияларға
төмендегілер жатады:
1) Меншік құқығы мен басқа да құқықтарының валюталық құндылықтарға ауысу
операциялары, сонымен қатар төлем құжаттары мен төлем құралы ретінде
шетел валютасын қолдануға байланысты операциялар.
2) Қазақстан Республикасының валюталық құндылықтарды енгізу және шығару
операциялары.
3) Халықаралық ақша аударымдарын жүзеге асыру.
Бірақ бұл операциялармен ғана валюталық операциялартізімі шектелмейді.
Валюталық бақылау жөніндегізаңға сәйкес валюталық операциялар түсінігі
валюталық құндылықтармен және ҚР-ның валютасында орындалатын
операцияларды қамтиды.
Шетел валютасындаорындалатын операциялар заңға сәйкес жүзеге
асырылады. Банктер әртүрлі мемлекеттердің шаруашылық субьектілері
арасында ақшалай есеп-айырысуды қамтамасыз етумен, валюта айырбастаумен,
халықаралық валюталық несие берумен, шетел валютасындағы бағалы
қағаздарды сату және сатып алу операцияларын
жүзеге асыра алады.

Бағалы қағаздардың түрін Қазақстан Республикасының Ұлттық банк мемлекетімен
эмитенттелінетін бағалы қағаз болып табылады. Үкімет өз атынан бағағалы
қағаздардың бұл түрін шығара отырып, Республикалық бюджеттің тапшылығын
қарастыру мен инфляцияны болдырмау жағын қарастырады. Осыған сәйкес Ұлттық
банк мекемесі айналымдағы ақша қаражаттарының қозғалысын реттеуді көздейді.

Қаржылық нарығының айрықша бөлігі, ол – бағалы қағаздар нарығы. Ал қаржылық
инвестициямен осы бағалы қағаздар нарығы тікелей байланысты. Бүгінгі күні
елімізде көптеген акционерлік қоғамдар, сақтандыру компаниялары,
инвестициялық және мемлекеттік емес зейнетақы қоры, сонымен қатар басқы
кәсіпорындар мен ұйымдар тіркелген. Осы жоғарыда аталған кәсіпорындар мен
ұйымдардың барлығыда еліміздегі бағалы қағаздар нарығының потенцианалды
қатысушылар қатарына жатқызылады. Олардың кейбіреулері эмитент, яғни
айналымға бағалы қағаздар шығарушылар болып табыласа, ал екіншілері
инвестор ретінде қызымет атқарады. Кәсәпорындар мен ұйымдар жаңа технология
еңгізу, өндірісті жаңғырту (модернизациялау), қайта құру (реконструкциялау)
әрқашан ірі капитал салым керек етеді. Ал мұндай жұмыс атқару үшін
өндірушілерде әр уақытта капитал бола бермейді. Сондықтан да кәсіпорындар
мен ұйымдар қарыз капиталы нарығына несиелер мен заимдарының қаражаттарын,
айналымға акциялары мен облигацияларын шығарса, онда еліміцде бағалы
қағаздар нарығы пайда болады.

Қаржылық активтердің қайта нарығындағы бағалы қағаздар операциялары әр
түрлілігімен көзге түседі. Бұл процестің өзіндік көптеген ерекшеліктері мен
қыр-сыры бар.

Акция ме облигациялардың инвестициялық қасиеттерін және олардың шығарған
эмитенттердің рейтергтік бағалауын тәуелсіз рейтенгтік компаниялар
анықтайды. Анықтамалық мәліметтер негізінде олар барлық бағалы қағаздардың
потеционалды сатып алушы үшін сенімділік дәрежесіне байланысты топтайды.
Бағалы қағаздарды таңдауда басшылыққа алатын негізгі құралы рейтенгтік
бағалау болып табылады. Қаржылық активтер үш топқа жіктеледі: жоғары сапалы
бағалы қағаздар, орташа бағалы қағаздар, жоғары табысты бағалы қағаздар.

Бұл курстық жұмыста бағалы қағаздардың операцияларын ең басты есептерін
қарастырамыз олар: акционерлік қоғамның меншікті акцияларының қозғалысы
бойынша операцияларының есебі, дивиденттер есебі, қор нарығының
акцияларымен операцияларының есебі, борыш міндеттемелері бойынша
операцияларының есебі, бағалы қағаздардың бағасыздану бойынша операциялар.

Бағалы қағаздардың түсініктемесі

Іс жүзінде акция, облигация және басқада бағалы қағаздарын шығару арқылы
капиталды таратуды көздейтін заңды тұлғалар эмитент деп аталады және
сонымен қатар олар бағалы қағаздарды иемденушілердің (сатып алушылардың)
алдында белгілі бір жағдайда борышты (міндетті) болып табылады.

Эмитенттің кім болғанына байланысты бағалы қағаздар төмендегідей үш түрге
бөлінеді:

мемлекеттік;

муниципалды;

корпоративтік.

Мемлекеттік бағалы қағаздар – бағалы қағаздардың бұл түрі Қазақсатан
Республикасының заң актілеріне мемлекеттік сыртқы және ішкі қарыздарын
қайтару мақсатында шығарылған. Сонымен қатар бағалы қағаздардың бұл түрі
Қазақстан Республикасының Ұлттық банк мемлекетімен эмитенттелінетін бағалы
қағаз болып табылады. Үкімет өз атынан бағағалы қағаздардың бұл түрін
шығара отырып, Республикалық бюджеттің тапшылығын қарастыру мен инфляцияны
болдырмау жағын қарастырады. Осыған сәйкес Ұлттық банк мекемесі айналымдағы
ақша қаражаттарының қозғалысын реттеуді көздейді. Мемлекеттік бағалы
қағаздардың мынадай түрлері бар:

Ұлттық жинақ облигациялары;

Мемлекеттік қысқа мерзімді қазынашылық міндеттеме (МЕККАМ)

Мемлекеттік орта мерзімді қазынашылық міндеттеме (МЕОКАМ)

Муниципалдық бағалы қағаздар – бұл бағалы қағаздардың мұндай түрі
жергілікті бюджеттен эмиссиланатын жергілікті атқарушы органдар шешімімен
шығарылады. Бағалы қағаздардың бұл түрін шығарудағы басты мақсат – құрылыс,
яғни ауыруханалар салу үшін, бала бақшалар мен мектептер, тұрғын үйлер,
жолдардың жағдайын жақсарту және тағы басқадай аймақтың әлеуметтік
мәселелерін шешу болып табылады.

Корпоративтік бағалы қағаздар – кәсіпорындар мен ұйымдардыдың заң күшіне
сүйене отырып, өзінің жарғылық капиталын қалыптастыруға немесе шаруашылық
қызыметін жүзеге асыру үшін шығарылатын бағалы қағаздарын корпоративтік
бағалы қағаздар деп атайды. Бағалы қағаздардың бұл түрін көп жағдайларда
акционерлік қоғамдар шығарып және олар эмитент болып табылады.

Бағалы қағаздарды жалпы мынадай екі топқа бөлуге болады:

а) ақшалай бағалы қағаздар;

б) капиталды бағалы қағаздар.

Ақшалай бағалы қағаздар – ақшаны қарызға алғандығын білдіреді. Бағалы
қағаздардың бұл түріне вексельдерді, депозиттік және жинақ сертификаттарын
жатқызуға болады. Жалпы ақшалай бағалы қағаздардан табыс бір рет қана
алынады. Іс жүзінде ақшалай бағалы қағаздар қысқа мерзімді болып келеді,
яғни бір жылға дейінгі уақыт аралығында қолданылады.

Капиталды бағалы қағаздар – кәсіпорындар мен ұйымдардың қорын (капиталын)
құру немесе оны ұлғайтуға байланысты шығарылады. Акция мен облигация осы
аталған бағалы қағаздардың түріне жатқызылады.

Өздерінен алынатын табысқы байланысты бағалы қағаздар мынадай екі топқа
бөлінеді:

қарыздық бағалы қағаздар;

инвестициялық бағалы қағаздар.

Қарыздық бағалы қағаздар – бағалы қағаздың бұл түрі бойынша эмитент
көрсетілген уақыт барысында белгіленген пайыз көлемінде (процентімен)
тиісті қарыздарын өтуге (төлеуге) міндетті. Қарыздық бағалы қағаздарға
облигацияның барлық түрлері, вексельдер, тағы басқа бағалы қағаздар
жатқызылады.

Инвестициялық бағалы қағаздар – бағалы қағаздың бұл түрі иемденуші активтің
бір бөлігін иемденуге құқық береді. Бағалы қағаздардың бұл түріне акцияны
жатқызуға болады.

Бағалы қағаздар шығарылу мақсатына байланысты мынадай екі түрге бөлінеді:

қорлы бағалы қағаздар;

саудалық бағалы қазаздар.

Қорлы бағалы қағаздар – мұндай бағалы қағаздар қор биржаларында айналысқан
түсіеді және көп мөлшерде эммиссияланады. Бағалы қағаздардың бұл түріне
акциялар және обли. гациялар жатқызылады.

Саудалық бағалы қазаздар – бағалы қағаздың бұл түрі белгілі бір
коммерциялық бағытпен сауда операциялары кезінде есеп айырысуға арналған.

Нарықтағы айналымдағы ерекшеліктеріне байланысты бағалы қағаздар мынадай
болып екіге бөлінеді:

нарықтық бағалы қағаздар;

нарықтық емес бағалы қағаздар.

Нарықтық бағалы қағаздар – мұндай бағалы қағаздар айналыста еркін сатылып
немесе сатып отырылды.

Нарықтық емес бағалы қағаздар – бұл аталған бағалы қағаздар қолдан–қолға
еркін жүре бермейді, яғни олар екінші айналымға түсепейді.

Атқаратын қызметіне және рөліне байланысты бағалы қағаздар мынадай үш топқа
бөлінеді:

негізгі (акция, облигация);

көмекші (чектер, вексельдер, депозиттік сертификаттар;

туынды (варранттар, опциондар, фьючерстер, бондар тағы да басқалар)

Акция дегеніміз кәсіпорындар мен ұйымдардың қандайда бір акционерлік
қоғамды дамыту үшін қаржы салғандығын куәландыратын және иесіне акционерлік
қоғамның пайдасының бір бөлігін дивидент түрінде (табыс ретінде) алуға
құқылы беретін бағалы қағаз болып табылады. Акциялар айналым мерзімі
белгіленбей-ақ шығарыла береді. Кәсіпорындар мен ұйымдарды басқаруға қатысу
құқығына сәйкес акциялар мынадай түрлерге бөлінеді:

жәй акциялар;

артықшылығы бар акциялар.

Жәй акциялар акционерлік қоғамды басқаруға құқық береді. Бір жәй акция
ұйымның акционерлер жиналысында осы кәсіпорынға қатысты мәселелерді шешу
барысында бір дауысқа ие бола алады. Жәй акциялар үшін дивидент төлеу
акционерлік қоғамның таза пайдасынан (толықтырғанан) кейін және артықшылығы
бар акциялар бойынша дивиденттер төленгеннен кейін жүргізіледі.

Артықшылығы ьар акциялар – басқаруға қатысу құқығын бермей, әйтсе де олар
иесіне тұрақты белгіленген мөлшерде дивиденттер алу құқығын береді, яғни
оларға белгілі бір мөлшерде табыс әкеліп тұрады. Сонымен қатар артықшылығы
бар акциялар ұйымның таза табысын акционерлер арасында бөлу кезінде немесе
қоғамның жойылуы кезінде жәй акциялар мен салыстырғанда артықшылықққа ие
болады.

Облигация дегеніміз оның иесінің ақша салғандығын куәландыратын және оған
көрсетілген мерзім ішінде осы бағалы қағаздың атауы (номиналды) құнына
белгіленген пайызды (процентті) төлей отырып, өтеу міндеттемесін
мақұлдайтын бағалы қағаз болып табылады. Облигациялар сияқты кісіпорын үшін
инвестицияның маңызды көзі болып табылады.

Қаржылық салымдардыц түрлері

Қаржылык салымдар - бұл кәсіпорынның бағалы қағаздарды сатып алу, еншілес
және басқа кәсіпорындарға қаржылар салу, сондай-ақ вексель және басқа да
борыштық міндеттемелер негізінде басқа кәсіпорындар мен ұйымдарға ұзақ
мерзімді қарыз беруге арналған қаржылық салымдары.

Есепте каржылық салымдар қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді бо-лып бөлінеді.

Бір жылдан кем мерзімде сақталатын (ұсталатын) акциялар, облигациялар мен
басқа бағалы қағаздарға қаржылық салымдар, сонымен қатар бір жылдан кем
мерзімге берілген қарыздар қысқа мерзімді болып са-налады.

Бір жылдан артық мерзімге табыстар алу үшін оларды сақтау (ұстау) ниетпен
бағалы қағаздарды сатып алуға кеткен шығындар, еншілес кәспорындардың
жарғылық немесе пайлық қорларына салымдар, бір жылдан артық мерзімге
қарызға берілген қаржылар ұзақ мерзімді қаржылық салымдар болып саналады.

Қаржылық салымдар құрамында ақша кұжаттары болып саналатын бағалы қағаздар,
акциялар, облигациялар, жинақ сертификаттары, вексельдер және т.б. елеулі
орын алады.

Акциялар кәсіпорынның даму мақсаттарына оның иесіне қаржы салғандығын
куәландырады және оған дивиденд түрінде пайданың бір бөлігін алуға құқық
береді.

Акц иялар жай және артықшылығы бар (пұрсатты) болады.

Облигациялар да олардың иесіне қаржы салғандығын куәландырады, бірақ оған
белгілеп қойылған сыйақы алуға құқық береді. Егер кәсіпорынның қаржылық
мүмкіндіктері акциялар бойынша дивидендтер және облигациялар бойынша
сыйакыларды бір мезгілде төлеуге мүмкіндік бере алмаса, табыс алуға
облигация иелерінің ерекше құқығы бар. Табыстың жетіспеушілік жағдайында
облигациялар бойынша сыйақылар резервтік қордың есебінен төленеді, ал
акциялар (пұрсатты) бойынша - сол мақсат үшін құрылған арнайы қорлар
есебінен төленеді.

Жинақ сертификаттары - бұл банктердің салымшыларға белгілі мерзімге ақша
каражаттары (депонирлеу) салынғаны туралы берілетін куәліктері. Бұл мерзім
біткеннен кейін ақша салушы өзінің салымын (депозитін) және ол бойынша
сыйақысын қоса алады. Әдеттегі жинақ щоттарынан мұның айырмашылығы клиентке
кітапша емес банктің қарыз қолхатьның ролін атқаратын сертификат (куәлік)
беріледі. Мұндай салымнан қаржыны белгілеп қойылған мерзімге жетпей алуға
болады, бірақ бұл жағдайда айыппұл (белгілі процент) төленеді.

Бұрын бағалы қағаздар тек қана көрнекті қағаз үлгіде болған және арнайы
қағаз бланкілерінде баспа түрінде басылған.

Соңғы уақытга бағалы қағаздардың айналымы айтарлықтай көбеюіне байланысты
олардың көбісі есеп кітабында жазу түріңде, сондай-ақ ақпараттың әр түрлі
сақтаушыларында (оның ішінде дискеталарда) жасала бастады, яғни табиғи
көрнекті емес (қағазсыз) үлгіге көшті. Сондықтан, бағалы қағаздар нарығында
бағалы қағаздармен қатар олардың орнын алмастырушылар да шығарылады,
айналымда болады, жойылады. Бағалы кағаздың иесіне мұндай жағдайда меншік
құқығын куәландыратын құжат - бағалы қағаздың сертификаты беріледі.

Бағалы қағаздардың бағасыздану бойынша операциялар

Бағалы қағаздар каржылардың ең тәуекелділігі жоғары салымдарының бірі болып
табылады. ҚР-дағы бухгалтерлік есеп пен есеп беру туралы Ережел ердегі
өзгертулері мен қосымшаларына сәйкес бағасы белгіленген бағалы қағаздар
баланста ең төменгі құн қағидасы бойынша бейнеленуі тиіс. Бұл егер жылдың
соңында балансты құрастыру кезінде бағасы белгіленген бағалы қағаздардың
құны баланстық құннан төмен бояса, онда жаңа нарықтық құн бойынша олардың
қайта бағалануы тиіс екеңдігін білдіреді. Бағасы белгіленген бағалы қағаз
желтоқсан айыньщ соңғы күніндегі баға сатып алушы мен сатушының сол күндегі
бағасының арасындағы орташа көрсеткіші ретінде анықталады.

Валюталық лицензиялар.
Валюталық операцияларды жүргізу үшін әрбір банк Ұлттық банктен бұл
операцияларды жүргізуге рұқсат құжат ретінде лицензиялар алып отырады.
Лицензия алу өтінішін бір жылдан кем емес мерзім бойы жұмыс атқарған,
яғни толық қаржылық жылды аяқтап, ресми жылдық ақпарды дайындаған
Коммерциялық банктер бере алады. Шетел валютасындағы банктік
операцияларды жүргізуге берілетін лицензия Ұлттық банкпен шексіз мерзімге
беріледі және атты болып табылады, яғни үшінші тұлғаға берілмейді. Банк
тек лицензияда көрсетілген валюталық операцияларды жүзеге асыруға құқық
беретін міндеттеменің болуы ғана валюталық операцияларды жүргізуге құқығы
бар және осыған сәйкес:
- заңды және жеке тұлғалардың төлеміне және шарттарына шетел
валютасындағы қаржыларды қабылдау және орналастыру:
- банктерге және кәсіпорынға шетел валютасында несие және зайымдарды
беру және сырттан тарту:
- заңды және жеке тұлғалардан қаржылық құжаттардың шетел валютасында
сату мен сатылуын өндіру:
- валютаның сату мен сатып алуын жүзеге асыру:
- шетел мемлекеттерінің бір – бірімен корреспонденттік қатынастарды
ұйымдастыру:
- клиенттің шетел валютасында кассалық қызмет көрсетуді жүзеге асыру:
- саудалық және саудалық емес операциялардың төлемін шетел валютасында
жүзеге асыру:
- халықаралық банктік практикаға сәйкес басқа да операцияларды жүргізу.

Лицензия алу үшін ттөмендегідей құжаттар ұсынылады:
1. Бекітілген банк жарғысының көшірмесі.
2. Шетел валютасында орындалатын операцияларды орындауға банктің толық
дайындығы мен экономикалық тиімділігін негіздеу
3. Шетел валютасымен орындалатын операциялармен айналысатын банк
бөлімшелерінің сипаттамасы мен берілетін банктің ұйымдастырылу
құрылымы.
4. Банктің валюталық операцияларды жүргізуіне жауап беретін басшылары
жөнінде анықтамалар.
5. Корреспондентті келісімге келісетіндігі жөнінде өкіметті банктен
алынатын хат көшірмесі.
6. Банк балансы мен соңғы күнгі теңгедегі операциялардың нормативтері
сәйкес орындалғаны жөніндегі анықтама.
7. Банк ішіндегі бақылауды ұйымдастыру жөніндегі анықтама.
8. Соңғы күнгі пайда мен шығындар жөніндегі ақпар.
9. Қаржылық жылдың соңына жазылған жылдық ақпар.
10. Аудиторлық қорытынды.
11. Басты лицензия алатын банктерге – корреспонденттік келісімдер жөнінде
анықтама.

Валюталық лицензиялар алу үшін Ұлттық банктерге төмендегідей
квалификациялық және техникалық талаптар қояды:
1. Клиенттерге ағымдағы валюталық шоттарды ашу және жүргізу теңгеде
жүргізілетін шоттардан айырмашылығы шамалы. Олардың бір ерекшелігі
өз клиенттерінің операцияларына валюталық бақылау жасайтын агентінің
қызметін орындау міндеттемесі болып табылады.
2. Саудалы емес операцияларды шетел валютасында жүргізуге Ұлттық банк
талаптар қояды:
- ҚР территориясында заңды және нормативті актілердің реттелу тәртібін
білу қажет.
- Инстукцияларды білу.
- Нақты шетел валютасымен операцияларды орындайтын жұмысшылардың болуы.
- Шетел валютасындағы корреспонденттік топтың болуы тиіс.
- Оргтехника мен жаңа технологиямен жабдықталған болуы тиіс.
- Лицензия алу үшін қажетті шарттардың бірі шетел банктерімен
корреспонденттік қатынас орнату.
- Тауарлар мен қызметтерді экспорттау мен байланысты халықаралық есеп –
айырысулар бойынша операцияларды жүргізу үшін лицензия алу керек.
- Ішкі валюталық нарықта шетел валютасын сату және сатып алу
операцияларын жүргізуге лицензия алу қажет, оған мынадай талаптар
қойылады:

а ) валюталық заңдарды білу керек.
б ) валюталық нарықтардың конъюктурасын білу керек.
в ) пайда болған қауіптерді бағалай алуы керек және
т. б.
- Ең аса бір күрделі шетел валютасымен орындалатын операциялардың бірі
– шетел валютасындағы несиелеу операциялары. Бұл жағдайда банктердің
валюталық қаржыларды орналастыру жұмысы ішкі немесе халықаралық нарықта
жүзеге асырылады.
- Арнайы лицензияны қажет ететін тағы бір халықаралық банк операциясы
халықаралық капитал нарықтарындағы депозиттік және конверсиондық
операциялар.

Ұлттық банктің беретін лицензиялар түрі төмендегідей:
1. Реттік – шетел валютасында қандай да бір операцияны жүргіуге құқық
береді.
2. Ішкі лицензия – біздің банк мекемелеріне шектеу қоймай-ақ шетел
валютасындағы операцияларды орындауға құқық береді.
3. Кеңейтілген лицензия – банкке шектеулі шетел банктерімен
корреспонденттік қатынас орнатуға мүмкіндік береді.
4. Басты лицензия – банкке шетел банктерімен корреспонденттік қатынас
орнатып, шетел валютасында барлық операцияларды атқаруға мүмкіндік
береді.
Бағалы қағаздар нарығын кұру және дамыту шаруашылықты бір орталықтан
қаржыландырудың тиімсіз жүйесін және сала-аралық қайта бөлуді өзгертуге,
нарықтық құрылымдардың инвестицияға деген сұраныстарын қанағаттандыруға
және бұл нарыққа салааралық капиталдың қайта құйылуын реттеуші болуға, ірі
кәсіпорындар мен банктер жұмысынын барометрі болуға мүмкіндік береді.
Бағалы қағаздар нарығының дамуы экономканы котеруге мынандай шараларды іске
асырғанда ғана ықпал етеді.
Тауар нарығын қалыптастыру, монополиясыздандыру, шағын кәсіп-орынды
қолдау, ақша айналысын нығайту.
Тауарлар мен қор құндылықтарының биржалық саудасы таяу арадағы ресурстарды
қорландыру жүйесінен және бір орталықтан капитал жұмсалымдарын үлестіруден
тауарлар және қаржы тасқындарының нарықтық реттеу әдісіне өтуге мүмкіндік
жасайды. Акцияларды шығару мемлекеттік құрылымдары мемлекет иелегінен
алудың ең басты құралдарыный біріне және өнеркәсіпті жандандыру мен қайта
құруда жеке және заңды тұлғалардың ақшалай табыстарын жұмылдырдың тиімді
құралдарына айналуда. Сондықтан да бағалы қағаздар нарығына
қатынасушылардың барлығының алдында бағалы кағаздармен жасалатын
операциялардың теориясы техникасын игеру; биржалық істі регламенттеуді
үйрену; мемлекеттік кәсіпорындарды акционерлеу және жекешелен -руге
байланысты іс-тәжірибелерді игеру міндеттері тұрады. Бағалы қағаздар
нарығынын міндеті - бағалы қағаздарды сатушылар мен сатып алушылардың
көңілінен шығатын бағада инвестицияға толық қаражат жұмсауды қамтамасыз ету
болып табылады.
Бұл міндеттерді шешу бағалы қағаздар нарығында қызмет етуші делдалдардың
- брокерлер мен инвестициялык дилерлердің катынасуынсыз мүмкін емес. Тек
қана солар бағалы қағаздар нарығын қандай жағдайда да, кашан, қандай
шартпен және қандай бағалды қағаздар шығару қажет кендігін біледі. Бұл
жерде брокер бағалы қағаздарды сатушыларды сатып алушалармен кездестіріп,
ол үшін комиссиондық ақы алса, ал инвестициялық дилер өз есебінен және өз
атынан бағалы қағаздарды сатып ала отырып, кейіннен қайта сатады. Қайта
сатудан түскен түсім оның пайдасын құрайды. Өз жұмысында брокерлік және
Дилерлік операцияларды жүзеге асырушы ірі инвестициялық компаниялар ішкі
бағалы қағаздар нарығының басты тұлғалары болып саналады.
Қазақстан Республикасының заңында көрсетілетін бағалы қағаздар нарығының
негізгі идеологиясы келесідей қағидалардан тұрады:
-әрбір потенциялды инвестор үшін бағалы қағаздарды эмиссиялаудың барлық
түрлері бойынша толық және тура ақпараттардың болуы;
-бағалы қағаздар нарығының ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.