Қызғылт-сары төңкерiс

Қызғылт-сары төңкерiс – тәуелсiз Украина Республикасындағы жаппай азаматтық бағынбау әрекетi нәтижесiнде мемлекеттiк билiктiң ауысуын жүзеге асырған төңкерiс. Бұндай жалпы қарсы шығу митингiсiнiң туу себебi Украинаның Орталық сайлау комиссиясының 2004 ж. 21 қарашадағы Президенттiк сайлау қорытындыларын жалған өзгерткенi туралы ақпарат болды.
Сайлау нәтижесiнде өзiн бiрте-бiрте көрсете бастаған оппозиция негiзiнен мемлекеттiң батыс және солтүстiк аудандарында қозғалысқа шыға бастады. Олар оппозиция атынан президенттiкке үмiткер болған Виктор Андреевич Ющенконы қолдады. Ал елдiң сол уақыттағы үкiметтiк билiк өкiлi болған президент Виктор Янукович Украинаның шығысы мен оңтүстiгiнен қолдау тапқан болатын. Батыс елдер позициясына келетiн болсақ, олар негiзiнен оппозиция жағында болатын. Европа мемлекеттерiнiң кейбiр қоғам қайраткерлерi қарсыласушы топтардың арасындағы делдалдық қызмет атқарған болатын. Оларға керiсiнше, Ресей Федерациясы билiк етушi үкiметтi жақтаған едi.
Революцияның басталуына түрткi болған 2004 ж. 21 қарашадағы елдегi президенттiк сайлаудың екiншi туры болатын. Бұл турда негiзiнен екi үмiткер – премьер-министр Виктор Янукович пен оппозиция өкiлi Виктор Ющенко арасындағы күрес өрши түстi. 22 қарашада көпшiлiкке жария етiлген сайлау қорытындылары өте күмәндi болды: экзит-полл (тәуелсiз жүргiзiлген дауыс беру актiсi) нәтижелерiне сай В. Ющенко өзiнiң қарсыласын 11%-ке озса, сайлаудың ресми нәтижелерi бойынша В. Янукович Ющенконы 3%-ке асқан екен.
Осыдан кейiн В. Ющенко жақтастары мен шетел бақылаушылары сайлаудың көптеген заңбұзушылық әрекеттермен өткенiн атып, сайлау нәтижелерiнiң әр түрлi болуын үкiмет үшiн жасалған арнайы махинациялар деп бағалайды. Оппозиционерлер қарсы шығу демонстрацияларына алдын-ала дайындалған болатын. Сайлау нәтижелерiнiң жариялануына бiр тәулiк қалған кезден бастап-ақ Украинаның басты алаңы - Тәуелсiздiк Майданында (Майдан Незалежности) демонстрациялық трибуналар мен шатырлар құрыла бастады. Орталық сайлау комиссиясының сайлау қорытындыларын баршаға жариялауына бiрнеше сағат қалғанда оппозиция сайлаудың В. Янукович үшiн фальсификацияланғаны туралы мәлiмдемелердi жариялай бастайды. 23 қарашада батыс Украина қалаларында және Киевте оппозицияны қолдау мақсатында сан алуан митингiлер өте бастады. Халық наразылығының басты көрiнiсi Киевтегi Тәуелсiздiк Майданында болды, онда кей деректер бойынша 300 мыңға жуық адам жиналған болатын. Митингтер мен пикеттер сонымен бiрге Президент Администрациясы, Украина парламентi – Жоғарғы Рада, тiптi Министрлер Кабинетi ғимараттары алдында да өткен болатын.

1. www.gazetasng.ru

2. www.kievnews.ur