Ноосфера концепциясы



В.И.Вернадский табиғаттағы зат айналымдарының тұрақты даму процесіндегі адамның рөліне ерекше мән берді. Оның дәлелдеуінше адам баласы теңдесі жоқ биосферадағы ең қуатты геологиялық күш ретінде бағалады. Яғни, болашақтағы биосфераның тағдыры адамзаттың ақыл-ойының сапасында немесе деңгейінде екенін болжай келе өзінің өте маңызды теорияларының бірін тұжырымдады. Ол – биосфераның жаңа тұрғыдағы ұғымы мен сипаты – ноосфера туралы болжамдар жасады. Ноосфера – сана, ақыл-ой қабаты. Ал «ноосфера» деген терминді ең алғаш 1927 ж. ғылымға енгізген фрранцуз математигі, философ, палеонтолог және антрополог Эдуард Леруа болды.
Ноосфера ақыл-ой сферасы екеніні одан әрі зерттеулер жүргізген В.И.Вернадский, Э.Леруа, Теьяр Шарден сынды ғалымдар: «Адамның ақыл-ойы, мемлекеттер саясаты, ғылым жетістігі, т.б. адамзаттың биік адами деңгейі табиғат пен қоғамның гормониялық дамуын жүзеге асыратын ноосфера» - деген қорытындыға келген. Ноосфера ұғымымен француз ғалымдары адамның санасы пайда болған кездегі табиғаттың эволюциялық сатысын атады. Теьяр Шарден өзінің 1959 жылы жарық көрген «Адам

Ноосфера концепциясы
В.И.Вернадский табиғаттағы зат айналымдарының тұрақты даму
процесіндегі адамның рөліне ерекше мән берді. Оның дәлелдеуінше адам баласы
теңдесі жоқ биосферадағы ең қуатты геологиялық күш ретінде бағалады. Яғни,
болашақтағы биосфераның тағдыры адамзаттың ақыл-ойының сапасында немесе
деңгейінде екенін болжай келе өзінің өте маңызды теорияларының бірін
тұжырымдады. Ол – биосфераның жаңа тұрғыдағы ұғымы мен сипаты – ноосфера
туралы болжамдар жасады. Ноосфера – сана, ақыл-ой қабаты. Ал ноосфера
деген терминді ең алғаш 1927 ж. ғылымға енгізген фрранцуз математигі,
философ, палеонтолог және антрополог Эдуард Леруа болды.
Ноосфера ақыл-ой сферасы екеніні одан әрі зерттеулер жүргізген
В.И.Вернадский, Э.Леруа, Теьяр Шарден сынды ғалымдар: Адамның ақыл-ойы,
мемлекеттер саясаты, ғылым жетістігі, т.б. адамзаттың биік адами деңгейі
табиғат пен қоғамның гормониялық дамуын жүзеге асыратын ноосфера - деген
қорытындыға келген. Ноосфера ұғымымен француз ғалымдары адамның санасы
пайда болған кездегі табиғаттың эволюциялық сатысын атады. Теьяр Шарден
өзінің 1959 жылы жарық көрген Адам феномені деген еңбегінде ноосфераны
жаңа қабат, ойлайтын қабат деп анықтады.
Академик Вернадский өзінің 1944 жылы жазған еңбегінде: . . Болашақ
планетаның ұсқыны мен тыныс тіршілігі адам баласының ақыл-ойы мен
парасатына байланысты дамиды және тәуелді болады. Ең бастысы адамзаттың
санасыз ақыл-ойының нәтижесіне байланысты биосфера тағдыры шешіледі, -
деген болжамын айтқан болатын.
Ноосфера ақыл-ой сферасы екеніні одан әрі зерттеулер жүргізген
В.И.Вернадский, Э.Леруа, Т.Шарден сынды ғалымдар: Адамның ақыл-ой,
мемлекеттер саясаты, ғылым жетістігі, т.б. адамзаттың биік адами деңгейі
табиғат пен қоғамнң гормониялдық дамуын жүзеге асыратын ноосфера - деген
қорытындыға келген. Небәрі соңғы 70-100 жыл ішінде адам баласының іс-
әрекеті мен ықпалы табиғаттың геологиялық жлдар бойы қалыптасқан ұсқынын
мүлдем өзгертті. Жер шарында тіршілік жоқ жерлер, тіршіліксіз құмдар,
шөлдер, тақырлар пайда болды. Ауа райы өзгеріп, табиғат байлықтары
сарқыла бастады. Адам баласы табиғат байлықтарына пайда көзі ретінде қарап
барынша ластап, айналымға келмейтін бөгде заттар мен қоқыстарды шығара
бастады. Нәтижесінде, адам баласы өзіне-өзі көпе-көрнеу ор қаза бастады.
Яғни, жаппай қырып-жоятын атом қарулары, улы химиялық препараттар,
канцерогеньді, т.б. тіршілікке зиянды заттар табиғаттың тепе-теңдік
заңдылықтарын бұзып, планетаның өзіне қауіп төндіре бастады. Мәселен, XX
ғасырдың аяғындағы көмір қышқылы газының атмосферадағы көлемі қалыптасқан
тепе-теңдіктен (оттегімен салыстырғанда) 0,03 % -тен, 0,034%-ке көбейіп
отыр. Яғни, бұрынғы қалпынша 25% -ке өскен. Ғалымдардың есептеуі бойынша
бұл көрсеткіш XXI ғасыр басында 25-35 % -ке көбейіп жалпы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Заманауи биосфера. Тірі зат концепциясы
Биосферадағы заттар айналысы
Адам жане биосфера жайлы
Орыс космизмiнiң пайда болуы
В.И.Вернадскийдің ноосфера жайлы ілімі және оның бүгінгі таңдағы рөлі
Экологиялық білім берудегі этикалық және эстетикалық проблемалар жайлы мәлімет
Табиғат пен қоғамның өзара әрекеттесу тарихы: биогендік, аграрлық, өнеркәсіптік, ақпараттық
Табиғат ұғымы. Қоғам табиғаттың бір бөлігі
Атмосфераны қорғау
В. И. Вернадский
Пәндер