Жалдап адам өлтірудің түсінігі

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 76 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

КІРІСПЕ . . . 3

1. ЖАЛДАП АДАМ ӨЛТІРУДІҢ ТҮСІНІГІ

1. 1 Жалдап адам өлтірудің криминалистикалық сипаттамасы . . . 6

1. 2 Жалдау арқылы адам өлтіруді тергеуде қалыптасатын типтік ситуациялар мен жорамал . . . 25

1. 3 Тергеушінің ішкі істер органдарының басқа қызметтерімен байланысы . . . 29

П. ТАПСЫРЫСПЕН АДАМ ӨЛТІРУДІ ТЕРГЕУДІҢ АЛҒАШҚЫ КЕЗЕҢІ

2. 1 Ақпараттарды жинау тактикалық операциясы . . . 34

2. 2 Қылмыскерді іздеу және анықтау . . . 45

2. 3 Сезіктіні ұстау және одан жауап алу . . . 51

Ш. ТЕРГЕУДІҢ КЕЛЕСІ КЕЗЕҢІ

3. 1 Тану үшін көрсету мен сараптама тағайындау . . . 55

3. 2 Тінту . . . 57

3. 3 Айыпталушыдан жауап алу . . . 58

3. 4 Көрсетулерді оқиға болған жерде тексеру және нақтылау . . . 61

Қорытынды . . . 65

Қолданылған әдебиеттер . . . 66

КІРІСПЕ

Тақырыптың өзектілігі. Өзінің сипаты бойынша Қазақстан республикасында әлеуметтік және экономикалық қайта құрулар деп атай келе Қазақстан Республикасының Президенті Н. Ә. Назарбаев өзінің Қазақстан халықына жолдауында, «Қазақстанды саяси тұрақты және гүлденген, ұлттық бірлігі бар, әлеуметті әділ, барлық тұрғындардың экономикалық жағдайын қамтитын, тәуелсіз болу керектігін» атап көрсетті[1] .

Құқықтық мемлекет құру негізіне қойылған Қазақстан Республикасы Конституциясының гуманизм принцинтерінен қадамдайтын болсақ, адам және оның өмірі, құқықтары және бостандығы жоғарғы құндылық болып табылады. Қоғамдық тәртіпті қорғау, қоғамның қауіпсіздігі және тұрақтылығы, адам өмірін қорғау - құқықтық мемлекеттің басты міндеті.

Адам құқығы жөніндегі жалпы декларация әрбір адамның өмір сүруге құқығы бар екендігін көрсетеді[1] . Адам өмірі заңмен қорғалады, оған қол сұғуға ешкімнің құқығы жоқ. Қазақстан Республикасы Конституциясының 15-баптың екінші бөлімінде ешкімнің өз бетінше адам өмірін қиюға қақысы жоқ, тек қана өлім жазасы ерекше ауыр қылмыс жасағаны үшін ең ауыр жаза ретінде заңмен белгіленетіндігі көрсетілген. Адамның өмірі табиғатпен берілетін ең асыл, бағалы сыйлығы. Адам өмірінің негізгі жауы қызғаныш, билікке таласу, бақталастық, пайда күнемдік және т. б.

Жеке тұлғаларға қарсы қылмыстардың ішіндегі ең ауыры, ауыр жағдайда кісі өлтіру болып табылады. Жалдаумен, қарақшылқпен немесе қорқытып алумен ұштасқан адам өлтіруді саралаған кезде өлтіру пайдакүнемдік ниетпен жасалды деп қосымша саралау белгісін қолданудың қажет емес екендігі заңда кқрсетілген. «Олар бір-ақ рет берілетін адам өміріне-тұрмысына қауіп төндіреді»[1, 240б] Ф. Энгельс: «Егерде бір адамның өміріне зорлықпен күш келтіріп, оның салдарынан жәбірленуші қаза болса, біз оны кісі өлтіру деп білеміз, егер ол алдын-ала біліп жасаса, оның біз қасақана кісі өлтіру деп санаймыз»[2, 83б]

Соңғы жылдардағы статистикалық мәліметтерге сүйенетін болсақ, 2010 жылы 1704 қасақана кісі өлтіру болса, 2011 жылы оның саны бірнеше есе өскен. Алматы қаласы бойынша 2010 жылы 68 кісі өлімі орын алған, оның ашылуы 83, 8 пайызды құраған. Оның ішінде тұрмыстық-жанұялық жағдайда жасалынатын кісі өлтірудің мөлшері азайып, пайдақорлық бағытта жасалынатын кісі өлтірудің саны өскенін байқауға болады. Оның ішінде «кісі жалдау» арқылы кісі өлтірудің санының өсуі. Дегенменде жоғарыда аталған кісі өлтірулермен салыстырғанда әрине, үлесі тым үлкен деуге де болмайды. Алайда, кісі өлтірудің бұл түрі үлкен проблема туындатып, өзекті болып отыр.

Қазақстан Ресупбликасы ІІМ-нің мәліметтеріне назар аударсақ, 2010 жылы кісі жалдау арқылы 25 қылмыс болса, 2011-жылы оның саны 33-ке жеткенін байқауға болады[2] . Дегенменде бұл көрсеткішті нақты деп атауға болмайды себебі, Қазақстанда аталған уақыттардың өзінде дәл мәліметтер жоқ. Оның себебі келесідей:

-жалдау арқылы кісі өлтіру белгілері бар қылмыстар негізінен қылмысты іздеу бөлімінің есебінен алынып, алдын ала тергеу барысында алынған мәліметтер ескерілмейді;

-жергілікті орындарда бұл қылмыстардың түрлеріне дәл есеп жүргізілмеген себебі, басшылар немесе басқа да қылмыскерлер бұл қылмыстың нақты дәрежеленуін білмейді;

-жалдау арқылы кісі өлтіру басқа да қылмыс түрлерімен араласып, жалдау арқылы кісі өлтіруді бүркемелеу әрекеттері жасалынады (бақытсыз жағдай, мәйітті жасыру, шабуыл жасау арқылы тонау және т. б. ) .

Жалдау арқылы кісі өлтіруді жаңа қылмыс түрі деп санауға болмайды себебі, ол Кеңес Одағының кезеңінде де орын алған[4, 21 б] . Әрине кейбір жағдайларда бұл қылмыстарды жанұялық-тұрмыстық жағдайда жасалынған, қылмыс құрбандарының арасында ұзақ уақыт келіспеушілік әрекеттерден туындаған. Оған, қызғаныш, кек алу, пайдайкүнемдікті жатқызуға болады. Жәбірленушінің жеке басын тиянақты зерттеу, оның жанұялық қарым-қатынастарын білу қылмыстың тез ашылуына септігін тигізеді. Мұндай жағдайда қылмысты орындаушылар жалдаушының жақын таныстары болған. Қылмыс қаруы ретінде тұрмыстық заттар (пышақтар, балталар) және аңшы қарулары қолданылған.

Ю. М. Антонян көрсеткендей « . . . кісі өлтіру зорлық түрі ретінде ерте кезеңнен «өсіп» келеді және заманның өзгеруіне байланысты кезең сайын қоғамның дамуына сәйкес өзгеріп отырған[3, 12б] . Қазіргі таңда қылмыс жасаудың себебі, тәсілі сипаты басқа, орындаушылар, жалдаушыларда өзгерді.

Жалдау арқылы кісі өлтіруді тергеу әдістемесіне А. И. Бородулин., Б. З. Байжасаров., Л. Г. Видонова., Г. А. Густов., М. Ч. Қоғамов., В. П. Колмакова., Т. А. Кулибаев., О. Н. Сафаргалиеваның., Л. А. Соя-Серко., А. С. Жиенбаевтың ғылыми зерттеулері арналды. Жалдау арқылы кісі өлтіру сұрақтарына Б. М. Нұрғалиевтің еңбектері арналды. Дегенмен де жалдау арқылы кісі өлтіру қылмыстарын тергеу әдістемесі ғылыми негізде фундаметальді, кешенді зерттеулерді қажет етеді.

Жоғарыда көрсетілгендер менің тақырыбымның өзектілігін куәландырады.

Жұмыстың мақсаты мен міндеттері жалдау арқылы кісі өлтіруді тергеудің теориялық сұрақтырының мазмұндарын ашып, қажетті деңгейде тиісті білім деңгейін бекіту. Аталған мақсат келесідей міндеттерді шешуді ұсынады:

-«Жалдау арқылы» адам өлтіруді тергеудің криминалистикалық тәртібінің мазмұнын ашу;

-«Жалдау арқылы» адам өлтірудің криминалистикалық сипатталуын беру;

-Тергеушінің ІІО-ң басқа қызметтерімен байланыс әрекетін қарастыру;

- Қалыптасатын типтік ситуациялар мен версиялар қозғау;

- «Кісі жалдап» адам өлтірудің тергеу барысындағы тактикалық операцияларды қарастыру.

Жұмыстың методологиясы және әдісі. Жұмыс барысында автор арнайы: жүйелік-құрылымдық, логикалық, статистикалық және социологиялық әдістер қолданды.

Жұмыстың теориялық негізін қылмыстық құқық, қылмыстық процесс, криминалистика, жедел іздестіру қызметі теориясы, криминология, сот психологиясы саласындағы ғылыми еңбектер құрайды.

Заң қайнар көзі ретінде Қазақстан Республикасының Конституциясы, ҚР ҚК., ҚР ҚІЖК., Жедел-іздестіру қызметі туралы заңы және басқа да нормативті актілер пайдаланылды.

Жұмыстың құрамы мен көлемі. Жұмыстың құрамы мен көлемі оның тақырыбымен және шешетін міндеттерімен анықталған. Жұмыс дипломдық жұмысын орындауға арналған арнайы әдістемелік нұсқаға сай орындалды, үш негізгі бөлімнен, қортынды мен қолданылған әдебиеттер тізімінен құралған.

1. ЖАЛДАП АДАМ ӨЛТІРУДІҢ ТҮСІНІГІ

1. 1 Жалдап адам өлтірудің криминалистикалық сипаттамасы

Қылмыстардың криминалистикалық сипаттамасы өзінде қылмыс түрлерінің және топтарының қылмысты жасау тәсілінде, механизмінде және қылмысты жасау жағдайында байқалатын, қылмыс жағдайын, оның субъектісі және басқа да маңызды белгілерді сипаттайтын жүйені ұсынады

Криминалистикалық сипаттаманың түсінігі 60-жылдың аяқ кезі 70-жылдың басында пайда болды. Қылмыстардың криминалистикалық сипаттамасының құрылымы және мазмұны, оның қылмыстарды ашуда және тергеуде алатын орны жайлы сұрақтар Р. С. Белкиннің, А. Н. Васильевтің, И. А. Возгриннің, В. А. Образцовтың., Н. А. Селивановтың., В. В. Радаевтың және басқа да криминалист ғалымдардың еңбектерінде көрініс тапты. Дегенменде қазіргі таңға дейін ғалым-криминалистердің арасында қылмыстардың криминалистикалық сипаттамасының түсінігіне бірыңғай пікір жоқ.

Мысалы, А. Н. Васильев қылмыстардың криминалистикалық сипаттамасына қылмыскердің әрекет механизмі және қылмыстық іздердің пайда болуын, қылмысты жасау тәсілі туралы, қылмыскерлерді анықтау үшін мәліметтерді қосады[5, 72б]

Н. А. Селивановтың пікірі бойынша кез-келген қылмыстардың криминалистикалық сипаттамасы қылмыстың құрамына байланысты бірқатар әртүрлі элементтерден қалыптасады. Н. А. Селиванов оларды қылмыстық қол сұғушылық объектісіне, қылмыс тәсіліне жағдайына және тәсіліне, қылмыскердің жеке басына жатымды объективті жағы деп бөледі[6, 152б]

Е. Г. Жәкішевтің пікірі бойынша криминалистикалық сипаттама тергеудегі қылмыс құрамын, қылмыс жасау механизмін, осындай істерге ұқсас типтік дәлелдемелерді және олардың орналасу орындарын, қылмыскердің типологиялық мәліметтерін, сондай-ақ бірқатар виктимологиялық аспектілерді түсіну анықтауды санайды.

Бірқатар ғалымдар, жекелегенде Л. Г. Видонов «. . криминалистикалық сипаттаманың маңызы егер де олар қылмысты ашуға ықпал етсе, белгілі қылмыс санаттарының барлық жағдайларын қамтитындығын» айтады[7, 120] . Бұл көзқарасты нақтылай келе Г. А. Мозговых қылмыстардың криминалистикалық сипаттамасын анықтай келе «қылмыстардың белгілі түрлерін нәтижелі ашу және тергеу үшін қажет, белгілі қылмыстардың түрлерін сипаттайтын, криминалистикалық маңызды белгілер мен ерекшеліктердің жиынтығы ретіндегі білімді» айтады[8, 26б]

Жоғарыда көрсетілген ғалымдардың көзқарастары мен пікірлерін талдай келе, біз қылмыстардың криминалистикалық сипаттамасының мазмұны мен құрылымын белгілі үлгіде нақтылау күрделі екендігі туралы пікірге келеміз. Біздің пікірімізше қылмыстардың криминалистикалық сипаттамасының құрылымдық элементтерінің жалпы саны қарастырылудағы қылмыс санатының ерекшеліне байланысты.

Кемелденген қоғамда кісі өлтірудің кең қанат алуы, олардың ашылуының қиындығы криминалистика ғылымынан жаңа тергеу тәсілдерімен әдістемесі іздеуді мәжбүр етеді. Соңғы жылдары кісі өлтірудің сипаты күрт өзгерді. Егерде ертеде отбасында кісі өлтірудің саны жоғары болса, қазіргі кезеңде алдыңғы жоспарға жеке бас пайда үшін немесе пәтерін иемдену мақсатымен, тапсырыспен кісі өлтіру, қаржы, коммерциялық, саяси қатынастарда кісі өлтіру, адамды ұрлау, адамдарды кепілдікке алумен байланысты кісі өлтірулер орын алып отырған. Кісі өлтіру бұрынғыдай куәлардың көзінше немесе куәларсыз жерлерде жасалынады.

Криминалистикалық сипаттамасының негізі болып қылмысты жасау тәсілі және қылмысты жасыру тәсілі табылады. Кісі өлтірудің жиі кездесетін біртектес тәсілдері атыс қаруларын, доғал заттарды, қолмен және аяқпен ұру арқылы, улау, тұншықтыру, суға батыру, биіктен немесе қозғалыстағы автотранспорттан құлату, жәбірленушіні дәрменсіз жағдайға жеткізіп, оны кісі өлтіру үшін қолдану жолдарымен өмірінен айыру болады.

Кісі өлтіру тәсілі - кісі өлтіруге дайындалу, әрекетті жасау және жасыру бойынша әдістердің және тәсілдердің, қарулар мен құралдардың, сондай-ақ олардың көмегімен іске асырылған әрекеттердің жиынтығы.

Дайындалып кісі өлтіру үшін, қылмыскердің өз құрбанын алдын-ала оқып білуі, қылмысты айқын іске асыру үшін ыңғайлы орын мен уақытты белгілеу мақсатында құрбанды бақылау сипатын қамтиды.

Кісі өлтіру тәсілі қылмыскердің жынысын, физикалық күшін, арнайы дайындығын, кәсібін, әскери және басқа да тәжірибесін, қандай да бір қаруды қолдануды игеру дәрежесін анықтауға мүмкіндік береді.

Кісі өлтіруді жасыру тәсілдеріне мәйітті немесе оның бөліктерін: жасыру, кісі өлтіру орнынан мәйітті басқа жерге ауыстыру, мәйітті танымайтындай етіп бөлшектеу, кісі өлтірушінің қылмыс қаруын киімін, аяқ-киімін, жәбірленушінің заттарын жасыру, өзін-өзі өлтіру жағдайын келтіру, бақытсыздық жағдайды, өзінің табиғи өлімімен өлгендігін көрсететін жағдайларды жасауы табылады.

Көптеген ғалымдардың пікірлері бойынша, жалдау арқылы адам өлтірудің криминалистикалық сипаттамасының құрамына мынандай бөліктерді енгізуге болады:

Алғашқы деректер

Қарастырылып отырған қылмыс түрі бойынша, алғашқы деректер, азаматтардың белгілі бір жерден адамның мәйіті табылғаны туралы хабарлауына қарай алынады. Мәйіттің денесінен оқпен атылған жараны табу, тұлғаның қандай себептен қаза болғаны туралы, сұрақ тудырмайды. Сирек жағдайларда болмаса, көбнесе зардап шеккен тұлғаның кім екені бірден анықталады, өйткені, мұндай қылмыстар сол тұлғаның тұратын жерінде немесе соған жақын жерде, жұмыс орнында жасалады немесе оның өзінде аты-жөнін анықтайтын құжаттары болады. Осы көрсетілген алғашқы деректер бойынша, тергеу қызметкерлеріне, қылмыстық іс қозғауға қиындық туғызбайды, олар бірден алғашқы тергеу әрекеттерін жүргізе бастайды. Алғашқы деректердің сипаты мен мазмұны әдеттегідей, болған жағдайдың өзіне тән жәйді анықтауға мүмкіндік береді.

Жалдау арқылы адам өлтіру ісі бойынша өзіне тән тергеулік жәйлер болып табылатыны: кім екені белгілі тұлғаның атып өлтірілген мәйітінің табылуы. Көрсетілген жәй қылмыс жасаған тұлғалардың белгісіздігімен, қылмыс жасау себептерінің белгісіздігімен және оқиға орнында қалған қылмыс іздерінің өте аздығымен сипатталады.

Қылмыс жасау тәсілі.

Тапсырыспен адам өлтіруді жүзеге асыру, адам өлтірудің басқа түрлерінен елеулі өзгешеліктері бар, ол ең алдымен оның алға қойған мақсаты мен мүмкіндіктеріне қарай айқындалады. Бұл жерде мәселенің көбі, орындаушының сипаты мен тәжірибелілігіне байланысты болады. Жалдау арқылы адамды өлтіру, оны жүзеге асыру алдында, алдын-ала тыңғылықты ойластыру мен ұзақ дайындық жүргізізіледі.

Мұндай дайындыққа мыналар кіреді:

- адамды өлтіту туралы шешім қабылдау және жалдаушының қылмыс жасауға қатысушыларды (делдалды, орындаушыны) талғап алуы;

- қылмыс жасау қаруын және көлік құралдарын талғап алу;

- болашақтағы құрбандығының күн тәртібі мен жұмыс кестесін анықтау мақсатында, оған бақылау жүргізу;

- қылмыс жасау мен оны жасыру әрекеттерінің жоспарын құру.

Кісі өлтіру туралы шешім қабылданғаннан соң, жалдаушы өзінің таныстарының арасынан немесе солардың көмегімен делдалды немесе тікелей орындаушыны іздестіре бастайды. Осы қылмысқа қатысушыларды іздестіру мен таңдау бірнеше күннен бірнеше айға дейін созылуы мүмкін. Осылай орындаушыны талғап алғаннан кейін, берілетін ақысы мен оны қалай төлеу керектігінің шарттарымен келісім жасалынады. Төленетін ақының көлемі, құрбан болатын тұлғаның жеке басына және қандай тәсіл арқылы өлтірілетіне байланысты болады және төленетін ақы бірнеше жүзден бірнеше мың доллар көлемінде болады. Төленетін ақының бір бөлігі, кейбір жағдайларда, қымбат заттармен (автомашина, құнды заттар және т. с. с. ) берілуі мүмкін. Төленетін ақы бөлініп төленуі мүмкін, бір бөлігі кісіні өлтіру алдында, ал екінші бөлігі тапсырыс орындалғаннан кейін немесе кісі өлтірілгеннен толығымен төленеді. Орындаушыға құрбан болатын тұлға туралы мәліметтер (тұратын жері, жұмысы, күн тәртібі және т. б. ) толығымен беріледі, оның фотосуреті тапсырылады. Кейбір жағдайларда, құрбандықтың бет-бейнесін шатыстырып алмау үшін, орындаушыға оны тікелей көрсетеді. Орындаушы осы қылмысқа қатысушылармен бірге (делдал, дем беруші ) кейбір жағдайларда, өлтіру үшін ыңғайлы орын мен уақытты таңдап алу мақсатында, құрбандарының соңынан тікелей бақылау жүргізеді.

Көп жағдайда қылмыс жасайтын орын мен уақытты таңдап алуға, мынандай жағдайлар ықпалын тигізеді:

- болашақ құрбанның күн тәртібін анық білу;

- қылмыс орнында ешкімнің болмауы мен шабуылдың кенеттен жасасалуы;

- атуды ешбір кедргісіз жасау мүмкіндігі;

- қылмыс орнынан жасырын және ешбір кедергісіз кету мүмкіндігі.

Қарастырылып отырған іс бойынша қылмыс орнын зерттеу, оларды мынандай топтарға бөлуге мүмкіндік береді:

1. Зардап шеккеннің тұрған жерімен немесе оның жақындарының және таныстарының тұрған жерлермен байланысты орындар (көшелер, үйлердің аулалары, үйлерге кіреберістер, көтерілетін баспалдақтардың аралары) .

2. Зардап шеккеннің қызмет істейтін жеріне байланысты орындар (қызмет істейтін ғимараттың жанындағы бөлмелер немесе қызмет істейтін бөлмесі ) .

Автомашиналар (жүріп бара жатқан кезде, тоқтаған кезде, отырып жатқан кезде ) және басқа да орындар.

Адамды өлтіру уақыты да қылмыс жасау тәсіліне өзінің ықпалын тигізеді және барлық жағдайда зардап шеккеннің күн тәртібін ескере отырып анықталады. Жалдау арқылы кісіні өлтіру таңғы мезгілде жиі жүзеге асырылады, шамалап айтқанда сағат 08-ден 11-ге дейін.

А. И. Бородулин осы қылмыс жәйінде, былай деп өте дұрыс көрсеткен: “Қылмыскерлер тәуліктің осы мезгіліне бекер басымдылық бермеген себебі, жұмыс істейтін тұлғалардың көбінің жұмыс күнінің басталу уақыты, негізінен нақты белгіленген, сол себептен олар үйлерінен белгілі бір уақытта шығады. Таңғы уақытта 08-ден 11 сағатқа дейін, ал кешке 19-дан 23 сағатқа дейін. Таңғы мезгілде адамды өлтіру, негізінен зардап шегушінің тұратын жерінің аумағында жасалады, ал күндіз тұлғаның қызмет орнында немесе оның күн тәртібіне байланысты барған басқа жерлерде өлтіріледі, шамамен сағат 12 мен 15-тер арасында. [8, 80б] .

Қарастырылып отырған қылмыс бойынша, адамды өлтіру үшін қолданылатын тәсіл де, басқа өлтіру тәсілінен тікелей ешқандай айырмашылық жоқ. Адамды өлтіруді орындаушы немесе орындаушылар, өздерінің болашақ құрбанын белгілі бір жерде, алдын-ала күтеді де оларға оның нақты бір жерде пайда болғаны туралы, байланыс құралы арқылы хабарлайды, содан кейін жоспарланған қылмыс әрекеті жүзеге асырылады.

Осы айтқандарды мына мысалдан көруге болады, оңтүстік-қазақстан обылысының кәсіпкері Юрий Кимнің өлтірілуі туралы іс бойынша, қылмыскерлер өздерінің қылмыстық әрекетін жүзеге асыру үшін, зардап шегушінің күнделікті қалалық емханаға ем алу үшін, келіп тұратын уақытын пайдаланады. Алдын-ала дайындалған жоспар бойынша, қылмыс ісіне қатысушылардың бірі - Иманәли Мырзагелді, емхананың маңында жүреді, зардап шегуші келесі емін алу үшін, емханаға келген кезде, жалдамалы кісі өлтіруші оны күндіз дауысы шықпайтын құралы бар Макаров тапаншасымен дәл кеудесіне тақап тұрып, атып өлтіреді.

Жалдау арқылы кісі өлтірудің өзіне тән өзгермейтін сипатының бірі болып табылатыны - қылмысты жасыру әрекеттері бұл, қылмыс жасау тәсілінің бір қыры ретінде көрініс табады.

“Тапсырыспен“ адам өлтіру, оның өзіне тән қылмысты жасыру әрекетінің ерекшелігінің болуымен және оған қатысушылардың әртүрлі сипаттағы тұлғалар (ұйымдастырушылар, делдалдар, орындаушылар және басқа да тұлғалар) екендігімен сипатталады. Тапсырыспен кісі өлтіруді жасырудың ең бір өзіне тән ерекшелігі мен тиімді тәсілі ол, көп жағдайда зардап шегушіні танымайтын және оны өлтіруге ешқандай себебі жоқ, тек қылмыстық тапсырысты орындағаны үшін, ақы алуға мүдделі, үшінші бір тұлғаның кісі өлтіруді ұйымдастыруға қатыстырылуы болып табылады.

“Тапсырыспен“ адамды өлтіру қылмысын жасыру тәсілі, үлкен 4 топқа бөлінеді, олар өз кезегінде, ұсақ бөліктерге бөлінуі мүмкін. Оларға жататындар:

Мәйітті жасыру.
Материалдық нысандарды жасыру.
Адамның өлтірілуін басқаша өзгертіп көрсету.
Нақты деректерді жасыруға бағытталған тәсілдер.

Мәйітті жасыру - мынандай тәсілдер арқылы жүзеге асырылады: мәйіттің бет-әлпетін бұзбай, бөлшектемей, жойып жібермей, еш жерге жасырмай, оны қылмыс орнынан басқа жерге апарып тастау; мәйітті басқа жерге апарып жасыру, бет-әлпетін бұзу, бөлшектеу, жойып жіберу; қылмыс орнында жартылай, немесе толығымен мәйітті жойып жіберу, оның бет-әлпетін бұзу, бөлшектеу.

Осыларға қатысты айта кететін жәй, зардап шеккеннің мәйітін жасыруға байланысты әрекеттер тергеу тәжірибесінде кездесіп тұрады, бірақ ол осындай қылмыстарға тікелей қатысты тәсіл болып табылмайды. Өйткені, көп жағдайларда қылмыскерлер, өздерінің өлтірген адамдарының мәйіттерін, сол қылмыс орнында қалдырып кетеді. Іс жүзінде, үлкен мекемелер мен өндірістердің, қаржылық-несиелік жүйелердің жетекшілерінің, қылмыс әлемінің басшыларының мәйіттерін жасыру жағдайлары мүлде орын алмаған. Одан да бетері, кейбір жеке қылмыстар, құрбан болғанның қарамағындағыларға психологиялық әсер ету мақсатында, әдейі солардың көзінше немесе солар сезетіндей етіп жасалады, сөйтіп олар өздерінің күшін көрсетпек болады және бұрын қарсы болған шарттарын қабылдауға мәжбүр ету (мысалы, акцияның бақылау пакетін сату, несие беру, қылмыстық топтарға пара беру) .

Негізінен мәйітті жасыру мынандай жағдайларда орын алады:

- қылмыстың жасалу себептері, екеуінің арасындағы дау-дамайлар, жек көрушілік және басқада қайшылықтар екендігі айқын немесе белгілі бір тұлғалардың білетіндігі;

- құрбан және қылмысты ұйымдастырушы туыстық немесе басқа да жақын қатынастағы жағдайда болғанда (бірге тұрып жату, ашыналық қатынас, кішігірім кәсіпкерлікте бірлес болуы) .

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.