Бұйрық арқылы іс жүргізу
Кiрiспе
1. Бұйрық арқылы iс жүргiзудiң бiздiн кодекске енуi және түсiнiгi.
2. Бұйрық арқылы іс жүргізу тәртiбi.
3. Сот бұйрығын шығару туралы арыздың нысаны мен мазмұны
4. Сот бұйрығын шығару туралы арызды қабылдаудан бас тарту және қайтару негіздері.
5. Сот бұйрығының күшін жою
Қорытынды
Қолдынылған әдебиеттер тiзiмi
1. Бұйрық арқылы iс жүргiзудiң бiздiн кодекске енуi және түсiнiгi.
2. Бұйрық арқылы іс жүргізу тәртiбi.
3. Сот бұйрығын шығару туралы арыздың нысаны мен мазмұны
4. Сот бұйрығын шығару туралы арызды қабылдаудан бас тарту және қайтару негіздері.
5. Сот бұйрығының күшін жою
Қорытынды
Қолдынылған әдебиеттер тiзiмi
Бұйрық арқылы iс жүргiзу ол азаматтық iс жүргiзудiн дербес саласы болып табылады және сот бұйрығы даусыз талаптар бойынша шығарылады.
Мәлім етілген талаптың мәні бойынша сотқа арыз түскен күннен бастап үш күн ішінде судья сот бұйрығын шығарады.
Сот бұйрығы өндіріп алушының ақшалай сомаларды өндіріп алу немесе мүлікті борышкерді немесе өндіріп алушыны олардың түсіндірмелерін тыңдау үшін шақырмай-ақ және сотта іс қарамай-ақ, даусыз талаптар бойынша борышкерден талап ету туралы арызы бойынша шығарылған судьяның актісі болып табылады.
Сот бұйрығын шығару туралы арыз беру тәртiбi iс жүргiзудiң ерекшелiгiне қарамастан АIЖК-нің 3-тарауында белгіленген соттылықтың жалпы ережелері бойынша арыз сотқа беріледі.
Сот бұйрығы даусыз талаптар бойынша шығарылады, олардың түбегейлi тiзбесi АIЖК-нiң 140-бабында көрсетiлген, соған сәйкес:
Сот бұйрығында: 1) егер талап нотариатта куәландырылған мәмілеге негізделсе; 2) егер талап жазбаша мәмілеге негізделсе және оны жауапкер таныса; 3) егер талап төленбеген вексельге, акцептің болмауына және нотариус жасаған акцептің күні белгіленбеуіне білдірілген наразылыққа негізделсе; 4) егер әкеліктің белгіленуіне немесе үшінші тұлғаларды тарту қажеттігіне қатысы жоқ, кәмелетке толмаған балалар үшін алименттерді өндіріп алу туралы талап мәлімделген болса; 5) егер азаматтардан және заңды тұлғалардан салықтар мен басқа да міндетті төлемдер бойынша бересіні өндіріп алу туралы талап мәлімделген болса; 6) егер қызметкерге аударылған, бірақ төленбеген жалақы мен өзге де төлемдерді өндіріп алу туралы талап мәлімделген болса; 7) егер жауапкерді немесе борышкерді іздестіру жөніндегі шығындарды өндіріп алу туралы талаптарды ішкі істер органдары немесе қаржы полициясы мәлімдеген болса;
Мәлім етілген талаптың мәні бойынша сотқа арыз түскен күннен бастап үш күн ішінде судья сот бұйрығын шығарады.
Сот бұйрығы өндіріп алушының ақшалай сомаларды өндіріп алу немесе мүлікті борышкерді немесе өндіріп алушыны олардың түсіндірмелерін тыңдау үшін шақырмай-ақ және сотта іс қарамай-ақ, даусыз талаптар бойынша борышкерден талап ету туралы арызы бойынша шығарылған судьяның актісі болып табылады.
Сот бұйрығын шығару туралы арыз беру тәртiбi iс жүргiзудiң ерекшелiгiне қарамастан АIЖК-нің 3-тарауында белгіленген соттылықтың жалпы ережелері бойынша арыз сотқа беріледі.
Сот бұйрығы даусыз талаптар бойынша шығарылады, олардың түбегейлi тiзбесi АIЖК-нiң 140-бабында көрсетiлген, соған сәйкес:
Сот бұйрығында: 1) егер талап нотариатта куәландырылған мәмілеге негізделсе; 2) егер талап жазбаша мәмілеге негізделсе және оны жауапкер таныса; 3) егер талап төленбеген вексельге, акцептің болмауына және нотариус жасаған акцептің күні белгіленбеуіне білдірілген наразылыққа негізделсе; 4) егер әкеліктің белгіленуіне немесе үшінші тұлғаларды тарту қажеттігіне қатысы жоқ, кәмелетке толмаған балалар үшін алименттерді өндіріп алу туралы талап мәлімделген болса; 5) егер азаматтардан және заңды тұлғалардан салықтар мен басқа да міндетті төлемдер бойынша бересіні өндіріп алу туралы талап мәлімделген болса; 6) егер қызметкерге аударылған, бірақ төленбеген жалақы мен өзге де төлемдерді өндіріп алу туралы талап мәлімделген болса; 7) егер жауапкерді немесе борышкерді іздестіру жөніндегі шығындарды өндіріп алу туралы талаптарды ішкі істер органдары немесе қаржы полициясы мәлімдеген болса;
1. Конституция Республики Казахстан 1998 г.
2. Гражданский процесс . В.А. Мусина, М.А Чечиной, Д.М. Чечота учебник Москва 2000 год.
3. Қазақстан Республикасының Азаматтық Iс жүргiзу Кодексi. 1999 13 шiлдеден.
4. Қазақстан Республикасының Қаржы лизингі туралы Заңы. 2000 жылғы 5 шілде N 78-ІІ
5. Соттардың азаматтық іс жүргізу заңнамасының кейбір нормаларын қолдануы туралы Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2003 жылғы 20 наурыздағы N 2 нормативтік қаулысы.
6. Гражданский процесс в схемах И.В. Таранина Москва 2000г.
2. Гражданский процесс . В.А. Мусина, М.А Чечиной, Д.М. Чечота учебник Москва 2000 год.
3. Қазақстан Республикасының Азаматтық Iс жүргiзу Кодексi. 1999 13 шiлдеден.
4. Қазақстан Республикасының Қаржы лизингі туралы Заңы. 2000 жылғы 5 шілде N 78-ІІ
5. Соттардың азаматтық іс жүргізу заңнамасының кейбір нормаларын қолдануы туралы Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2003 жылғы 20 наурыздағы N 2 нормативтік қаулысы.
6. Гражданский процесс в схемах И.В. Таранина Москва 2000г.
Бұйрық арқылы іс жүргізу
Жоспар
Кiрiспе
1. Бұйрық арқылы iс жүргiзудiң бiздiн кодекске енуi және
түсiнiгi.
2. Бұйрық арқылы іс жүргізу тәртiбi.
3. Сот бұйрығын шығару туралы арыздың нысаны мен мазмұны
4. Сот бұйрығын шығару туралы арызды қабылдаудан бас тарту және
қайтару негіздері.
5. Сот бұйрығының күшін жою
Қорытынды
Қолдынылған әдебиеттер тiзiмi
Кiрiспе
Бұйрық арқылы iс жүргiзу ол азаматтық iс жүргiзудiн дербес саласы
болып табылады және сот бұйрығы даусыз талаптар бойынша шығарылады.
Мәлім етілген талаптың мәні бойынша сотқа арыз түскен күннен бастап
үш күн ішінде судья сот бұйрығын шығарады.
Сот бұйрығы өндіріп алушының ақшалай сомаларды өндіріп алу немесе
мүлікті борышкерді немесе өндіріп алушыны олардың түсіндірмелерін тыңдау
үшін шақырмай-ақ және сотта іс қарамай-ақ, даусыз талаптар бойынша
борышкерден талап ету туралы арызы бойынша шығарылған судьяның актісі болып
табылады.
Сот бұйрығын шығару туралы арыз беру тәртiбi iс жүргiзудiң
ерекшелiгiне қарамастан АIЖК-нің 3-тарауында белгіленген соттылықтың жалпы
ережелері бойынша арыз сотқа беріледі.
Сот бұйрығы даусыз талаптар бойынша шығарылады, олардың түбегейлi
тiзбесi АIЖК-нiң 140-бабында көрсетiлген, соған сәйкес:
Сот бұйрығында: 1) егер талап нотариатта куәландырылған мәмілеге
негізделсе; 2) егер талап жазбаша мәмілеге негізделсе және оны жауапкер
таныса; 3) егер талап төленбеген вексельге, акцептің болмауына және
нотариус жасаған акцептің күні белгіленбеуіне білдірілген наразылыққа
негізделсе; 4) егер әкеліктің белгіленуіне немесе үшінші тұлғаларды тарту
қажеттігіне қатысы жоқ, кәмелетке толмаған балалар үшін алименттерді
өндіріп алу туралы талап мәлімделген болса; 5) егер азаматтардан және заңды
тұлғалардан салықтар мен басқа да міндетті төлемдер бойынша бересіні
өндіріп алу туралы талап мәлімделген болса; 6) егер қызметкерге аударылған,
бірақ төленбеген жалақы мен өзге де төлемдерді өндіріп алу туралы талап
мәлімделген болса; 7) егер жауапкерді немесе борышкерді іздестіру жөніндегі
шығындарды өндіріп алу туралы талаптарды ішкі істер органдары немесе қаржы
полициясы мәлімдеген болса; 8) егер кепіл беруші-борышкерге кепілге
салынған затынан өндіріп алу туралы ломбардтың талабы мәлімдеген болса,
шығарылады және оның мазмұны АIЖК-нiң 146 – шы бабының талаптарына сай
келуге тиiс және онда: 1. жүргізілетін істің нөмірі және бұйрықтың
шығарылған күні; 2. соттың атауы, бұйрық шығарған судьяның тегі және аты-
жөні; 3. өндіріп алушының атауы, тұрғылықты жері немесе тұрған жері; 4.
борышкердің атауы, тұрғылықты жері немесе тұрған жері; 5. талапты
қанағаттандыруға негіз болған заң; 6. өндіріп алынуға жататын ақша
соммаларының мөлшері немесе оның құны көрсетіле отырып, талап етілуге
жататын мүліктің белгіленуі; 7. егер оны өндіріп алу заңмен немесе шартпен
көзделсе, тұрақсыздық айыбының мөлшері; 8. борышкерден өндіріп алушының
пайдасына немесе жергілікті бюджетке өндіріп алынуға жататын мемлекеттік
баждың сомасы; 9. сот бұйрығына шағым берудің мерзімі мен тәртібі
көрсетіледі сондай-ақ борышкердiң мәлiмделген талапқа оның қарсылығын беру
тәртiбi мен мерзiмi туралы түсiндiрменi қамтуға тиiс.
1. Бұйрық арқылы iс жүргiзубiздiн заңнамаға енуi және түсiнiгi.
Бұйрық арқылы iс жүргiзу ол азаматтық iс жүргiзудiн дербес саласы
болып табылады. XIX ғасырдын басында XX ғасырлада сот бұйрығы Батыс
Европада өте кен қолданды. Рессейде 1923 жылға дейiн кодексте осы
институтты сақтады бiрақ ол практикада көп қолданбады. Бұйрық арқылы iс
жүргiзу бiзге кәзiрi түсiнiкпен тек 1985 жылы ғана азаматтық iс жүргiзу
кодексiне қосылады. Бұйрық арқылы iс жүргiзудi азаматтық iс жүргiзуге
қосу дұрыс болмайды деген совет ғылымдары тек азаматтық iстер өте көп
болып және оларды қарап үлгере алмаған соң ғана азаматтық iс жүргiзуге
кiргiзедi және тағы бiр түрткi болып ол мысалға алсақ алимент өндiрiп алу.
Алимент өндiрiп алатын кезде тұлға тек алимент беру мiндеттерiн көрсетсе
болғаны. Осыған байланысты iстердi тез мындаған iстердi қарауға және дұрыс
шешiлуiне жақсы ықпал болатындығына көздерi жеткен совет ғылымдары
азаматтық iс жүргiзуге өзгерiс ретiнде бұйрық арқылы iс жүргiзудi дұрыс
қосқандарына көздерi жетедi.
Арыз қарызданған азаматтын тұрғылықты жерi бойынша немесе заңды
тұлғаның орналасқан жерi бойынша берiледi.[1]
Арыз қарызданған азаматтын тұрғылықты жерi немесе заңды тұлғаның
орналасқан жерi көрсетiлмеген iстер бойынша бұйрық арқылы iс жүргiзу
қолданыла алмайды. Өйткенi бұйрық арқылы iс жүргiзуде судья iстi
қарызданушыны iздеу үшiн тоқтата алмайды.
Мына сот актілеріне:
1) сот бұйрықтарына;
2) бірінші сатыдағы соттардың сайлауларға, референдумдарға қатысушы
азаматтардың немесе қоғамдық ұйымдардың сайлау құқықтарының
бұзылғанын анықтаған шешімдеріне;
3) Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының бірінші сатыдағы сот ретінде
шығарған шешімдері мен ұйғарымдарына;
4)бірінші сатыдағы соттардың АІЖК-нің нормалары бойынша шағымдануға
жатпайтын немесе істің одан әрі жылжуына кедергі келтірмейтін ұйғарымдарына
апелляциялық тәртіпте шағым беруге (наразылық келтіруге) болмайды. Бірінші
сатыдағы соттардың арызды қозғалыссыз қалдыру туралы, істі жабық сот
отырысында қарау туралы, бейнежазбаларды қолдану және т.б. туралы
ұйғарымдар шығаруын істің одан әрі қаралуына кедергі келтірмейтін
ұйғарымдар деп түсінген жөн.[2]
2. Бұйрық арқылы іс жүргізу тәртiбi.
Сот бұйрығының негізінде берешекті өндіріп алу тәртiбi.
Сот бұйрығы өндіріп алушының ақшалай сомаларды өндіріп алу немесе
мүлікті борышкерді немесе өндіріп алушыны олардың түсіндірмелерін тыңдау
үшін шақырмай-ақ және сотта іс қарамай-ақ, даусыз талаптар бойынша
борышкерден талап ету туралы арызы бойынша шығарылған судьяның актісі
болып табылады. Сот бұйрығының мазмұны АIЖК-нің 146-бабымен белгіленеді.
Осы бабқа сәйкес сот бұйрығының мазмұнында:
1 жүргізілетін істің нөмірі және бұйрықтың шығарылған күні;
2 соттың атауы, бұйрық шығарған судьяның тегі және аты-жөні;
3 өндіріп алушының атауы, тұрғылықты жері немесе тұрған жері;
4 борышкердің атауы, тұрғылықты жері немесе тұрған жері;
5 талапты қанағаттандыруға негіз болған заң;
6 өндіріп алынуға жататын ақша соммаларының мөлшері немесе оның құны
көрсетіле отырып, талап етілуге жататын мүліктің белгіленуі;
7 егер оны өндіріп алу заңмен немесе шартпен көзделсе, тұрақсыздық
айыбының мөлшері;
8 борышкерден өндіріп алушының пайдасына немесе жергілікті бюджетке
өндіріп алынуға жататын мемлекеттік баждың сомасы;
9 сот бұйрығына шағым берудің мерзімі мен тәртібі көрсетіледі.
Ал кейбiр әстер бойынша сот бұйрығының мазмұнында басқадай мәлiметтер
талап етiлуi мүмкiн, мысалға: кәмелетке толмаған балаларға алимент
өндіріп алу туралы сот бұйрығында :
Борышкердің туған күні мен туған жері, оның жұмыс орны, оларды күтіп-
бағуға алимент алып берілетін әрбір баланың аты мен туған күні,
борышкерден ай сайын өндіріп алынатын төлемдердің мөлшері және оны өндіріп
алудың мерзімі көрсетіледі және бұдан басқа АIЖК-нің 146-шы бабының 1-5,
8 тармақшаларында көзделген мәліметтер олар:
Сот бұйрығының атқарушылық құжат күші болады. Ол бойынша өндіріп алу
бұйрық берілгеннен кейін және сот шешімдерін атқару үшін белгіленген
тәртіпте жүргізіледі.
3. Сот бұйрығын шығару туралы арыздың нысаны мен мазмұны
Сот бұйрығын шығару туралы арыз беру тәртiбi iс жүргiзудiң ерекшелiгiне
қарамастан АIЖК-нің 3-тарауында белгіленген соттылықтың жалпы ережелері
бойынша арыз сотқа беріледі. Арыз жазбаша нысанда беріледі.
Арызда:
1) арыз берілетін соттың атауы;
2) өндіріп алушының аты, оның тұрғылықты жері немесе тұрған жері, заңды
тұлғаның реквизиттері;
3) борышкердің аты, оның тұрғылықты жері немесе тұрған жері, заңды
тұлғаның реквизиттері;
4) өндіріп алушының талаптары және ол негізделген мән-жайлар;
5) мәлім етілген талаптарды растайын қоса тіркелетін құжаттардың тізбесі
көрсетілуге тиіс.[3]
Мүлік талап етілген жағдайда, талап етiлген уақыттың нарықтық
бағалаудың нақты өлшемiне сәйкес арызда осы мүліктің құны көрсетілуге
тиіс. Арызға өндіріп алушы немесе арыз берушiнiң өкiлi болған жағдайда
оның өкілі қол қояды. ¤кіл беретін арызға оның өкілеттігін куәландыратын
құжат қоса тіркелуге тиіс, ондай құжатта өкiлдiң өкiлеттiгiн нақтылайтын
нақты өкiлеттiктердiң тiзбесi көрсетiлуi мiндеттi болып табылады.
Сот бұйрығы шығарылатын талаптарына келесiлер жатады, оларға:
Сот бұйрығы:
егер талап нотариатта куәландырылған мәмілеге негізделсе;
егер талап жазбаша мәмілеге негізделсе және оны жауапкер таныса;
егер талап төленбеген вексельге, акцептің болмауына және нотариус жасаған
акцептің күні белгіленбеуіне білдірілген наразылыққа негізделсе;
егер әкеліктің белгіленуіне немесе үшінші тұлғаларды тарту қажеттігіне
қатысы жоқ, кәмелетке толмаған балалар үшін алименттерді өндіріп алу
туралы талап мәлімделген болса;
егер азаматтардан және заңды тұлғалардан салықтар мен басқа да міндетті
төлемдер бойынша бересіні өндіріп алу туралы талап мәлімделген болса;
егер қызметкерге аударылған, бірақ төленбеген жалақы мен өзге де
төлемдерді өндіріп алу туралы талап мәлімделген болса;
егер жауапкерді немесе борышкерді іздестіру жөніндегі шығындарды өндіріп
алу туралы талаптарды ішкі істер органдары немесе қаржы полициясы
мәлімдеген болса;
егер кепіл беруші-борышкерге кепілге салынған затынан өндіріп алу туралы
ломбардтың талабы мәлімдеген болса, шығарылады.
Мысалға алатын болсақ, қаржы лизингi саласындағы заңдылықтарға
сәйкес бұйрық арқылы iс жүргiзуге негiз болатындарға:
Сот бұйрығын шығару үшiн лизинг берушi:
• өтiнiштi;
• лизинг шартын;
• лизинг нысанасының сұратып алыну ықтималдығы туралы лизинг алушыға
жiберiлген жазбаша ескертудi;
• лизинг алушының лизинг төлемдерiн нақты төлегенiн растайтын
құжаттарды тапсырады.
Лизинг алушы сот бұйрығының көшiрмесiн алған күннен бастап он күн
мерзiм iшiнде лизинг нысанасын алып қою туралы мәлiмделген талапқа
бiлдiрген қарсылығын кез келген байланыс құралын пайдалана отырып, бұйрық
шығарған сотқа жiберуге құқылы.[4]
Сот бұйрық шығарғаннан кейін судья тапсыру туралы хабарлай отырып,
оның көшірмесін дереу борышкерге жібереді. Борышкер сот бұйрығының
көшірмесін алған күннен бастап он күн мерзімде байланыстың кез келген
құралдарын пайдалана отырып, мәлімделген талапқа келіспеген қарсылығын
бұйрық шығарған сотқа жіберуге құқылы.
Егер белгіленген мерзімде борышкерден сотқа қарсылық келіп түспесе,
судья өндіріп алушыға оны орындауға көрсету үшін соттың мөрімен
куәландырылған сот бұйрығын береді. ¤ндіріп алушының өтінуі бойынша сот
бұйрығы тікелей соттың орындауы үшін жіберілуі мүмкін. Жергілікті
бюджеттің кірісінде борышкерден мемлекеттік бажды өндіріп алу үшін соттың
мөрімен куәландырылған сот бұйрығының жеке данасы тікелей соттың орындауы
үшін жіберіледі.
¤ндіріп алушыға берілген сот бұйрығының көшірмесі сот жүргізетін істе
қалады.
4. Сот бұйрығын шығару туралы арызды қабылдаудан бас тарту және қайтару
негіздері.
Судья сот бұйрығын шығару туралы арызды АIЖК-нің баптарында көзделген
негіздер бойынша қабылдаудан бас тартады немесе қайтарады.
Талап арызды қабылдаудан бас тарту
Судья талап арызды қабылдаудан, егер:
1) арыз азаматтық сот ісін жүргізу тәртібімен қарауға және шешуге
жатпаса;
2) сол тараптардың арасындағы дау бойынша, сол нысана туралы және сол
негіздер бойынша шығарылған соттың заңды күшіне енген шешімі немесе талап
қоюшының талап қоюдан бас тартуына байланысты іс бойынша сот ісін
жүргізуді тоқтату туралы немесе тараптардың бітімгершілік келісімін бекіту
туралы сот ұйғарымы болса, бас тартады.
2. Судья арызды қабылдаудан бас тарту туралы дәлелді ұйғарым
шығарады, онда, егер іс ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Жоспар
Кiрiспе
1. Бұйрық арқылы iс жүргiзудiң бiздiн кодекске енуi және
түсiнiгi.
2. Бұйрық арқылы іс жүргізу тәртiбi.
3. Сот бұйрығын шығару туралы арыздың нысаны мен мазмұны
4. Сот бұйрығын шығару туралы арызды қабылдаудан бас тарту және
қайтару негіздері.
5. Сот бұйрығының күшін жою
Қорытынды
Қолдынылған әдебиеттер тiзiмi
Кiрiспе
Бұйрық арқылы iс жүргiзу ол азаматтық iс жүргiзудiн дербес саласы
болып табылады және сот бұйрығы даусыз талаптар бойынша шығарылады.
Мәлім етілген талаптың мәні бойынша сотқа арыз түскен күннен бастап
үш күн ішінде судья сот бұйрығын шығарады.
Сот бұйрығы өндіріп алушының ақшалай сомаларды өндіріп алу немесе
мүлікті борышкерді немесе өндіріп алушыны олардың түсіндірмелерін тыңдау
үшін шақырмай-ақ және сотта іс қарамай-ақ, даусыз талаптар бойынша
борышкерден талап ету туралы арызы бойынша шығарылған судьяның актісі болып
табылады.
Сот бұйрығын шығару туралы арыз беру тәртiбi iс жүргiзудiң
ерекшелiгiне қарамастан АIЖК-нің 3-тарауында белгіленген соттылықтың жалпы
ережелері бойынша арыз сотқа беріледі.
Сот бұйрығы даусыз талаптар бойынша шығарылады, олардың түбегейлi
тiзбесi АIЖК-нiң 140-бабында көрсетiлген, соған сәйкес:
Сот бұйрығында: 1) егер талап нотариатта куәландырылған мәмілеге
негізделсе; 2) егер талап жазбаша мәмілеге негізделсе және оны жауапкер
таныса; 3) егер талап төленбеген вексельге, акцептің болмауына және
нотариус жасаған акцептің күні белгіленбеуіне білдірілген наразылыққа
негізделсе; 4) егер әкеліктің белгіленуіне немесе үшінші тұлғаларды тарту
қажеттігіне қатысы жоқ, кәмелетке толмаған балалар үшін алименттерді
өндіріп алу туралы талап мәлімделген болса; 5) егер азаматтардан және заңды
тұлғалардан салықтар мен басқа да міндетті төлемдер бойынша бересіні
өндіріп алу туралы талап мәлімделген болса; 6) егер қызметкерге аударылған,
бірақ төленбеген жалақы мен өзге де төлемдерді өндіріп алу туралы талап
мәлімделген болса; 7) егер жауапкерді немесе борышкерді іздестіру жөніндегі
шығындарды өндіріп алу туралы талаптарды ішкі істер органдары немесе қаржы
полициясы мәлімдеген болса; 8) егер кепіл беруші-борышкерге кепілге
салынған затынан өндіріп алу туралы ломбардтың талабы мәлімдеген болса,
шығарылады және оның мазмұны АIЖК-нiң 146 – шы бабының талаптарына сай
келуге тиiс және онда: 1. жүргізілетін істің нөмірі және бұйрықтың
шығарылған күні; 2. соттың атауы, бұйрық шығарған судьяның тегі және аты-
жөні; 3. өндіріп алушының атауы, тұрғылықты жері немесе тұрған жері; 4.
борышкердің атауы, тұрғылықты жері немесе тұрған жері; 5. талапты
қанағаттандыруға негіз болған заң; 6. өндіріп алынуға жататын ақша
соммаларының мөлшері немесе оның құны көрсетіле отырып, талап етілуге
жататын мүліктің белгіленуі; 7. егер оны өндіріп алу заңмен немесе шартпен
көзделсе, тұрақсыздық айыбының мөлшері; 8. борышкерден өндіріп алушының
пайдасына немесе жергілікті бюджетке өндіріп алынуға жататын мемлекеттік
баждың сомасы; 9. сот бұйрығына шағым берудің мерзімі мен тәртібі
көрсетіледі сондай-ақ борышкердiң мәлiмделген талапқа оның қарсылығын беру
тәртiбi мен мерзiмi туралы түсiндiрменi қамтуға тиiс.
1. Бұйрық арқылы iс жүргiзубiздiн заңнамаға енуi және түсiнiгi.
Бұйрық арқылы iс жүргiзу ол азаматтық iс жүргiзудiн дербес саласы
болып табылады. XIX ғасырдын басында XX ғасырлада сот бұйрығы Батыс
Европада өте кен қолданды. Рессейде 1923 жылға дейiн кодексте осы
институтты сақтады бiрақ ол практикада көп қолданбады. Бұйрық арқылы iс
жүргiзу бiзге кәзiрi түсiнiкпен тек 1985 жылы ғана азаматтық iс жүргiзу
кодексiне қосылады. Бұйрық арқылы iс жүргiзудi азаматтық iс жүргiзуге
қосу дұрыс болмайды деген совет ғылымдары тек азаматтық iстер өте көп
болып және оларды қарап үлгере алмаған соң ғана азаматтық iс жүргiзуге
кiргiзедi және тағы бiр түрткi болып ол мысалға алсақ алимент өндiрiп алу.
Алимент өндiрiп алатын кезде тұлға тек алимент беру мiндеттерiн көрсетсе
болғаны. Осыған байланысты iстердi тез мындаған iстердi қарауға және дұрыс
шешiлуiне жақсы ықпал болатындығына көздерi жеткен совет ғылымдары
азаматтық iс жүргiзуге өзгерiс ретiнде бұйрық арқылы iс жүргiзудi дұрыс
қосқандарына көздерi жетедi.
Арыз қарызданған азаматтын тұрғылықты жерi бойынша немесе заңды
тұлғаның орналасқан жерi бойынша берiледi.[1]
Арыз қарызданған азаматтын тұрғылықты жерi немесе заңды тұлғаның
орналасқан жерi көрсетiлмеген iстер бойынша бұйрық арқылы iс жүргiзу
қолданыла алмайды. Өйткенi бұйрық арқылы iс жүргiзуде судья iстi
қарызданушыны iздеу үшiн тоқтата алмайды.
Мына сот актілеріне:
1) сот бұйрықтарына;
2) бірінші сатыдағы соттардың сайлауларға, референдумдарға қатысушы
азаматтардың немесе қоғамдық ұйымдардың сайлау құқықтарының
бұзылғанын анықтаған шешімдеріне;
3) Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының бірінші сатыдағы сот ретінде
шығарған шешімдері мен ұйғарымдарына;
4)бірінші сатыдағы соттардың АІЖК-нің нормалары бойынша шағымдануға
жатпайтын немесе істің одан әрі жылжуына кедергі келтірмейтін ұйғарымдарына
апелляциялық тәртіпте шағым беруге (наразылық келтіруге) болмайды. Бірінші
сатыдағы соттардың арызды қозғалыссыз қалдыру туралы, істі жабық сот
отырысында қарау туралы, бейнежазбаларды қолдану және т.б. туралы
ұйғарымдар шығаруын істің одан әрі қаралуына кедергі келтірмейтін
ұйғарымдар деп түсінген жөн.[2]
2. Бұйрық арқылы іс жүргізу тәртiбi.
Сот бұйрығының негізінде берешекті өндіріп алу тәртiбi.
Сот бұйрығы өндіріп алушының ақшалай сомаларды өндіріп алу немесе
мүлікті борышкерді немесе өндіріп алушыны олардың түсіндірмелерін тыңдау
үшін шақырмай-ақ және сотта іс қарамай-ақ, даусыз талаптар бойынша
борышкерден талап ету туралы арызы бойынша шығарылған судьяның актісі
болып табылады. Сот бұйрығының мазмұны АIЖК-нің 146-бабымен белгіленеді.
Осы бабқа сәйкес сот бұйрығының мазмұнында:
1 жүргізілетін істің нөмірі және бұйрықтың шығарылған күні;
2 соттың атауы, бұйрық шығарған судьяның тегі және аты-жөні;
3 өндіріп алушының атауы, тұрғылықты жері немесе тұрған жері;
4 борышкердің атауы, тұрғылықты жері немесе тұрған жері;
5 талапты қанағаттандыруға негіз болған заң;
6 өндіріп алынуға жататын ақша соммаларының мөлшері немесе оның құны
көрсетіле отырып, талап етілуге жататын мүліктің белгіленуі;
7 егер оны өндіріп алу заңмен немесе шартпен көзделсе, тұрақсыздық
айыбының мөлшері;
8 борышкерден өндіріп алушының пайдасына немесе жергілікті бюджетке
өндіріп алынуға жататын мемлекеттік баждың сомасы;
9 сот бұйрығына шағым берудің мерзімі мен тәртібі көрсетіледі.
Ал кейбiр әстер бойынша сот бұйрығының мазмұнында басқадай мәлiметтер
талап етiлуi мүмкiн, мысалға: кәмелетке толмаған балаларға алимент
өндіріп алу туралы сот бұйрығында :
Борышкердің туған күні мен туған жері, оның жұмыс орны, оларды күтіп-
бағуға алимент алып берілетін әрбір баланың аты мен туған күні,
борышкерден ай сайын өндіріп алынатын төлемдердің мөлшері және оны өндіріп
алудың мерзімі көрсетіледі және бұдан басқа АIЖК-нің 146-шы бабының 1-5,
8 тармақшаларында көзделген мәліметтер олар:
Сот бұйрығының атқарушылық құжат күші болады. Ол бойынша өндіріп алу
бұйрық берілгеннен кейін және сот шешімдерін атқару үшін белгіленген
тәртіпте жүргізіледі.
3. Сот бұйрығын шығару туралы арыздың нысаны мен мазмұны
Сот бұйрығын шығару туралы арыз беру тәртiбi iс жүргiзудiң ерекшелiгiне
қарамастан АIЖК-нің 3-тарауында белгіленген соттылықтың жалпы ережелері
бойынша арыз сотқа беріледі. Арыз жазбаша нысанда беріледі.
Арызда:
1) арыз берілетін соттың атауы;
2) өндіріп алушының аты, оның тұрғылықты жері немесе тұрған жері, заңды
тұлғаның реквизиттері;
3) борышкердің аты, оның тұрғылықты жері немесе тұрған жері, заңды
тұлғаның реквизиттері;
4) өндіріп алушының талаптары және ол негізделген мән-жайлар;
5) мәлім етілген талаптарды растайын қоса тіркелетін құжаттардың тізбесі
көрсетілуге тиіс.[3]
Мүлік талап етілген жағдайда, талап етiлген уақыттың нарықтық
бағалаудың нақты өлшемiне сәйкес арызда осы мүліктің құны көрсетілуге
тиіс. Арызға өндіріп алушы немесе арыз берушiнiң өкiлi болған жағдайда
оның өкілі қол қояды. ¤кіл беретін арызға оның өкілеттігін куәландыратын
құжат қоса тіркелуге тиіс, ондай құжатта өкiлдiң өкiлеттiгiн нақтылайтын
нақты өкiлеттiктердiң тiзбесi көрсетiлуi мiндеттi болып табылады.
Сот бұйрығы шығарылатын талаптарына келесiлер жатады, оларға:
Сот бұйрығы:
егер талап нотариатта куәландырылған мәмілеге негізделсе;
егер талап жазбаша мәмілеге негізделсе және оны жауапкер таныса;
егер талап төленбеген вексельге, акцептің болмауына және нотариус жасаған
акцептің күні белгіленбеуіне білдірілген наразылыққа негізделсе;
егер әкеліктің белгіленуіне немесе үшінші тұлғаларды тарту қажеттігіне
қатысы жоқ, кәмелетке толмаған балалар үшін алименттерді өндіріп алу
туралы талап мәлімделген болса;
егер азаматтардан және заңды тұлғалардан салықтар мен басқа да міндетті
төлемдер бойынша бересіні өндіріп алу туралы талап мәлімделген болса;
егер қызметкерге аударылған, бірақ төленбеген жалақы мен өзге де
төлемдерді өндіріп алу туралы талап мәлімделген болса;
егер жауапкерді немесе борышкерді іздестіру жөніндегі шығындарды өндіріп
алу туралы талаптарды ішкі істер органдары немесе қаржы полициясы
мәлімдеген болса;
егер кепіл беруші-борышкерге кепілге салынған затынан өндіріп алу туралы
ломбардтың талабы мәлімдеген болса, шығарылады.
Мысалға алатын болсақ, қаржы лизингi саласындағы заңдылықтарға
сәйкес бұйрық арқылы iс жүргiзуге негiз болатындарға:
Сот бұйрығын шығару үшiн лизинг берушi:
• өтiнiштi;
• лизинг шартын;
• лизинг нысанасының сұратып алыну ықтималдығы туралы лизинг алушыға
жiберiлген жазбаша ескертудi;
• лизинг алушының лизинг төлемдерiн нақты төлегенiн растайтын
құжаттарды тапсырады.
Лизинг алушы сот бұйрығының көшiрмесiн алған күннен бастап он күн
мерзiм iшiнде лизинг нысанасын алып қою туралы мәлiмделген талапқа
бiлдiрген қарсылығын кез келген байланыс құралын пайдалана отырып, бұйрық
шығарған сотқа жiберуге құқылы.[4]
Сот бұйрық шығарғаннан кейін судья тапсыру туралы хабарлай отырып,
оның көшірмесін дереу борышкерге жібереді. Борышкер сот бұйрығының
көшірмесін алған күннен бастап он күн мерзімде байланыстың кез келген
құралдарын пайдалана отырып, мәлімделген талапқа келіспеген қарсылығын
бұйрық шығарған сотқа жіберуге құқылы.
Егер белгіленген мерзімде борышкерден сотқа қарсылық келіп түспесе,
судья өндіріп алушыға оны орындауға көрсету үшін соттың мөрімен
куәландырылған сот бұйрығын береді. ¤ндіріп алушының өтінуі бойынша сот
бұйрығы тікелей соттың орындауы үшін жіберілуі мүмкін. Жергілікті
бюджеттің кірісінде борышкерден мемлекеттік бажды өндіріп алу үшін соттың
мөрімен куәландырылған сот бұйрығының жеке данасы тікелей соттың орындауы
үшін жіберіледі.
¤ндіріп алушыға берілген сот бұйрығының көшірмесі сот жүргізетін істе
қалады.
4. Сот бұйрығын шығару туралы арызды қабылдаудан бас тарту және қайтару
негіздері.
Судья сот бұйрығын шығару туралы арызды АIЖК-нің баптарында көзделген
негіздер бойынша қабылдаудан бас тартады немесе қайтарады.
Талап арызды қабылдаудан бас тарту
Судья талап арызды қабылдаудан, егер:
1) арыз азаматтық сот ісін жүргізу тәртібімен қарауға және шешуге
жатпаса;
2) сол тараптардың арасындағы дау бойынша, сол нысана туралы және сол
негіздер бойынша шығарылған соттың заңды күшіне енген шешімі немесе талап
қоюшының талап қоюдан бас тартуына байланысты іс бойынша сот ісін
жүргізуді тоқтату туралы немесе тараптардың бітімгершілік келісімін бекіту
туралы сот ұйғарымы болса, бас тартады.
2. Судья арызды қабылдаудан бас тарту туралы дәлелді ұйғарым
шығарады, онда, егер іс ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz