Ө.А.Байқоныровтың өмір жолы

Пән: Тарихи тұлғалар
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Ө. А. Байқоныровтың өмір жолы

Әмірхан Аймагамбетұлы 1912 жыл қырқұйектін 12-де Карағанды облысының бұрынғы Жезді ауданы Қлытау кеншарада дүниеге келген. Оның әкесі Қарсақбай, Шымкент завоттарына металург-жұмысшы болып істеген.

Бәкілім академик Ө. А. Байқоныров бойындағы табандылық пен қайсаплық «кеші - кәсібіне деген құрмет, сондай ақ болашақ та оның азаматтық және ғылымдық түлғасын қолыптасырылған қасиеттер де сол кезінде дарынған болар. Өмірхан Аймағамбетұлы Қарсақбай заводы жинақты завод-фаьрика мектебін (ФЗО) бітіріп, алғашқы еңбек жолвнметалірг -жұмысшы мамндығынан бастайды. Ол оқу кезінде комбинаттын бас геологы, болашақ КазСССР ғылым академиясының президентті, академик Қаныш Сәтпаев сол кезде қарсақбай заводының бас инженері болған.

1935 жылы Ө. А. Байқоныров Казақтын кн-металургия институтына оқұтып түседі. Студент кезінде-ақ ол институттың қоғамдық жұмысына белнесе араласады. 1940 жылы институтты бітірісімен Жезқазғанға жолдама алады. Инженерлік ісін ауысым. Бастығынан батаған жас мамаң Байқоныров ірі кен басқармасын бастығы, комбинатты бас-инженері қызметінде дейін кәтереліп, 18 жылдан астам уақыт тікелей кен әндірісімен айналасады.

1941 жылы соғыстың ауыр кезеніеді. Ел өнеркәсібін мысқа тым зеру болатын. Сол себепті Ө. А. Байқоныровтың тәжирибиесін жетімсіздігіне жастығына қарамай қазан төнкерісі қарсаныңда ұңғалап өтіп, бітірмей тастап кеткен №13 шахтаны қалпына келтіру тапсырады. Уақыт оқпан бекітпесін толық істем шығарып, шахта үстігі ғимараттарын да жарамсызда күйге келтіріпгенді. Осы шахтада Ө. А. Байқоныровтың басшылыгымен ұнғалдық жан әдісі сынақтап өтізіледі.

Бұдан соң ол ұзақ уақыт сол кезде Жезказғанды ең ілі «31-32» -шахта басқармасың және «31-32»-«Петро» шахта басқармасы бірлестігін басқарады, Жезказған кен-метталургия комбинаттының бас инженері міндетін ақтарады.

Осы кезде Ө. А. Байқоныров КСРО меттехника және кешіні мақұлдаған кенунгірлік- дінгекті қазу жуйесінін тиімдігі жоғары нүсқасын ұсынады. Мұны өндіріске енгізденде бұршылардың еңбек.

Өніміділігін 1, 78 есе өсіруге, ал 1т кеннің өзіндік құның төмендеуге мүмкіндік алады.

Ө. А. Байқоныровтың ғылыми жолы

Академик Ө. А. Байқоныровтың негізгі ғылыми еібектері қатты паайдалы қазбаларын жерасты қазу проблемасына, кен қазу тәсілдерінің бырынғай жіктеулін жасау мен оны таңдау әдісмамасына да, дамытүға жерасты жағдайына толассыз аңақта технологияны қолдану мәсәлеріне арналған.

Болашақ академиктің ғылыми жолы Жезқазғанға - өндірісте жүртен кезінде-ақ басталған еді. Ол өндірістен кол күзбей жүріп 1951 жылы кандидаттық дисертация қорғайды.

1969 жылы Ө. А. Байқоныров ұстаған ғылым жолының іздеуі, соңы идеяны. Іске асыруға ұмтылыс және шешетін проблемарды теориялық ьерңнң қарастыру.

Ө. А. Байқоныровтың жерасты кен орының қазуды жіктен және қазу әдістерін таңдау монографиясы жарық көрді.

Ө. А. Байқоныров өзінің А. А. Зубинскиймен бітіріп жазған « Катты Жаныстар» мен кеңңің пластикалы конвейнері кен тастарын тасмалдауға арналған арнайы пластикалы иілгіші конвейнер үсынғанды.

1967-1968 жылдары В. И. Ленин атындағы қазақ политехниқалық институтында профессор Ө. А. Байқоныров пен В. А. Мельниковтың « Тау-кен» геофизикасының негіздер монографиясы шын мәніне осы салдағы алғашұы еңбек.

Қазақ ССР Ғылымның кен істі институтында Ө. А. Байқоныровтың басшылығымен технологиятық процестердің қаупсіз және тиімді шамашарттарың дұрыс таңдап алу үшін, кен жұмыстары кезінде массивте пайда болатын физикалық өріс, статикалық және динамикалық кернеу әрістерін зерттеу прқылы массив қасиеттерін зерделейтін тау кенді геофизика динмикалық фотосемпірділік құрылды.

Ұстаздық жолы

1951 жылдан 1962 жылға дейін Ө. А. БайқоныровҚазақ политехниқалық институттының ректоры болды. Бұл кезенде ректорға профессор оқытушылар мен студентермен де педегогикалық және ңылыми-зерттеу жұмыстарын реттеу және дамыту жолында жожры. Оқу орының беделін артарыттын үлкен ақтауға тура келеді.

Ө. А. Байқоныров институт құрылысының жөндеу оның зертханаларын жаң жабдықтармен аппаратулуамен жасақатп, дамыту жаңа факультеттер мен кафедралы құру, факультеттердке мамңдруды ғылыми педагогика кадрлары дайындалауды анағылым жасартқан институттын кандидаттык диссертация қорғау жөніндегі кенестің үйымдастыру тәрізді қомақты жұмыстар жүргізді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.