Азот

1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім
А)Сигма және пи.байланыстар
Ә)Азот оксидтері
Б)Азот қышқылы
В)Азот қышқылдарының тұздары
Г)Аммиак
3.Қорытынды
4.Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Азот табиғатта негізінде бос күйінде кездеседі. Ауадағы азоттың көлемдік үлесі 78,09 % ,ал массалық үлесі 75,6%.Азот қосылыстары аз мөлшерде топырақта болады.Ол белоктық заттардың және көптеген табиғи органикалық қосылыстардың құрамына кіреді. Жер қыртысындағы азоттың жалпы мөлшері 0,01%.
Алынуы.
Техникада азотты сұйық ауадан алады .Ауа –бұл газдардың ,негізінде азот пен оттегінің қоспасы.Жер бетіндегі құрғақ ауада (көлемдік үлеспен )78,09% азот,20,95% оттегі,0,93%асыл газдар,0.03% көміртегі (IV) оксиді және де кездейсоқ қоспалар –шаң ,микроорганизимдер ,күкіртсутек ,күкірт оксиді. Жай зат азоттың физикалық және химиялық қасиеттерін түсіндіру үшін оның молекуласының құрылысын толық қарастыру керек .Азот атомының сыртқы деңгейінің электрондық құрылысынан ондағы химиялық байланыстар әрбір атомның үш жұптаспаған p-электрондарымен түзілетіндігі белгілі ,p-орбиталының пішіні гантель тәрізді ,кеңістік координаттарының осі бойында бағытталған. Бұл px-,py-, және pz- орбитальдары.Химиялық байланыстардың түзілуі – бұл атом орбитальдарының қаптасуының нәтижесі.
N2 –молекуцласындағы химиялық байланыс орбитальдары х,у,z, остерінің бойымен бағытталған үш жалпы р –электрондарының жұбымен түзіледі.
Жеке байланыстардың барлығы сигма байланыстар болып есептеледі .Қалған ру- және р- орбитальдары атомдардың центрін қосатын сызықтың екі жағында қаптасады.
Сонымен ,азот молекуласында бір сигма байланыс, барлығы үш байланыс бар,оны мынадай етіп өрнектеуге болады.

1. Г.П Хомченко “ Химия”,” Рауан”баспасы,1990.
2. Ф.Н.Капуцкий “Пособие по химии для поступающих в ВУЗы”,”Вышейшая школа “ ,Минск 1970.
3. Фельдман Ф.Г,Рудзитис Г.Е “8-11 класстарға арналған оқулық” М..:”Рауан” баспасы ,1998.
4. Бабков А.В,Попков В.А “Общая и неорганическая химия М.:Изд. МГУ,1998.