Денсаулықты сақтау саласындағы қылмыстар
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
Есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды заңсыз дайындау, иемденіп алу, сақтау, тасымалдау, жөнелту немесе өткізу
Есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды тұтынуға көндіру
Құрамында есірткі заттар бар өсіруге тыйым салынған өсімдіктерді заңсыз өсіру
Жеке медициналық практикамен немесе фармацевтикалық қызметпен заңсыз айналысу, есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды алуға құқық беретін рецептерді немесе өзге де құжаттарды заңсыз беру не қолдан жасау
Санитарлық.эпидемиологиялық ережелерді бұзу
Дәрігерге алдымен иман керек
III. Қорытынды
II. Негізгі бөлім
Есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды заңсыз дайындау, иемденіп алу, сақтау, тасымалдау, жөнелту немесе өткізу
Есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды тұтынуға көндіру
Құрамында есірткі заттар бар өсіруге тыйым салынған өсімдіктерді заңсыз өсіру
Жеке медициналық практикамен немесе фармацевтикалық қызметпен заңсыз айналысу, есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды алуға құқық беретін рецептерді немесе өзге де құжаттарды заңсыз беру не қолдан жасау
Санитарлық.эпидемиологиялық ережелерді бұзу
Дәрігерге алдымен иман керек
III. Қорытынды
Қазақстан Республикасының жаңа Қылмыстық кодексінде денсаулыққа қарсы қылмыстар жеке тарау болып берілген. Өйткені қоғамның дұрыс дамуы, оның мүшелерінің бірқалыпты қызмет атқаруы үшін алдымен халықтың денсаулығының белгілі бір құқық нормалары арқылы (оның ішінде қылмыстық құқық) қорғалуы аса қажет. «Бірінші байлық – денсаулық» - ата-бабаларымыз айтып кеткендей, қазіргі кезде денсаулықты сақтау саласына көп көңіл бөлінген. Осыған орай Қазақстан Республикасының Конституциясында азаматтардың өмірін, денсаулығын, оларды қоршаған ортаны, тарихи және мәдени мұраларды, адамгершілік нормаларын қорғауға ерекше мән берілген. Осы көрсетілген принцптерді қатаң сақтау - әркімнің қасиетті борышы. Кейбір жағдайда осы принциптер бұзылып қылмыстық заң қорғайтын қоғамдық қатынастарға белгілі бір зиян келтіреді. Бұл тақырыпта денсаулық сақтау саласындағы қылмыстар және осыған байанысты күрес жүргізу үшін Қылмыстық кодекстің жауаптылықтары туралы мағлұматтар қарастырыларды. Денсаулық сақтау саласындағы қылмыстарға: есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды заңсыз дайындау, сатып алу, сақтау, тасымалдау, жөнелту немесе сату, есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды ұрлау не қорқытып алу, есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды тұтынуға көндіру, құрамында есірткі заттар бар, өсіруге тыйым салынған өсімдіктерді заңсыз өсіру, есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды дайындау үшін пайдаланылатын шикізаттың, аспаптардың немесе жабдықтардың заңсыз айналымы, есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды тұтыну үшін притондар ұйымдастыру немесе ұстау, есірткі заттарды, жүйкеге әсер ететін, күшті әсер ететін немесе улы заттарды ұстау ережелерін бұзу, жекеше медициналық практикамен немесе жекеше фармацевтикалық қызметпен заңсыз айналысу, санитарлық-эпидемиологиялық ережелерді бұзу, адамдардың өміріне немесе денсаулығына қауіп төндіретін мән-жайлар туралы ақпаратты жасыру, қауіпсіздік талаптарына сай келмейтін тауарлар шығару немесе сату, жұмыс орындау не қызмет көрсету жатады.
1. Ағыбаев «Қылмыстық құқық»
2. Денсаулық журналы №8
2. Денсаулық журналы №8
Тақырыбы: Денсаулықты сақтау саласындағы қылмыстар
Жоспар:
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
❖ Есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды заңсыз дайындау,
иемденіп алу, сақтау, тасымалдау, жөнелту немесе өткізу
❖ Есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды тұтынуға көндіру
❖ Құрамында есірткі заттар бар өсіруге тыйым салынған өсімдіктерді
заңсыз өсіру
❖ Жеке медициналық практикамен немесе фармацевтикалық қызметпен заңсыз
айналысу, есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды алуға
құқық беретін рецептерді немесе өзге де құжаттарды заңсыз беру не
қолдан жасау
❖ Санитарлық-эпидемиологиялық ережелерді бұзу
❖ Дәрігерге алдымен иман керек
III. Қорытынды
Кіріспе
Қазақстан Республикасының жаңа Қылмыстық кодексінде денсаулыққа қарсы
қылмыстар жеке тарау болып берілген. Өйткені қоғамның дұрыс дамуы, оның
мүшелерінің бірқалыпты қызмет атқаруы үшін алдымен халықтың денсаулығының
белгілі бір құқық нормалары арқылы (оның ішінде қылмыстық құқық) қорғалуы
аса қажет. Бірінші байлық – денсаулық - ата-бабаларымыз айтып кеткендей,
қазіргі кезде денсаулықты сақтау саласына көп көңіл бөлінген. Осыған орай
Қазақстан Республикасының Конституциясында азаматтардың өмірін,
денсаулығын, оларды қоршаған ортаны, тарихи және мәдени мұраларды,
адамгершілік нормаларын қорғауға ерекше мән берілген. Осы көрсетілген
принцптерді қатаң сақтау - әркімнің қасиетті борышы. Кейбір жағдайда осы
принциптер бұзылып қылмыстық заң қорғайтын қоғамдық қатынастарға белгілі
бір зиян келтіреді. Бұл тақырыпта денсаулық сақтау саласындағы қылмыстар
және осыған байанысты күрес жүргізу үшін Қылмыстық кодекстің жауаптылықтары
туралы мағлұматтар қарастырыларды.
Денсаулық сақтау саласындағы қылмыстар
Денсаулық сақтау саласындағы қылмыстарға: есірткі заттарды немесе жүйкеге
әсер ететін заттарды заңсыз дайындау, сатып алу, сақтау, тасымалдау,
жөнелту немесе сату, есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды
ұрлау не қорқытып алу, есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды
тұтынуға көндіру, құрамында есірткі заттар бар, өсіруге тыйым салынған
өсімдіктерді заңсыз өсіру, есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін
заттарды дайындау үшін пайдаланылатын шикізаттың, аспаптардың немесе
жабдықтардың заңсыз айналымы, есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін
заттарды тұтыну үшін притондар ұйымдастыру немесе ұстау, есірткі заттарды,
жүйкеге әсер ететін, күшті әсер ететін немесе улы заттарды ұстау ережелерін
бұзу, жекеше медициналық практикамен немесе жекеше фармацевтикалық
қызметпен заңсыз айналысу, санитарлық-эпидемиологиялық ережелерді бұзу,
адамдардың өміріне немесе денсаулығына қауіп төндіретін мән-жайлар туралы
ақпаратты жасыру, қауіпсіздік талаптарына сай келмейтін тауарлар шығару
немесе сату, жұмыс орындау не қызмет көрсету жатады.
Денсаулық сақтау саласына қарсы қылмыстардың аса қауіпті түрі есірткі,
психотроптық, күшті әсер ететін және улы заттарды заңсыз айналымға
түсірумен байланысты іс-әрекеттер болып табылады. Осыған байланысты
Қылмыстық кодекстің 259-265-бабтарына осы тұрғыдағы қылмыстардың жекелеген
түрі үшін жауаптылық көзделген. Есірткі, психотроптық заттар, прекурсорлар,
күшті әсер ететін және улы заттарды заңсыз айналымға түсіруге байланысты
қылмыстардың тікелей объектісі - халықтың денсаулығы болып табылады.
Көрсетілген санатына жататын қылмыстардың затына – есірткі, психотроптық
заттар, прекурсорлар, күшті әсер ететін және улы заттар Қылмыстық кодекстің
263-бабына сәйкес есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды
дайындау үшін пайдаланылатын шикізат, аспаптар немесе жабдықтар жатады.
Есірткі, психотроптық заттар, сол тектестер, прекурсорлар айналымын
мемлекеттік реттеудің және олардың заңсыз айналымы мен теріс пайдалануына
қарсы іс-қимыл шаралары Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 10 шілдедегі
арнаулы Заңымен, Бақылауға жататын есірткілік заттар, психотроптық
құралдар және прекурсорлар туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1998
жылғы 9 наурыздағы №186 қаулысымен бекітілген тізім бойынша жүзеге
асырылады. Бұл нормативтік актілер 1961 жылғы Есірткі заттар туралы
бірыңғай конвенция түзетулер жөніндегі 1972 жылғы хаттамаға сәйкес, 1971
жылғы Психотроптық заттар туралы конвенцияға, БҰҰ-ның Есірткі заттардың
және психотроптық заттардың заңсыз айналымына қарсы күрес туралы 1998 жылғы
конвенциясына негізделіп қабылдаған. Денсаулықты сақтау құқығы медициналық
қызмет көрсетуді ғана емес, сондай-ақ таза ауыз суға, тиісті санитарлық
жағдайға және медициналық мәселелер жөніндегі, соның ішінде сексуалды және
репродуктивті денсаулық мәселелері жөніндегі ақпараттарға қол жеткізу
мәселелерін де қамтитындығын ескерген жөн. Бұл құқық ана мен бала
денсаулығын сақтау және негізгі дәрі-дәрмектерге қол жеткізуді қосқанда,
көптеген элементтерден тұрады. Сондай-ақ сабақтас құқықтарды, атап айтқанда
жоғары сапалы тиімді, жалпыға қол жетімді денсаулық сақтау жүйесіне құқықты
да қамтиды.
Осы құқықтарды қамтамасыз ету өмір сүруі үшін қаражатынан айырылған және
нашар жағдайдағы әрі кедейшілік жағдайында тұрмыс кешіп жатқандардың ерекше
қорғалуын көздеуге тиіс.
Денсаулық сақтау жүйесінің мамандары – дәрігерлер, медициналық бикелер,
акушеркалар, техниктер, әкімшілер және т.б. - денсаулық сақтауды дамыту
саласындағы мақсаттардың іске асырылуында ерекше рөл атқарады. Олардың
материалдық және әлеуметтік қамсыздандырылуы – бір мезгілде денсаулық
сақтау құқығын қорғау жөніндегі мәселелерді де шешу.
Есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды заңсыз дайындау,
иемденіп алу, сақтау, тасымалдау, жөнелту немесе өткізу
Қылмыстық кодекстің 259-бабының 1-тармағында есірткі заттарды немесе
жүйкеге әсер ететін затарды өткізу мақсатынсыз ірі мөлшерде иемденіп алу
тасымалдағаны немесе сақтағаны үшін қылмыстық жауаптылық белгіленген.
Есірткі заттар – адамның психикасына әсер ететін, одан әрі организмді
бүлдіретін синтетикалық немесе табиғи тектес заттардың жиынтығы.
Қазақстан Республикасының Үкіметінің 1998 жылғы 9 наурыздағы №186
қаулысымен бекітілген тізіміне медициналық мақсатқа пайдалануға тыйым
салынған есірткі заттардың 72 атауы көрсетілген. Бұларға гашиш, кокаин,
каннабис, апиын және т.б. заттар жатады.
Жүйкеге әсер ететін (психотроптық) заттар – адамның психикалық
функциясына әсер ететін қауіпті заттар. Тізім бойынша мұндай заттардың 38
атауы берілген. Оларға аминорекс, месхалин, метамфетамин, псилоцин т.б.
жатады.
Қылмыс объективті жағынан көрсетілген заттарды заңсыз алғаны немесе
дайындағаны арқылы сипатталады. Көрсетілген іс-әрекеттерге Қазақстан
Республикасы Жоғарғы Сотының 1998 жылғы 14 мамырдағы Есірткі,
психотроптық, күшті әсер ететін және улы заттарды заңсыз айналымға түсіру
жөніндегі істер бойынша заңдарды қолдану туралы №3 қаулысында тиісінше
түсінік берілген.
Жоғарғы Соттың осы қаулысының 3 тармағына сәйкес жоғарыда көрсетілген
заттарды сатып алу, басқа тауарға немесе затқа айырбастап алу, қарыздың
орнына беру, қарызға немесе сыйға алу, тауып алғанды иелену, құрамында
есірткі бар жабайы өсімдіктерді немесе олардың бөлігін жинау, осындай
өсімдіктердің күзетілмейтін егістік алқабындағы жинау жұмысы біткеннен
кейінгі қалдығы (масағын) жинап алуды т.б. заңсыз иемденіп алу деп түсіну
керек.
Кінәлінің арнайы рұқсатсыз көрсетілген заттарды өзінен жасырын жерден,
үй-жайдан, көлік құралынан, басқа да орындардан тауып алумен байланысты кез
келген қасақана әрекет, заңсыз сақтау болып табылады.
Есірткі, психотроптық заттарды оларды пайдаланатын аспаптар немесе
құралдарды, сонымен қатар прекурсорларды көлік құралдарын пайдалану арқылы
немесе басқа да әр түрлі тәсілдермен арнайы рұқсатсыз орнына ауыстру үшін
жасалған кез келген қасақана әрекеттерді, осы заттарды заңсыз тасымалдау
деп түсіну керек. Бұл әрекеттерді есірткі, психотроптық затты, аспаптарды,
құралдарды, прекурсорлардың заңсыз иесі ғана емес, оның тапсырмасы бойынша
басқа адам да тасымалдауы мүмкін. Мұндай ретте көрсетілген заттардың заңсыз
тасымалдануды басқаларға тапсырған тұлға осы қылмыстың ұйымдастырушысы
болып табылады. Егер есірткі, психотроптық заттың, аспаптардың,
құралдардың, прекурсорлардың заңсыз иесі - өзіне тапсырылған жүктің сипатын
анық білмейтін адамдар арқылы көрсетілген заттарды, аспаптарды, құралдарды
тасымалдауды жүзеге асырса, онда ол қылмыстың ұйымдастырушысы емес, тікелей
орындаушысы ретінде жауапқа тартылады.
Заңсыз сақталуға немесе айналымға шығарылған есірткі құралдарын,
психотроптық заттарды шағын, ірі және өте ірі мөлшерлерге жатқызу үшін
жиынтық кестеге жүгіну қажет. Жиынтық кестеге сәйкес көрсетілген заттар ірі
мөлшерге жатпаса, онда іс-әрекетте көрсетілген қылмыс құрамы болмайды.
Қылмыс құрылысы жөнінен формальды құрамға жатады. Сол себепті ол заңда
көрсетілген әрекеттердің бірін істеген уақытан бастап аяқталған болып
табылады.
Субъективтік жағынан қылмыс тек қана тікелей қасақаналықпен істеледі.
Адам есірткі немесе жүйкеге әсер ететін заттарды өткізу мақсатынсыз заңсыз
алынған және сақтағанын сезеді және сондай әрекет істеуді тілейді.
Қылмыстың субъектісі 16 толған, кез келген есі дұрыс адам.
Қылмыстық кодекстің 259-бабының 2- тармағында бұл қылмыстың ауырырақ
түрі: Есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды заңсыз
дайындау, ұқсату, жөнелту, өткізу, сондай-ақ осы баптың бірінші бөлігінде
көзделген, есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды өткізу
мақсатымен не өте ірі мөлшерде есірткі заттарға немесе жүйкеге әсер ететін
заттарды өткізу мақсатымен не өте ірі мөлшерде есірткі заттарға немесе
жүйкеге әсер ететін заттарға қатысты жасалған әрекеттер үшін жауаптылық
көзделген.
Көрсетілген заттарды заңсыз иемденіп алудың, тасымалдаудың және
сақтаудың түсініктеріне осы баптың бірінші бөлігін талдағанда тоқталып
өттік. Кез келген әдейі жасалған әрекет нәтижесінде белгілі бір есірткі
немесе жүйкеге әсер ететін зат тізімінде көрсетілген затқа айналдырса онда
оларды дайындау болып табылады.
Ал сол заттардың пішінін өзгерту (ұстату, таблеткаға қалыптау,
пиллюлалар, пасталар жасау т.б.) заңсыз дайындау болып табылмайы.
Белгілі бір есірткі немесе психотропиялық заттың күшін көтеру үшін
арнайы рұқсатсыз тазарту (жат қоспалардан тазарту) заңсыз ұқсату болып
табылады. Құрамында есірткі зат бар өсімдіктерді кептіру, ұстау , кейбір
бөлшектерден ажырату және басқа да түрлендіру (сол заттан басқа бір есірткі
зат алынбаса) заңсыз қайта өңдеу деп есептелмейді. Мұндай әрекеттер жеке
қылмыс болып табылады. Есірткі немесе психотропиялық заттарды, оларды
дайындайтын құрал-саймандарды, прекурсорларды бір жаққа заңсыз жөнелту деп
оларды кез келген байланыс құралымен, арнайы адам арқылы, сонымен қатар
құстар мен жануарларды пайдалану арқылы жіберуді айтамыз. Жоғарыда айтылған
заттарды, құрал-саймандарды, прекурсорларды бір тұлғаның билігінен басқа
тұлғаға кез келеген тәсілмен заңсыз беру (сату, сыйлау, қарызын өтеу,
айырбастау, қарызға беру, басқа адамға укол салу т.б.) осы заттарды заңсыз
өткізу болып табылады.
Қылмыстық кодекстің 259-бабының 2-тармағындағы қылмыстың объективтік
жағының қажетті белгілерінің бірі – заңда көрсетілген заттарды өткізу
мақсатында иемденіп алу немесе сақтау болып табылады. Өткізу мақсатында
заңсыз иемденіп алу немесе сақтау пиғылымен жасалғандығы жөнінде мәселені
шешу үшін бұл заттарды шын мәнінде өткізуге дайындалғанын дәлелдейтін
айғақтар жинағын арқау ету керек (мысалы, жоғарыда көрсетілген заттар көп
мөлшерде табылса, оларды өзі ғана пайдаланатынын жоққа шығармайтын
фактілердің болуы – заттардың бөлшектенуі, құралдар мен жабдықтардың
бөлініп қойылуы, кінәлінің басқалармен есірткіні қолданатын фактілерінің
орын алуы т.б.).
Ал осы заттарды өткізу мақсатынсыз алғаны немесе сақтағаны анықталса,
онда кінәлінің әрекетінде Қылмыстық кодекстің 259-бабының 1-тармағындағы
қылмыс құрамының бар жоғына мән беру қажет.
Осы баптың бірінші бөлігінде көзделген, есірткі заттарды немесе жүйкеге
әсер ететін заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды өткізу мақсатымен
не өте ірі мөлшерде есірткі заттарға немесе жүйкеге әсер ететін заттарға
қатысты әрекеттер үшін де жауаптылық көрсетіліп отыр. Яғни есірткі
заттарды, жүйкеге әсер еетін заттарды даусыз иемденіп алу, тасымалдау
немесе сақтау, өткізу мақсатын көздесе кінәлінің әрекеті Қылмыстық
кодекстің 259-бабының 2-тармағымен сараланады. Сондай-ақ өте ірі мөлшерде
есірткі заттарға немесе жүйкеге әсер ететін заттарға қатысты заңсыз
әрекеттер істегені үшін де жауаптылық осы баптың 2-тармағы бойынша
белгіленеді.
Қылмыстық кодекстің 259-бабының 3-тармағында осы қылмысты аса
ауырлататын түрлері: Есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды
өткізу, дайындау, ұқсату, жөнелту мақсатында заңсыз иемденіп алуды,
тасымалдауды немесе сақтауды не өткізуді: а) алдын ала сөз байланысқан
адамадар тобы жасаса; б) әлденеше рет; в) есірткі заттарға немесе жүйкеге
әсер ететін заттарға қатысты ірі мөлшерде жасағаны үшін жауаптылық
көзделеді;
Есірткі немесе жүйкеге әсер ететін заттарға қатысты ірі мөлшерге
жататыны немесе жатпайтыны жиынтық кесте арқылы анықталады.
Қылмыстық кодекстің 259-бабының 4-тармағында: Есірткі заттарды немесе
жүйкеге әсер ететін заттарды өткізу, дайындау, ұқсату, жөнелту мақсатында
заңсыз иемденіп алуды, тасымалдауды немесе сақтауды не өткізуді:
А) ұйымдасқан топ немесе қылмыстық қоғамдастық (қылмыстық ұйым) жасаса;
Б) олар өте ірі мөлшердегі есірткі заттарға немесе жүйкеге әсер ететін
заттарға қатысты жасалған қылмыстар үшін жауаптылық белгіленген.
Қылмыстық кодекстің 259-бабының ескертуіне сәйкес есірткі заттарды,
жүйкеге әсер ететін (психотроптық) заттарды өз еркімен тапсырған адам
немесе есірткі заттарды медициналық емес мақсатта тұтынуына байланысты
медициналық көмек көрсетілуі үшін медициналық мекемеге өз еркімен барған
және есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды заңсыз айналымына
байланысты қылмыстарды ашуға немесе олардың жолын кесуге, оларды жасаған
адамдарды әшкерелеуге, қылмыстық жолмен алынған мүлікті табуға белсенділік
көрсеткен адам осы бап бойынша қылмыстық жауаптылықтан босатылады.
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты Пленумының 1998 жылғы 14 мамырдағы №3
қаулысының 18-тармағына сәйкес жоғарыда көрсетілген заттарды нақты қолдану
мүмкіндігі бола тұра ол жергілікті билік өкіліне тапсырса, бұл өз еркімен
тапсырған болып табылады.
Улы затардың, сондай-ақ есірткі заттарды, жүйкеге әсер ететін немесе улы
заттарды дайындауға немесе ұқсатуға пайдаланылатын заттардың, құрал-
саймандардың немесе жабдықтардың заңсыз айналымы
Қылмыстың тікелей объектісі – адамдардың денсаулығы. Қылмыстың затына
заң улы заттарды, есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды
дайындау немесе ұқсату үшін пайдаланылатын зат, аспаптарды немесе
жабдықтарды жатқызады.
Қылмыстық кодекстің 263-бабының 1-тармағында: Есірткі заттар немесе
жүйкеге әсер ететін заттар болып табылмайтын улы заттарды немесе ұқсатуға
арналған құрал-саймандарды немесе жабдықтарды өткізу мақсатымен заңсыз
дайындау, ұқсату, иемденіп алу, сақтау, тасымалдау, жөнелту, сол сияқты
заңсыз өткізгені үшін жауаптылық көзделген. Улы заттардың тізбегі арнаулы
нормативтік-құқықтық актілерде көрсетілген. Осы улы заттарды дайындауда,
ұқсатуға қажетті құрал-саймандарды немесе жабдықтарды өткізу мақсатымен
дайындау, ұқсату, иемденіп алу, сақтау, тасымалдау, жөнелту, заңсыз өткізу
осы қылмыстың объективтік жағынан белгілерін түзеді. Дайындау, ұқсату,
тасымалдау, жөнелту сақтаудың, өткізудің түсініктеріне Қылмыстық кодекстің
259-бабында толық тоқталып өткенбіз.
Қылмыстық кодекстің 263-бабының 1-тармағында: Есірткі заттарды немесе
жүйкеге әсер ететін заттарды дайындау немесе ұқсату үшін пайдаланылатын
заттарды, құрал-саймандарды немесе жабдықтарды өткізу мақсатымен заңсыз
дайындау, иемденіп алу, сақтау, тасымалдау, жөнелту, сол сияқты заңсыз
өткізгені үшін жауаптылық көзделген.
Есірткі заттарға немесе жүйкеге әсер ететін заттарға – химиялық
құрылымдары мен қажеттері бар, құрылымы мен қасиеттері жағынан еліртетін,
күйзелтетін немесе жалған елес күйіне түсіретін, I, II, III кестелерге
енгізілген заттарға ұқсас, оларды шектен тыс пайдаланған кезде халықтың
денсаулығы үшін қауіпті Үкімет қаулыларымен, БҰҰ-ның халықаралық
конвенциялармен (1988 ж.) есірткі заттар немесе жүйкеге әсер ететін заттар
ретінде бекітілген шығу тегі синтетикалық немесе табиғи болып болып
табылатын заттар жатады.
Есірткі немесе жүйкеге әсер ететін заттарды дайындауға пайдалану
мақсатында қолдан немесе өндірістік жолмен жасалған заттар немесе соған
ыңғайланған құралдар (тұрмыстық-шаруашылық бағыттағы затардан басқа)
соларды жасауға арналған құрал және аспаптар болып саналады. Бұл заттардың
міндетті белгісі – олардың арнаулы бақылауда болуы болып табылады.
Қылмыстың объективтік жағы есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін
заттарды дайындау үшін пайдаланылатын аспаптарды немесе жабдықтарды заңсыз
дайындау: сатып алу, сақтау, тасымалдау, жөнелту немесе солардың заңсыз
өткізгені арқылы көрініс табады.
Көрсетілген заттарды, аспаптарды немесе жабдықтарды дайындауды ретке
келтіретін арнаулы құқықтық-нормативтік актілер бар. Осыған орай қылмыс
құрамының диспозициясы бланкеттік болып табылады.
Өзінің қызмет бабын пайдалана отырып, бір адамның немесе алдын ала сөз
байласқан адамдар тобының осы баптың бірінші немесе екінші бөліктерінде
көзделген немесе әлденеше рет жасаған әрекеттері үшін жауаптылық Қылмыстық
кодекстің 263-бабының 3 – тармағында көзделген. Қызмет бабын пайдаланып,
қылмыс істеу түсінігі Қылмыстық кодекстің 11-бабында айтылған.
Үйымдасқан топ жасаған, осы баптың бірінші немесе екінші бөліктерінде
көзделген әрекеттер үшін жауаптылық осы баптың (263) төртінші тармағында
белгіленген. Ұйымдасқан топтың түсінігі Қылмыстық кодекстің 31-бабында
берілген. Қылмыстық ... жалғасы
Жоспар:
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
❖ Есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды заңсыз дайындау,
иемденіп алу, сақтау, тасымалдау, жөнелту немесе өткізу
❖ Есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды тұтынуға көндіру
❖ Құрамында есірткі заттар бар өсіруге тыйым салынған өсімдіктерді
заңсыз өсіру
❖ Жеке медициналық практикамен немесе фармацевтикалық қызметпен заңсыз
айналысу, есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды алуға
құқық беретін рецептерді немесе өзге де құжаттарды заңсыз беру не
қолдан жасау
❖ Санитарлық-эпидемиологиялық ережелерді бұзу
❖ Дәрігерге алдымен иман керек
III. Қорытынды
Кіріспе
Қазақстан Республикасының жаңа Қылмыстық кодексінде денсаулыққа қарсы
қылмыстар жеке тарау болып берілген. Өйткені қоғамның дұрыс дамуы, оның
мүшелерінің бірқалыпты қызмет атқаруы үшін алдымен халықтың денсаулығының
белгілі бір құқық нормалары арқылы (оның ішінде қылмыстық құқық) қорғалуы
аса қажет. Бірінші байлық – денсаулық - ата-бабаларымыз айтып кеткендей,
қазіргі кезде денсаулықты сақтау саласына көп көңіл бөлінген. Осыған орай
Қазақстан Республикасының Конституциясында азаматтардың өмірін,
денсаулығын, оларды қоршаған ортаны, тарихи және мәдени мұраларды,
адамгершілік нормаларын қорғауға ерекше мән берілген. Осы көрсетілген
принцптерді қатаң сақтау - әркімнің қасиетті борышы. Кейбір жағдайда осы
принциптер бұзылып қылмыстық заң қорғайтын қоғамдық қатынастарға белгілі
бір зиян келтіреді. Бұл тақырыпта денсаулық сақтау саласындағы қылмыстар
және осыған байанысты күрес жүргізу үшін Қылмыстық кодекстің жауаптылықтары
туралы мағлұматтар қарастырыларды.
Денсаулық сақтау саласындағы қылмыстар
Денсаулық сақтау саласындағы қылмыстарға: есірткі заттарды немесе жүйкеге
әсер ететін заттарды заңсыз дайындау, сатып алу, сақтау, тасымалдау,
жөнелту немесе сату, есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды
ұрлау не қорқытып алу, есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды
тұтынуға көндіру, құрамында есірткі заттар бар, өсіруге тыйым салынған
өсімдіктерді заңсыз өсіру, есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін
заттарды дайындау үшін пайдаланылатын шикізаттың, аспаптардың немесе
жабдықтардың заңсыз айналымы, есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін
заттарды тұтыну үшін притондар ұйымдастыру немесе ұстау, есірткі заттарды,
жүйкеге әсер ететін, күшті әсер ететін немесе улы заттарды ұстау ережелерін
бұзу, жекеше медициналық практикамен немесе жекеше фармацевтикалық
қызметпен заңсыз айналысу, санитарлық-эпидемиологиялық ережелерді бұзу,
адамдардың өміріне немесе денсаулығына қауіп төндіретін мән-жайлар туралы
ақпаратты жасыру, қауіпсіздік талаптарына сай келмейтін тауарлар шығару
немесе сату, жұмыс орындау не қызмет көрсету жатады.
Денсаулық сақтау саласына қарсы қылмыстардың аса қауіпті түрі есірткі,
психотроптық, күшті әсер ететін және улы заттарды заңсыз айналымға
түсірумен байланысты іс-әрекеттер болып табылады. Осыған байланысты
Қылмыстық кодекстің 259-265-бабтарына осы тұрғыдағы қылмыстардың жекелеген
түрі үшін жауаптылық көзделген. Есірткі, психотроптық заттар, прекурсорлар,
күшті әсер ететін және улы заттарды заңсыз айналымға түсіруге байланысты
қылмыстардың тікелей объектісі - халықтың денсаулығы болып табылады.
Көрсетілген санатына жататын қылмыстардың затына – есірткі, психотроптық
заттар, прекурсорлар, күшті әсер ететін және улы заттар Қылмыстық кодекстің
263-бабына сәйкес есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды
дайындау үшін пайдаланылатын шикізат, аспаптар немесе жабдықтар жатады.
Есірткі, психотроптық заттар, сол тектестер, прекурсорлар айналымын
мемлекеттік реттеудің және олардың заңсыз айналымы мен теріс пайдалануына
қарсы іс-қимыл шаралары Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 10 шілдедегі
арнаулы Заңымен, Бақылауға жататын есірткілік заттар, психотроптық
құралдар және прекурсорлар туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1998
жылғы 9 наурыздағы №186 қаулысымен бекітілген тізім бойынша жүзеге
асырылады. Бұл нормативтік актілер 1961 жылғы Есірткі заттар туралы
бірыңғай конвенция түзетулер жөніндегі 1972 жылғы хаттамаға сәйкес, 1971
жылғы Психотроптық заттар туралы конвенцияға, БҰҰ-ның Есірткі заттардың
және психотроптық заттардың заңсыз айналымына қарсы күрес туралы 1998 жылғы
конвенциясына негізделіп қабылдаған. Денсаулықты сақтау құқығы медициналық
қызмет көрсетуді ғана емес, сондай-ақ таза ауыз суға, тиісті санитарлық
жағдайға және медициналық мәселелер жөніндегі, соның ішінде сексуалды және
репродуктивті денсаулық мәселелері жөніндегі ақпараттарға қол жеткізу
мәселелерін де қамтитындығын ескерген жөн. Бұл құқық ана мен бала
денсаулығын сақтау және негізгі дәрі-дәрмектерге қол жеткізуді қосқанда,
көптеген элементтерден тұрады. Сондай-ақ сабақтас құқықтарды, атап айтқанда
жоғары сапалы тиімді, жалпыға қол жетімді денсаулық сақтау жүйесіне құқықты
да қамтиды.
Осы құқықтарды қамтамасыз ету өмір сүруі үшін қаражатынан айырылған және
нашар жағдайдағы әрі кедейшілік жағдайында тұрмыс кешіп жатқандардың ерекше
қорғалуын көздеуге тиіс.
Денсаулық сақтау жүйесінің мамандары – дәрігерлер, медициналық бикелер,
акушеркалар, техниктер, әкімшілер және т.б. - денсаулық сақтауды дамыту
саласындағы мақсаттардың іске асырылуында ерекше рөл атқарады. Олардың
материалдық және әлеуметтік қамсыздандырылуы – бір мезгілде денсаулық
сақтау құқығын қорғау жөніндегі мәселелерді де шешу.
Есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды заңсыз дайындау,
иемденіп алу, сақтау, тасымалдау, жөнелту немесе өткізу
Қылмыстық кодекстің 259-бабының 1-тармағында есірткі заттарды немесе
жүйкеге әсер ететін затарды өткізу мақсатынсыз ірі мөлшерде иемденіп алу
тасымалдағаны немесе сақтағаны үшін қылмыстық жауаптылық белгіленген.
Есірткі заттар – адамның психикасына әсер ететін, одан әрі организмді
бүлдіретін синтетикалық немесе табиғи тектес заттардың жиынтығы.
Қазақстан Республикасының Үкіметінің 1998 жылғы 9 наурыздағы №186
қаулысымен бекітілген тізіміне медициналық мақсатқа пайдалануға тыйым
салынған есірткі заттардың 72 атауы көрсетілген. Бұларға гашиш, кокаин,
каннабис, апиын және т.б. заттар жатады.
Жүйкеге әсер ететін (психотроптық) заттар – адамның психикалық
функциясына әсер ететін қауіпті заттар. Тізім бойынша мұндай заттардың 38
атауы берілген. Оларға аминорекс, месхалин, метамфетамин, псилоцин т.б.
жатады.
Қылмыс объективті жағынан көрсетілген заттарды заңсыз алғаны немесе
дайындағаны арқылы сипатталады. Көрсетілген іс-әрекеттерге Қазақстан
Республикасы Жоғарғы Сотының 1998 жылғы 14 мамырдағы Есірткі,
психотроптық, күшті әсер ететін және улы заттарды заңсыз айналымға түсіру
жөніндегі істер бойынша заңдарды қолдану туралы №3 қаулысында тиісінше
түсінік берілген.
Жоғарғы Соттың осы қаулысының 3 тармағына сәйкес жоғарыда көрсетілген
заттарды сатып алу, басқа тауарға немесе затқа айырбастап алу, қарыздың
орнына беру, қарызға немесе сыйға алу, тауып алғанды иелену, құрамында
есірткі бар жабайы өсімдіктерді немесе олардың бөлігін жинау, осындай
өсімдіктердің күзетілмейтін егістік алқабындағы жинау жұмысы біткеннен
кейінгі қалдығы (масағын) жинап алуды т.б. заңсыз иемденіп алу деп түсіну
керек.
Кінәлінің арнайы рұқсатсыз көрсетілген заттарды өзінен жасырын жерден,
үй-жайдан, көлік құралынан, басқа да орындардан тауып алумен байланысты кез
келген қасақана әрекет, заңсыз сақтау болып табылады.
Есірткі, психотроптық заттарды оларды пайдаланатын аспаптар немесе
құралдарды, сонымен қатар прекурсорларды көлік құралдарын пайдалану арқылы
немесе басқа да әр түрлі тәсілдермен арнайы рұқсатсыз орнына ауыстру үшін
жасалған кез келген қасақана әрекеттерді, осы заттарды заңсыз тасымалдау
деп түсіну керек. Бұл әрекеттерді есірткі, психотроптық затты, аспаптарды,
құралдарды, прекурсорлардың заңсыз иесі ғана емес, оның тапсырмасы бойынша
басқа адам да тасымалдауы мүмкін. Мұндай ретте көрсетілген заттардың заңсыз
тасымалдануды басқаларға тапсырған тұлға осы қылмыстың ұйымдастырушысы
болып табылады. Егер есірткі, психотроптық заттың, аспаптардың,
құралдардың, прекурсорлардың заңсыз иесі - өзіне тапсырылған жүктің сипатын
анық білмейтін адамдар арқылы көрсетілген заттарды, аспаптарды, құралдарды
тасымалдауды жүзеге асырса, онда ол қылмыстың ұйымдастырушысы емес, тікелей
орындаушысы ретінде жауапқа тартылады.
Заңсыз сақталуға немесе айналымға шығарылған есірткі құралдарын,
психотроптық заттарды шағын, ірі және өте ірі мөлшерлерге жатқызу үшін
жиынтық кестеге жүгіну қажет. Жиынтық кестеге сәйкес көрсетілген заттар ірі
мөлшерге жатпаса, онда іс-әрекетте көрсетілген қылмыс құрамы болмайды.
Қылмыс құрылысы жөнінен формальды құрамға жатады. Сол себепті ол заңда
көрсетілген әрекеттердің бірін істеген уақытан бастап аяқталған болып
табылады.
Субъективтік жағынан қылмыс тек қана тікелей қасақаналықпен істеледі.
Адам есірткі немесе жүйкеге әсер ететін заттарды өткізу мақсатынсыз заңсыз
алынған және сақтағанын сезеді және сондай әрекет істеуді тілейді.
Қылмыстың субъектісі 16 толған, кез келген есі дұрыс адам.
Қылмыстық кодекстің 259-бабының 2- тармағында бұл қылмыстың ауырырақ
түрі: Есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды заңсыз
дайындау, ұқсату, жөнелту, өткізу, сондай-ақ осы баптың бірінші бөлігінде
көзделген, есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды өткізу
мақсатымен не өте ірі мөлшерде есірткі заттарға немесе жүйкеге әсер ететін
заттарды өткізу мақсатымен не өте ірі мөлшерде есірткі заттарға немесе
жүйкеге әсер ететін заттарға қатысты жасалған әрекеттер үшін жауаптылық
көзделген.
Көрсетілген заттарды заңсыз иемденіп алудың, тасымалдаудың және
сақтаудың түсініктеріне осы баптың бірінші бөлігін талдағанда тоқталып
өттік. Кез келген әдейі жасалған әрекет нәтижесінде белгілі бір есірткі
немесе жүйкеге әсер ететін зат тізімінде көрсетілген затқа айналдырса онда
оларды дайындау болып табылады.
Ал сол заттардың пішінін өзгерту (ұстату, таблеткаға қалыптау,
пиллюлалар, пасталар жасау т.б.) заңсыз дайындау болып табылмайы.
Белгілі бір есірткі немесе психотропиялық заттың күшін көтеру үшін
арнайы рұқсатсыз тазарту (жат қоспалардан тазарту) заңсыз ұқсату болып
табылады. Құрамында есірткі зат бар өсімдіктерді кептіру, ұстау , кейбір
бөлшектерден ажырату және басқа да түрлендіру (сол заттан басқа бір есірткі
зат алынбаса) заңсыз қайта өңдеу деп есептелмейді. Мұндай әрекеттер жеке
қылмыс болып табылады. Есірткі немесе психотропиялық заттарды, оларды
дайындайтын құрал-саймандарды, прекурсорларды бір жаққа заңсыз жөнелту деп
оларды кез келген байланыс құралымен, арнайы адам арқылы, сонымен қатар
құстар мен жануарларды пайдалану арқылы жіберуді айтамыз. Жоғарыда айтылған
заттарды, құрал-саймандарды, прекурсорларды бір тұлғаның билігінен басқа
тұлғаға кез келеген тәсілмен заңсыз беру (сату, сыйлау, қарызын өтеу,
айырбастау, қарызға беру, басқа адамға укол салу т.б.) осы заттарды заңсыз
өткізу болып табылады.
Қылмыстық кодекстің 259-бабының 2-тармағындағы қылмыстың объективтік
жағының қажетті белгілерінің бірі – заңда көрсетілген заттарды өткізу
мақсатында иемденіп алу немесе сақтау болып табылады. Өткізу мақсатында
заңсыз иемденіп алу немесе сақтау пиғылымен жасалғандығы жөнінде мәселені
шешу үшін бұл заттарды шын мәнінде өткізуге дайындалғанын дәлелдейтін
айғақтар жинағын арқау ету керек (мысалы, жоғарыда көрсетілген заттар көп
мөлшерде табылса, оларды өзі ғана пайдаланатынын жоққа шығармайтын
фактілердің болуы – заттардың бөлшектенуі, құралдар мен жабдықтардың
бөлініп қойылуы, кінәлінің басқалармен есірткіні қолданатын фактілерінің
орын алуы т.б.).
Ал осы заттарды өткізу мақсатынсыз алғаны немесе сақтағаны анықталса,
онда кінәлінің әрекетінде Қылмыстық кодекстің 259-бабының 1-тармағындағы
қылмыс құрамының бар жоғына мән беру қажет.
Осы баптың бірінші бөлігінде көзделген, есірткі заттарды немесе жүйкеге
әсер ететін заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды өткізу мақсатымен
не өте ірі мөлшерде есірткі заттарға немесе жүйкеге әсер ететін заттарға
қатысты әрекеттер үшін де жауаптылық көрсетіліп отыр. Яғни есірткі
заттарды, жүйкеге әсер еетін заттарды даусыз иемденіп алу, тасымалдау
немесе сақтау, өткізу мақсатын көздесе кінәлінің әрекеті Қылмыстық
кодекстің 259-бабының 2-тармағымен сараланады. Сондай-ақ өте ірі мөлшерде
есірткі заттарға немесе жүйкеге әсер ететін заттарға қатысты заңсыз
әрекеттер істегені үшін де жауаптылық осы баптың 2-тармағы бойынша
белгіленеді.
Қылмыстық кодекстің 259-бабының 3-тармағында осы қылмысты аса
ауырлататын түрлері: Есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды
өткізу, дайындау, ұқсату, жөнелту мақсатында заңсыз иемденіп алуды,
тасымалдауды немесе сақтауды не өткізуді: а) алдын ала сөз байланысқан
адамадар тобы жасаса; б) әлденеше рет; в) есірткі заттарға немесе жүйкеге
әсер ететін заттарға қатысты ірі мөлшерде жасағаны үшін жауаптылық
көзделеді;
Есірткі немесе жүйкеге әсер ететін заттарға қатысты ірі мөлшерге
жататыны немесе жатпайтыны жиынтық кесте арқылы анықталады.
Қылмыстық кодекстің 259-бабының 4-тармағында: Есірткі заттарды немесе
жүйкеге әсер ететін заттарды өткізу, дайындау, ұқсату, жөнелту мақсатында
заңсыз иемденіп алуды, тасымалдауды немесе сақтауды не өткізуді:
А) ұйымдасқан топ немесе қылмыстық қоғамдастық (қылмыстық ұйым) жасаса;
Б) олар өте ірі мөлшердегі есірткі заттарға немесе жүйкеге әсер ететін
заттарға қатысты жасалған қылмыстар үшін жауаптылық белгіленген.
Қылмыстық кодекстің 259-бабының ескертуіне сәйкес есірткі заттарды,
жүйкеге әсер ететін (психотроптық) заттарды өз еркімен тапсырған адам
немесе есірткі заттарды медициналық емес мақсатта тұтынуына байланысты
медициналық көмек көрсетілуі үшін медициналық мекемеге өз еркімен барған
және есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды заңсыз айналымына
байланысты қылмыстарды ашуға немесе олардың жолын кесуге, оларды жасаған
адамдарды әшкерелеуге, қылмыстық жолмен алынған мүлікті табуға белсенділік
көрсеткен адам осы бап бойынша қылмыстық жауаптылықтан босатылады.
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты Пленумының 1998 жылғы 14 мамырдағы №3
қаулысының 18-тармағына сәйкес жоғарыда көрсетілген заттарды нақты қолдану
мүмкіндігі бола тұра ол жергілікті билік өкіліне тапсырса, бұл өз еркімен
тапсырған болып табылады.
Улы затардың, сондай-ақ есірткі заттарды, жүйкеге әсер ететін немесе улы
заттарды дайындауға немесе ұқсатуға пайдаланылатын заттардың, құрал-
саймандардың немесе жабдықтардың заңсыз айналымы
Қылмыстың тікелей объектісі – адамдардың денсаулығы. Қылмыстың затына
заң улы заттарды, есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды
дайындау немесе ұқсату үшін пайдаланылатын зат, аспаптарды немесе
жабдықтарды жатқызады.
Қылмыстық кодекстің 263-бабының 1-тармағында: Есірткі заттар немесе
жүйкеге әсер ететін заттар болып табылмайтын улы заттарды немесе ұқсатуға
арналған құрал-саймандарды немесе жабдықтарды өткізу мақсатымен заңсыз
дайындау, ұқсату, иемденіп алу, сақтау, тасымалдау, жөнелту, сол сияқты
заңсыз өткізгені үшін жауаптылық көзделген. Улы заттардың тізбегі арнаулы
нормативтік-құқықтық актілерде көрсетілген. Осы улы заттарды дайындауда,
ұқсатуға қажетті құрал-саймандарды немесе жабдықтарды өткізу мақсатымен
дайындау, ұқсату, иемденіп алу, сақтау, тасымалдау, жөнелту, заңсыз өткізу
осы қылмыстың объективтік жағынан белгілерін түзеді. Дайындау, ұқсату,
тасымалдау, жөнелту сақтаудың, өткізудің түсініктеріне Қылмыстық кодекстің
259-бабында толық тоқталып өткенбіз.
Қылмыстық кодекстің 263-бабының 1-тармағында: Есірткі заттарды немесе
жүйкеге әсер ететін заттарды дайындау немесе ұқсату үшін пайдаланылатын
заттарды, құрал-саймандарды немесе жабдықтарды өткізу мақсатымен заңсыз
дайындау, иемденіп алу, сақтау, тасымалдау, жөнелту, сол сияқты заңсыз
өткізгені үшін жауаптылық көзделген.
Есірткі заттарға немесе жүйкеге әсер ететін заттарға – химиялық
құрылымдары мен қажеттері бар, құрылымы мен қасиеттері жағынан еліртетін,
күйзелтетін немесе жалған елес күйіне түсіретін, I, II, III кестелерге
енгізілген заттарға ұқсас, оларды шектен тыс пайдаланған кезде халықтың
денсаулығы үшін қауіпті Үкімет қаулыларымен, БҰҰ-ның халықаралық
конвенциялармен (1988 ж.) есірткі заттар немесе жүйкеге әсер ететін заттар
ретінде бекітілген шығу тегі синтетикалық немесе табиғи болып болып
табылатын заттар жатады.
Есірткі немесе жүйкеге әсер ететін заттарды дайындауға пайдалану
мақсатында қолдан немесе өндірістік жолмен жасалған заттар немесе соған
ыңғайланған құралдар (тұрмыстық-шаруашылық бағыттағы затардан басқа)
соларды жасауға арналған құрал және аспаптар болып саналады. Бұл заттардың
міндетті белгісі – олардың арнаулы бақылауда болуы болып табылады.
Қылмыстың объективтік жағы есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін
заттарды дайындау үшін пайдаланылатын аспаптарды немесе жабдықтарды заңсыз
дайындау: сатып алу, сақтау, тасымалдау, жөнелту немесе солардың заңсыз
өткізгені арқылы көрініс табады.
Көрсетілген заттарды, аспаптарды немесе жабдықтарды дайындауды ретке
келтіретін арнаулы құқықтық-нормативтік актілер бар. Осыған орай қылмыс
құрамының диспозициясы бланкеттік болып табылады.
Өзінің қызмет бабын пайдалана отырып, бір адамның немесе алдын ала сөз
байласқан адамдар тобының осы баптың бірінші немесе екінші бөліктерінде
көзделген немесе әлденеше рет жасаған әрекеттері үшін жауаптылық Қылмыстық
кодекстің 263-бабының 3 – тармағында көзделген. Қызмет бабын пайдаланып,
қылмыс істеу түсінігі Қылмыстық кодекстің 11-бабында айтылған.
Үйымдасқан топ жасаған, осы баптың бірінші немесе екінші бөліктерінде
көзделген әрекеттер үшін жауаптылық осы баптың (263) төртінші тармағында
белгіленген. Ұйымдасқан топтың түсінігі Қылмыстық кодекстің 31-бабында
берілген. Қылмыстық ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz