Ғарышты игеру. Байқоңыр

1. Байқоңырдың . қазақ даласындағы ғарыш айлағы.
2. Ғарышты игеруде . қазақтың ғарыш қаһармандары
3. Қорытынды
а) Байқоңырдың бүгінгі қасіреті

Ғарышты игеруде еліміздің ғарыш айлағы Байқоңырдың рөлі үлкен. Байқоңыр құрылысы 1955 жылы басталған ғарыш айлағы 1957 жылы мамырда пайдалануға берілді.
Аты айтып тұрғандай, айлақтың «айналасы қара қоңыр топырақты, шөбі де алтын түстес қоңыр. Ғарыштық старт алаңына орын таңдауда көптеген жағдайлар ескерілді. Біріншіден, ол халық тығыз орналасқан аймақтар мен өндіріс орталықтарынан алыс, екіншіден, Алматы — Москва теміржолының Қызылқұмнан өтетін тура осы маңына таяу. Бұрынғы КСРО-ның, қазіргі Қазақстанның оңтүстігі салыстырмалы түрде экваторға тым қашық емес. Бұндай жағдай ғарыш кемелерін ұшыру барысында жердің айналу жылдамдығын пайдалануға мүмкіндік береді. Ғарыш зымырандары ұшырудың шығыс бағытында экватор жазықтығына 48-ден 81 градусқа дейін еңкейте ұшырылып, орбитаға шығарылады. Бұл жағдайда ұшырылған дене секуінде 316 метр болатын қосымша 4 пайыз орбита жылдамдығына ие бола алады.
КСРО заманында ғарыш кемелерін ұшырудан басқа Байқоңыр стратегаялық мақсаттағы ракета әскерлерінің объектісі ретінде пайдаланылды. 1957 жылдың тамызында айлақтан құрылықаралық баллистикалық зымыран ұшырылды. Бұл әскери істегі нағыз революция еді. Өйткені зымырандар ядролық қаруды жер шарының кез-келген нүктесіне жеткізе алатын. Қазір басқа кезең туды. Қазақстан Республикасы Ресей және АҚШ арасындағы келісім-шарттарға сәйкес әскери ракеталар бөлшектеліп, ядролық қастұмсықтар Ресейге жіберілді. Өйткені еліміз өз аумағындағы ядролық қарудан біржола бас тартып отыр. Жер маңайындағы ғарыш кеңістігін игеруде Байқоңыр Кеңес ғылымын бірінші орынға шығарып отырды. Сол кезден бері әртүрлі елдердің 150-ден астам ғарышкерлері ғарышта болып қайтты. Байқоңырдан «Восток», «Восход», «Союз», «Прогресс» сипатындағы барлық ғарыш кемелері, «Салют» және «Мир» орбиталық станциялары ұшырылды. Қазақстан жерінен аспанға «Космос», «Протон», «Зонт», «Прогноз» серияларындағы жердің ондаған жасанды серіктері шығарылған болатын. Бұлар халық шаруашылығының ғарыштағы бағларламаларын жүзеге асыру мақсатында орындалды. Олардың байланыс құралдарын, метеорологаяны, биологаяны, қорғанысты, экономиканы дамытудағы маңызы зор болғандығын атап өту қажет.

1. Заң газеті (1998 жылғы басылым).
2. Менің елім атты кітап (Ғарышты игеру тақырыбы).
3. «Егемен Қазақстан» газеті (2001 жылғы басылым).