Ұлттық Банктің қызметі мен негізгі міндеттері туралы ақпарат

Кіріспе
I. Банк банкілік жүйесінің элементі ретінде
1. Банк және банкілік қызметтің түсінігі ... ... ... ... .. .3.8 беттер
2. Банктер және олардың құрылыу тәртібі ... ... ... .8.12 беттер

II. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі
1. Ұлттық Банктің түсінгі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11.13 беттер
2. Ұлттық Банктің қызметі мен негізгі міндеттері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .13.15 беттер
3. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінің қаражаты ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...15.17 беттер

III. Қазақстан Республикасындағы коммерциялық банктер
1. Коммерциялық банктің түсінгі ... ... ... ... ... ... ... .17.20 беттер
2. Коммерциялық банктердің мүлкі ... ... ... ... ... ... 20.21 беттер
3. Коммерциялық банктердің операцияларының түсінігі мен түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 22.26 беттер

Қорытынды

Пайдаланған әдебиеттер

Қзақстан Республикасы 1991 жылы тәуелсіздік алып, жеке егемен мемлекет болғаннан кейін өзінің банкілік жүйесін қалыптастыра бастады. Банк нарықтық экономиканың өте маңызды буыны және нарықты дамытушы құрал. Қазақстан алдында өзінің жеке банктік жүйесін қалыптастыруда біршама қиындықтар тұрды, өйткені Қазақстан Кеңестер Одағы құрамында болған мемлекетте бір ғана мемлекеттік банк болды және барлық одақтас республикалардың банктері орталық банкке бағынды. Бұл кезде нарықтық қатынастарға беріп ену үшін коммерциялық банктер құрылымын дамыту керектігі байқалды. Нарықтық қатынастармен байланысты экономикадағы банкілік жүйе үш міндетті қатарынан атқарады. Біріншіден, коммерциялық банктердің дамыған құрылымы төлемдер жүйесін басқарады. Дамыған нарықтық қатынастарда коммерциялық мәмілелердің басым көпшілігі әртүрлі банкілік салымдар арасында қаражаттарды бөлу арқылы жүгізіледі. Екіншіден, банктер халықтың жинақтаған қаражаттарын фирмалар мен кәсіпорындарға жібереді. Инвестициялау процесінің тиімділігі банк жүйесінің ақша қорларын неғұрлым тиімді пайдаланады-ау деген заемщикке беру қабілетіне тікелей байланысты. Үшіншіден, коммерциялық банктер орталақ мемлекеттік банктердің ақша-кредит саясатына сәйкес әрекеттен отырып, экономикалық жүйеде айналымда жүрген ақша санын реттейді.
1991 жылы мемлекеттік салалық банктерді қайта құру және тәуелсіз мемлекеттердегі КСРО Мемелекеттік Банкінің бөлімдеріне орталық банк статусын бергеннен кейін Қазақстанда екі деңгейлі банктік жүйе қалыптасты. Осы жүйе бүгінгі күнге дейін дамып, оңға қарай реформаланып келеді. Осы кезде банкілік жүйені зерттеу өте өзекті мәселе деп санаймын.

1. Қазақстан Республикасының Конститутциясы 1995, 30 тамыз.
2. “Банк және банкілік қызмет туралы” ҚР Заңы 31 тамыз 1995 жыл
3. “Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы” ҚР Заңы 30 наурыз 1995 жыл.
4. Банки Казахстана на внутреннем финансовом рынке. А.1996.
5. Көшенова Б.А., Ақша. Несие. Банктер. Валюта қатынастары. Алматы, Экономика, 2000.
6. Елемесов Р., Жатканбаев Е. Государство и рынок. Алматы. Қаржы-қаражат, 1997.
7. Казахстан: 1992-2002 годы. Информационно-аналитический сборник. Алматы, 2002.
8. Тасыбаева А.С. Банкілік құқық: оқу құралы. – Алматы,1999.
9. Худяков А.И. Финансовое право Республики Казахстан . Алматы 2002.

Пән: Банк ісі
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 30 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының банк жүйесі

Жоспар

Кіріспе

Банк банкілік жүйесінің элементі ретінде

1. Банк және банкілік қызметтің түсінігі ... ... ... ... .. .3-8
беттер
2. Банктер және олардың құрылыу тәртібі ... ... ... .8-12 беттер

Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі

3. Ұлттық Банктің
түсінгі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11-13 беттер
4. Ұлттық Банктің қызметі мен негізгі
міндеттері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ..13-15 беттер
5. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінің
қаражаты ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ..15-17 беттер

Қазақстан Республикасындағы коммерциялық банктер

6. Коммерциялық банктің
түсінгі ... ... ... ... ... ... ... .17-20 беттер
7. Коммерциялық банктердің
мүлкі ... ... ... ... ... ... 20-21 беттер
3. Коммерциялық банктердің операцияларының түсінігі
мен
түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... 22-26 беттер

Қорытынды

Пайдаланған әдебиеттер

Кіріспе
Қзақстан Республикасы 1991 жылы тәуелсіздік алып, жеке егемен
мемлекет болғаннан кейін өзінің банкілік жүйесін қалыптастыра бастады.
Банк нарықтық экономиканың өте маңызды буыны және нарықты дамытушы құрал.
Қазақстан алдында өзінің жеке банктік жүйесін қалыптастыруда біршама
қиындықтар тұрды, өйткені Қазақстан Кеңестер Одағы құрамында болған
мемлекетте бір ғана мемлекеттік банк болды және барлық одақтас
республикалардың банктері орталық банкке бағынды. Бұл кезде нарықтық
қатынастарға беріп ену үшін коммерциялық банктер құрылымын дамыту керектігі
байқалды. Нарықтық қатынастармен байланысты экономикадағы банкілік жүйе үш
міндетті қатарынан атқарады. Біріншіден, коммерциялық банктердің дамыған
құрылымы төлемдер жүйесін басқарады. Дамыған нарықтық қатынастарда
коммерциялық мәмілелердің басым көпшілігі әртүрлі банкілік салымдар
арасында қаражаттарды бөлу арқылы жүгізіледі. Екіншіден, банктер халықтың
жинақтаған қаражаттарын фирмалар мен кәсіпорындарға жібереді.
Инвестициялау процесінің тиімділігі банк жүйесінің ақша қорларын неғұрлым
тиімді пайдаланады-ау деген заемщикке беру қабілетіне тікелей байланысты.
Үшіншіден, коммерциялық банктер орталақ мемлекеттік банктердің ақша-кредит
саясатына сәйкес әрекеттен отырып, экономикалық жүйеде айналымда жүрген
ақша санын реттейді.
1991 жылы мемлекеттік салалық банктерді қайта құру және тәуелсіз
мемлекеттердегі КСРО Мемелекеттік Банкінің бөлімдеріне орталық банк
статусын бергеннен кейін Қазақстанда екі деңгейлі банктік жүйе қалыптасты.
Осы жүйе бүгінгі күнге дейін дамып, оңға қарай реформаланып келеді. Осы
кезде банкілік жүйені зерттеу өте өзекті мәселе деп санаймын.

I. Банк банкілік жүйесінің элементі ретінде

1. Банк және банкілік қызметтің түсінігі

1991 жылдан бергі банктік жүйені реформалау бүгінгі күні елдің
қаржылық секторын дамытуда басты орынды алып келеді деуге болады. 2002
жылдың 1 қыркүйегіндегі мәліметтер бойынша Қазақстанда 38 банк тіркелген,
сонымен 2 мемлекеттік банк, 16 шетел қатысуымен құрылған банк және 11
шетел банктерінің еншілес банктері. Банкілік қызметтің халықаралық
стандарттарына өту бағдарламасына сәйкес 4банк бірінші топқа, 16 банк
екінші топқа және 12 банк осы бағдарламаны орындаушы болып танылды.
Банктердің санының азаюнақарағанда олардың капитализациялану тенденциясы
жоғарлап отыр. 2002 жылдың 7 айы ішінде ол 11,9% көбейіп, 139,1 млрд.
тенгені құрды.[1] Қазақстанның банкілік жүйесіне кіріспей отырып жан банк
пен банклік қызметке түсінік беріп кетейік.
Банк дегеніміз өз атынан ақшалай қаражаттарды ақылы, мерзімдік және
қайтарып беру шартымен тарту және орналастыру үшін құрылған ұйым. Банктің
негізгі міндеті – қарыз алушы мен қарыз беруші жене сатып алушы мен сатушы
арасындағы ақша қаражаттарын аударуда делдалдық ты іске асыру. Нарықтық
қатынастар жағдайында ақшалай қаражаттарды аударуды банктермен қатар
инвестициялық қорлар, сақтандыру компаниялары, брокерлік фирмалар және т.б.
қаржылық мекемелер іске асырады. Бірақта, қаржылық тәуекел субъектісі
ретінде банктердің оны басқа субъектілерден ажырататын екі белгісі бар.
Біріншіден, банктер үшін қарыздық міндеттемелерін екі жақты шартқа отыруы
тән: олар өздерінің қарыздық міндеттемелерін орналастырады депозиттер,
салымдық куәліктер, жинақ сертификаттары және т.б.. Осы негізде
жинақталған қаржыларды қарыздық міндеттемелерге және бағалы қағаздарға
орналастырады. Бұл банктерді қаржылық салада өзінің қарыздық
міндеттемелерін шығармайтын қаржылық брокерлермен диллерлерден ажыратады.
Екіншіден, банктерзаңды және жеке тұлғалар алдында белгілі бір мөлшердегі
қарызға шартсыз міндеттемелерді өз мойнына алуы.
Банк коммерциялық ұйым болып табылады. Ол Қазақстан Республикасы
Ұлттық Банкінің лицензиясы негізінде қайтарып беру шартымен заңды және жеке
тұлғалардың ақшалай қаражаттары мен басқа да құндылықтарын ақылылық,
мерзімділік және қайтарып беру шартымен өз атынан орналастырады, сондай-ақ,
есептік және басқа да банкілік операцияларды іске асырады.
Банктер нарықтық құрылымның жүйелерін орталық буындарының бірі.
Олардың қызметінің дамуы нарықтық механизмді қалыптастырудың қажетті шарты.
Экономикалық қайта құру процессі банк жүйесін реформалаудан басталды.
Қайта ұйымдастырудың алғашқы сатысында мемлекеттік банктердің жаңа
структурасы құрылды. Қайта ұйымдастырудың моделіне:
- қос деңгейлі банк жүйесін құру;
- арнайы банктерді шаруашылық есепке және өзін-өзі қаржыландыруға
өткізу;
- шарушылықтың әртүрлі салаларының кәсіпорындарымен болатын несие
беру қатынастарының формалары мен тәсілдерін жетілдіру кірді.
Несие беру саласындағы экономикалық қатынастардың кешенді түрде
өзгертуге бағытталған банкілік реформаның екінші кезеңі қажет болды. Ол
бір мың тоғыз жүз сексен сегізінші жылы, банкілік салада нарықтық
қатынастар мен құрылымдарды қалыптастыру үшін негіз болды-ау деген
алғашқы коммерциялық банктерді құрумен басталды. Осындай нарықты құру
әкімшілік-әміршіл қатынастарды неғұрлым икемді экономикалық тәсілдермен
ауыстыруды көздеді. Реформаның жаңа кезеңінің ерекшелігі оның төменгі
жақтың ниеті бойынша басталуында. Бұл кезеңнің негізгі міндеті - нақты
ұйымдастырылған нарықтық құрылымдарды құру болып табылды. Банктер халық
шаруашылығындағы нарықтық қатынастардың дамуы мен оларды реттеудің
тетігіне айналды.
Шаруашылыққа қызмет көрсететтін банктердің қызметінің коммерциялық
мақсаты - табыс, пайда табу. Коммерциялық банктер өздеріне клиеттерді
тарту, кредиттік ресурстар және оларды тиімді пайдалану аясын табу жөнінде
іскерлік бәсекелестікті дамыту негізінде қызмет атқарады. Ал бұл банкілік
қызмет көрсетуге және сол қызметтің сапасын жақсартуға ықпал етеді.[2]
Банкілік реформаның екінші кезеңі барысында банктердің құрылымы ғана
өзгеріп қойған жоқ, сонымен бірге, кредиттік қатынастар саласы да күрделі
өзгерістерге ұшырады. Нәтижесінде Қазақстанда екі деңгейлі банкілік жүйе
қалыптасты. Бірінші деңгей – Қазақстан Республикасының Ұлттық банкі, екінші
деңгей – қалған банктердің бәрі. Оларға төменгі банктер жатады:
▪ Мемлекеттік банк - Қазақстан Республикасының Үкіметінің
шешімі негізінде құрылған. Оның Жарғылық қорын иеленуші
Қазақстан Республикасының Үкіметі болып табылады.
▪ Депозиттік банк - депозиттер қабылдау және заңмен тыйым
салынбаған басқа да операциялар жасауға құқыығы бар банк.
▪ Инвестициялық банк - портфельді және тікелей инвестицияларды
іске асыру атаулы банктердің қызметінің негізгі түрі.
▪ Шет мемлекеттері қатынасатын банктер - акцияларының үштен
бірінен көбі а) Қазақстан Республикасының резидент
еместерінің; б) Қазақстан Республикасының резиденттері - заңды
тұлғалардың (акцияларының үштен бірінен көбі Қазақстан
Республикасының резидент еместерінің немес оларға ұқсас заңды
тұлғалардың - Қазақстан Республикасының резиденттерінің
иелігінде, меншігінде немесе басқаруында болатын банктер); в)
Қазақстан Республикасының резидент еместерінің немес осы
пункттің б) тармағындағы көрсетілген заңды тұлғалардың
құжаттарын билеуші болып табылатын Қазақстан Республикасының
резиденттерінің иелігінде, меншігінде немесе басқаруында
болатын, екінші деңгейлі банк.
▪ Мемлекетаралық банк – халықаралық шарт негізінде құрылған
және сол шарт негізінде қызмет ететін банктер. Құрылтайшысы
Қазақстан Республикасының Үкіметі және осы шартқа отырған шет
мемлекеттің Үкіметі болып табылады.
Банкілік қызмет дегеніміз - өздерінің ссудалық және басқа да ақшалай
қорларын қалыптастыру, бөлу және пайдалануды ұйымдастыру кезінде
банктердің іс-әрекеті.
Мемлекеттік банктердің қаржылары екі мағынада түсіндіріледі:
- экономикалық мағынада – банктердің ақша қорларын қалыптастыру,
бөлу және пайдалануды ұйымдастыру барысында пайда болатын
экономикалық қатынастардың жүйесі;
- материалдық мағынада – банктердің ссудалық қорларын
қалыптастыратын мемлекеттік банктердің ақша қорларының жиынтығы.
Банкілік қызметтің өз әдістері бар. Олар банктердің өз ақша қорларын
қалыптастыру, бөлу және пайдалануды ұйымдастыру кезінде жүзеге асырылатын
нақты жолдар мен тәсілдер.
Банктік қорларды қалыптастырудың негізгі жолдары мынадай:
• міндетті және ерікті түрдегі кредиттердің негізінде қаражаттарды
тарту, яғни, біреуге қарыз беру үшін басқадан қарыз ал деген мағынада;
• бюджеттік дотациялар, жарғылық қорлар мен резервтік қорларды
қалыптастыруға берілетін жәрдем ақшалар:
• мүшелікке кіру жарналары мен пайлық \үлестік\ жарналарды пайдалану.
Банкілік қорларды бөлудің негізгі әдістері:
• банкілік кредиттеу,яғни, банкілік несие беру;
• банкілік сақтандыру және резервтік қорлар құру;
• банкілік қаржыландыру, кейбір жағдайларда банк өзінің клиенттеріне
тегін қаржылық көмек көрсетеді, яғни, олардың банктен алған қарыздарын
жояды.
Банкілік ақша ақша қорларын пайдалануды ұйымдастырудың негізгі
әдістер:
• банкілік кредиттерді пайдалану тәртібін белгілеу;
• банкілік несиелерді пайдалануды жоспарлау;
• борышқорлардың банктен алған несиелерін тиімді және белгіленген
мақсатқа пайдалануларды бақылау жүргізу.
Банктердың басты сипаттамаларының бірі кредит алу және кредит беру
екендігі белгілі. Осы кредитті беру кредитті беру барысында банк несие
алушыға банкілік процент белгілейді. Банкілік процент дегеніміз – несие
алынған сомманы процент есебінде қосылатын, несие алған адамның
(борышқор) кредит иесі – банкке несиені берген үшін төлейтін өсім(төлемі).
Экономикалық тұрғыдан алып қарасақ, несие үшін төленетін процент –
несиелік процент – кредиттік қатынастар барысында іске асырылатын дербес
экономикалық категория болып табылады.
Кредит алу және кредит беру процесіне байланысты банкілік проценттер
активті және пассивті болып бөлінеді. Егер активті проценттер банктерге
түсетін негізгі кіріс көзі деп есептелсе, пассивті проценттер негізгі
шығындарды көрсетеді. Осы проценттік саясатты жүзеге асыру кезінде мынадай
жағдайларды ескеру керек:
1) проценттік ставкаларды икемді түрде, ептілікпен пайдалану - кредит
үшін төленетін ақыларды белгілеу кезінде оларды незгі және қосымша
ставкалар етіп бөлу туралы мәселелерді алға қояды;
2) мемлекеттік реттеу дәрежесі және қалыптасу сипаты бойынша банкілік
проценттік ставкаларды: а) рыноктік проценттік сатавка және ә) реттелетін
проценттік ставка деп бөлу қажеттілігі туындайды;
3) ақша және қаржы рыногының ставквлары.
Ал енді қаржылық-банкілік құқықтың түсінігі мен пәнін қарастырайық.
Қаржылық-банкілік құқық дегеніміз мемлекеттің банкілік қызметі процесінде
пайда болатын қоғамдық қатынастарды реттейтін қаржылық құқықтың ерекше
бөлімінің құқықтық институттының бірі.

2. Банктер және олардың құрылыу тәртібі

Банк дегеніміз банкілік қызметті іске асыратын коммерциялық ұйым,
заңды тұлға болып табылады. Банктің басқармасы орналасқан жер банктің
орналасқан жері болып табылады.
Банктің құрылтайшылары болып табылатын акционерлері банкті жабық
түрдегі акционерлік қоғам формасында қайта құрғаннан кейін басқа
акционерлермен салыстырғанда қосымша құқықтырға ие бола алмайды және
оларға қосымша міндеттер жүктелмейді.
Банктің түріне қарай Ұлттық Банк жылдық есеп беру, бухгалтерлік баланс
және пайда мен шығынды есептеудің әр түрлі стандартын бекітеді.
Банктер мемлекеттік меншік негізінде құрылатын мемлекеттік банктен
басқа, кез-келген меншік формасы негізінде құрылады. Банк құрылтай шарты
негізінде құрылады және өзінің жарғысына сай қызмет етеді.
Банк өзінің Жарғысында жазылған фирмалық атауды банктің атауы
ретінде қолданады. Бірде-бір банк өзінің Дарғысында жазылған атаудан басқа
атауларды басқа құжаттарды, хабарландыруларды және жарнамаларда
пайдалануға құқықығы жоқ.
Банк акцияларын алғаш рет сату олардың номиналды құнын төмен емес
бағамен және барлық құрылтайшылар үшін бірдей жүргізіледі.
Жаңадан құрылған банктің құрылтай құжаттарында көрсетілген жарғылық
қоры оның тіркелу сәтінде өзінің акционерлерімен елу процентке төленген
болуы керек. Қалған бөлігі банк заңды тұлға ретінде тіркелген күннен
бастап бір календарлық жыл ішінде төленуі керек.
Банктің жарғылық қорын кбейту мынадай жолдармен жүргізіледі:
- қосымша акциялар шығару;
- акциялардың номиналдық құнын көтеру.
Банктер әр түрлі міндеттер атқарады, сонымен қатар оларға өзара және
шаруашылықтың басқа да субъектілері арасында болатын күрделі қарым-
қатынастарға қатысады.
Банктер кез-келген меншік формасында құрыла береді. Олар жеке,
ұжымдық, акционерлік, аралас болуы мүмкін. Тек қана мемлекеттік меншік
формасында құрылатын бірақ, заңдарға сәйкес өз қызметін коммерциялық
негізде іске асыратын банктер құруға да болды. Жарғылық қорды жинау үшін
шетел инвестициясын таруға рұқсат етіледі. Шетел инвестициясының
қатысуымен болатын банктер дегеніміз:
- бірлескен банктер, яғни, жарғылық қоры резиденттердің (мысалы:
қазақстандық жеке және заңды тұлға) және резидент еместедің
(шетелдік жеке және заңды тұлға) қаражаттары есебінен құрылатын
банктер;
- шетел банктері - жарғылық қоры резидент еместердің қаражаттары
есебінен құрылатын банктер;
- резидент емес-банктердің филиалдары.
Жарғылық қордың құрылу тәсіліне қарай банктер акционерлық және
үлестік (пайлық) деп бөлінеді. Акционерлендіру және жекешелендіру
процестерінің нәтижесінде банкілік акциялар акционерлік, ұжымдық, жеке
кәсіпорындардың және жеке тұлғалардың қолдарына өтуде.
Егер, несиелік жүйені реформалаудың алғашқы сатысында коммерциялық
банктер негізінен үлестік негізде құрылса, қазіргі кезде үлестік банктер
акционерлік қоғам формасындағы банк түріне қайта құрылуда.
Банктің жарғылық қорын көбейту оған қатысушылардың қасымша үлес
қосу арқылы, банкке жаңа мүшелердің кіргізілуі арқылы жүргізіледі. Жаңа
мүшелердің кіруі және олардың банктің жарғылық капиталына қосатын
үлестерінің мөлшері жалпы жиналыста шешіледі.
Коммерциялық банктердің қызметінің негізі болып табылатын маңызды
принциптерді бірі - толық экономикалық еріктілік. Осы принцип бойынша
банктер өздерінің қызметінің нәтижесі үшін экономикалық жауапкершілік
атқарады. Эконогмикалық еріктілік банктің өз меншігіндегі қаражаттар мен
тартылған ресурстарды еркін билеуін, клиенттер мен салымшыларды ерікті
түде тартуын, салықтарды төлеп болғаннан кейін қалған табыстарды билеуін
білідіреді.
Коммерциялық банктің экономикалық жауапкершілігі оның ағымдағы
табыстары ғана емес капиталына да қатысты. Коммерциялық банк өзінің
міндеттемелері бойынша меншігіндегі мүліктері және қаражаттарымен жауап
береді. Жүргізілетін операциялар тәуекелін коммерциялық банк өзі атқарады.

Коммерциялық банктің негізгі міндеттерінің бірі - несие берудегі
делдалдық болып табылады. Олар кәсіпорындардың қорлары мен жеке
тұлғалардың ақшалай табыстарының айналымы кезінде уақытша бос қалған ақша
қаражаттарын қайта бөлу жолымен делдалдық міндетін атқарады. Коммерциялық
банктердің делдалдық қызметінің ерекшелігі - ресурстарды қайта бөлудің
негізгі белгісі оларды заемщиктің пайдалануының табыстылығы.
Коммерциялық банктердің екінші міндеті - шарушылықта қаражаттардың
жинақталуына ықпал ету. Экономиканы құрылымдық қайта құруды іске асыру
шаруашылықта жиналған ішкі қаражаттарға сүйену керек. Экономиканы
реформалау үшін қажетті қаражаттардың негізгі бөлігін шетел инвестициялары
емес, ішкі қаражаттар құруы қажет.
Банктердің үшінші міндеті - жеке субъектілер арасындағы төлемақы
төлеуде делдалдықты іске асыру - нарыққа өту барысында кең етек жайып
бара жатыр. Жалпыхалықтық меншікке мемлекеттік монополия болған атаулы
меншік субъектілері арасында барлық есептеулер біртұтас мемлекеттік банк
арқылы жүзеге асырылады. Тиісінше, есептеу формасы, төлемақы төлеу
тәртібі, тараптардың жауапкершілігінің шаралары бір ғана банкпен жұмыс
істеуге сәйкестендірілді. Есептеудің мұндай мұдай жүйесінде төлемдерді
іске асырудың кепілі мемлекет болып табылады. Тәуелсіз коммерциялық
банктердің жүйесін құру есептесуді бір орталықтардтан бөлуге және
коммерциялық банктердің өздерінің мойнына алатын тәуекелінің күшеюіне
әкеліп соқты.
Демек, банк дегеніміз –Ұлттық банктің берген лицензиясы негізінде
жеке және заңды тұлғалардан ақша қаражаттары мен басқа да құндылықтарды
тартып, оларды өз атынан қайтарымды, ақылық, мерзімділік шартымен
орналастыратын, сондай-ақ, олармен әртүрлі есептесу және басқа да банкілік
операцияларды іске асыратын коммерциялық ұйым.[3]
Банктер атқаратын операциялардың түрлері бойынша :
1) эмиссиялық банктер - ақша белгілерінің эмиссиясын іске асыратын
және елдің банкілік жүйесінің қызмет етуінее бақылау жүргізетін, осы
жүйенің орталығы болып табылатын банктер. Қазақстанда эмиссиялық банк
Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі.
2) Депозитті банктер - салымдар түрінде түскен қаражаттар есебінен
сауда және өнеркәсіп саласында қызмет ететін кәсіпкерлерге несие берумен
айналысатын, көптеген елдердің несиелік жүйесінің негізгі звеносы болып
табылатып ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.