Дінтану пәнінен тест жасау әдістемесі

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Назарбек Қайсар

ІІ курс, “Дінтану” бөлімінің

магистранты

Дінтану пәнінен тест жасау әдістемесі

Қандай да бір әдістің терең сипаттамасы - оның барабарлығы немесе сипатына сайлығы және материалдық даму сатысы оқытуда қолданылды. Осы айтылғандар ең алдымен ғылыми таным әдістемесіне жатады: бақылауға, тәжірибеге, моделдеуге, формализациялауға және тағы басқалары. Пәннің сәйкестілігі осы жерде зерттеу процесінің өзімен және оларды іздеп қолдануда. Тәжірибеде, мысалы, - химияда, саяси экономикада, заң ғылымдарында тағыда басқа ғылымдарда әр басқа. Педагогикалық, ғылыми-дидактикалық әдістер - оқыту әдістемесі, студенттердің оқыған материалдарына қадағалау және бағалау.

Оқу пәндерінің мазмұндылығы, құрылымы, функциясының ерекшеліктері осы жерде алдыңғы орынға шығады. Басқаша айтқанда, қандай да бір пән оқытылып жатса педагогикалық әдістемесі соған байланысты болуы шарт.

Дінтану пәнін қабылдау дәрежесін бақылау және оқытылып жатқан кездегі қолдану әдістемесі, міндетті түрде өзіне маңыздылығын таңдап алады. Бірақ, дінтану пәнінің негізгі құрылымы өте қиын және көп жоспарлы. Сондықтан осы негізде әрбасқа әдістемелер оның әр түрлі аспектілері мен жоспарын әрбасқа түсіндіреді. Дегенмен әр әдістеменің білімімен ғана ерекшеленеді.

Діни білім, тек (мәселелі) проблемді ғана емес, және альтернативті. Шындығында Дінтану, тек біліммен ғана көрсетілмей, таңдаумен де анықталады. Таңдау дінтанушының ақпараттық жетіспеушілігін жинаққтайды, анықталмаған жағдайларды алып тастайды, таусылмайтын күдік пен тербелісіне өз сызығын сызады (жүргізеді) . Таңдау мен білім бір-біріне қарама-қарсы болмауы керек. Әрине, ары кетуге де болмайды. Сайып келгенде, таңдау - бұл да білім, бірақ та қосымша қандай да бір құндылықтармен - адамгершілікті, мәдениетті және тағыда басқа қабылеттілікпен тест жасау әдістемесі аналитикалық және көрсетілімдің тек діни таңдау, дінтанудағы таңдау.

Тест әдістемесі бір формада, бір элементтің сапасында мәселелі әдістеме кең көлемді оның баян етілуінде қарастыруы мүмкін.

Өзге оқу пәндерінен ерекшелігі дінтануда мәселелі жағдайлар студенттерге ғана қатысты емес, сонымен қатар оқытушыларға да қатысты. Дінтануды оқыту кезіндегі оқу мәселесімен көптеген, атап айтқанда ғылыми мәселелермен сай келеді. Дінтану пәнінен дәріс берген педагог не анда, не мұнда жоқ адамдай болмай, толық сеніммен, аудиториямен серіктесе қарым-қатынаста болу керек. Сонда ғана мәселелі қойылған сұраққа қанағаттанған барлық көзқараспен жасалады.

Тест әдістемесі қойылған мәселелі жағдайлардан мүмкіншілік болатындай шығыстарға бағытталған. Шығыс емес, шығыстар қажет, себебі дінтанудан құрылымдық бірбеткейлікті және жүйелік аяқталуды талап ету ойға сыйымсыз нәрсе. Соған қарамастан кез-келген белгіленген шығыс (ол өз жағдайында комплексті болуы мүмкін) жақсырақ көрінеді, яғни нақты және сенімдірек. Осыны дұрыс санауға болады. Өткізілген семинар сабақтары мен оқылған лекциялардың контексті (мәтіні, логикасы) осы дұрыстықта соңғы рол ойнамайды. Кей жағдайларда (тесттерде) оларға қатысты нақты нәрсені анықтау қиын. Әр түрлі педагогтарда әр қилы тәсілі, оқу құралдарында пайдалану керек. Оқұлықтар, оқу құралдарын да пайдалану керек. Олардың мәтіні де тест сұрақтарының жауабын іздеуде үлкен көмек береді.

Әдістеменің дұрыстығы тек материалмен анықталмай, оның даму деңгейіне де байланысты. Осыдан сұрақ туындайды: біздің дінтану тестілеуге дайын ба? “Иә” немесе “жоқ” жауабымен шектелуге болмайды. Отандық дінтануда барлығы бірдей, бір деңгейде өңделген деу мүмкін емес. Жалпы дінтанулық ілімнің белгілі бір тақырыптары жүйеленген, кейбір мәселелер жөнінде әр түрлі позициялар мен әдістер белгіленді, ой мен көзқарастың плюрализмі күшеюде. Осының бәрі тестілеу үшін тиімді. Сонымен қатар, әлі күнге дейін ойлаудың бірігейлігі немесе параллелдігінен арылмаудамыз. Көптеген алға қойылған және ортаға салынған көзқарастар ой тәуелсіздігі мен жаңашылдықтан айрылған, соныдықтан оларды әр түрлі деп айта алмаймыз.

Құдай біреу болғанымен - Діндер көп. Сондықтан, әртүрлі альтернативалардың пайда болуы мен дамуында кедергілер көп.

Баса назар аударатын маңызды жәйт ол - тестілеу әдісінің бір жақсы қасиеті бар. Альтернативтерді дәлелдеу, қажет ету педагогты басқа алаңдағы мәселелерге, басқа бағыттарға итермелейді. Әлемдік дінідердегі процесс (іс-әрекет) феноменнің шынайылығы, ешкімге күмән келтірмейді. Дәріс берген кезде, адекваттық әдістің даму дәрежесінің субъективті жоспары бар.

Афторитаризм ұстанымдары педагогтарға көп кедергі келтіреді.

Студенттердің көңіл аударуы мен қызығушылығын, лекцияға не семинарға деген, оқытуда талқыланатын сұрақтардың қарапайым құрылымынан баслады.

Екінші қайшылық - ерікті және ерікті емес қарсы көзқарастарды қысқарту болып табылады.

Ақиқат пен өтіріктен басқа, танымдық процессте тағы да координата - мағына бар. Ол өтірік концепциясының да фвриститтігін түсіндіреді.

Үшінші қайшылық - альтернативка деген талғамның болмауы немесе дамымағандығы басқа да варианттарға да осылай болуы.

Бұл жердегі мәселенің бәрі, әдейі тұрғызылған культтің әлсіздігінде, әлеуметтік және интеллектуалды елестетудің толық қанды еместігінде немесе басқа адамның жағына ауысуға тырыспауы, оның ойын түсінуді қаламауында, танымдық дәлелдеу төмендегі немесе ағылшындар айтқандай, ақылдың ашық еместігінде.

Басқа адамның қадыр қасиетіне деген қызығушылық пен сыйластық адамдардың рухани өмірі мен демократия қоғамында ғана діни философияның қажеттігі туады. Басқа қоғамдарда әлеуметтік - мифологиялық ой туындауы қолданыс табады.

Сондықтан, біздің қоғамда арнап отырған демократия деген курс, қоғамдық философияның орнымен және қоғамдағы рухани өмірдің болашақ жас өспірімдердің білім жүйесінде оларды тәрбиелеу жүйесінде орын алмақ.

Дәлелдеулерге деген анық көзқарас - біздің студенттердің арасында кездеспейді. Орта мектепте оны ешкім оқымады. Демек, қоғамға ол енді ғана қатынасуда, яғни, бұған кедергі болатын бір себеп, діни ұйымдар мен сенім ошақтары болып табылады.

Дәлелдеуге деген қызығушылық, студенттердің арасында дәл жауабын білу шыдамсыздығын туғызады. Олар, ғалымдардың гипнозамен келтірілген жауаптарына келісе бермейді, оларға әрине, қаланған, дамыған теория қажет.

Енді тесттің өзіне келетін болса. Тест әртүрлі болуы мүмкін. Тестті жасау, сонымен қатар, педагогтың білімі мен біліктілігіне, жаңа да қызықты сұрақтаройлап табуы әр педагогтың өзіне ғана байланысты.

Көп вариантты жауабымен сұрақтар - бұл дінтанудағы бірден бір кең тараған түрі болып табылады. Әр бір сұрақта бір ғана жауап болады. Бірақ ол барлық жағдайда тең күштілікте болуы шарт емес. Мысалы мына бір жауапты сұрақты қойып көрейік:

Жан - бұл:

А. Ой тіршілк ететін орта, адамның қозғалысы мен тәдіибесі.

Б. Қандай да бір өзіндік сана.

В. Өмірдің және сананың белсенділік қызметінің принципі.

Г. Адамның ішкі-субъективті дүниесі.

Д. Психиканың синонимі.

(дұрыс жауабы - “Г”)

Төменде айтылғандардың қайсысы диалектикалық теория мен практиканы адекватты түрде көрсете алады?

І. Эволюциялық дамуда қоғамдық практика теорияда өткен түсіністек кілті болып табылады.

ІІ. Теория мен практиканың байланысы - бұл практикалық-теориялық комплекс немесе тарихи континуум.

ІІІ. Теория мен практиканың бірлігі теория үшін қандай шынайы болса, практика үшін де сондай шынайы; мұндай теріс пайдалану екі жақтан да болуы мүмкін, сондықтан келісімді әрекеттер өте маңызды.

ІҮ. Әлемге деген танымдық, сондай - ақ материалды - қайтақұрылымды қарым - қатынастардың шекті мақсаты - тек адамның өзі ғана бола алады, оның әлеуметтік болмысының өзіндік мақсаттылығ, жетістігі.

Ү. Адамзат қоғамының тарихы көрсететіндей жетілген жақсы теория бар кезде жаман практика болуы мүмкін емес немесе керісінше.

А. бәрі дұрыс.

Б. ІІ, ІІІ, ІҮ, Ү.

В. ІІ, ІІІ.

Г. ІІ, ІІІ, Ү.

Дұрыс жауабы: “А”; ол бес орынды яғни, ол өзіне жоғарыда айтылған пайымдауларды қосады, себебі олар дұрыс.

Тестермен танысқан кезде бір принципалды сұрақ туындайды: олардың бәрі қандай формада болсын, дұрыс жауаппен болу керек пе? Бір қарағанда болу керек сияқты, тіпті міндетті түрде, себебі: студентке дұрыс бағдар керек. Ал басқа жағынан қарағанда кейбір тестерде дұрыс жауаптың болмауы - студент бағдарсыз қалады дегенді білдірмейді. Тіпті дұрыс емес жауаптарды студент талдаса соның өзі студенттің дұрыс жауап бар екенін ойлайтынын білдіреді. Егер бұл ойлар анық болмаса ол кесапат емес - олар бәрібір бағдарлаушы күшті сақтайды. Сонымен қатар дұрыс жауаптың болмауы студентті ізденіске итермелеуі мүмкін. Дегенмен дәл уақытында және орнында емес тесттің жауапсыз тұйықтығы әрдайымда ойландырылады, фантазиялар бағыттайды. Берілген байланыста тағы бір сәтті ескеру керек: емтиханға шығарылатын барлық тестер бір - бірін өзара толықтырады. Тіпті нақты жауабы басқа тестерде жасырын айтылады.

Келесі тесті мысал ретінде алсақ.

Қоғамның дамуы толығымен алдын - ала анықталған және “ерік” деген түсінікке орын қалмайды деген идеяны былай айтуға болады.

А. Детерминизм.

Б. Догматизм.

В. Әлеуметтік материализм.

Г. Монизм.

Д. Берілген жауаптардың бәрі дұрыс емес.

Дұрыс жауабы: “Д” дегенмен оның орнында фатализм түсінігі болуы керек еді. Осы жерден де тест өзінің конструктивтік күшін немесе анықтылығын сақтайды. Келесі кең тараған тестің продуктивті типі сұрақтармен көрсетілген, яғни, ол келісімі және толғаулардың келісімі тағыда сол сияқты. Бұның түрі мынаған ұқсас.

“А” графасы: “А” графасы

“Б” графасы: “Б” графасы

“А” графасы:

Ақиқаттың нақтылығы.
Детерминизм.
Диалектикалық ядросы.
Кеңістік және уақыт - материяға байланыссыз білім.

“Б” графасы:

А. Ақиқат әрдайым сезімді қабылдаумен немесе бір сезімдік нақтылықпен байланысты.

Б. Кез - келген ақиқаттың өзінің жеке қолданылатын аймағы болады.

В. Қатаң каузалды заңдар жағдайлардың дамуына өздерінің қалай дамуы туралы жайттарды қосады.

Г. Көпшілік алдында толықтанатын барлық жерде қабылданатын зат.

Д. Объектілердің өзінде зерттелетін қарама - қайшылықтар.

Ж. Әлемдегі барлық жәттар бір - бірімен шартыланған және өзінің дамуында объективті заңдарға бағытталған.

З. Уақыт пен кеңістіктің субстанцияналды концепциясы.

Берілген жағдайда әрбір түсініктерге идеяларға “А” графасынан “Б” графасындағы сәйкес келетін жағдайларды таңдап алу керек. Мысалы:

“Б” - бірінші жауабы дұрыс:

“Ж” - екінші жауабы;

“Д” - үшінші жағдай;

“З” - төртінші жағдай.

“Б” графасы көрсетілген жауаптармен жетерліктей әртүрлі болуы керек. Осындай тестермен педагогқа қажет “А” графасындағы әртүрлілік квотасын береді.

Тағы да бір ұсынылып отырған тест түрі жалпы алғанда пікір және ой оарасындағы логикалық байланысты айқындауға беттелген (мынадай үлгі бойынша “егер . . . , онда . . . ”) . Дұрыс жауапты табу үшін келесі таблицалық үлгімен тексерген жөн.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.