Прокуратураның ұйымдастырылуы мен қызметінің қағидалары

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 76 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР

КІРІСПЕ 3-5

1: 1

ПРОКУРАТУРАНЫҢ ҰЙЫМДАСТЫРЫЛУЫ МЕН ҚЫЗМЕТІНІҢ ҚАҒИДАЛАРЫ: ПРОКУРАТУРАНЫҢ ҰЙЫМДАСТЫРЫЛУЫ МЕН ҚЫЗМЕТІНІҢ ҚАҒИДАЛАРЫ

6-24: 6-24

1: 1. 1

ПРОКУРАТУРАНЫҢ ҰЙЫМДАСТЫРЫЛУЫ МЕН ҚЫЗМЕТІНІҢ ҚАҒИДАЛАРЫ: Прокурорлық қадағалау қызметінің принциптерінің түсінігі және мазмұны

6-24: 6-13

1: 1. 2

ПРОКУРАТУРАНЫҢ ҰЙЫМДАСТЫРЫЛУЫ МЕН ҚЫЗМЕТІНІҢ ҚАҒИДАЛАРЫ: Прокуратураның ұйымдастырылуы мен қызметінің негізі

6-24: 13-18

1: 1. 3

ПРОКУРАТУРАНЫҢ ҰЙЫМДАСТЫРЫЛУЫ МЕН ҚЫЗМЕТІНІҢ ҚАҒИДАЛАРЫ: Заңдылықтың үстемдігін қамтамасыз ету мақсатындағы жоғары қадағалау - прокуратура қызметінің негізгі әрі басты қағидасы

6-24: 18-24

1: 2

ПРОКУРАТУРАНЫҢ ҰЙЫМДАСТЫРЫЛУЫ МЕН ҚЫЗМЕТІНІҢ ҚАҒИДАЛАРЫ: ПРОКУРОРЛЫҚ ҚАДАҒАЛАУДЫ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ ҰЙЫМДАСТЫРЫЛУЫ МЕН ҚЫЗМЕТІНІҢ НЕГІЗГІ ҚАҒИДАСЫ РЕТІНДЕ

6-24: 25-61

ПРОКУРАТУРАНЫҢ ҰЙЫМДАСТЫРЫЛУЫ МЕН ҚЫЗМЕТІНІҢ ҚАҒИДАЛАРЫ:

6-24:

1: 2. 1

ПРОКУРАТУРАНЫҢ ҰЙЫМДАСТЫРЫЛУЫ МЕН ҚЫЗМЕТІНІҢ ҚАҒИДАЛАРЫ: Прокурорлық қадағалау актілері-азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғауға қажетті мемлекеттік-биліктік өкілеттіктерді жүзеге асырудың құқықтық нысаны

6-24: 25-35

ПРОКУРАТУРАНЫҢ ҰЙЫМДАСТЫРЫЛУЫ МЕН ҚЫЗМЕТІНІҢ ҚАҒИДАЛАРЫ:

6-24:

1: 2. 2

ПРОКУРАТУРАНЫҢ ҰЙЫМДАСТЫРЫЛУЫ МЕН ҚЫЗМЕТІНІҢ ҚАҒИДАЛАРЫ: Прокуратураға тән процессуалдық функциялардың түсінігі мен ерекшеліктері

6-24: 35-51

ПРОКУРАТУРАНЫҢ ҰЙЫМДАСТЫРЫЛУЫ МЕН ҚЫЗМЕТІНІҢ ҚАҒИДАЛАРЫ:

6-24:

1: 2. 3

ПРОКУРАТУРАНЫҢ ҰЙЫМДАСТЫРЫЛУЫ МЕН ҚЫЗМЕТІНІҢ ҚАҒИДАЛАРЫ: Сотқа дейінгі өндірістегі прокурордың рөлі мен процессуалдық қызметі

6-24: 51-61

ПРОКУРАТУРАНЫҢ ҰЙЫМДАСТЫРЫЛУЫ МЕН ҚЫЗМЕТІНІҢ ҚАҒИДАЛАРЫ:

6-24:

ПРОКУРАТУРАНЫҢ ҰЙЫМДАСТЫРЫЛУЫ МЕН ҚЫЗМЕТІНІҢ ҚАҒИДАЛАРЫ: ҚОРЫТЫНДЫ

6-24: 62-64

ПРОКУРАТУРАНЫҢ ҰЙЫМДАСТЫРЫЛУЫ МЕН ҚЫЗМЕТІНІҢ ҚАҒИДАЛАРЫ: ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

6-24: 65-69

КІРІСПЕ

Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Ең қымбат қазынасы ретінде адамның және азаматтың өмірін, құқықтары мен бостандықтарын танитын демократиялық, құқықтық мемлекет - Қазақстан Республикасында аталған құндылықтарды қорғау мен қамтамасыз ету тетіктері барынша жаратылды [1, 4 б. ] . Мемлекеттік биліктің дәстүрлі үш тармағымен қоса жалпы құқық жүйесінің құрамында мемлекеттік-құқықтық жүйені қалыптастырған билік органдары да бұл бағытта тиісінше пайдалы үлесін қосуда. Аталған институттардың ішіндегі прокуратура ел аумағындағы заңдардың, Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлықтарының және өзге де нормативтік құқықтық актілердің дәлме-дәл әрі біркелкі қолданылуына жоғары қадағалауды жүзеге асырады [2] .

Тәуелсіздік алғаннан кейінгі жылдары Қазақстанда демократиялық және құқықтық мемлекеттің қажеттіліктерін өтей алатын тиімді құқық қорғау жүйесі қалыптасып, дамып келеді. Бұл жүйеге тән басымдық ететін мақсаттар, әрине, қылмыстылықпен күрес жүргізу, заңдылық пен қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету, азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғау, кез-келген құқық бұзушылықтың мемлекеттің назарынан тыс қалмауын қамтамасыз ету, қылмыстарды деркез әрі толық ашу, оларды жасаған кінәлілерді әшкерелеу мен қылмыстық жауаптылыққа тарту, құқық бұзушылықтардың алдын алу, қылмыстылықпен күрес жүргізуге қоғамды жұмылдыру болып табылады.

Елдің құқық қорғау жүйесіндегі орталық орган сөзсіз прокуратура екені анық. Оның негізгі функциясы - қадағалау қызметінің тиімділігін арттыру қажет. Құқық қорғау қызметіне қатысты оны үйлестіру функциясының да тиімділігін арттыру, әрине оны құқықтық реттеуді қоса іске асыру бүгінгі күннің талабы- делінді Құқықтық саясаттың тұжырымдамасында.

Конституциялық деңгейде прокуратураның заңдылықты жоғары қадағалайтын орган екені айқындалып, оның қылмыстық қудалауды заңмен белгіленген жағдайда, тәртіпте және шекте жүзеге асыруы белгіленді. Қылмыстық қудалауына қатысты оның шектері 21 мамыр 2007 жылғы Конституциялық реформамен нақтыланып, Ата Заңның 16-бабының 2-бөлігінің «заңда көзделген реттерде ғана және тек қана соттың санкциясымен тұтқындауға және қамауда ұстауға болады, тұтқындалған адамға шағымдану құқығы беріледі. Соттың санкциясынсыз адамды жетпіс екі сағаттан аспайтын мерзімге ұстауға болады» - деген жаңа редакциясына сай, мұндай құзыреттік прокуратурадан алынды.

Сонымен, құқықтық жүйені жетілдіре отырып, жаңартудың басты көздемелері оны құрайтын элементтерін (соның құрамында прокуратураны да) барынша тиімдеу, олардың демократиялық, құқықтық мемлекетті құрудың әр кезеңдеріндегі мақсаттары мен қажеттіліктеріне сай болуын қарастыру мен осыған бағыттау маңызды әрі қажетті болып табылады.

Тақырыптың зерттелу деңгейі. Жалпы құқық теориясында заңдылық санатының алатын орны ерекше. Әсіресе, демократиялық және құқықтық мемлекетті құру деңгейінде заңдылықтың сақталуы өте қажет. Міне, сондықтан болса керек, заңдылық санатына қатысты зерттеу аз емес. Құқыққа тән бұл санаттың аясында отандық және шет елдік (алыс және таяу) ізденушілерде көптеген зерттеулерді оның әрқилы аспектілеріне бағыштай жүргізіп келді.

Прокурорлық қадағалаудың түрлі мәселелеріне, соның ішінде оның жағдайы мен оның келешегіне, дамыту жолдары мен бағыттарына, тиімділігін арттыруға еңбектерін келесі ғалымдар арнады: Н. А. Абдиқанов, А. А. Альдекеев, А. Н. Ахпанов, Т. Қ. Айтмұхамбетов, З. О. Ашитов, И. Ж. Бахтыбаев, К. А. Бегалиев, Қ. Ә. Беков, В. Г. Бессарабов, Б. М. Бишманов, Т. Қ. Биятов, Е. Г. Джакишев, А. А. Джумалиева, С. Е. Еркенов, С. К. Жүрсімбаев, Е. І. Қайыржанов, Д. К. Канафин, Е. Қ. Қаржаубаев, Ю. А. Ким, М. Ч. Қоғамов, Қ. С. Лақбаев, Т. С. Матымов, С. С. Молдабаев, Н. В. Мельников, М. Б. Мұқашев, М. С. Нәрікбаев, Г. Х. Насыров, Б. М. Нұрғалиев, М. О. Нукенов, К. И. Нұржаубаева, А. Д. Оспанов, А. А. Рзаев, Г. Ж. Сүлейменова, А. Я. Сухарев, С. Г. Темірболатов, Б. Х. Төлеубекова, Р. Т. Түсүпбеков, А. Ж. Тукеев, А. К. Тугел, К. Х. Халиқов, А. Л. Хан, Т. А. Ханов, С. Т. Шайкенова, К. Н. Шакиров, Ш. М. Шарипов, Б. К. Шнарбаев, Р. Н. Юрченко т. б.

Сөзсіз, бұл ғалымдардың еңбектері прокурорлық қадағалаудың бүгінгі күнгі мәселелерін кешенді зерттеуге теориялық база болып саналады.

Диплом жұмысының мақсаты мен міндеттері

Диплом жұмысының негізгі әрі мазмұнды мақсаты - Қазақстан Республикасының мемлекеттік-құқықтық жүйесіндегі прокуратураның және ол атқаратын мемлекеттік қызметтің айрықша саласы - прокурорлық қадағалаудың, сондай-ақ, қылмыстық-процессуалдық қызметінің теориялық және құқықтық мәселелеріне кешенді зерттеу жүргізіп, осы саладағы заңнаманы жетілдіру және оны қолдану практикасы жөнінде ғылыми негізделген ұсынымдар әзірлеу болып табылады.

Диплом жұмысының объектісі мен пәні. Зерттеудің объектісі болып прокуратураны ұйымдастыру мен қызметін атқаруы барысында, яғни прокурорлық қадағалауды жүргізу кезінде қалыптасатын құқықтық қатынастар табылады. Ал, зерттеу пәніне прокуратура мен прокурорлық қадағалауға бағытталған теориялық жасалымдар мен Қазақстан Республикасының прокуратура туралы және прокурорлық қадағалау мен қылмыстық іс жүргізу жөніндегі заңнамасы, оны қолдану тәжірибесі, сондай-ақ осы саладағы құқықтық реттеудің шетелдік тәжірибесі жатады.

Диплом жұмысының ғылыми жаңалығы. Диплом жұмысы Қазақстан Республикасындағы прокуратураның және прокурорлық қадағалаудың, сондай-ақ, ол атқаратын қылмыстық-процессуалдық қызметтің теориясы мен практикасының проблемаларын кешенді зерттеуге арналған, монографиялық сипаты бар, отандық құқықтық ғылымдағы зерттеулердің қатарында болып табылады. Зерттеу нәтижесінде прокуратураға тән функциялармен қоса, прокурорлық қадағалауды жетілдіруге теориялық негіздер жасалынды. Зерттеудің ғылыми жаңалығына автордың Қазақстан Республикасы прокуратура органдарының мемлекеттік билік кеңістігінде алатын орнын «мемлекеттік-құқықтық жүйеде»- деп анықтауы тұңғыш жасалынып отырған трактовка. Сонымен қатар, оның прокуратураға тән процессуалдық функцияларды, осы арқылы жалпы процессуалдық функцияларды қайта қарауды, әсіресе оларды атқаратын тұлғаларына қатысты өзгертуді ұсынуы қылмыстық іс жүргізу құқығына да елеулі прогрессивті жаңалықтар әкелу мүмкіндігінен байқауға болады.

Диплом жұмысының құрылымы мен көлемі. Диплом жұмысының құрылымы мен көлемі зерттеудің мақсаттарына, міндеттеріне негізделген, өзара үндес. Жұмыста: кіріспе, 2 тарау; қорытынды; пайдаланылған әдебиеттер тізімі қамтылды. Жұмыстың көлемі мұндай ізденістерге қойылатын талаптарға сай келеді.

1 ПРОКУРАТУРАНЫҢ ҰЙЫМДАСТЫРЫЛУЫ МЕН ҚЫЗМЕТІНІҢ ҚАҒИДАЛАРЫ

1. 1 Прокурорлық қадағалау қызметінің принциптерінің түсінігі және мазмұны

Конституциялық құқықтың пәнін өте мол юридикалық нормалардың және оларға тән құқықтық реттеу әдістерінің ерекшеліктерін айқындайтын маңызды қоғамдық қатынастар қалыптастырады. Ал құқықтың әрбір саласы нақты қоғамдық қатынастарды реттеуге арналған нормалардың жиынтығынан тұрады.

Бір жағынан конституциялық қатынастарды мемлекеттік органдар қалыптастырады (қарастырылып отырған жағдайда прокуратура), ал екінші жағынан ҚР-ның “Прокуратура туралы” Заңы белгілеген тұлғалардың шеңбері, сондай-ақ азаматтар, тұлғаның, қоғам мен мемлекеттің мүдделерін қорғау, заңның үстемдігін қамтамасыз ету, Конституция мен заңдарды сақтау, заңдылықтың біртұтастығы мен нығайтылуын күшейту мақсатында құрастырады.

Қазақстандық мемлекеттіліктің шынтуайыттығын талдау нәтижесі оның негізгі ішкі функциялары ретінде мыналарды: халық билігін қамтамасыз етуді, азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын, сондай-ақ заңдылық пен құқықтық тәртіпті қорғауды атауға әкеп тірейді. Осы функцияларды іске асыру прокурорлық қадағалау қызметі ретінде прокуратураның мемлекет органы қатарындағы пәнін құрайды. Прокуратураға ең әуелі Конституцияда, заңдармен өзгеде нормативтік құқықтық актілерде бекітілген құқықтық нормалардың іске асуы, (барлық тұлғалар тарапынан, әрине), яғни заңдылық принципінің қамтамасыз етілуі тапсырылады [1, 37 б. ] .

Прокурорлық қадағалау прокуратураны ұйымдастыру үшін ғана емес, нақтыласақ мемлекетте заңдылық мәселесінің туындалуымен, оның біртұтастығы мен сақталуы сияқты өзара органикалық байланыстағы қажеттіліктерден келіп шығатыны айқын. Яғни, қоғамдық қатынастар өздігінен қалыптасып, дамып немесе өзгеріп жататыны хақ нәрсе. Ал, прокурорлық қадағалаудың мақсаты осы қатынастардың заңның аясында реттелуін және олардың даму барысында келіп шыққан дау-дамайлардың құқықтық амал-тәсілдермен шешілуін қадағалау болып табылады. Демек, заңның біртұтастығын, заңды бұзушылықты жоюмен бұзылған құқықтарды қалпына келтіру іс-шараларын қамтамасыз ету прокуратураның басты міндеті.

Азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын, халық билігін қамтамасыз ету мемлекеттік биліктің жоғарғы органдарының, сот пен құқық қорғау және өзге де органдардың құзыреті болып саналса, Конституцияның, заңдардың сақталуын, олардың үстемдігін, сондай-ақ біртұтастығымен нығайтылуын қамтамасыз ету бұл прокуратураға жүктелген сирек құбылыс. Өйткені, мұндай міндетті мемлекет тек бір ғана органға - прокуратураға тапсырып отыр. Демек, қадағалау өкілеттіктерін жою бәрібір оларды мемлекеттің басқа бір органына жүктеуге әкеп тірейді. Оған қандай қажеттілік болуы мүмкін? Ал заңдылықты қадағалауды тіпті жоюдың өзі анархияға, құқықтық озбырлыққа әкелетіні сөзсіз.

Егер заң шығару билігінің шығарған нормалары іске аспай жатса, үкімет қабылдаған қаулы-қарарлар орындалмаса, сот үкімдері мен шешімдері тиісінше, әрине тиімділігімен уақтылы шықпай, шыққан жағдайда атқарылмай жатса, онда мемлекеттік биліктің түкке жарамсыздығы (атрофия) түбі биліксіздікке, немесе басқа бір биліктің, яғни криминалды, қылмыс беделділерінің басқаруына әкеп соғуы әдбен мүмкін [42, 6 б. ] .

Демек, прокурорлық қадағалаудың орны мен маңыздылығы оның конституциялық билік органдармен байланыстылығында, әсіресе тепе-теңдік пен тежемелік жүйесі мен билік тармақтарының өзара іс-қимылындағы жалпы мемлекеттілік принциптерін ұстануларын қамтамасыз етуінде екендігі объективті нәрсе.

Прокурорлық қадағалау халық билігінің нақты іске асуына үлес қосатын айрықша қызмет екенін дәлелдей білді. Мұны біз прокуратураның азаматтық қоғамның, жекеленген тұлғаның мүдделерін, мемлекетте орнатылған құқықтық тәртіпті, заңдылықты, оның үстемдігін қамтамасыз етуге бағытталған қызметінен айқын көре аламыз. Демек, прокурорлық қадағалауды елдегі заңдылықты қамтамасыз етуге бағытталған мемлекеттің еркі деп түсінуіміз қажет.

Ал, өз кезегінде прокурорлық қадағалау мемлекеттік сипатқа, яғни біртұтас әлеуметтік және құқықтық санатқа айнала бастайды. Оны мынадай белгілері айқындайды:

ол “биліктердің бөліну” қағидатының жемісі;
функционалдық белгілеріне сай ол мемлекеттік билікті бөліседі, яғни ондайдың өкілеттіктерін әбден иелене алады;
пәндік мақсатына сай ол мемлекеттік қызметтің нақты нысанын, яғни Ата заңда белгіленгендей - прокурорлық қадағалауды “жоғары қадағалауды” айқындайды.

Демек, прокурорлық қадағалау прокурорлық - биліктік құзыреттің басты нысаны болып табылады.

Осы орайда, құқық әдебиетінде жиі шатастырылып келінген екі ұғымның “қадағалау” мен “бақылаудың” ара-жігін ажырату орынды мәселе. Осы екеуі сабақтаспа, синонимдес пе, бір мағынаны білдіре ме, әлде әр - қайсысының өз мағынасы, өз бағыты барма? Жауап іздеп көрелікші. Біздің пікірімізше, “қадағалау” мен “бақылау” екі, бірінен бірі бөлек, әр-қайсысы дербес мағыналы ұғымдар. Оған дәлел, біріншіден тілдік мағынада екеуінің екі бөлек аталуында, екіншіден, қадағалаудың мағынасы бірнәрсенің, немесе біреудің (біреулердің) үстінен қадағалап, байқап тұруды білдірсе, “бақылау” дегеніміз тексеріп байқау, тексеру дегенді білдірсе керек.

Осыдан, прокурорлық қадағалау мен мемлекеттік бақылау органдарының қызметіндегі ерекшеліктерді былайша жіктесек болады:

Бақылау (бақылаушы) органдар (соның ішінде қадағалау функциялары бар, мысалы санитарлық, экологиялық, өртке қарсы т. с. с. ) атқару билігінің қарамағына кіріп, ведомстволық сипатқа ие болса, прокуратура мемлекеттің дербес, тәүелсіз органы ретінде ешбір билік тармағына жатпайды.
Қадағалау әрдайым бөлек жүйелердің объектілеріне қатысы жүргізілсе, бақылау жүйенің ішіне де тән.
Бақылау органдары заңдылықпен қоса қызметтің тиімділігінде тексерсе, прокурорлық қадағалаудың мақсаты тек заңдылықты қамтамасыз ету ғана.
Бақылау органдарына қарағанда прокуратура қадағалау барысында объектінің жедел-шаруашылық қызметіне араласпайды.
Қателіктерді жою мен кінәлілердің жауаптылығын шешу үшін мемлекеттік бақылау органдары әкімшілік өкілеттіктерін пайдаланып, әкімшілік тәртіптегі жазаны (шараны) қолдана алса, прокуратура мұны тікелей істемейді.
Қадағалау осы қызметтің белгіленген параметрлерінің (өлшемдерінің) аясында жасалса, бақылаудың аясы шектелмеуі мүмкін.
Қадағалау бақылау органдарының қызметін қамтығанымен, керісінше болуы мүмкін емес.
Бақылау органдары өз өкілеттігімен қателіктерді түзете алады.
Қадағалаудың шекарасы ауқымды, оны мемлекеттің атынан іске асырады. Сондықтан, прокурорлық қадағалаудың бақылау органдарына да өкілеттіктері жүреді.

Кейінгі кезде прокуратураның күні санаулы, ол сот билігінің нығаюына кедергі келтіріп, сот монополиясы мен тәуелсіздігіне қол сұғады деген тұжырымсыз сонымен бірқатар негізсіз ұсыныстар айтылып келеді. Осыған орай, прокуратураның өкілеттіктерін барынша шектеп, тіпті оны бүгінгі мәртебесінен айырып, атқару билігіне көндіру жөніндегі тілектер аз емес. Алайда, бүгінгі күннің тәжірибесі мен өз құнын өзі ақтауына қарасақ, тек прокуратура ғана заңды бұзушылыққа қарсы әрі жедел, әрі тиімді жүйе екендігін әбден дәлелдеді, әсіресе биліктегі сыбайлас жемқорлыққа, ұйымдасқан қылмысқа қарсы іс-шараларын айтып жеткізу қиындық туғызбайды.

Сонымен, прокуратура - заңдылықты қадағалап, әрі қамтамасыз етуді бүкіл қызметінің мәні, мағынасы және негізі деп есептейтін жалғыз орган. Сондықтан оның осы негізгі функциясын жою, немесе әлсіретуді көздейтін ұсыныстардың дәйегі жоқ. Керісінше, оны сақтап қана коймай, күшейту, тиімділеу мемлекеттің заңдылықты қамтамасыз ету саясатындағы бірден-бір мақсаты болуы тиіс. Заңның үстемділігі мен құқықты, бостандықты қорғау мен қамтамасыз ету прокуратура үшін басты міндет екендігінде дау болмауы қажет. Осыған орай, А. Д. Бойков : “заңдылықты қамтамасыз етуге бағытталған тиімді әрі биліктің үш бірдей тармақтарына осы бағытта қызмет көрсететін орган - прокуратураның құқықтық негізінің, кадрлік құрамының нығаюына барынша септік тигізу қажет” - деп атаған [43, 71 б. ] .

Прокуратураның көп жылдар ішіндегі қызметінде (жалпы, 1922 ж. бері - 87 жылдан астам, тәуелсіздіктен бергі - 20 жылға жуық) заңдылықты қамтамасыз етуінің құқықтық құралдары қалыптастырылды және олардан бас тарту орынсыз. Өйткені, сот жүйесі әлі де тиісінше жетілгені жоқ, мемлекеттік бақылаудың тиімділігі де шамалы, ал осы орайда заңдылықты қамтамасыз ету тетіктерінің толыққанды ұйымдастырылмауына байланысты бұл бағыттағы маңызды да, әзірше өз құнын өзі ақтаған жүйесіз қалумен тең.

Жоғарыда аталған прокуратураға ‘қол салушылыққа” әрине Еуропа Кеңесі Парламенттік Ассамблеясының 25. 01. 1996 ж. бекітілген 7 п. Резолюциясы себепші болып отыр. Онда Еуропа Кеңесінің стандарттарына лайық прокуратураның рөлі, қызметі мен ұйымдастырылуы туралы заңдардың қабылдануы туралы талаптар тілге тартылған. Алайда қазақстандық прокуратураның функцияларын еуропа стандарттарына (өлшемдеріне) жақындату тіпті орынсыз, өйткені:

Әлемдік қауымдастықта, соның ішінде Еуропада да прокуратураның бірыңғай, әмбебапты (универсалды) моделі жоқ. Сондықтан, Қазақстан басқада ТМД мүшелері қатарлы өзінің құқықтық жүйесінің өзгешелігін сақтай отырып, заңдылықты қамтамасыз ету тетіктерін қалыптастыра да, дамыта да алуға әбден құқылы.
Шет елдік тәжірибені әйтеуір көшіріп алудың қазақстандық ерекшеліктермен, соның ішінде көп жылдар бойы қалыптасқан отандық оқтайлы тәжірибемен санаспағанды білдіреді.

Демек, прокуратураның мәртебесін, құрылымын, мақсаты мен қызметінің нысандарын өзгерту сот және құқық жүйесін өзгерту үдерістерімен гармониялы, яғни үндесті болуы тиіс, өйткені ол осы жүйелердің құрамдас бөлігі және оның түбегейлі мақсаты заңдылық пен құқықтық тәртіпті қамтамасыз етуге арналған тұғырлы кепіл екендігінде [44, 112 б. ] .

ҚР-ы Конституциясының 83-бабының ұйғарымына сай (2 бөлімі) республика прокуратурасы біртұтас, орталықтандырылған жүйені құрайды. Мұнда төменгі прокурорлардың жоғарғыларына және Республиканың Бас Прокурорына бағынуы, өз қызметі жөнінде тек Республика Президентіне есеп беріп, өкілеттіктерін басқа мемлекеттік органдардан, лауазымды тұлғылардан тәуелсіз атқаратындығы бекітілген [1, 47 б. ] .

Конституциялық бекілімге сай, прокуратураның әуелі өзін ұйымдастырудың, яғни құқықтық табиғатын паш ететін, сондай-ақ қызметінде басшылыққа алатын заңдылықтары немесе қағидаттары (ережелері) айқындалады. Осыдан туындайтыны:

Прокуратура жоғарыда аталғандай тек Президентке есеп беретін яғни соған ғана бағынатын мемлекеттің ерекше органы, ал прокурорлық қадағалау мемлекеттік қызметтің айрықша саласы.
Осындай ерекшелігімен прокуратура қазақстандық тәжірибеде қалыптасқан мемлекеттік -құқықтық жүйеден орын алады.
Осындай мәртебесімен прокуратура мемлекет аумағында заңдылық режимін қамтамасыз етуге ұмтылады.
Тиісті конституциялық мәртебесіне лайық, ол өз жүйесін қатаң иерархиялық негізде, бір орталыққа ғана бағыну арқылы ұйымдастырады.
Өзіне ғана жүктелген жоғарыда аталған конституциялық миссиясына сай тәуелсіз болуы лазым.
Оның негізгі функциясы қадағалау заңдылық санатымен ғұмырлас болғандығынан, олардың екеуінің біртұтастануы хақ нәрсе, өйткені заңдылық прокуратура қызметі - жоғары қадағалаудың негізін қалайды, ал ол құқықтық мемлекеттің басты ұстанымы.
Биліктер арасындағы тепе - теңдік, әрі тежемелік жүйесінің басты элементі ретінде, әрі құқықтың сақталуын көздей отырып, ол барынша жария қызмет атқарады.

Ал, енді жекеленген күйінде осы принциптерді (қағидаттарды) екі топқа бөлсек болады, яғни олардың біріншісі прокуратураның өзінің ұйымдастырылуын, демек бірінші кезекте оның конституциялық болмысын айқындаса, екіншілері болып оның қызметінде доминанттық рөл атқаратын ережелері болып саналады. Осыдан қағидалардың жүйесі келіп шығады.

Ұйымдастырушылық, немесе болмыстық принциптеріне келетін болсақ:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.