Алдын ала тергеудегі конституциялық қағида ретіндегі кінәсіздік презумпциясы

Кіріспе

1 Алдын ала тергеудегі конституциялық қағида ретіндегі кінәсіздік презумпциясының мәні мен маңызы
1.1 Конституциялық қағида ретінде кінәсіздік презумпциясының мәні
1.2 Кінәсіздік презумпциясы алдын ала тергеудегі айыпталушының құқығы мен заңды мүддесін қамтамасыз етудің кепілі ретінде

2 Алдын ала тергеудегі конституциялық қағида ретінде кінәсіздік презумпциясын дәлелдеу арқылы іске асыру
2.1 Алдын ала тергеу органдарына жүктелген дәлелдеу міндеті кінәсіздік презумпциясының бірден.бір көрінісі ретінде
2.2 Алдын ала тергеудегі айыптау мен қорғаудың процессуалдық функциялары мен дәлелдеу міндеті
2.3 Алдын ала тергеудегі айтысушылықтың өркендеуі мен дәлелдеудегі тергеуші мен айыпталушының мүмкіндіктерінің нақты байланысы

Қорытынды

Қолданылған әдебиет тізімі

«Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясында», халықаралық құқықтың жалпы жұрт таныған өзге де нормаларында жеке адамның құқықтары мен бостандықтарының үстемдігі мойындалады деп белгіленсе [1], Қазақстан Республикасының Конституциясының 1-бабында Қазақстан Республикасында ең қымбат қазына – адам және адамның өмірі, құқықтары мен бостандықтары деп көрсетілген [2, б. 4].
Ол туралы Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә. Назарбаев «Қазақстан-2030» Стратегиясында: «Мемлекеттің басты бағыты – адам құқықтары мен бостандықтарын қорғау және оны қамтамасыз ету, сондықтан да адам мен азаматтардың конституцияда көрсетілген құқықтарын өте жоғарғы дәрежеде кепілдендіру қажет, өйткені тұлғаның құқықтары мен бостандықтары әлемдік өркениеттің құндылығы болып саналады»,- деп атап өткен /3, б. 15/.
Қазақстан Республикасының тәуелсіз, егеменді ел болып жарияланғанына 15 жылдан астам уақыт өтті. Осы уақыт аралығында елімізде бірнеше күрделі жұмыстар атқарылды. Соның ішінде республикамыздың құқықтық жүйесі қалыптасып, құқық қорғау органдары қайта құрылды. Ал қазіргі кезде, құқықтық мемлекет болғаннан кейін, сол құқықтық жүйені одан әрі жетілдіріп, дамытуымыз керек.
Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә. Назарбаевтың «Жаңа онжылдық – жаңа экономикалық өрлеу – Қазақстанның жаңа мүмкіндіктері» делінген Қазақстан халқына Жолдауында: «Бәрінен бұрын, құқық қорғау жүйесін оңтайландырып, әрбір мемлекеттік органның нақты құзыретін түзу керек.
Біздің заңдарымызды ізгілендіріп, олардың сапасын арттыру қажет. Құқық қорғау жүйесінің қызметінде екпін ішкі ведомстволық мүддеден азаматтардың құқы мен мемлекеттің мүддесін қорғауға қарай ауыстырылуы тиіс» - деп атап көрсетеді /4, б. 22/.
Жүргізіліп жатқан құқықтық реформа аясында шешімін таппаған мәселелер қазіргі таңда әлі де кездесуде. Солардың бірі – қылмыстық іс жүргізу заңнамасын азаматтардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғауды қамтамасыз ету мақсатында жетілдіру болып табылады. Қылмыстық іс жүргізу заңнамасын қолдану барысында қылмыстық іс жүргізуге қатысушылардың, соның ішінде сезікті мен айыпталушының, конституциялық құқықтары толық кепілдендірілуі тиіс.

1
2 Қазақстан Республикасының Конституциясы: Республикалық референдумда 1995 жылы 30-тамызда қабылданды. – 4 б.
3 Қазақстан Республикасы Н.Ә.Назарбаевтың 1997-жылы Қазақстан Республикасы халқына жасаған Жолдауы «Қазақстан - 2030». 15 б.
4 Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Жаңа онжылдық – жаңа экономикалық өрлеу – Қазақстанның жаңа мүмкіндіктері» Қазақстан халқына Жолдауы, 2010 жыл ақпан. – С. 22.
5 Мами К.А. Проблемы усиления гарантий прав участников уголовного процесса //Проблемы усиления гарантий прав участников уголовного процесса: Мат-лы междунар.науч.-практ.конф. – Алматы: Киік, 2003. – 122 с.
6 Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексі 1997 жылы 13-желтоқсандағы, № 206-1 Қазақстан Республикасының Заңы.
7 Безлепкин Б.Т. Уголовный процесс России / Курс лекций. – М., 1997. С. 43.
8 Деятельность юрисдикционных органов по охране прав личности / Сборник научных трудов. – М., 1994. С. 32.
9 Б.Т. Безлепкин, В.Т. Томин Презумпция невиновности и советский уголовный процесс // Развитие науки и практики уголовного судопроизводства в свете требовании Конституции СССР. – М., 1979. С. 64.
10 Ларин А.М. Проблемы расследования в советском уголовном процессе: Дисс. ...докт. юрид. наук. – М., 1970 – Т. 1. С. 72.
11 Уголовный процесс России. Лекции – очерки / Под ред. проф. В.М. Савицкого. – М., 1997. С. 78.
12 Безлепкин Б.Т. Уголовный процесс России / Курс лекций.– М., 1998. С. 27-33.
13 Строгович М.С. Курс советского уголовного процесса. – М., 1968. С. 351.
14 Сборник постановлений Пленума Верховного Суда СССР (1924-1986 г.г.) – М., 1987. С. 805-814.
15 Либус И.А. Презумпция невиновности в советском уголовном процессе. – Ташкент, 1981. С. 12.
16 Савицкий В.М. Презумпция невиновности. – М.: Норма. 1997. С. 26.