Индустриялық–инновациялық даму қажеттілігі мен стратегияны жүзеге асыру жолдары

1 Индустриялық.инновациялық даму қажеттілігі мен стратегияны жүзеге асыру жолдары
2 Стратегияның мақсаты, міндеттері және оны жүзеге асыру қағидаттары
3 Бағдарламаны іске асырудың негізгі бағыттары мен тетіктері
4 Индустриялық.инновациялық бағдарламасының нәтижесі және ғылыми.техникалық прогрестің тиімділігі

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Қазақстанда соңғы он жылдықта республиканың нарықтық тетіктерге негiзделген экономикалық қарым-қатынастарға көшуiмен байланысты түбегейлi өзгерiстер болды. Алайда, жоспарлы экономикадан нарықтық экономикаға көшудiң және реформаларды тездетiп жүргiзудiң ғылыми және экономикалық негiзделген моделiнiң жоқтығынан өткiзiлген шаралар елдiң әлеуметтiк-экономикалық дамуында күткен нәтижелер берген жоқ.
Шикiзатқа деген бағаның ауытқу кезеңдерiндегi экономиканың шикiзатқа тәуелдiлiгi шикiзат экспортынан түсетін қатты валютаның едәуiр түсiмдерi ұлттық валюта құнының өсуiне әкелген кезде танымал макроэкономикалық әсерде көрiнiс бердi және iшкi өндiрушiлер деңдеп бара жатқан импортпен бәсекелесуге қабiлетсiз болып қалды.
Қайта өңдеу салаларының (машина жасау, жеңiл, тамақ, электрондық, қорғаныс және басқа салалар) тұралауы Қазақстан жағдайында жеткiлiктi ғылыми-техникалық, маркетингтiк және басқарушылық қолдаудың жоқтығынан шиеленiскен болатын.
Осылайша өнеркәсiпте 1990-1999 жылдарда шикiзаттық емес салалардың үлесi 3-6 есе қысқарды, сонымен бiрге, орны толмас табиғи ресурстарды - мұнайды, газды және түстi және қара металл рудаларын өндiру артты.
1999 жылы қол жеткен (1998 жылға 102,2 %) өнеркәсiптiк өндiрiстiң өсуi негiзiнен қазақстандық экспорттың негiзгi тауарларына әлемдiк бағаның көтерiлуi және мұнай мен газды өндiрудi арттыру және қара және түстi металдарды өндiру есебiнен қамтамасыз етiлген едi.
2000 жылдың iшiнде өткен жылдың тиiстi кезеңдерiмен салыстырғанда өнеркәсiптiк өнiм өндiрудi арттыру үрдiсi сақталып отыр. Алайда, мұндай өсу, сол сияқты едәуiр дәрежеде шикiзат бағасының өсуiмен байланысты әлемдiк рыноктың конъюнктурасына қолайлы ықпал еткен сыртқы жағдайларға негiзделген болатын.
Елдiң инвестициялық саясатының шикiзаттық бағыты өнеркәсiпте орын алған сәйкессiздiктi одан әрi тереңдете түстi. Осылайша, мұнай-газ саласының негiзгi капиталына берiлетiн инвестицияның көлемi 1991 жылы 31 %-дан 1998 жылы 63 %-ға дейiн өстi. 1999 жылы тiкелей шетелдiк инвестициялардың түсуi 1998 жылмен салыстырғанда екi есеге жуық көтерiлдi және 1799 млн. АҚШ долларын құрады. Бұл ретте олардың жалпы көлемiнiң 87 %-на жуығы мұнай-газ секторының үлесiне (1524 млн. АҚШ доллары) тидi.

1. Амалбек Б. Жемісін төккен жобалар: индустриялық-инновациялық бағдарламаның баяндылығы. Егемен Қазақстан – 2006 – 6 қазан
2. Қазақстан Республикасы Президентiнiң "Елдегi жағдай туралы және 2002 жылға арналған iшкi және сыртқы саясаттың негiзгi бағыттары туралы" Қазақстан халқына Жолдауы.
3. Брайан Твисс. Управление научно-техническими нововведениями. Пер. с англ. - М.: Экономика, 1989.
4. Глазьев СЮ. Экономическая теория технического развития. - М: Наука, 1992г.
5. Есентугелов А. Стратегия безопасного экономического развития Казахстана в условиях глобализации. // АльПари. - 2002.-№1.-С.3-8.
6. Дәуренбекова Ә.Н. “Бәсеке қабiлеттi өнеркәсiптi дамыту – индустриялық-инновациялық стратегияның басты бағыты” // Аль-Пари, №2-3. 2004 ж.
7. Назарбаев Н. Ә. Ел межесі – елулік. ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаевпен сұхбат. Алматы ақшамы – 2006 – 1 сәуір.
8. Райхан Н. Стратегияның бағдары мен болмысы // Ақиқат – 2004 – №10 – 17-23 бет.

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 14 бет
Таңдаулыға:

Жоспар:

1 Индустриялық–инновациялық даму қажеттілігі мен стратегияны жүзеге асыру
жолдары
2 Стратегияның мақсаты, міндеттері және оны жүзеге асыру қағидаттары
3 Бағдарламаны іске асырудың негізгі бағыттары мен тетіктері
4 Индустриялық–инновациялық бағдарламасының нәтижесі және
ғылыми–техникалық прогрестің тиімділігі

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Индустриялық–инновациялық даму қажеттілігі мен стратегияны жүзеге асыру
жолдары.

1 Қазақстан Республика экономикасының қазіргі жай күйінің талдауы және
инновациялық даму қажеттілігінің негіздемесі

Қазақстанда соңғы он жылдықта республиканың нарықтық тетіктерге
негiзделген экономикалық қарым-қатынастарға көшуiмен байланысты түбегейлi
өзгерiстер болды. Алайда, жоспарлы экономикадан нарықтық экономикаға
көшудiң және реформаларды тездетiп жүргiзудiң ғылыми және экономикалық
негiзделген моделiнiң жоқтығынан өткiзiлген шаралар елдiң әлеуметтiк-
экономикалық дамуында күткен нәтижелер берген жоқ.
      Шикiзатқа деген бағаның ауытқу кезеңдерiндегi экономиканың шикiзатқа
тәуелдiлiгi шикiзат экспортынан түсетін қатты валютаның едәуiр түсiмдерi
ұлттық валюта құнының өсуiне әкелген кезде танымал макроэкономикалық әсерде
көрiнiс бердi және iшкi өндiрушiлер деңдеп бара жатқан импортпен
бәсекелесуге қабiлетсiз болып қалды.
Қайта өңдеу салаларының (машина жасау, жеңiл, тамақ, электрондық,
қорғаныс және басқа салалар) тұралауы Қазақстан жағдайында жеткiлiктi
ғылыми-техникалық, маркетингтiк және басқарушылық қолдаудың жоқтығынан
шиеленiскен болатын.
Осылайша өнеркәсiпте 1990-1999 жылдарда шикiзаттық емес салалардың
үлесi 3-6 есе қысқарды, сонымен бiрге, орны толмас табиғи ресурстарды -
мұнайды, газды және түстi және қара металл рудаларын өндiру артты.
1999 жылы қол жеткен (1998 жылға 102,2 %) өнеркәсiптiк өндiрiстiң
өсуi негiзiнен қазақстандық экспорттың негiзгi тауарларына әлемдiк бағаның
көтерiлуi және мұнай мен газды өндiрудi арттыру және қара және түстi
металдарды өндiру есебiнен қамтамасыз етiлген едi.
2000 жылдың iшiнде өткен жылдың тиiстi кезеңдерiмен салыстырғанда
өнеркәсiптiк өнiм өндiрудi арттыру үрдiсi сақталып отыр. Алайда, мұндай
өсу, сол сияқты едәуiр дәрежеде шикiзат бағасының өсуiмен байланысты
әлемдiк рыноктың конъюнктурасына қолайлы ықпал еткен сыртқы жағдайларға
негiзделген болатын.
Елдiң инвестициялық саясатының шикiзаттық бағыты өнеркәсiпте орын
алған сәйкессiздiктi одан әрi тереңдете түстi. Осылайша, мұнай-газ
саласының негiзгi капиталына берiлетiн инвестицияның көлемi 1991 жылы 31 %-
дан 1998 жылы 63 %-ға дейiн өстi. 1999 жылы тiкелей шетелдiк
инвестициялардың түсуi 1998 жылмен салыстырғанда екi есеге жуық көтерiлдi
және 1799 млн. АҚШ долларын құрады. Бұл ретте олардың жалпы көлемiнiң 87 %-
на жуығы мұнай-газ секторының үлесiне (1524 млн. АҚШ доллары) тидi.
Ауыр жағдай ауыл шаруашылығында қалыптасты. ¤ткен жылдары ауыл
шаруашылығы өнiмiн өндiру 2,3 есеге, егiс алаңдары 1,9 есеге, мал басы 2,7
есеге жуық қысқарды, шаруашылықтарды сапалы тұқыммен және тұқымдық
материалдармен, техникамен және оларға қосалқы бөлшектермен жабдықтау
нашарлап кеттi. 1999 жылдан бастап көрiнiс берген экономиканың аграрлық
секторындағы белгiлi бiр оң алға жылжушылықтар байқалғанмен, саладағы
дағдарыстық жағдай еңсерiлген жоқ.
      Өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығындағы өндірістің құлдырауы,
кәсiпорындар мен тұрғындардың төлемге қабiлеттi сұранысының төмендеуi
көлiктiк-коммуникациялық кешеннiң жұмыс iстеуіне теріс әсер етті.
      1990-1999 жылдар кезеңiнде жүктердi барлық көлiк түрлерiмен
тасымалдау көлемi 60%-ға қысқарды. Бұл ретте жүктердi автомобиль көлiгiмен
тасымалдау көлемiнiң құлдырауы 64%-ды, темiржолмен - 55%-ды және теңізбен -
96%-ды құрады. Сол кезде мұнай және газды өндiру мен айдауды арттырудың
нәтижесiнде құбыр көлiгiмен жүк тасымалдау өстi (127,8 %).
Елдiң экспортында, алдыңғы жылдардағы сияқты, шикiзаттық бағытталу
басым болып отыр. 1999 жылы экспорттың 6,6 млрд. АҚШ долларына (ІЖ¤-нiң 29
%-ы), жуық қосынды көлемi жағдайында 60 %-дан астамын орны толмайтын
шикiзат ресурстары, оның ішiнде түстi және қара металдар - 23,9 %-ды, отын
және мұнай өнiмдерi - 35,4 %-ды, сондай-ақ органикалық емес химия өнiмдерi
- 6,4 %-ды құрады.
Экономикасының шикiзаттық бағытталуы елдi дүниежүзiлiк рыноктардың
минералдық шикiзатына, металдар мен мұнайға сұранысына толық тәуелдi еттi.
Бұл ретте өнеркәсiптiң қайта өңдеушi салаларының дамымай қалғандығынан
экспортталатын өнiмнiң номенклатурасын кеңейту үшiн мүмкiндiк мүлдем болмай
отыр.
Проблемалар қара металдардың өнiмдi кен қорларының тозуынан,
Қазақстанның тиiмсiз географиялық жағдайы (көмiрсутегi шикiзатын өндiретін
орынның негiзгi тұтынушылардан алшақтығы) мен ауыл шаруашылығы өндiрiсiнiң
жоғары тәуекелдiлiгiнен едәуiр дәрежеде күрделенiп отыр.
Әлемдiк қоғамдастықтың даму үрдiсi инновациялық қызметтің экономикалық
өсу қарқынына әсерi өсiп отырғандығын көрсетедi. Әлемдiк рынокта
интеллектуалдық еңбек өнiмдерi экономикалық қызметтiң басқа салаларымен
салыстырғанда неғұрлым жоғары бағаға ие. Рыноктың талаптары жаңалықтарды
енгiзудi кеңiнен пайдалану, инновациялық белсендiлiктi күшейту үшiн
жағдайлар туғызу қажеттiлiгiн мойындатады.
      Тәжiрибе жоғары технологиялық салаларында жаңалықтар енгізуге деген
көтерiңкi бейiмдiлiк байқалып отырғандығын көрсеттi. Сондықтан,
экономиканың құрылымында ғылымды қажетсiнетiн салалар неғұрлым көп болса,
онда инновациялық қызметте соғұрлым дамиды. Керiсiнше заңдылық та бар:
Қазақстанның қазiргi экономикалық жағдайына тән бастапқы қайта өңдеудiң
өндiрушi салаларының басымдығы бар экономиканың салалық құрылымы ғылыми-
техникалық инновацияларды тежейдi.
Қазiргi уақытта еңбекке қабiлеттi тұрғындарды еңбекпен қамтуды арттыру
және жаңа табиғи ресурстарды айналымға тарту есебiнен өнiм өндiрудi өсiру
және қызмет көрсетудi дамыту үшiн мүмкiндiктер неғұрлым шектеулi болып
барады. Осыған байланысты экономикалық даму үшін шешушi мәнге қарқынды
факторлар ие болуда. ¤з кезегінде, кадрлар бiлiктiлігi мен еңбек
өнімділігінің өсуi, материалдар мен жабдықтардан қайтарым экономика
салаларында ғылым мен техника жетiстiктерiнiң пайдаланылу дәрежесiмен
анықталады.
Инновациялық қызмет жаңа шаруашылық-аумақтық құрылымдарды
(технопарктердi, бизнес-инкубаторларды, аймақтық инновациялық қорларды,
венчурлық фирмаларды) дамытуға, бұрын құрылған шаруашылық субъектiлер
арасындағы өзара байланыстарды трансформациялауға, басқару технологияларын
дамытуға көмектеседi. Бұл ретте экономиканы мемлекеттiк реттеу жүйесiнiң
мазмұны да өзгерiске ұшырайды.
Инновациялық процестер тек өндiрiске ғана емес, шынтуайтында қоғамдық
өмiрдiң барлық жақтарына ықпал етедi. Осының нәтижесiнде материалдық және
материалдық емес жағдайларды пайдалану құрылымы жетiлдiріледі, адамдардың
өмiр сүру қызметiнiң жаңа салалары құрылады. Мысалы, жоғары технологиялар
саласындағы бiр жұмыс орны өнеркәсiп саласында бестен онға дейiнгi жұмыс
орнын құрады.Жоғары технологиялық өндiрiстер мемлекеттiк бюджеттi
толтырудың негiзгi көздерiнiң бiрi болып табылады. Қазiргi уақытта ғылыми-
техникалық прогрестiң IЖӨ-ге қосатын үлесi неғұрлым дамыған елдерде,
әртүрлi бағалау бойынша 75-тен 100%-ға дейiнiн құрайды. Инновациялық
қызметтiң әлеуеттiк мүмкiндiктерi индикативтiк және бюджеттiк жоспарлау
жүйесiнде ескерiлуi тиiс.

2 Стратегияның мақсаты, міндеттері және оны жүзеге асыру қағидаттары

Индустриялық саясат дегенiмiз мемлекеттiң бәсекеге түсуге қабiлеттi
және тиiмдi ұлттық өнеркәсіпті қалыптастыру үшiн кәсіпкерлікке қолайлы
жағдайлар жасауға және қолдау көрсетуге бағытталған шаралар кешенiн
бiлдiредi.
      Индустриялық-инновациялық дамудың мемлекеттiк стратегиясы 2010
жылға дейiнгi кезеңге арналған стратегиялық жоспарда белгiленген
мақсаттарға қол жеткiзудi қамтамасыз етуi, сондай-ақ одан кейiнгi жылдары
қазақстандық экономиканың сервистiк-технологиялық бағыттылығын қалыптастыру
негiздерiн құруы тиіс.
Стратегияның басты мақсаты шикiзаттық бағыттан бас тартуға ықпал
ететiн экономика салаларын әртараптандыру жолымен елдiң тұрақты дамуына қол
жеткiзу; ұзақ мерзімді жоспарда сервистiк-технологиялық экономикаға өту
үшiн жағдай жасау болып табылады.
Өңдеушi өнеркәсiпте және қызмет көрсету саласында бәсекеге түсуге
қабiлеттi және экспортқа негiзделген тауарларды, жұмыстар және қызмет
көрсетулер өндiрiсi мемлекеттiк индустриялық-инновациялық саясаттың басты
нысанасы болып табылады.
Бәсекеге түсу қабiлетi дегенiмiз қазақстандық кәсiпорындардың
экспортқа шығарылатын өнiмдердi өндiру қабiлетiн бiлдiредi. Басқаша
айтқанда, өңдеушi өнеркәсiптiң өнiмi осындай әлемдiк стандарттарға сәйкес
келуi керек және баға бойынша бәсекелесуге қабiлеттi болуы тиiс.
      Экономиканың шикiзаттық секторын дамыту Үкiметтiң салалық және
секторлық стратегиялары бойынша жүзеге асырылады.
Стратегияның мiндеті:
• өңдеушi өнеркәсiпте орташа жылдық өсу қарқынын 8-8,4 % мөлшерiнде
қамтамасыз ету, 2000 жылмен салыстырғанда 2015 жылы еңбек өнiмдiлiгiн
кемiнде 3 есе арттыру және ЖIӨ энергия сыйымдылығын 2 есе төмендету;
• өңдеушi өнеркәсiптiң негiзгi қорларының өнiмдiлiгiн арттыру;
• кәсіпкерлiк ахуалды, құрылымды қалыптастыру және жеке секторды
ынталандыратын әрi бәсекелестiк артықшылықты жетiлдiретiн қоғамдық
институттарды ұстау, қосылған құнға барынша қол жеткiзе отырып, нақты
өндiрiстерде қосылған құн тiзбегiндегi элементтердi игеру;
      • ғылымды көп қажет ететiн және жоғары технологиялық экспортқа
негiзделген өндiрiстер құруды ынталандыру;
• елдiң экспорттық әлеуетiн қосылған құны жоғары тауарлар мен
қызметтердiң мүддесiне қарай әртараптандыру;
• сапаның әлемдiк стандарттарына көшу;
• дүниежүзiлiк ғылыми-техникалық және инновациялық процестерге қосылу
арқылы әлемдiк шаруашылық жүйесiне және өңiрлiк экономикаға ықпалдасуды
үдету болып табылады.
      Стратегия мынадай қағидаттарға негiзделедi:
•жеке сектормен серiктестiк;
•инвестициялық және инновациялық ұсыныстардың өнеркәсiптің шикiзаттық
емес салаларында өндiрiлетiн тауарлар мен қызметтердiң бәсекелестiк
қабiлетiн арттыруға бағытталуы;
•өнеркәсiптi жаңғыртуға, оларға қолдау көрсету жөнiндегi рәсiмдердiң
жариялылығы мен ашықтығына бағытталған жобаларды iске асыруға мемлекеттiк
қаржылық және өзге қолдау көрсету;
•қосылған құн тiзбегiн дамытуды қамтамасыз ететiн салаларға
мемлекеттiк қолдау көрсету шараларының кешендi сипаты;
•тең бәсекелестiк жағдайларды және салауатты бәсекелестiк ортаны
қалыптастыруды қамтамасыз ету;
•қандай да болсын жеке сипаттағы жеңiлдiктерден және преференциялардан
бас тарту;
•индустриялық саясаттың бәсекелестiк артықшылықтарды қалыптастыруға
бағытталуы.
Аталған қағидаттар сақталғанда және экономика құрылымында түбегейлi сапалық
өзгерiстер болғанда, ол әртараптандырылған кезде алға қойылған мақсаттар
мен мiндеттердi шешу Қазақстанда тұрақты экономикалық дамуға қол жеткiзуге
мүмкiндiк бередi.

3 Бағдарламаны іске асырудың негізгі бағыттары мен тетіктері

Дамыған елдермен салыстырғанда Қазақстанда мемлекеттiк ғылыми-
техникалық саясатының принциптiк ерекшелiктерi бар. Дамыған елдер үшiн
iргелi және қолданбалы зерттеулердi қаржыландыру көлемiн арттыру, ғылымды
жеке сектормен өзара байланыстыруды ынталандыру есебiнен жаңалықтарды жедел
игеру, ғылымның корпоративтiк секторын құру мен дамытуға барынша ықпал ету,
ғылыми-техникалық әлеуеттiң экономикалық және әлеуметтiк мiндеттердi шешуге
тiкелей бейiмделуi тән.
Қазақстанда ғылымды қаржыландыру жеткiлiктi емес. Шаруашылық
субъектiлердiң ғылым мен инновациялық қызметке жұмсайтын шығындарын
мемлекеттiк ынталандыру жүйесi дамымаған, ғылыми-техникалық әзiрленiмдердi
өндiрiске енгiзу маңыздылығын бағаламау сақталып отыр.
      Мұндай жағдайда Қазақстан мен дамыған елдердiң ғылыми-техникалық
дамуындағы алшақтық бұдан әрi өсе түсетiн болады.
Осыған байланысты негiзi жоғары және ғылымды қажетсiнетiн
технологияларға көшу және елдiң экспортындағы шикiзаттық құрамының үлесiн
қауiпсiз деңгейге дейiн азайту болуы тиiс мемлекеттiң қоғамның өндiргiш
күштерiн дамыту жөнiндегi ұзақ мерзiмдi бағдарламасына түзету енгiзу қажет.
Қазақстанда экономиканы дамытудың инновациялық жолына көшуiне бiрқатар
экономикалық, демографиялық, ғылыми-технологиялық, ұйымдастырушылық және
басқа да факторлар (кесте) ықпал етедi.
Өндiрiстi кең ауқымды жаңарту үшiн қазiргi уақытта республикада
жеткiлiктi мөлшерде жоқ едәуiр капиталдық қаражат талап етiледi. Осыған
байланысты, қойылған мiндеттердi іске асыру үшiн мемлекеттiк
қаржыландырумен қатар несие ресурстарын, инновациялық қызмет
субъектiлерiнiң жеке қаражатын, шетелдiк капиталды және басқаларды тарту
алда тұр. Бұдан басқа, лизинг бойынша жабдықтар мен технологияларды сатып
алуды тәжiрибеге енгiзу қажет, өйткенi бұл бюджетке түсетiн күштi едәуір
азайта алады.
Шетелдiк технологиялар мен техниканың бақылаусыз ағылуы отандық
қолданбалы ғылымды тұншықтырып тастауы, қазақстандық экономиканың шетелдiк
әзiрленімдерден технологиялық тәуелдiлiгiнiң нақты пайда болу қаупiн
туғызуы мүмкiн екендiгiн есте ұстау қажет. Осының нәтижесiнде ондаған
жылдар бойына жинақталған отандық ғылыми әлеуеттiң жоғалып кету қаупi туып
отыр. Осының салдарынан республика жоғары технологиялық өнiмнiң импортын
кеңейтуге мәжбүр болады.

Кесте
Қазақстандағы инновациялық қызметтің дамуына ықпал ететін
факторлардың салыстырмалы сипаттамасы

Оң факторлар Теріс факторлар
бай табиғи ресурстар; экономиканың шикiзаттық
бос өндiргiш қуаттардың болуы; бағытталуы;
салыстырмалы түрде дамыған дүниежүзілiк деңгейдегі меншікті
ғылыми-техникалық әлеует; технологиялар салаларының шектелуi;
технологиялық жағдайлардың iшкi қаржы ресурстарының тапшылығы;
қатарында технологиялық
баяндамалардың болуы; инновациялық қызметтiң
жеткiлiктi бiлiктi инженерлiк- инфра-құрылымының дамымағандығы;
техникалық қызметшi; өндiргiш күштердi керi индустрия-
жеткiлiктi жоғары жалпы бiлiмдiк лансыздандыру материалдық-техникалық
деңгейiмен үйлескен арзан жұмыс күші;базаның жарақтануы;
елдiң екi құрлықтықтың тоғысында техникалық жағынан әлсiз өндiргiш
географиялық орналасуы; күштердi бөлудегi теңсiздiк;
инженерлiк-техникалық кадрларды ғылыми-техникалық қызметтi ком
даярлаудың қалыптасқан жүйесi. -мерциялау үшiн тетiктер мен нақты
инновациялық қызметтi жеткiлiксiз экономикалық ынталандырудың жоқтығы;
нормативтiк құқықтық реттеу; өндiрiстiң жоғары технологиялық
жаңаформациядағыбасқарушылық салаларының қатарында техникалық
кадрлардың болмауы; және өндiрiстiк кадрлардың жоқтығы;
ішкi рыноктың мардымсыз

сыйымдылығы.

      Осыған байланысты Қазақстан үшiн, жоғары дамыған шет елдердiң
тәжiрибелерiне сүйенсек, инновацияның мынадай түрлерi неғұрлым тиiмдi.
      "Yстемелеу" инновациясы - жаңа өнімдер мен отандық ғылыми-техникалық
әлеуеттiң технологияларын жасауда шетелдiк ғалымдар мен конструкторлардың
тәжiрибесін пайдалану. Бұл инновация елдiң мемлекеттік мүдделері мен
экономикалық қауiпсiздiгіне толық көлемде сәйкес келедi, оны экономиканың
барлық салаларында ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.