Фирма стратегиясы және оның бәсекеге қабілеттілігіннің теориялық негізінде

Пән: Өнеркәсіп, Өндіріс
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 62 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

КІРІСПЕ . . . 3

1 ФИРМА СТРАТЕГИЯСЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ БӘСЕКЕГЕ ҚАБІЛЕТТІЛІГІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ . . . 6

1. 1 Фирманың экономикалық стратегиясы және оның түрлері . . . 6

1. 2 Кәсіпорынныңың бәсекеге қабілеттілігінің мазмұны . . . 13

1. 3 Тауар стратегиясы және бәсекеге қабілеттілігін басқару әдістері . . . 16

2 «АЛАЙ» ЖШС-ТІҢ БАСҚАРУ ҚЫЗМЕТТІН ТАЛДАУ . . . 30

2. 1 “Алай” жарнамалық агенттігінің мақсаты, сипаты мен міндеттері . . . 30

2. 2 ”Алай” ЖШС-нің жарнамалық кампанияның тиімділігін бағалау . . . 34

2. 3 Жарнамалық агенттіктің көрсететін қызмет түрлерін талдау . . . 44

3 ФИРМАНЫҢ СТРАТЕГИЯЛЫҚ БАҒЫТТАРЫН ЖЕТІЛДІРУ ЖӘНЕ БӘСЕКЕГЕ ҚАБІЛЕТТРІЛІГІН ЖОҒАРЫЛАТУ ЖОЛДАРЫ . . . 49

3. 1 Жарнамалық агенттіктің маркетингтік іс-әрекетін және бәсекелестігінің тиімділігін жоғарылату жолдары . . . 49

3. 2 Өнімнің бәсекеге қабілеттлігін анықтауда кәсіпорынның баға саясатын жетілдіру . . . 54

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 59

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 62

КІРІСПЕ

Дипломдық жұмыстың өзектілігі. Қазақстан Республикасы экономикалық даму кезеңінің жаңа белесіне аяқ басты. Нарықтық талаптардың ерекшеліктерін ескере отырып, мемлекеттің ішкі экономикалық мүмкіндіктері мен өндірістік ахуалын одан ары жақсарту мақсатында жаңа бағыттар белгіленуде. Өндірісті жаңаша құрудың, шығарылатын өнімдердің сұранысын арттырудың маңыздылығы да артуда.

Нарықтық қатынастар жағдайында қоршаған ортадағы өзгерістер жылдамдығы, сондай-ақ осы өзгерістерден тұратын қосымша мүмкіндіктер тұрақты өседі. Сондықтан, кәсіпорынның стратегиясы осы өзгерістерден артықшылықтар алу мүмкіндігін шаруашылықты жұргізу үшін барлық қосымша мүмкіндіктерді қамтитындай болу керке.

Кәсіпорынның мақсаты оның қызметінің сонында қандай натйжені көздейтінің көрсетсе, стратегиясы осы натижеге жету жолдарын, бағыттарын анықтайды. Әр бір кәсіпорынның стратегияы өзгеріп отырған нарық жағдайын ескеріп, кәсіпорынға жаңа шешімдер қабылдауға еркіндік береді.

Кәсіпорынның стратегиясы оның нақты жағдайын қызмет көрсету ерекшеліктеріне тікелей байланысты.

Жарнама саласының белсенді қызмет жасау кезеңі ортағасырлар болып табылады. Сол кездері Қазақстан арқылы бірқатар сауда транспорттық жолдар өтті, олардың бірі Ұлы Жібек Жолы. Осы жолдар бойындағы қалалар Шығыс және Батыс арасындағы тауар айналымының орталықтары болды. Жәрмеңкелер жиі өткізілді. Әлемнің әр түрлі жерлерінен келген саудагерлер өз тауарларын сатқан кезінде “жарнамалаумен” айналысты. Бірақ қазіргі түсінігіміздегі жарнама Қазақстанда тек қана Жаңа Экономикалық Саясат кезінде пайда болды. Кеңес үкіметі кезінде жарнаманың мақсаты бәсекелестікті ынталандыру емес, насихаттаудың құралы болды. Сол кездері, шын мәнінде жарнаманың тұтынушыларға қажеті болған жоқ, тауар ассортиметін мемлекет анықтады және көбінесе таңдауға мүмкіншілік болған жоқ, яғни мысалы “Рубин” теледидары ғана болды және ешқандай “Sony” немесе “Panasonіc” болған жоқ. Немесе “Аэрофлоттың ұшақтарымен ұшыңдар”, “Жинақкассаларында ақшаны сақтаңыздар” сияқты жарнаманың ешқандай экономикалық маңызы болған жоқ. Өйткені, Аэрофлоттан басқа әуекомпаниялар, Жинақкассасына бәсекелес болатын мекемелер болған жоқ. Қиыншылық тауарды таңдауда емес, қандай болса да тауарды табуда болды. Басқа жағынан, жарнаманың мемлекетке де қажеті болған жоқ, мемлекеттің өзі тапсырыс берген тауарлардың бағасын өзі бекітіп, өзі өндіріп, өзі сатып алатын еді.

Осы орайда, өнімдерінің бәсекелік қабілетін арттыру бойынша сараптаулар мен талдауларды, тиімді және маңызды факторларды, аталған тетіктерді қолдануға қатысты ұсыныстар мен пайымдауларды ғылыми негіздеудің маңызы да жетіле түспек. Бұл ерекшеліктер зерттеу тақырыбының өзектілігін айқындайды және оның ғылыми-тәжірибелік құндылығын арттырады.

Тақырыптың зерттелу дәрежесі. Аталған мәселе бойынша ғылыми көзқарастарды теориялық және әдіснамалық тұрғыда көптеген ғалымдар өз еңбектерінде қарастырып өткен. Олардың қатарына батыстық А. Смит, Д. Рикардо, Й. Шумпетер, Б. Клейн, П. Самуэльсон, Ф. Хайек, Д. С. Милль, М. Портер сынды ғалымдарды жатқызуға болады.

ТМД елдерінде бәсекелік қабілетті арттыруға қатысты мәселелерді әртүрлі деңгейде талқылап, экономикалық маңыздылығын зерттеген ғалымдар да көптеп кездеседі. Мемлекеттің бәсекелік артықшылықтарын қалыптастыру жолдарынан өнімнің бәсекелік қабілетін арттыру тетіктеріне дейінгі пікірлер ресейлік ғалымдар Г. Л. Азоев, Т. М. Ахмадалиев, Г. Н. Бобровников, И. Н. Герчикова, Е. А. Горбашко, И. И. Дуданов, Н. К. Моисеева, Р. М. Тихонов, А. Трубилин, Р. А. Фатхутдинов, А. П. Челенков, А. Ю. Юданов және басқаларының еңбектерінде кездеседі. Қазақстандағы экономикалық өзгерістерге сай мемлекеттің, саланың, өндірістің, өнімнің, қызметтің бәсекелік қабілетін арттыру бағыттары мен оларды іске асыруға ықпал ететін экономикалық, ғылыми-техникалық, өндірістік және басқа да маңызды тұтқалардың тиімділігі жайында елімізге белгілі ғалым-экономистер А. Т. Әшімбаев, Р. А. Алшанов, С. Б. Ахметжанова, О. Б. Баймүратов, К. Б. Бердалиев, Ө. Қ. Есқараев, Р. К. Жоламан, Ж. О. Ихданов, М. Б. Кенжеғозин, Д. Қ. Қабдиев, К. Қажымұрат, А. Қ. Қошанов, Н. Қ. Мамыров, Н. К. Нұрланова, К. Р. Нұрмағанбетов, Қ. О. Оқаев, К. А. Сағадиев және басқалар өз зерттеулерінде қарастырып, олардың қолданыс табуына қомақты үлестерін қосты.

Зерттеу объектісі болып ҚР- ғы жарнамамен айналысатын кәсіпорындардың бірі ЖШС «Алай» болып табылады.

Зерттеу пәні. Фирма стратегиясын құрастыру мен бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету қатынастары. Бәсекелік қабілетті зерттеу аясының кеңдігі әлі де болса көптеген мәселелер бойынша, әсіресе, өндеу өнеркәсібі салаларында, соның ішінде нан өнімдер өндірісі мен оның өнімдеріне қатысты сұрақтарды терең зерттеуді, кәсіпорынның нарық талаптарына тез икемделуін, ауыл шаруашылығымен өзара тығыз байланысын назарға ала отырып, екі жақты тиімді жүйе құруды жан-жақты сараптауды талап етеді. Сол сияқты, жылдам қарқынмен өзгеріп жатқан нарық талаптары соңғы ғылыми-техникалық, технологиялық, инновациялық жетістіктерді зерделей отырып, тұтынушылардың талғамынан шығатын өнім түрлерін өндіру жолдарын айқындауды міндеттейді. Сондықтан да, аталған мәселені теориялық және әдіснамалық тұрғыда саралау қажеттілігі дипломдық зерттеудің мақсаты мен міндеттерін анықтауға түрткі.

Дипломдық жүмыстың мақсаты - жарнама өнімдерін өңдеуші кәсіпорындардың қызметтерін жан - жақты сараптай отырып, олардың өнімдерінің бәсекелік қабілеттерін арттыру тетіктерін негіздеу және оларды қолдану бойынша нақты ұсыныстар жасау.

Белгіленген мақсатқа жету үшін дипломдық жұмыста келесі міндеттерді шешу көзделді:

өнімнің бәсекелік қабілетіне қатысты анықтамаларды зерттеу және олардың мазмұнын ашу;
нарық жағдайында бәсекелік қабілетке ықпал ететін факторларды анықтау және олардың әсер ету деңгейін бағамдау;
өнімнің бәсекелік қабілетін тұтынушылық көзқарас негізінде бағалау әдістемесін дайындау;
бәсекеге қабілетті өнімді қалыптастырудың маңызды тетіктерін айқындау;
өнімнің сапалық қасиеттерін жақсарту, кәсіпорынның баға саясатын, маркетингтік жүйесін жетілдіру және өндірісті мемлекеттік колдау тетіктері бойынша нан өнімдерінің бәсекелік қабілетін арттыру бағыттарын және оларды шешу жолдарын ұсыну.

Дипломның теориялық және әдіснамалық негізіне отандық және шетелдік ғалым-экономистердің бәсекелік қабілетті арттыру аясындағы ақыл-ой еңбектері мен жұмыс нәтижелері алынды. Қазақстан Республикасының ұлттық экономиканы реттеу мен өркендетуге бағытталған зандары мен нормативтік-құқықтық құжаттары зерттелді және қолданылды.

Дипломдық жұмыстың құрылымы кіріспеден, үш бөлім, қорытындыдан және қолданылған әдебиеттер тізімінең түрады.

1 ФИРМА СТРАТЕГИЯСЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ БӘСЕКЕГЕ ҚАБІЛЕТТІЛІГІННІҢ ТЕОТИЯЛЫҚ НЕГІЗІНДЕ

1. 1 Фирманың экономикалық стратегиясы және оның түрлері

Әр түрлі деңгейдегі экономикалық жүйелерді (елдер-аймақтар-компаниялар) басқарудың қазіргі тұжырымдамасы - бұл стратегиялық басқару тұжырымдамасы. Ол сыртқы ортаның қауіптеріне жауап ретінде туындаған, олар: тұрақсыздықтың жоғарылауы, глобалданудың тереңдеуі, бәсекелестік күрестің күрт өзгеруі мен шиеленісуі. Өндірістің өзгерісі әсерінен болған басқару жүйесінің эволюциясы нәтижесінде, XX ғ. 60-70 жылдары стратегиялық менеджмент пайда болды. Алғашында оның әдістері, негізінен, сыртқы ортадағы тұрақсыздық жағдайларында қызметін жүргізген және стратегиялық басқару жүйелерін зерттеуге және өңдеуге құралдары бар ірі корпорацияларда қолданылған. Ары қарай стратегиялық басқару идеялары мен әдістері әртүрлі көлемдегі және бизнес сферасындағы компанияларда қолданылды, сонымен қатар, нарықтық жағдайда бәсекелестік артықшылықпен қамтамасыз ету үшін коммерциялық емес ұйымдар мен мемлекетік басқару органдарында қолданыла бастады.

Стратегиялық басқару теориясы басқаруға жалпы әдістемелік, яғни жүйелік, ұйымдық, үрдістік және т. б. тәсілдерге негізделеді.

Жүйелік тәсіл кез-келген экономикалық обьектіні жүйе ретінде қарастыруды ұсынады, яғни кіруі (ресурстар), шығуы (нәтиже, мақсат), сыртқы ортамен байланысы мен тікелей және кері байланысы бар өзара байланысты элементтердің жиынтығы. Жүйелік тәсілде негізгі болып экономикалық объектіні сыртқы орта бөлігі ретінде қарастыруы табылады. Стратегиялық басқару кезінде ұйым іс-әрекетінің кеңістігі ұлғая түседі және өзіне сыртқы және ішкі элементтерді қосып алады.

Ұйымдық тәсілде адамдық, әлеуметтік факторлар және олардың

іс-әрекетінің тік және көлденең стратегиялық бағытталуының міндеттілігі басты рөлге қойылады. Экономикалық ұйым - бұл жасанды жүйе. Оның жиегінде адамдар жеке және ұжымдық экономикалық мақсаттарды нақтылап бір-бірімен өзара әрекеттеседі. Ұйым жүйе сияқты деңгейлерге саралануы мүмкін. Өте жоғары деңгейдегі ұйым болып елдің бүтіндей экономикасы табылады.

Стратегиялық басқаруды үрдіс ретінде дәйекті түрде бірнеше кезеңмен көрсетсе болады. Стратегиялық басқарудың классикалық тәсілдерінің бірі осы үрдістің келесі кезеңдерін көрсетеді:

Жоғарғы деңгейлі жүйедегі ұйым миссиясын анықтау;
Ұйымның сыртқы және ішкі ортасын стратегиялық талдау;
Даму параметрлерін болжамдау;
Мақсаттарды әзірлеу;
Стратегияны әзірлеу және таңдау;
Стратегияны жүзеге асыру;
Бақылау, түзету және реттеу;

Үрдістік тәсілде қайталанатын процедуралар, кезеңдер, яғни стратегиялық басқару функциялары бөлініп көрсетіледі. Жоғарыда қаралған стратегиялық басқару сатылары стратегиялық басқару функцияларын білдіреді, ол: стратегиялық талдау, стратегиялық болжау, стратегиялық жоспарлау, стратегиялық ұйымдастыру және мотивация, стратегиялық бақылау және реттеу. Стратегиялық басқарудың әрбір кезеңі, қызметі белгілі нәтижемен аяқталады:

ортаның стратегиялық талдауы - ұйымның қазіргі жағдайын және оның бәсекеге қабілеттілігін бағалауымен;
болжамдау - оның болашақтағы жағдайын болжаумен;
миссия, мақсат және стратегияны таңдау - жоспарланған және бейімділік стратегиясымен, стратегиялық жоспармен, бағдарламамен;
бағдарламаны әзірлеу, қызмет ету механизмдері, мотивациялар, қаржыландыру, ұйымдастырушылық және инвестициялық жобалау, бақылауға, реттеуге байланысты стратегияны жүзеге асыру.

Сурет 1. Ұйымды стратегиялық басқару үрдісі

Стратегиялық басқаруда үш негізгі кезеңді бөлуге болады:

дайындық кезеңі - стратегияны әзерлеу үшін ақпаратпен қамтамасыз етудің негізі болып келеді;
негізгі кезең - стратегияны өңдеу сатысы;
соңғы кезең - стратегияны жүзеге асыру, түзету және кері байланыс сатысы (сурет 1) .

Сурет 2. Ұйымды стратегиялық басқару моделі

Стратегия - бұл көпжақтылы түсінік. Г. Минзберг, Б. Альтсренд, Д. Лэмпел оны бес бағытта анықтайды:

стратегия - бұл жоспар, бағдар немесе қазіргі жағдайдан болашаққа бағытталуының дамуы.
стратегия - бұл мінез-құлық қағидасы немесе мінез-құлық моделі.
стратегия - бұл позиция.
стратегия - бұл перспектива.
стратегия - бұл бәсекелесті алдау мақсатындағы тәсіл мен айла.

Қазіргі жағдайда, сондай-ақ стратегиялық басқаруда стратегия екі бөліктен тұрады: 1) сыртқы ортаға бейімділік бойынша жоспарланған, алдын-ала қарастырылған тәсілдер мен іс-әрекеттер; 2) сыртқы ортадағы кездейсоқ жағдайларға байланысты тез арада шара қолдану, басқаша айтқанда, стратегия - бұл бекітілген миссия шегінде ұйымның позициясын ұзақ мерзімге нығайтуға бағытталған бекітулер мен шаралар жүйесі. Осыдан шығатын қорытынды, стратегия - бұл жоспарланып қойылған стратегияға қарағанда, стратегиялық жоспарда көрсетілген жалпыланған іс-әрекет жүйесі [4] .

Ішкі иерархиялық (құрылымдық) жүйесіне байланысты, стратегия ұйым үшін жалпы (жалпы, базалық, корпоративті жалпыфирмалық стратегия) және жеке (нақты бизнес түрі үшін - іскерлік, бәсекелестік, бизнес-стратегия; басқару қызметі үшін - функционалды; құрылымдық бөлімше үшін - операционды) болуы мүмкін.

Экономикалық басқару стратегиясы немесе экономикалық стратегия, бұл: а) стратегиялық мақсаттарға жетуде экономика жағынан тиімділікті қамтамасыз ететін ережелер мен тәртіптерді әзірлейді; б) стратегиялық мақсатқа жетуде ережелер мен тәртіптерді әзірлей отырып, осы мақсатқа тиімді жетуде стратегиялық бағдарламаларды құрастыру мен жүзеге асыруда барлық мүдделі қатысушыларды ынталандыруға негізделген.

Басқаша айтсақ, экономикалық стратегия дегеніміз экономикалық әдістермен және құралдармен мақсаттарға тиімді жетуді айтамыз.

Стратегиялық мақсатты таңдау әр уақытта оның баламалы құндылығын анықтаумен байланысты, яғни осы мақсатқа жету үшін немен құрбандыққа

баруды білдіреді.

Бұл дегеніміз, экономикалық стратегия сол немесе басқа мақсатты жүзеге асыруда қандайда бір ресурстың бағыты стратегиялық мақсаттың біреуіне де теріс әсерін тигізбейтіндей мақсатты таңдаудағы ережелер мен тәсілдерді және оған жету құралдарын әзірлеу керек. Яғни экономикалық стратегия - бұл ұйымды (сала, жалпы ұлттық экономика) Паретто-тиімділік критериясына сәйкес ұстап тұру.

Бірақ осымен қатар ескеретін жағдай, ұзақ мерзімді перспективада ұйымның өміріне әсер ету ауқымы жағынан қарағанда мақсаттар, оған жетуге бағытталған ресурстар, біртектес болуы керек. Бұл туралы Э. Дж. Долан мен Д. Е. Линдсей былай дейді: «Инвестиция дегеніміз болашақтағы тұтыннудың пайдасына ағымдық тұтынудан бас тартуын айтады. Яғни көбірек фабрика, жол, компьютерлер жасау үшін біз нан, кинофильм, қызмет және біздің тез арададағы қажеттілікті қанағаттандырудағы басқа да заттардан ресурстар алуымыз керек. Осыған қарамастан біз ертеңгі қажеттілікті қанағаттандыруда ең жақсы орында боламыз . . . »

Сонымен, экономикалық стратегия біртектес стратегиялық мақсаттарға экономика жағынан тиімді жетуде, ұйымның бәсекелестік мәртебесіне әсер ету ауқымы бойынша, ережелер мен тәсілдерді әзірлеуді айтамыз. Мұндай локалды стратегиялық мақсаттың уақыт пен ресурс бойынша өзара байланысы экономикалық стратегияның глобалды стратегиясына жетуге көмектеседі, яғни бәсекелестік артықшылығын құру және қолдап тұру.

Бұл қызмет бағыттарын тиімді жүзеге асыруда ережелер мен тәртіптерді әзірлеуде ұйымның экономикалық стратегиясы - оның миссиясын анықтаудан бастап, оның өндірістік профилін құрастыру және қызмет етудің барлық кезеңінде бәсекелестік артықшылықты қолдап тұруға, оның банкроттығын алдын-алуда, үнемі өзгеріп тұрған әлемде ұзақмерзімді өркендеуді қамтамасыз ету.

Ұйымның экономикалық стратегиясы келесі негізгі құраушыларға бөлінеді (сызба-нұсқа 2) . Сызба-нұсқадан көріп отырғанымыздай, олардың барлығы ұйым қызметінің сыртқы және ішкі ортасына бағытталған. Бұл дегеніміз, ұйым басшылығымен стратегиялық шешімдерді жүзеге асырудың нәтижелері сол немесе басқа дәрежеге байланысты, бұл бір жағынан, шешімге қарай осы орталардың әсері, екінші жағынан, ішкі және сыртқы ортада жүретін үрдістерге стратегиялық шешімдердің өзінің әсері. Экономикалық стратегия құраушыларының барлығына ортақ болып келетін, ол - қажетті қоздырушы мотивтерді құрастыру табылады.

Баға белгілеу стратегиясы. Баға белгілеу стратегиясының негізі болып, келесілер:

баға саясатын таңдау ережесін әзірлеу;
нарық коньюктурасына байланысты ұйым іс-әректінің ережесін әзірлеу;
бағалық бәсекелестік тәсілдерін әзірлеу;
өндірістік факторлар, бағалы қағаздар және валюта нарықтарында қалыптасатын жағдайлар мониторингі тәсілдерін және осы жағдайларға байланысты баға құру принциптерін әзірлеу;
сұраныс пен ұсыныстың өзгеру үрдістерінің мониторингін әзірлеу;
сұраныстың бағалық икемділігін бағалау әдістерін әзірлеу;
баға құру үрдістеріне макроэкономикалық және микроэкономикалық факторлар әсері есебінің қағидаларын әзірлеу.

Өндірістік ресурстар нарығымен ұйымның өзара әрекеттестік стратегиясы. Бұл, ресурстарды тиімді бөлуде, өндірістік ресурс жабдықтаушылары арасында ең қажеттісін таңдауда принципиалды ережелер жиынтығымен ерекшеленеді.

Ұйымның тауарлық стратегиясы перспективті ҒЗТКЖ (НИОКР), кадрлік саясатты, инвестициялық саясатты жоспарлау үшін негіз болып келеді. Тауарлық стратегия негізінде экономикалық стратегияның басқада құраушылары шегінде қабылданатын шешімдер әзірленеді. Осылармен тауарлық стратегия диалективті өзара байланыста болып келеді.

Трансакциялық шығындарды төмендету стратегиясы. Бұл, қызметкерлердің есесі қайтпайтын қымбат іс-сапарлардан, сенімді емес ақпаратты жинау мен өңдеуден алшақ болуға көмектесетін келісім шарттарды және басқа да әр түрлі заңнамалық келісімдерге (трансакциялар) отыру және дайындау үрдістерін жүргізу болып табылады.

Сурет 3. Ұйымның экономикалық стратегиясының құраушылары

Бұл инвестицияға, сондай-ақ ағымдағы қаржылық мәселелерді шешуге бағытталған қосымша қаржылық ресурстарды мобилизациялау ережелерін әзірлеумен ерекшеленеді.

Мақсатты таңдау бұл ұйымда бар белгілі бір ресурстар жиынтығын осы мақсатқа жетуде бағыттау. Бұл ресурстар әр уақытта шектеулі болғандықтан, осы ресурсты қолданумен ең жоғарғы өнімділікті қамтамсыз ететінін, яғни ұйымның бәсекелестік артықшылығын қамтамасыз ететінін кәсіпкер анықтау керек.

Ұйымның тауарлық стратегиясы. Ұйым миссиясына жауап беретін потенциалды тауарлар мен қызметтер нарығын зерттеу мен құрастыруда ережелер мен тәсілдерді әзірлеу. Тауарлық стратегияның басты міндеті болып:

стратегиялық перспективада иемдене алатын ұйымның перспективті міндетімен (миссиясы) нарықтың потенциалды мүмкіндігі мен ұйым ресурстарына байланысты;
тауарлар (тенологиялар) сұранысының өмірлік циклын талдау;
ұйымның бәсекелестік артықшылығын қамтасыз ететін тауар ассортиментін құрастыру ережелерін әэірлеу және осының негізінде ұзақмерзімді перспективада экономикалық пайданы максимизациялау.

Ұйымның сыртқы экономикалық қызметінің стратегиясы. Бұл сыртқы нарықта тауарлар мен қызметтердің экспортеры немесе импортеры ретінде ұйым іс-әрекетінің ережесі мен тәсілдерін әзірлеу болып табылады.

Өндірістік шығындарды төмендету стратегиясы. Оның негізі болып шығындарды төмендету негізінде бәсекелестік артықшылықты қамтамасыз ету болып табылады. Бұл жерде стратегия өнімнің төменгі өзіндік құнына жету тәсілдерін әзірлеу және осының негізінде бәсекелестік күресте лидерлік позицияны жаулап алу болып табылады.

Ұйымның инвестициялық қызметінің стратегиясы. Бұл стратегия бәсекеге қабілеттілікті үнемі ұлғайтып тұруда ұйымның материалдық-техникалық базасын және тауарлы-материалдық қорларын сәйкес дәрежеде қолдап тұру әдістерін таңдау болып табылады. Бұл дегеніміз инвестициялық стратегияны жүргізген уақытта ең тиімді ұдайы өндіріс түрін таңдау болып табылады, ол: техникалық қайта қорлану, модернизация, реконструкция, қайта өндіру циклдарының қажетті кезеңділігі және бұл үрдістердің басқа да сипаттамасы.

Ұйым персоналын ынталандыру стратегиясы. Бұл ұйымның стратегиялық мақсаттарына жету үшін ұйым қызметкерлерін ынталандыру жүйесін әзірлеу болып табылады. Стратегиялық ынталандыру жүйесі «мотивациялық алаң» құруы керек, осының әсерінен тиімді, жоғарғы сапалы және уақытылы нарық талаптарын қанағаттандыратын ұйымның мүдделі персоналын қоздыру болып табылады.

Ұйымның дәрменсіздігін (банкроттылығын) алдын-алу стратегиясы. Мәні бойынша барлық экономикалық стратегия құраушыларының жалпыламасы болып келеді. Оның басты міндеті болып алдын-ала дағдарысты тенденцияларды табу және бұл жағдайларға қарсы тура алатын шараларды әзірлеу болып табылады.

Сонымен, экономикалық стратегия - бұл ұйымның жоғарғы деңгейдегі бәсекелестік артықшылығын құру және қолдап тұруда - жалпы глобалдық мақсатта біріккен жеке, өзара байланысқан құрама элементтердің жиынтығы. Басқаша айтсақ, экономикалық стретегия - бұл ұйымның бәсәкелестік артықшылығын қамтамасыз ететін жүйе.

1. 2 Кәсіпорынның бәсекенге қабілеттілігінің мазмұны

Нарықтық экономиканың негізін құрайтын қағидалардың бірі бәсеке болып табылады. Ол экономикалық өсімің, өнім сапасын жақсартудың, ғылыми-техникалық прогресті жеделдетудің, өндіріс шығындары мен баған төмендетудің басты стимулы ретінде арекет етеді. Қазіргі жаһандану және әлемдік экономикаға кірігу жағдайында бәсекені дамыту және бәсекеге қабілеттілікті қамтамасыз ету маңызды міндеттердің бірі болып тадылады.

Бәсеке түсінігі латынның concurrentia - қақтығысу деген сөзінен шықан. Бәсеке - бұл қандайда бір құндылықтарды иелену үшін индивидер, топтар

немесе қоғам арасындағы күрес (ақша, билік, статус, махаббат және т. б. құндылықтар) . Бәсеке теориясы классикалық мектеп өкілдеріннің еңбектерінде де кеңінен қарастырылды. Мәселен, А. Смит бәсеке пайда нормасын теңестіретінін, копитал мен еңбекті ұтымды бөлуге алып келетінің алғаш рет көрсетті. Бәсеке түсінігіне зерттеушілер әр түрлі анықтамалар берген.

К. Р. Макконел «Бәсеке - нарықта көптеген тәуелсіз сатушылар мен сатып алушылардың болуы, нарыққа еркін ену жәненарықтан еркін шығу мүмкіндігі» десе, А. Ю. Юданов «нарықты бәсеке - тұтынушылардың төлем қабілетті сұраныстың шектеулі көлемі үшін фирмалардың күресі» деп сипаттайды. Бәсеке түсінігін Н. Г. Миронов едәуір толық сипаттайды. Яғни бәсеке - ол обьективті және суъективті қажеттіліктерді қанағаттандыру үшін бәсекелестермен күресте жеңістке жету мақсатында субъектінің өзінің бәсекелік артықшылықтарын басқару үрдісі[8] .

Бәсекенің мәні оның негізгі функцияларында көрініс табады.

Олар:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.