Қонақ үй бизнесі

Кіріспе

1. Қонақ үй түсінігі

2. Қонақ үйлердің стандарттық жіктелуі
Қонақ үйлердің халықаралық стандарттық жұлдыздық жіктелуі
Қонақ үйлердің стандарттық баға жіктемесі

Қорытынды

Қолданылған әдебиет тізімі

Қонақ үй саласын дамытуда айтарлықтай жетістіктерге жету үшін, осы салада қызмет түрін арттыру керек.Сонымен қатар осы саладағы қызметшілердің жұмыс бағдарлары нақты болғаны жөн. Қонақ үй қызметінің саласы - бұл адамдар арасындағы қарым-қатынас, нақты алушы мен сатып алушы арасындағы байланыс. Туризм саласындағы қызметкерлердің нақты жұмыс барысы, жұмыс уақыты, демалыс уақыты тура белгіленсе , онда бұл салада үлкен жетістіктер, атақ абыройға ие бола алады. Аз ғана уақытқа болса да туристер үшін қонақ үй - ақылы өз үйі.
Қонақ үйлердің негізгі мақсаты - туристер үшін сапалы қызмет көрсету, оларға барлық жағдайды жасау арқылы қонақ үй өзінің деңгейін әлемдік дәрежеде көтере алады.
Қазіргі уақытта 2003-2005 жылдарға арналған туризмді дамыту жөніндегі республикалық бағдарламасы жасалған. Бағдарламаның негізгі мақсаты - Республикада қазіргі заманға сай жоғары нәтижелі, бәсекеге қабілетті туристік кешен құру, экономиканың қосалқы салаларын өркендету. Сондықтан қонақ үй және туристік бизнес бұл мәселелерді қарастыруда өзекті мәселенің бірі.
Қазіргі кезде әлемнің әр түрлі нүктелерінде қызметтер саласының феноменальді кеңеюіне айқын тенденция байқалуда.
Халықаралық туризм - бұл әлемдік және ішкі нарықтың сараптаушысы және кез келген мемлекеттің қазынасына пайда түсіретін басты сала.
Дамушы мемлекеттерде жетілмеген туризм саласын дамыту үшін, қазіргі қонақ үй нарығын зерттеу, қонақ үйдегі қызмет түрлерін арттыру, басқа дамыған мемлекеттермен өз жағдайымызды салыстыру қажет болып отыр.
Қазіргі уақытта Қазақстанда 465-ке жуық қонақ үй жұмыс істейді. Олардың көпшілігі Астанада, Алматыда және ірі облыс орталықтарында шоғырланған. Алматы қаласы маңында, қала ішінде әр түрлі дәрежесіндегі қонақ үйлер орналасқан.
Жалпы қонақ үй шаруашылығы бизнесін туристік бизнестен бөліп қарастыру мүмкін емес.
Ал енді қонақ үйдің қалыптасу тарихына тоқталайық. Әлемдік қонақ үй индустриясының негізгі кезеңдеріне шолу жасайтын болсақ , саяхатта жүрген адамдарға қызмет көрсету алғашқы қонақ үйлер б.з.д. 2000 жыл бұрын көне шығыс елдерінде пайда болды.
Қонақ үй индустриясының даму тарихымен тұспа-тұс келеді. Еуропа елдеріндегі мемлекеттердің экономикалық және саяси байланысының дамуы барысында қонақ үй шаруашылығы қарқынды дамуы байқалды. 17-18 ғасыр Америка континентіне еуропалықтардың келуіне орай Еуропалық типтегі қонақ үйлер пайда бола бастады. Алғашқы 70 бөлмелі қонақ үй «Сити Отель» 1794 жылы салынған.

1. Қонақ үй шаруашылығы, Мазбаев
2. Туризм маркетингі, Үстенова
3. www.kazstat.kz
4. www. turizmbiz.ru
5. www. kaz.almaty.gorstat.kz/tourism
6. Международный туризм, Александрова А.Ю., оқулық, 2004ж
7. Международный туризм, Воскресенский В.Ю., оқулық, 2007ж
8. География туризм, Ердавлетов

Пән: Туризм
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 17 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе

1. Қонақ үй түсінігі

2. Қонақ үйлердің стандарттық жіктелуі
Қонақ үйлердің халықаралық стандарттық жұлдыздық жіктелуі
Қонақ үйлердің стандарттық баға жіктемесі

Қорытынды

Қолданылған әдебиет тізімі

Кіріспе

Қонақ үй саласын дамытуда айтарлықтай жетістіктерге жету үшін, осы
салада қызмет түрін арттыру керек.Сонымен қатар осы саладағы қызметшілердің
жұмыс бағдарлары нақты болғаны жөн. Қонақ үй қызметінің саласы - бұл
адамдар арасындағы қарым-қатынас, нақты алушы мен сатып алушы арасындағы
байланыс. Туризм саласындағы қызметкерлердің нақты жұмыс барысы, жұмыс
уақыты, демалыс уақыты тура белгіленсе , онда бұл салада үлкен жетістіктер,
атақ абыройға ие бола алады. Аз ғана уақытқа болса да туристер үшін қонақ
үй - ақылы өз үйі.
Қонақ үйлердің негізгі мақсаты - туристер үшін сапалы қызмет көрсету,
оларға барлық жағдайды жасау арқылы қонақ үй өзінің деңгейін әлемдік
дәрежеде көтере алады.
Қазіргі уақытта 2003-2005 жылдарға арналған туризмді дамыту жөніндегі
республикалық бағдарламасы жасалған. Бағдарламаның негізгі мақсаты -
Республикада қазіргі заманға сай жоғары нәтижелі, бәсекеге қабілетті
туристік кешен құру, экономиканың қосалқы салаларын өркендету. Сондықтан
қонақ үй және туристік бизнес бұл мәселелерді қарастыруда өзекті мәселенің
бірі.
Қазіргі кезде әлемнің әр түрлі нүктелерінде қызметтер саласының
феноменальді кеңеюіне айқын тенденция байқалуда.
Халықаралық туризм - бұл әлемдік және ішкі нарықтың сараптаушысы және
кез келген мемлекеттің қазынасына пайда түсіретін басты сала.
Дамушы мемлекеттерде жетілмеген туризм саласын дамыту үшін, қазіргі
қонақ үй нарығын зерттеу, қонақ үйдегі қызмет түрлерін арттыру, басқа
дамыған мемлекеттермен өз жағдайымызды салыстыру қажет болып отыр.
Қазіргі уақытта Қазақстанда 465-ке жуық қонақ үй жұмыс істейді. Олардың
көпшілігі Астанада, Алматыда және ірі облыс орталықтарында шоғырланған.
Алматы қаласы маңында, қала ішінде әр түрлі дәрежесіндегі қонақ үйлер
орналасқан.
Жалпы қонақ үй шаруашылығы бизнесін туристік бизнестен бөліп қарастыру
мүмкін емес.
Ал енді қонақ үйдің қалыптасу тарихына тоқталайық. Әлемдік қонақ үй
индустриясының негізгі кезеңдеріне шолу жасайтын болсақ , саяхатта жүрген
адамдарға қызмет көрсету алғашқы қонақ үйлер б.з.д. 2000 жыл бұрын көне
шығыс елдерінде пайда болды.
Қонақ үй индустриясының даму тарихымен тұспа-тұс келеді. Еуропа
елдеріндегі мемлекеттердің экономикалық және саяси байланысының дамуы
барысында қонақ үй шаруашылығы қарқынды дамуы байқалды. 17-18 ғасыр Америка
континентіне еуропалықтардың келуіне орай Еуропалық типтегі қонақ үйлер
пайда бола бастады. Алғашқы 70 бөлмелі қонақ үй Сити Отель 1794 жылы
салынған.
1950-1960 жылдары көлік тасымалдау түрлерінің өркендеуі, соғыстан
кейінгі халықаралық қатынастардың тұрақталуы, әлеуметтік-экономикалық
жағдайдың ретке келуі дүние жүзінде қонақ үй шаруашылығының қайта
жандануына ықпалын тигізді. Қонақ үйлердің жаңа типтері мотель, отель,
кемпинг т.б. пайда болуы және курортты қалаларда демалыс қонақ үйлер
салына бастады. Олардың құрамында тамақтану, көңіл көтеру орындары
қалыптасты.
Қонақ үй және мейрамхана бизнес ортасы туризмнің жетекші факторы мен
базасы болғандықтан, оны “алтын жұмыртқалы тауық” саласы деп атайды. Бірақ
біздің елімізде қонақ үй-мейрамханалық және туристік бизнес көптеген
себептерден шетелдегідей өріс алып жатқан жоқ, оның экономикалық және
басқару негіздерін оқу экономикалық ғылымның жеке саласына әлі айналған
жоқ, ал қонақжайлық қызмет көрсету маркетингі мен басқаруын тек кейінгі
кезден ғана университеттік деңгейде оқыта бастады. Сондықтан бұл сала
дамыған елдің тәжірибесін меңгерген жөн деп көреміз. Америка Құрама
Штаттарында қонақ үй-мейрамханалық және туристік бизнесінде клиентке ерекше
көңіл бөліп бағдарланумен ерекшеленетіндіктен, біз үлгі етіп американдық
мектебін таңдадық. Бұл мектептің көрнекті өкілдері, қонақжайлық қызмет
көрсету саласында жұмыс істейтін қызметшілер, олар өз индустриясының басқа
кәсіпорын қонағы жағдайында болғанда өздеріне қандай қызмет көрсетуді
қалайтын болса, қонақтарға да сондай қызмет көрсетуі тиіс деп айтады.
Темір жол, автокөлік пен әуе көлігінің дамуымен қоғам мобильдене берді.
Бұл мобильділік, өз кезегінде, қонақ үй ісінің, тәуелсіз негізде
басқарылған, негізінен жеке меншікте болған кішігірім кәсіпорын
индустриясынан иелену мен басқарудың түрлі тәсілдері бар – франчайзинг,
серіктік, аренда және шарт бойынша басқару – қазіргі кездегі индустрияға
транформациясына көмектесті. Қонақ үйлер мен мотельдердің Американдық
ассоциациасының мәліметтері бойынша, АҚШ қонақ үй индустриясы 44700 қонақ
үйлер мен мотельдерден тұрады. Басқа елдерден ерекше АҚШ-та лауазымды,
үкіметпен белгіленген қонақ үй классификациясы жоқ. Бірақ қонақ үйлерді
тұрған орны, бағасы мен көрсетілетін қызмет түрлері бойынша жіктейді. Қонақ
үйлер бөлмелерінің бағасы бойынша бюджеттік, экономдық, орташа, бірінші
дәрежелі, апартаментті және көрікті болып бөлінеді. Өзінің тұрған орнына
байланысты қонақ үйлер орталық, курортты, казинодағы, әуе вокзалды,
автострадты болады.
Осыншама тарихты артқа тастаған Қазақстанда қазір 465-ке жуық қонақ үй
жұмыс істесе, оның басым көпшілігі Астанада, Алматыда, Қарағандыда, Шығыс
Қазақстан мен Оңтүстік Қазақстан облыстары аумағында орналасқан.
Қонақ үй шаруашылығын туристік шаруашылықтан бөліп қарауға болмайды.
Қабылдау және орналастыру қызметі (Front office). Бұл бөлімге консьерждер,
швейцарлар, жүкті жеткізушілер, паждар, телефон операторлары,
администраторлар, қабылдау бойынша агент сияқты қызметкерлер кіреді. Бұл
бөлімді Front office manager басқарады.

Қонақ үй түсінігі
Қонақ үйлерде қосымша қызметтерге спорттық залдар мен құралдар,
сауықтыру кешендері, шаштараздық қызметтер, химиялық тазалау қызметтері,
тұрмыстық, ойын-сауық қызметтері жатады.
Қонақ үй келесі қағидаларға сәйкес болу қажет:
- эргономикалық, яғни жайлылық пен ыңғайлылық, қызметтің адам
қажеттілігіне физикалық және психологиялық сәйкес келуі;
- әсемдігі, яғни ғимарат сәнді безендірілуі керек, қазіргі заманғы
сән мен тұтынушылардың талабын ескеруі;
- қонақ үй қала мен мекенжайдың жалпы ансамблін сақтай отырып,
қоршаған ортамен үйлесімді болу керек;
- қонақ үй мәртебесін ерекшелейтін безендірілген қонақ үйдің алды,
жарнаманың орналасуы, қонақ үй сауда орталықтарының көрмелері,
жарықтандыруды қасыздандыру арқылы жарнама жасау;
- қонақ үй ғимараты техникалық, санитарлық гигиеналық, экологиялық
нормативтер мен ұсыныстарға сәйкес болу керек;
Қонақ үй қызметкерлері қонақ жайлы, білікті және өз ісіне жауапты
болу керек; Қонақжайлылық индустриясының бірден-бір құрамдас бөлігінің
орналастыру құралы қонақ үй болып табылады.
Қонақ үй – ол жихаздалған үй, қонақтарды қабылдау мен олардың
қонуына арналған, келесі мақсаттардың біреуіне байланысты баруға болады:
іскерлік, конгрестік, демалыс, ойын-сауық, тану, саудалық миссия,
этникалық, діни-таным, емделу және спорттық мақсаттар.
Сауда тұрмыстық қызмет көрсету орындар тобында клиенттерге сауда
кәсіпорындары, шаштараз, сән салоны, химиялық тазалау, суретке түсіру,
ателье қызметтерін көрсетеді.
Қонақ үйдің қызмет бабындағы және тұрмыстық қызмет көрсету орындары
жұмыс, тұрмыстық, қызметкерлердің тамақтану жағдайын, оған қоса шаруашылық
және қосалқы қажеттіліктерін қамтамасыз етеді.
Техникалық орналасуларда кондиционердің техникалық жағдайын
бақылайтын, қоқысты орталықтандырып шығару, телефон, күзет дабылдамасы және
басқа да өмірді қамтамасыз етедін жүйелер қызметі орналасады.
Қонақ үй шаруашылығының субьектісі – сервистік бағытталған құрылымды
жүзеге асыратынкәсіби ұйымдастырушы.
Қонақ үй шаруашылығының обьектісі – қонақ үйдің нөмірінде уақытша
тұратын келіп кетуші.
Қонақ үйдің негізгі белгілері нөмірлердің болуы мен қосымша қызмет
көрсету болып табылады.
Қонақ үйдің негізгі атқаратын міндеттері:
- Қонақтарға жататын орын тауып беру.
- Қонақтарға тамақ тауып беру .
- Толыққанды демалу үшін жағдайлар жасау.
- Клиенттердің тұруына байланысты қосымша қызметтер көрсету.
Қонақ үй ғимаратын көптеген белгіге байланысты айырады: қонақ үй
түрі, сыйымдылығы, қабаттылығы, бағыттылығы, пайдаланымдылығы.
Атқарымдық бағытына қарай қонақ үйде вестибюльдіңорналасу тобын;
қонақтардың тамақтану орны, сауда тұрмыстық қызмет көрсету орындары,
спортпен шұғылдану орны, ойын сауық, қонақтардың қызметі; қызметтік және
тұрмыстық орындар; техникалық орындармен бөліп көрсетеді.
Вестибюль орындарының тобы – ол қонақ үйдің ең маңызды орындардың
бірі. Вестибюль қонақтардың кездесуіне бағытталған, ол жерде кейбір
жұмыстарды бөліп тарату функциялары жүзеге асады.
Қонақ үйдің тұрғын бөлігі келушілердің қонатын орнын құрайды, яғни
бұл нөмірлер жайлы және ыңғайлы тұруға және тазалықты ұстануға арналған.
Мейрамханаларда, барларда, кафелерде және басқа тамақтанатын
орындарда тамақтанумен қоса қонақтар думандата және әңгімелесе алады.
Ойын-сауық орындарға келесілер кіруі мүмкін: киноконцерттік залдар,
банкет және би залдары, дискотекалар, бассейндер, спорт залдары, теннистік
корттар, кегельбан, сонымен қатар ойын бизнесінің кәсіпорындары және
казино, ойнау автоматтары, одан басқа іскерлік кездесулерге арналған
орындар, оларға конференц залдар кіреді, іскерлік және банктік
операцияларға арналған бөлмелер, көрмелік залдар.
Қонақ үй шаруашылығының субьектілері уақытша болса да тұратын
адамдарды жалықтырып алмас үшін оның алдын алуда сервистік қызмет әрі
тиімді пайдаланылады. Қонақ үйде пайда болатын жағдай мәдени психологиялық
тұрақтылыққа айналады, ол жеке өмірге бейімделу сапасын бекітуге
бағытталған.
Қонақ үйдің қосымша қызметтер спектрі әр қилы және ол қажеттіліктер
пайда болу жағдайына қарап жаңаруы мүмкін.
Қонақ үйде орналастыру қызметін орындаудың негізгі жұмыстары:
- құжаттар негізінде қонақтарды қабылдау;
- қонақтардың тұруын рәсімдеу;
- тұру орнын рәсімдеу;
- тұру мерзімін анықтау;
- тұруға қажетті қаражатты алу;
- қонаққа картаны беру;
- рәсімделген кезде көрсетілген қызмет үшін ақша алу, клиенттің
кілт пен картаны қайтаруы;
- өтінімді жинау, қонақ үйде орынды сақтап қою;

Қонақ үйлердің стандарттық жіктелуі

Қонақ үйлерді олардың алуан түрлілігіне байланысты жіктеу қиын. Қонақ
үйлердің негізгі жіктеу белгілері:
1) Көлемі бойынша:
- 150 нөмірге дейін
- 150-300 нөмір
- 300-600 нөмір
- 600 ден астам
2) Мақсатты нарықтары бойынша қонақ үйлер былайша жіктеледі:
- Коммерциялық қонақ үй
- әуежайлар маңындағы қонақ үй
- люкс қонақ үй
- курорт қонақ үй
- жол бойындағы қонақ үй
- казино қонақ үй
- тұрақтану орны қонақ үй
3) Ұсынылатын қызметтердің деңгейі мен саны бойынша:
- Қызмет көрсетудің жоғарғы деңгейі отельдер жоғары саяси және
басқарушылық ортаның тұлғаларын сипаттайтын қонақтарды қабылдауға
арналған
- Қызмет көрсетудің орташа деңгейі демалушылардың ең үлкен
сегментіне арналған қонақ үйлер
- Қызмет көрсетудің шектеулі деңгей табысы онша жоғары емес
тұлғаларға арналған.
4. Ғимарат нысаны мен ұсынылатын қызметтердің түрлері бойынша қонақ үйлер
келесідей түрлерге бөлінеді:
- Флайтель - әуе қонақ үйі, жоғары сапалы қызметтерді көрсетуде зор
көлемімен ерекшеленеді, самолетке арналған мини әуежайы
немесеотырғызу алаңы бар;
- Ботель - бұл шағын ғана суда орналасқан қонақ үй, шағын көлемді
кеме және қонақ үй қызметтерінің аз ғана мөлшерін ұсынады;
- Флотель - кемедегі үлкен қонақ үйді сипаттайды және ботельден
ерекшелігі мұнда қосымша кеңейтілген қызметтер көрсетіледі, көбінесе
бұл спорт және демалыс қызметтері;
- Мотель- ең қажетті ғана қызметтерді көрсететін жол бойындағы
шағын ғана қонақ үй;
- Кемпинг - палатка немесе шағын коттедж сипатындағы қонақ үй, онда
қызметтердің шамалы саны ғана көрсетіледі;
- Ротель- екі немесе үш бөлігі бар вагон тәрізді қонақ үй
Әлемдік саяхаттау ұйымымен қолданылуға ұсынылған қонақ үйлердің
стандартты жіктемесі 1-кестеде көрсетілген.

1-кесте. Қонақ үйлердің стандартты жіктемесі

Категориялар Разрядтар Топтар
1. Орналасудың ұжымдық 1.1. Қонақ үйлер мен 1.1.1.Қонақ үйлер
орындары оған ұқсас орналасу 1.1.2.Соған ұқсас
орындары орындар
1.2.Арнайы орындар 1.2.1.Сауықтыру орындары
1.2.2.Еңбек пен демалыс
лагерьлері
1.2.3.Қоғамдық көлік
орындары
1.2.4.Конгресс
орталықтары
1.3.Басқа да ұжымдық 1.3.1.Демалуға арналған
орындар орындар
1.3.2.Кемпингке арналған
орындар
1.3.3.Басқа да ұжымдық
орындар
2. Орналасудың жеке дара2.1.Орналасудың жеке 2.1.1.өзінің меншікті
орындары дара орындары орындары
2.1.2.жанұялық үйлердегі
жалға алынатын бөлмелер
2.1.3.жеке тұлғалардан
немесе агенттіктерден
жалға алынатын орындар
2.1.4.таныстармен
немесе туысқандарымен
тегін ұсынылған орындар
2.1.5.жеке дара
негіздегі басқа да
орындар

Қонақ үйлерді сонымен қатар бағыныштылық белгісіне қарай тәуелсіз
коммерциялық кәсіпорындар немесе белгілі бір артықшылықтарды ұсынатын қонақ
үй тәзбегіне кіретіндер деп бөлуге болады.
Қонақ үйлер қызметінің тәжірибесінде сонымен қатар шартты жіктемені
қолданады, оған сәйкес қонақ үйлерді екі түрге бөлінеді:
- тәулік құны 25АҚШ долларына дейін баратын бір орынды нөмір;
- тәулік құны 25 АҚШ долларынан асатын бір орынды нөмір.
Жаңа дизаинды, спутникті теледидармен, телефонмен жабдықталған екі
орынды, орта деңгейлі қазақстандық қонақ үй лердің құны 90-120 АҚШ
долларына дейін жетеді. Әр түрлі елдерде қонақ үцлерді жіктеудің әр түрлі
жүйелері қолданылады, дегенмен айрықша тарағаны француздық бес жұлдызды
жіктемемеге бағыттала отырып , Қазақстанда қонақ үйлер бес жұлдыз, төрт
жұлдызды, үш жұлдызды сияқты категориялар ға жіктелген .
1998 жылы Қазақстандық қонақ үйлер және мейрамханалардың ассоциациясы
құрылды. Оның басты міндеті – елімізде қонақ үйлердің

табылады және Қазақстанның ірі қонақ үй компанияларын
біріктіреді.
Бизнеске байланысты қонақ үйлер тәуелсіз, франчайзингтік сонымен қатар
басқаруға деген контакттілерді қолданып, қонақ үйлер жүйесіне бірігу
мүмкін. Қонақ үй тізбектері – бұл контакт бойынша басқару негізделіп, жұмыс
істейтін қонақ үйлердің бірлестігі.
АҚШ-та 25 негізгі қонақ үй тізбектерін шамамен нөмердің барлық
қорларының 50 пайыздан астамыбіріктіріледі. Негізгі жетекші компаниялары
Холидей корпорейшн, Бест Уэстинг.
Қонақ үц тізбектерінің пайда болуы, ең алдымен басымды бәсекемен және
төмен баға бойынша тапсырыс беру қажеттілігімен байланысты. Бұл тізбектер
өздерінің мақсаттарына жету үшін компютерлік және ақпараттық
қамсыздандырудың әр түрлі типтерін қолданады.
Тәуелсіз кәсіпорындардың келесідей белгілі бір артықшылықтары бар:
- қайталанбайтындығы және бірегейлігі;
- нарықтық саясатты жүргізген кездегі тұрақтылық;
- нарыққа қол жеткізу мүмкіндігі;
- қонақ үй тізбектеріне қарағанда қайталанбастығы арқасында
табыстылыққа жету мүмкіндіктері;
Тәуелсіз қонақ үйлердің кемшіліктері:
- бірегей сипаттамалардың үлкен нарықтық сегменттің мүделерімен
сәйкес келмеуіне байланысты олардың кең спектрін құру
мүмкіндігінің болмауы;
- өнімдерді сипаттау, қызмет көрсету және басқарушылық саясат
ұдерістерінің қиыншылығы;
- мамандарды дайындау және жалдау біршама қымбат;
- клиенттерге қызмет көрсету туралы ақпараттық шектеулілігі;
- бәсекеге түсу жағдайында тұралағыштығы және өмірге
қабілетсіздігінің мүмкін болу.
Тәуелсіз қонақ үйлердің жылдық айналымы әдетте 5 млн АҚШ долларынан
төмен болады және оның сыйымдылығы 300 нөмірден төмен. Тәуелсіз мейрамхана
үшін 200 орынның болуы және оның жылдық айналымның 1,5 млн АҚШ долларына
дейін жетуі мүмкін.
Туристік бизнете ірі капиталды франчайзинг (кәсіпкерлік әдісі, оның
арқасында кәсіпкер үлкен тізбекке қосыла алады) түрінде қолданады.
Франчайзинг берушінің жұмысы әдістерінің немесе кәсіпорынның толық
тұжырымдамасын құрастырады, ал франчайзинг алушы қолда бардықолдану
мүмкіндігіне ие болады.
Кішкентай ұйымдар немесе фирма – франчайзинг алушы франчайзингтік
келісімшарт арқасында тәуекел факторларының әсерін төмендетеді, франчайзинг
берушінің фирмалық маркасы қолджанады, одан коммерциялық ақпарат,кеңес
алады.
Франчайзинг беруші нарыққа тереңінен кіре алады, ол перспективті
жоспарлау мен нарықтық стратегияны жүзеге асырады. Франчайзингті алушы,
ресми түрде тәуелсіз түрде қала отырып, үлкен бизнеске бағынышты болып
қалады және де ол аз ғана тәуекелмен өзінің кәсіпкерлік бизнесін алға
жылжыта алады.
Туризм индустриясында франчайзингтік қатынастар әдетте қонақ үйлер
саларында, мейрамханларда, курорттық аймақтарда және т.б. жинақталған. 1986
жылы АҚШ-та 8393 франчайзингтік қонақ үйлер болды. 1984 жылдан 1986 жылға
дейінгі көбеюі 20,2 пайызды құрады. Қонақ индустриясындағы айналым 17,9
пайызға көбейді және абсолютты шамада 5 млрд АҚШ долларын құрайды. Және де
мұнда франчайзинг берушілер 1187 қонақ үйін, ал франчайзинг алушылар – 7206
кәсіпорындарын иеленеді.
Франчайзинг екі тарапқа, франчайзинг алушыға да, франчайзинг берушіге
де артықшылықтар береді. Олар біреуінің бизнесін кеңейтеді, ал екінші
кәсіпкерлік қызметті жүргізу мүмкіндігін береді.
АҚШ-та кеңінен қолданылатын басқару әдісінің бірі басқаруға алынған
контакт болып табылады. Контакттілі басқарудың мәні – туристік
кәсіпорындардың, мейрамханалардың және басқа да кәсіпорындардың
иеленушілері кәсіпорын типіне сәйкес келетін басқарушы компаниясымен
келісімшартқа отырады.
Басқарушы компаниялар операторлар деп аталады. Оператор толығымен
басқару мәселесімен айналысады және қатаң бұзушылық нәтижесінде
жаслғандардан басқа жағдайда әрбір әрекет үшін жауапкершіліктен қорғалған.
Туристік кәсіпорынның немесе мейрамханалар иемдеушілеріне барлық
операторлық шығындар, сонымен қатар оның меншік құқығынан шығатын барлық
қаржылық және жедел шығындар жатқызылады, бірақ та олар басқару үдерісіне
араласу қықығынан айырылады. Келісімшарт операторға сыйақыны
кепілдендіреді. Басқаруға деген келісімшарт құқығына ие болу үшін бәсекенің
артуы нәтижесінде операторлардың көбәсә келісімшартқа қол қою құқығына ие
болу үшін бәсекенің артуы нәтижесінде операторлардың көбісі келісімшартқа
қол қою құқығына ие болу мақсатында онымен басқарылатын кәсіпорынның
мүлкіне өз мүлкімен қатысуға мәжбүр. Келісімшарт арқылы басқару
мәселесіндегі жетекші сарапшылардың бірі – Джеймс Истер басқарушылық
шешімдерге қатысу үдерісіне иемденушілердің араласуынан болған
операторлардың қанағаттанбауы нәтижесінде басқаруға деген келісімшарт саны
болашақта біртіндеп қысқарады, ал ол серіктестіктің франшизді түрі
сақталған жағдайда кәсіпорындарды иемденулердің дәстүрлі басқаруына алып
келуі мүмкін деп санайды.
Ғылыми техникалық прогресс басқару ғылымына да әсерін тигізеді,
мысалы, өндірістің психологиялық факторы мен кері байланыс даму жүйесінен
анық көрінеді

Қонақ үйлердің халықаралық жіктемесі

1.Американдық. АҚШ-та ресми түрде үкіметпен бекітілген қонақ үйдің
жіктемесі жоқ. Соған қарамастан тәжірибеде мұндай жіктеме бар. Осылайша,
Американың Автомобильдік Ассоциациясы қонақ үйлерді бриллианттарға бөледі,
ал іссапарларды ұйымдастыратын бизнес түрлерінің Ассоциациясы жұлдыздық
жүйесі бойынша беске дейін бөлінеді. АҚШ, Канада, Мексика аумақтарында
орналасқан 41000 қонақ үйдің ішінде 5 бриллиант сапасының жоғарғы бағасын 2
пайыздан астам иеленеді.
2-кесте. Америкадағы қонақ үйлердің жіктелуі

Негізгі жол жағынан ғимаратты қарапайым рәсімдеу.
Отель айналасындағы учаскені қарапайым рәсімдеу.
Негізгі холдың, яғни резевтеу орны мен тіркеу
бағанасының көлемі жеткілікті. Холда демалыс
орындарының саны шектеулі, қабырғадағы картиналар
саны аз. Қонақтардың нөмерлері саланың қазіргі
стандартарына толығымен сәйкес келмеуі де мүмкін.
Базалық қызмет көрсету.
Негізгі жол жағынан ғимаратты рәсімдеу сапасы орташа,
отель айналасындағы учаске біршама рәсімделген.
Негізгі холдың, яғни нөмерлерді резервтеу орны мен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.