Коллекторлық мұнай, газ және су қанығу қасиеттерінің геолого - өндірістік сипаттамалары

1. Коллекторлық мұнай , газ және су қануғу қасиеттерінің геолого . өндірістік сипаттамалары
2. Жыныстың мұнай газға қанығуының жинақтауыш қасиеті
3. Тау жыныстарының кеунктілігі
4. Тау жынысындағы өтімділік
5. Жыныстың гранулометриялық құрамы
6. Коллоектордың классификациясы
7. Өнімді қабаттың кондиционды қасиеттерін бағалау
8. Біртекті емес өнімді түзілімдердің геологиялық түсінігі .
9. Өндірістік геологиялық материалдарды статистикалық өңдеу әдісі туралы қысқаша мағлұматтары
10. Қолданылған әдебиет тізімі

Мұнай , газ және су жер қойнауының қабатында орналасқан , олар кеуектілік және өтімділік ортасымен көрсетілген. Флюидтердің табиғи және жасанды энергетикасының қатысуымен , булану кеңістігін толтыратын бұл орта бағыты бойынша ұңғыма қабатына қарай қозғалады. Өнімді қабат көбіне аймақ пен қаттылығы бойынша коллекторлық қабаттың өзгергергіштігімен сипаталады. Көбінесе олардың қабатшаларында өтімсіздік (немесе нашар өтімділік) кездеседі.
Өтімді қат-қабаттардың құрылысының ерекшелігі оның флюидінің қозғалыс шарты мен сыйымдылығы анықталады. Сонымен қатар өнімді қабаттағы көміртегінің қорының мөлшерін , жобасы мен игерудегі рациональды жүйенің пайда болуы және пайдаланудың тиімділігін ұйымдастыру үшін физикалық және жыинақтауыш қасиетінің жыныстарының ажыратылуын , мұнай, газ және судың реттеу сипаттамасын , оның физико- химиялық бетінің қасиеті мен қабаттық шартында , қабат қысымын , температурасын және қозғалыс күшінің сипаттамасын білу қажет.
Өнімді қабаттың қасиетінің толық мұнай , газ , суға қанығуының толық корсетілуі тек қана қасиетімен зертеуі кернді лабораториялық зерттеу жолымен және флюид затының түптік сынамасын , ұңғымаларды зерттеу өндірісінде беруі мүмкін.
Тау жынысында жердің қабаты қабатарының ажырауында әртүрлі мөлшер мен пішінде бос орын пайда болады . Олар сиректен және микроскопиялық атқылауы мен метаморфты жыныстың шамасына дейін , 30-40% дейін толық көлем шогінді жыныстарда болады. Тау жыныстарының қуыс алуы оның сұйқтық сүзілуі бойынша оны коллектор деп атайды. Қабаттағы коллекторлық жыныстың болуы , сұйық жинау мен газ тәріздес көміртегіні жинау мүмкін. Осылай өндірістік шоғырлар пйда болады. Мұнай және газ кен орында барлық тау жыныстардың топшалары кездеседі. Ханиннің (1969) көрсеткіштері бойынша Литтон – Спринга (Техас) кен орында мұнай серпентиннің жарықшақтарынан және кеуектерінен алынған , яғни соның жасырын кристалданған тығыз массасынан пайда боған.
Шаим кенорнының мұнайның фундаментінің мору бөлігінде , яғни гранитті қабатында табылған. Конзаса және Оклахама кен орындарында мұнай жұмырланған брекчияның кеуегінен алынып жатыр. Бірақ мұнай мен газ шоғырын табуда атқылау және метаморфты жыныстарда бірдей , ал ашық жинауда мұнай мен газда сандық берілуі жыныстармен байланысты. Америка ғалымдарының Кнебелла және тағыда басқаларының көрсеткіштері бойынша мұнайдың әлемдік қоры келесідей үлгілерімен реттеледі : құмда және құмтастарда 77 % шамасында , ізбестастар мен доломиттерде 21 % және қалған жыныстар 2% құрайды. Бұл нәтиже зерттеулер Совет Союзында В. Г. Васселев пен және тағы да басқаларымен өткізілген кен орындарында да жақсы келіседі. Бұл көрсеткіштер бойынша біздің елімізде шамамен 81 % мұнай шоғыры құмтасты – алевролитті , 18,5 % корбанатты жыныстармен , 0,5 % метаморфты және атқылау жыныстармен байланысты .

1. М.А.Жданов, Е.В.Гординский, М.Г.Ованесов
“Основы промысловой геологии газа и нефти” ,Москва Недра 1975
2. Қазақша – орысша геологиялық сөздік. Алматы 2005

Пән: Геология, Геофизика, Геодезия
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 19 бет
Таңдаулыға:

Коллекторлық мұнай , газ және су қануғу қасиеттерінің
геолого - өндірістік сипаттамалары

Мұнай , газ және су жер қойнауының қабатында орналасқан , олар
кеуектілік және өтімділік ортасымен көрсетілген. Флюидтердің табиғи және
жасанды энергетикасының қатысуымен , булану кеңістігін толтыратын бұл орта
бағыты бойынша ұңғыма қабатына қарай қозғалады. Өнімді қабат көбіне аймақ
пен қаттылығы бойынша коллекторлық қабаттың өзгергергіштігімен сипаталады.
Көбінесе олардың қабатшаларында өтімсіздік (немесе нашар өтімділік)
кездеседі.
Өтімді қат-қабаттардың құрылысының ерекшелігі оның флюидінің
қозғалыс шарты мен сыйымдылығы анықталады. Сонымен қатар өнімді қабаттағы
көміртегінің қорының мөлшерін , жобасы мен игерудегі рациональды жүйенің
пайда болуы және пайдаланудың тиімділігін ұйымдастыру үшін физикалық және
жыинақтауыш қасиетінің жыныстарының ажыратылуын , мұнай, газ және судың
реттеу сипаттамасын , оның физико- химиялық бетінің қасиеті мен қабаттық
шартында , қабат қысымын , температурасын және қозғалыс күшінің
сипаттамасын білу қажет.
Өнімді қабаттың қасиетінің толық мұнай , газ , суға
қанығуының толық корсетілуі тек қана қасиетімен зертеуі кернді
лабораториялық зерттеу жолымен және флюид затының түптік сынамасын ,
ұңғымаларды зерттеу өндірісінде беруі мүмкін.

Жыныстың мұнай газға қанығуының жинақтауыш қасиеті

Тау жынысында жердің қабаты қабатарының ажырауында әртүрлі
мөлшер мен пішінде бос орын пайда болады . Олар сиректен және
микроскопиялық атқылауы мен метаморфты жыныстың шамасына дейін , 30-40%
дейін толық көлем шогінді жыныстарда болады. Тау жыныстарының қуыс алуы
оның сұйқтық сүзілуі бойынша оны коллектор деп атайды. Қабаттағы
коллекторлық жыныстың болуы , сұйық жинау мен газ тәріздес көміртегіні
жинау мүмкін. Осылай өндірістік шоғырлар пйда болады. Мұнай және газ кен
орында барлық тау жыныстардың топшалары кездеседі. Ханиннің (1969)
көрсеткіштері бойынша Литтон – Спринга (Техас) кен орында мұнай
серпентиннің жарықшақтарынан және кеуектерінен алынған , яғни соның жасырын
кристалданған тығыз массасынан пайда боған.

Шаим кенорнының мұнайның фундаментінің мору бөлігінде , яғни
гранитті қабатында табылған. Конзаса және Оклахама кен орындарында мұнай
жұмырланған брекчияның кеуегінен алынып жатыр. Бірақ мұнай мен газ шоғырын
табуда атқылау және метаморфты жыныстарда бірдей , ал ашық жинауда мұнай
мен газда сандық берілуі жыныстармен байланысты. Америка ғалымдарының
Кнебелла және тағыда басқаларының көрсеткіштері бойынша мұнайдың әлемдік
қоры келесідей үлгілерімен реттеледі : құмда және құмтастарда 77 %
шамасында , ізбестастар мен доломиттерде 21 % және қалған жыныстар 2%
құрайды. Бұл нәтиже зерттеулер Совет Союзында В. Г. Васселев пен және тағы
да басқаларымен өткізілген кен орындарында да жақсы келіседі. Бұл
көрсеткіштер бойынша біздің елімізде шамамен 81 % мұнай шоғыры құмтасты –
алевролитті , 18,5 % корбанатты жыныстармен , 0,5 % метаморфты және
атқылау жыныстармен байланысты .

Көбінесе коллекторлық қасиеттері кеуектілік және өтімділік
болып табылады.Жұмырланған жыныстар үшін олардың түйіршектелген құрамының
қажетті белгілері болады.

Тау жыныстарының кеунктілігі

Тау жыныстарындағы кеуектілік деп түсінуіміз ондағы бос орын
: кеуек коверн ,жарықшақтық және т . б. Табиғи шарттарда тау жыныстарының
кеуектері мен жарықшақтарын сұйықтықтықтармен ( қабаттық сулармен ,
мұнаймен ) және газдармен толтырады.

Кеуктілік шамасы жыныстың үлгі көлемінің қай бөлігінің
қуыс алып жатқанын көрсетеді. Кеуектілік тау жыныс үлгісінде қуыс
көлемімен Vn көрсетілген көлем үлгісінің Vo қатынасымен анықталады.

Практикада гелого- өндірістік есептеулер жыныстың қуыс көлемі ,
кеуектілік коффициентімен қолданады. Кеуктіліктер түйіршіктермен ,
жарықшақтарымен және коверналығымен ерекшеленеді. Әртүрлі металогиялық
құрамынды жыныстармен анықталған кеуектілік түрлері сәйкес келеді. Құмдар
, қүмтастар алевролиттер , саз және конгломераттарға түйіршікті
кеуектілік сиптталады , ізбестастар мен доломиттерге – жарықшақты және
коверналы қуыстылығы оның қуыстары тау жынстарында жағдайлармен олардың
жарылымдармен байланысты. Кеуек және қуыс пайда болған жыныстарда бірінші
және екінші ретті болып бөлінеді. Бірінші реттікте пайда болған кеукті
жыныстардың орналасуы өзінің түзілу кезіндегі жарылыммен пайда болған.
Оған а) бөлшектермен және түйірлер арасындағы қуыстар жыныстардың
ажыратылуы ; б)жазықтықтар мен қабаттың арасындағы қуыстар ; в)қуыстар ,
жарылымдардан кейін жаралған органикалық қалдықтар;г) қуыстық үлбіреуінің
кейбір атқылау жыныстарында және т.б. сипаттамасы ;

Екінші қуыстық – ол : а) кеук ерітіндісі – ондағы сұйықтық
ерітіндісінің церкуляция әсерінің нәтижесінде пайда болған ;б) жарықшақтар
жер қыртысының тектоникалық күш әсерінің нәтижесінде пайда болған ; в)
жарықшақтар диагенетикалық (қайта кристалдану , доломиттену , және т. б. )
процесстер нәтижесінде пайда болған .

Жыныстағы кеуектілік мөлшері кең шамада болады . Мысалға ,
кейбір шөгінді жыныстарда ол келесідегідей түрде өзгереді. (%) ;

Саздытақтатастар
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..0,54-1,40

Саздар ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... 6,0-50,0

Құмдар
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... 6,0-52,0

Құмтастар ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... .3,5-29,0

Мұнай қаныққан ізбкстастар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..2,0-
33,0

Доломиттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... .6,0-33,0

Тығыздалған ізбестастар мен доломиттер ... ... ... ... ... ..0,6 5-2,5

Жыныстағы қуыстың жалпы өлшемі көбіне көп жыныстағы
қуыстың орташа өлшемі мен оның аудандағы көлденеңдік қимасына тәуелді. Тау
жынысының мөлшері бойынша 3 топқа бөлінуі мүмкін . Кәдімгі немесе күрделі
капиллярлыкеук 0,508 мм көп диаметірде және 0,202 мм3 көп ауданның
көлденеңдік қимасыда көбінесе гравиитипті жыныста кездеседі.

Субкапиллярлы қуыстың диаметрі 0,0002 мм дейін. Субкапиллярлы
қуыс молекулярлы – бетті күшті иемденеді , сондықтан сұйықтықтық қозғалысы
табиғи шартта бломайды. Мұндай қимадағы қуыс толығымен байланысқан сумен
толтырылады , яғни фильтрацияда қатыспайды .

Жарықшақтың өлшемі бойынша 0,01 –ден 0,1 мм –ге дейінгі
ашық микро жарықшақтыққа және 0,1мм көп ашық макрожарықшақтыққа бөлінеді .
Жарықшақтылық кеуектілік сипаттамасы үшін Е. С .Смехсвтың (1962 )
жарықшақтық термині ұсынылды. Жыныстағы жарықшақтардың кеуктілігі ,
біріншіден , жарықшақтағы кеук, соның ішінде көп немесе аз тығыздалған
жыныстар блогының матрицалара арасындағы жарықшақтық рөлін атқарады, және
, екіншіден , түйішектелген кеуектілік – блоктағы түйіаралық кеуектілік
жынысы .

Берілген зерттеулер бойынша , кеуектегі жарықшақтың
кішігірім бөлігін құрайды , яғни 10% көп емес , түйір аралыққа дейінгісін
көрсетеді. Яғни бұны , қабаттық шартта таулы қысымның әсерінде көптеген
жарықшақтар шайылады .

Қарастырылып отырған қуыс пен жарықшақтарды негізгі
келісімдегідей кеуектілік түрлері бөледі : жалпы , немесе абсолютті ,
немесе физикалық ; ашық не қаныққан эффектелген .

Жалпы кеуектілік бойынша жыныстағы барлық қуыс көлемі
оған қарамастан бір-бірімен байланысама әлде байланыспайма , ашық
кеуектілік бойынша-жыныстағы қуыс көлемінің байланысымен көрсетіледі.
Қысым бойынша немесе ашық вакуумдағы қуыс сұйықтықпен ( не газбен )
толтырылуы мүмкін . Эффекті кеуектілік қуыс көлемімен қаралады , яғни
мұнаймен (не газбен ) толтырылған . Бұл қуыс көлеміне , мұнаймен ( не
газбен ) толтырылған , үлгі бойынша барлық көлемі бойынша немесе мұнайға
қаныққан ашық кеуектіліктің өнімділігіне қатынасы арқылы анықталады.

Практикалық жұмыстарды шешу үшін өндірістік
геология ашық кеуктілік үшін аз емес қызығушылық білдіріп отыр , яғни ол
сол қуыс көлемін , соның сұйықтығының сүзілуін мүмкіндігін бойынша
сипатталады . Құмтасты – сазды жыныстағы кеуектілік мөлшері көбіне көп
оның типіне және цементтің құрамына тәуелді , яғни кеуетілігіне қатыса
отырып азайтады .

Тау жынысындағы өтімділік

Тау жынысының өтімділік деп қысым төмендегенде , сұйықтықты не газды
жіберу қасиетін айтамыз. Кеуектіліктің өтімділік реті қабаттың коллекторлық
қасиетінің ең негізгісі болып табылады. Өтімділік тау жынысындағы ашық
қуысының өлшемі мен пішініне тәуелді , сонымен қатар сұйықтың немесе газды
өткізу қабілетінің сандық бағасы бойынша Дарсидің сүзгілеулік сызықтық
заңы қолданылады , яғни қуыстық ортадағы сұйықтық жылдамдығының сызықтық
сүзгісі қысымның төмендеуіне пропорциональ және сұйықтық тұтқырлығына кері
пропорциональ .

( 1 )

мұндағы v-сүзгі жылдамдығы ,мс ;Q-сұйықтық шығыны , үлгі арқылы өткен , см
3 с ;S- үлгінің көлденеңдік қимасының ауданы , сұйықтық арқылы сүзіледі ,
см2;- сұйықтың абсолютті тұтқырлығы , мПа*с*;L- үлгі ұзындығы , м ;P1-
P2- қысымның әртүрлігі, үлгіні пайдаланудағы тордағы құраушысы,
МПапропорциональ коэффициенті , өтімділік коэффициенті бойынша аталған .

( 1 ) формуласын теңгергенімізде өтімділік коэффициентін
табамыз .

(2)

Келтірілген бұл формула лобараторияда өтімділікті анықтау
үшін қолданылады.

Бір өлшемді өтімділік өлшеу үшін дарси (Д) қолданылады .Ал
дарси 1 см 3шығынға 1 МПас сұйықтық тұтқырлығына ,1 см 3 үлгідегі
көлденеңдік қимасының 1 см –де 0,1 МПа алу қысым төмендеуіне тең .

Байланысымен қатар тау жынысындағы қуыс бір уақытта бірнеше
сұйықтық пен газға қаныққан компонентерде болуы мүмкін . Өтімділікке баға
беруде бірдей және де сондай қуыс ортасы өтімділікке бөлінеді: абсолютті
эффекті және қатысты . Физикалық қасиеті үшін жыныс абсолюттік сипаттамасы
бойынша анықталады ,немесе физикалық , өтімділік жыеныстағы газдың
өтімділіктің химиялық инерттілігіне қатынасы арқылы түсіндіріледі .
Практикада құрғақ инертті газ немесе ауа қолданылады .

Жыныстың бір уақытта әр түрлі сұйық пен газға қанығу
өтімділігі сұйықтың қасиетіне тәуелді болады . Егер әр түрлі сұйықтағы
тұтқырлығы көп жылжығанда , аз ғана сұйықтық тұтқырдығы болады , ал бірдей
тұтқырлықта , бірақ әр түрлі байланысы одан да көп жылжығанда
компонентті игеруші болып табылады . Сондықтан эффекті немесе фазалық
өтімділік деп өтімділіктің қарапайым ортасындағы сұйық пен газдың
берілген дәлдігі бірдей уақыттағы басқа қуыстағы сұйық пен газды айтамыз
. Өтімділіктің эффектілік мөлшері тау жыныстарының тек қана физикалық
қасиетіне ғана емес , сонымен бірге қасиетімен сұйық пен газдың
кеңістіктегі буға қанығу пайызының қатынасына тәуелді.

Жыныстың эффекті өтімділігі қанығудың әр түрлілігі абсолютті
өтімділігі әр қашан да төмен және жыныстардың мұнайға ,газға , суға
қанығуына тәуелді. Өтімділіктің эффектілік мәлеметі кен орынды игерудегі
анализі жыныстың бағалау қасиетінде көптеген мәлімет береді . Өтімділіктің
эффектілік зерттеуінде ортаның өткізу қабілеттілігін білу де , ағындағы
фазада өтімділігіне қатысты қолдануға оңай бөлек қатысқаны үшін қарау
керек.Өтімділікке қатысты абсолютті өтімлілік үлесімен есептеледі ,
абсолютті эффектілік өтімділігіне және қатынасына тең және өлшемсіз
сандығымен анықталады , 1 – ден төмен .

( 3)

(4 )

(5)

Қарастырылған график ( 1 сурет ) үлкен емес су қаныққан ( 10-
20%) газ бойынша өтімділігі жоғары тең немесе жақын абсолютті көрсеиеді.
Суға қанығу 20 % жоғары көбейткенде газ бойынша өтімділігін күрт
төмендетеді, сол кезде ағында сүзгілеп екі фазасы төмендеп және олардың
жалпы , қосынды өтімділігі көрсетіледі. Сүзгілеу кезінде екі сұйықтық – су
мен газдың сурет тәріздестігін де байқалады ..

Мұнай және газ кен олрынның игеру сүзгілеумен жұмыс жүргізу
тура келеді. Ол 3 фазалық ағында – мұнай , газ және су. Мұндай жағдайларда
әрбір кезеңді нақты зерттеп жүргізеді.Сонымен бірге әрбәр ерекше жағдайда
арнайы зерттеулер жүргізу қажет, газды және сұйықтық қаныққан қабаттардың
физикалық қасиеттерін бағалауға мүмкіндік береді, және олардың бастапқы
суға қаныққандығын түсіндіру мен өтімділік жыныстың әр түрлі фазаға
қанығуының қатынасын тәуелділік сипаттамасын тұрғызады.

Сонымен қатар , қабаттың өтімділігін өлшеуде бағыттау өлшеуі
көптеген мағына береді. Зерттеулер көрсеткіштері өтімділік өлшегенде жазық
пен қабаттану параллель, өткен өтімділік, өлшегенде жазық пен қабаттану
перпендикуляр. Бұл айырмашылқ ізбестастар үшін ( 2 сурет ).

Жыныстың гранулометриялық құрамы

Жыныстың гранулометриялық оның әр түрлі өлшемдегі бөліктерінің
құрамымен сипатталады. Бұл көрсеткіш жұмырланған жыныстар үшін
қолданылады. Жыныстың грануламетриялық құрамы оның негізгі сипаттамасы
болып табылады, соның көбі коллекторлық қасиетке әсер етеді. Тау жынысының
бөліктерінің байланысы оның әр түрлі өлшемдегі кеуектілігіне тәуелді.Бірдей
өлшемдегі жыныстардың түйірлері жақсы сорыпталған және үлкен емес
кеуектілікке ие. Ал басқа өлшемдегі түйілер кеуектілігі төмендейді.
Жыныстардың гранулометриялық құрамы берілген мәліметтер бойынша, шөгінді
жыныстардың типін қарастыруға болады, яғни оның саздылығы мен өтімділігін.

Жыныстардың гранулометриялық құрамын тау жынысының ішкі бетінің
қуысына тәуелді, қабатқа сұйықтықтың қанығуын, жанасуын
қадағалайды,сондықтан мұнайлы қабатты игеруде гранулометриялық құрамы
қабатта қалған мұнайдың мөлшерімен қадағаланады.

Жыныс бөлігінің сол немесе басқа өлшемдігі құрамы менбөлшектеу
сипаттамасын анықтауда әр түрлі әдістермен өткізіледі.Соның ішінде кеңінен
қолданатын сеттік анализ, седиментациялық немесе гидравликалық анализ және
түйірдің мөлдір шлифтегі есептеу әдісі. Мына немесе басқа әдістерді
зерттеуде зерттеуші үлгілердің механикалық қасиетіне , яғни түйірдің
өлшемі мен оның цементіне тәуелді.

Қатты цементтелген жыныс үшін, оның құраушы түйірлердің нашар
жарылымдар беруінде микроскоп арқылы мөлдір шлифпен зерттеу әдісі
қолданылады. Осы әдіспен шлиф паралеллді жүйе сызығымен қиылысады. Әрбір
сызық бойында қиылысуының нақтылығы өндіріледі, түйірлердің қиылысуын,
содан соң белгіленген топ бойынша класстарға бөлінеді.

Қорытындылай келе гранулометриялық анализ сандық мәндер түрінде
реттеліп, олар түйірдің фракцияларының салмағының пайызы бойынша бөлініп
сипатталуын көрсетеді.

Коллоектордың классификациясы

Табиғатта алуан түрлі жыныс коллекторп кездеседі, бізге оларды
жүйелеу керек, сол үшін сол не басқа жынстардың жыныс – коллекторлық
ретінің орнын анықтауға болады.

Жыныстарды класстарға бөлу үшін олардың жалпы белгілеріне
қарайды. Дәл қазіргі уақытта олардың әр түрлі классификациаларының қандай
да бір жалпытанушылықа жатқызуға болмайды. Бұл тапсырманы түсіндіру үшін
тау жынысының өте көп қасиеттерді үлкен қиындықты туғызып отыр.

Негізгі классификацияға сол не басқа белгілерін әр түрлі авторлар
енгізген. Корбанатты жыныстар классификациясы үшін Г. И. Теодорович
жыныстың мөлшерлік өтімділігі мен қуыс қатынасьарын реттеу сипаттамасын
ұсынды.П. П. Абдулин және М. А. Цветкова жыныстың кеңістігі бірінші формасы
мен мөлшері бойынша коллекторларын классификациалайды. Жыныс – коллекторлар
классификациясының тұтас реттеулерінің белгілерінде болады, соның ішінде
көбң зерттеуге қызығушылық танып отыр , яғни тау жыныстарының
петрографиялық сұрақтарымен айналысушы мамандарға.

Қарапайым классификациясына А. И. Леворсен үлгісін қолдануға
болады, ол барлық жыныс- коллекторларын 3 топқа бөледі : кесекті,
хемогенді, немесе биохемогенді, және аралас.

Бірінші топтағы жыныстарға аналог жыныстардың қандай да бір
механикалық жарылымды өнімдер құрайды. Ірі кесекті жынысарға-
галечник,гравий, шебін:псамиттерге – құмдар мен құмтсатар , алевриттер мен
алевролиттер, пелиттер. Екінші топтағы жыныстарға – бұл шөгінді жыныстар,
негізінде корбанатты жыныстар болып табылады. Ал үшінші топқа атқыланған
және метаморфтанған, араласқан біріктіруші жыныстар, жарылымдарда мұнай
және газ жиналу мүмкін.

Классификацияның мазмұндамасы жыныстың жалпы сипаттамасына
мүмкіндік береді. Бірақ кеңістіктегі коллекторлардың булануына бөлшектеп
бағалауға мүмкіндік бере алмайды. Мұнай және газды жыныс-коллекторларын
зерттеуде, әсіресе өндірістігіне олардың мұнай және газды кен орындарды
байланыстарын бағалауда кеңістіктегі булану құрылымы ең бір негізгі
тапсырмасы болып табылады.Бұл тапсырманы жақсы және толық толық шешкен А.
А. Хаин 1956ж (1- кесте) үлгісі болып табылады. Бұл классификация жыныс-
коллекторында кездесетін барлық типін қарастырады, цемет құрамы мен
кеуектілік сипаттамсы ескеріледі. Қарапайым және көрінерлік индекстермен
практикада қолдануға классификацияның мәлеметтері жеңілдетеді.

Жалпы құрылымдық белгісі бойынша мұнай және газ
жыныс-коллекторлық реттелуінің классификасиялық сұлбасы ( А. А. Хаин 1964
ж бойынша)

Коллектор Коллектор Кеуетілік Цемент Колл. жалпы
классы типі сипаттамасы құрамы индексі
А1 Құмтасты-алевролиТуйіраралық(т) Карбонатты(1) А11т
т Сазды (2) А21т
Аралас (3) А31т
Жарықшақты(ж) Карбонатты А11ж
Сазды А21ж
А2 Аралас А31ж
Аралас(а) Карбонатты А11а
Сазды А21а
Карбонатты және Аралас А31а
сазды қабатшалы Туйіраралық(т) Карбонатты А12т
жынысты құмтасты Сазды А22т
А3 алевролитті Жарықшақты(ж) Аралас А32т
Карбонатты А12ж
Сазды А22ж
Аралас(а) Аралас А32ж
Карбонатты А12а
Құмтасты-алевроли Сазды А22а
В тті,жұқа ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.