Әйел денсаулығы

Жоспар
Кіріспе

1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім
А. Әйел денсаулығы
В. Жүктілік кезіндегі аурулар
С. Дені сау ұрпақ
3. Қортынды.

Жалпы болашақ ұрпақтың саулығы үшін ұрпақ өрбіту жасындағы әйелдердің денсаулығын сақтау – тек біздің ғана емес, бүкіл дүниежүзілік қауымдастықтың назарындағы басты мәселердің бірі.Өкінішке орай рес публиканың ресми санақ мәліметтері бойынша жүкті әйелдердің денсаулығы
жылдан-жылға нашарлап барады. Бүгінгі күнде 100жүкті әйелдің жиырмасының ғана денсаулығын салыстырмалы түрде жақсы деп айтуға бо-
лады.Яғни қалған 80 әйелдің қандайда бір патологиясы бар.Ал экологиясы нашар аймақтарда жүкті әйелдердің денсаулық индексі 10 пайыздан аспайтын шығар.
Бұл дегініміз аталмыш әйелдердің үштен бір бөлігінде қаназдық бар деген сөз.
Қаназдық дегеніміз – қанда қызыл қан түйіршіктерінің жетіспейтін екенін бәрімізбілеміз.Осы қызыл түйіршіктер адам организіміндегі қоректендіргіш соның ішінде оттегін тасымалдайды. Жүкті әйелде қан аздық болғанда ең алдымен құрсақтағы нәресте зардап шегеді. Ол әртүрлі неврологиялық кемістікпен дүниеге келеді. Елімізде жаңа туған балалардың көпшілігіне, мүмкін әрбір екіншісіне не үшіншісіне, «перинатальды энцефалопатия» деген нақтама қойылады. Осы кеселдің басты себебі жүкті әйелдегі қаназдық.
Бұнда болашақ ананың дұрыс тамақтануы маңызды. Оның күнделікті дәмінде міндетті түрде жеміс – жидек, көкөніс болуы керек. Темірдің дұрыс сіңуі үшін С витамині қажет. Жүкті әйел өзініңс ғана емес құрсағындағы сәбидің де денсаулығын естен шығармауға тиіс. Өйткені науқас бала тек ата – ана үшін емес, мемелекет үшін де болашақта көптеген проблемалар туғызады.
Тағамның химиялық құрамының әртүрлілігі адам денсаулығының ең басты кепілі. Өйткені олар адам ағзасын қажетті биологиялық белсенді заттармен, витаминдермен А, С, Д, Е, В1, В2, В6, В12, В15, т.б қамтамасыз етеді. Адам ағзасына минералды элементтер кальций, фосфор, темір, мыс, мышьяк, ванадий, йод, қалайы өте үлкен физиологиялық, биохимиялық рол атқарады.

Пән: Валеология
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Жоспар
1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім
А. Әйел денсаулығы
В. Жүктілік кезіндегі аурулар
С. Дені сау ұрпақ
3. Қортынды.

Кіріспе

Жалпы болашақ ұрпақтың саулығы үшін ұрпақ өрбіту жасындағы
әйелдердің денсаулығын сақтау – тек біздің ғана емес, бүкіл дүниежүзілік
қауымдастықтың назарындағы басты мәселердің бірі.Өкінішке орай рес
публиканың ресми санақ мәліметтері бойынша жүкті әйелдердің денсаулығы
жылдан-жылға нашарлап барады. Бүгінгі күнде 100жүкті әйелдің жиырмасының
ғана денсаулығын салыстырмалы түрде жақсы деп айтуға бо-
лады.Яғни қалған 80 әйелдің қандайда бір патологиясы бар.Ал экологиясы
нашар аймақтарда жүкті әйелдердің денсаулық индексі 10 пайыздан аспайтын
шығар.
Бұл дегініміз аталмыш әйелдердің үштен бір бөлігінде қаназдық бар
деген сөз.
Қаназдық дегеніміз – қанда қызыл қан түйіршіктерінің жетіспейтін екенін
бәрімізбілеміз.Осы қызыл түйіршіктер адам организіміндегі қоректендіргіш
соның ішінде оттегін тасымалдайды. Жүкті әйелде қан аздық болғанда ең
алдымен құрсақтағы нәресте зардап шегеді. Ол әртүрлі неврологиялық
кемістікпен дүниеге келеді. Елімізде жаңа туған балалардың көпшілігіне,
мүмкін әрбір екіншісіне не үшіншісіне, перинатальды энцефалопатия деген
нақтама қойылады. Осы кеселдің басты себебі жүкті әйелдегі қаназдық.
Бұнда болашақ ананың дұрыс тамақтануы маңызды. Оның күнделікті дәмінде
міндетті түрде жеміс – жидек, көкөніс болуы керек. Темірдің дұрыс сіңуі
үшін С витамині қажет. Жүкті әйел өзініңс ғана емес құрсағындағы сәбидің де
денсаулығын естен шығармауға тиіс. Өйткені науқас бала тек ата – ана үшін
емес, мемелекет үшін де болашақта көптеген проблемалар туғызады.
Тағамның химиялық құрамының әртүрлілігі адам денсаулығының ең басты
кепілі. Өйткені олар адам ағзасын қажетті биологиялық белсенді заттармен,
витаминдермен А, С, Д, Е, В1, В2, В6, В12, В15, т.б қамтамасыз етеді. Адам
ағзасына минералды элементтер кальций, фосфор, темір, мыс, мышьяк, ванадий,
йод, қалайы өте үлкен физиологиялық, биохимиялық рол атқарады.
Адамның тез ауруға ұшырауы адам ағзасына тағаммен бірге витаминдердің
аз мөлшерде келуіне немесе олардың жетіспеуіне байланысты. Витаминдер
ағзаның ішкі физиологиялық, биохимиялық үрдісінің жүруін жақсартады.
Жүкті әйелге С витамині жеткіліксіз болса ол әйелде әлсіреу, қан
айналымы нашарлап басының айналуы пайда болады. Балалар тағамының құрамында
рибофлавин аз болса олардың бойының өсуі мен салмақ қосуы баяу болады.
Жалпы В2 витамині жеткіліксіз болғанда адам жүдеп, шаршағыш келеді, көзі
ашып қызарады, тілі, ерні жарылып, шаншып ауырады. Көзден жас ағып, жарыққа
қарай алмайды, көздің көруі де нашарлайды. Кездесетін белгісінің бірі ауызы
уылып, екі езуінің қабығы мен терісі жарылып, қабынуы мүмкін. Оны біздің
халық арасында ауыздық деп те атайды.
Рибофлавин картопта, капустада, қара нанда, помидорда, сәбізде,
жұмыртқада, бауырда, сүттеен жасалған тағамдарда көп кездеседі.
Сонымен жүкті әйелдер дұрыс тамақтанып жүру керек. Тамақтану өмірді,
өсіп – өнуді, денсаулық пен адамның қызметіне деген сақтау тәсілі. Ағза
тамақ және сыртқы ортамен бір – бірімен біте байланысқан. Тамақтану
арқылы әрбір әйел денсаулыығн сақтап дүниеге дені сау бала әкелуге тиісті.

Ауру сәби ауруханада емдеуді, үйде де ерекше бақылауды қажет етеді. Ата
– анаға түсетін рухани және материалдық салмақты айтудың өзі артық. Жүкті
әйелдегі қаназдық салдарынанболған дерт көбіне бала мектепке барған кезде
айқын көрініс табады. Ол мектеп бағдарламасын игере алмайды. Көпшілігіміз
аса елей бермейтін анемияның, қаназдықтың тигізер зардабы осыншалықты ауыр.
Республикамызда жылына 230 000 нәресте дүниеге келеді. Халқымыздың саны
болса 15 миллион сәл асады. Бәріміз бірге қолға алатын болсақ осы 230 мың
әйелдің денсаулығын күтуге қауқарымыз жетеді. Мемлекетіміздің заңдары
бойынша екі қабат әйел жүктіліктің он екінші аптасына дейін тіркеуге тұруы
керек. Себебі жүкті әйел қандай да бір сырқат болса онда балаға қауіп
төнбейтін кезеңде ертерек емдеу керек. Екінші жағынан әйелге тууға
болмайтын болса жүктілік ертерек тоқтатылса, оның әйел денсаулығына
тигізетін зардабы азырақ болмақ. Өкінішке орай, жүкті әйелдердің шамамен 60
пайызы ғана он екінші аптаға дейін емханаға келіп есепке тұрады. Қалған 40
пайызы мүлде есепке алынбайды немесе ткеш келеді. Есепке тұру үшін көп
қаржының да басқалай шығынның да қажеті жоқ. Жүкті әйелдің денсаулығын
дәрігерден артық ешкім тексере де бақылай да алмайды. Осыны түсінуіміз
керек.
Қазір кей кәсіпорындарда, мекемелерде жүкті әйелдерге жүктілік және
босану жөніндегі аурухана қағазына ақша төленбейді. Кейбір әйелдер жұмыс
істемейтіндіктен аурухана қағазын, демалысты қажет етпейді. Мүмкін
әйелдердің есеепке тұрмауына осы жайттар да себеп болып отырған шығар.
Біздің ойымызша жүкті әйелге босануға дейінгі және босанудан кейінгі 100
пайыз төлеу мәселесін мемлекеттік дәрежеде болуы қажет.
Болашақ ана таза ауада көбірек серуендеп, көбірек қозғалуы керек. Бұл
босанған әйелдің баала емізуі үшін яғни ананың сүті болуы үшін де қажет.

Бұл босанған әйелдіңі бала емізіуі үшін , яғни ананың сүті болуы
үшін де қажет. Рас, бүгінде баланы тамақтандыратын неше түрлі қоспалар бар.
Алайда құрамында сәби үшін қажетті нәрсенің бәрі бар деп оларды қанша
мақтағанымызбен емшек сүтіне ештеңе де жетпейді.Баланың денсаулығы жақсы
өсуі , бақытты болуы үшін ананың сүті қажет.Емшек сүті тек қорек емес,
бұнда сәбиді емізген кездегі ана мен бала арасындағы биологиялық, сезімдік
байланыста маңызды. 1998-жылдың мамырында Қазақстан Республикасы
Приздентінің қаулысымен ана үшін сәбиді емшек сүтімен тамақтандыру
мемелекеттік маңызды мәселелер қатарына қойды. Қазақстан-қазақ халқының ата
дәстүрінен келе жатқан ұрпақ саулығы үшін маңызды осы жәйді жоғарғы
дәрежеге көтерген бірден бір мемлекет.
Осы тұста өкінішке орай аборттар, яғни жасанда түсіктер туралы тағы
айтуға мәжібүрміз. Әсіресе баланы бірінші рет көтергенде түсік жасату
қауыпті. Оның үстіне кейбір түсіктер мемлекеттік құрылымдардан тыс жерлерде
жасалады,сондықтан бұл көрсеткіш іс жүзінде әлдеқайда жоғары деп
болжаймыз.Ең өкініштісі, жыл сайын 7-8 мың жасанды түсікті балалар яғни 18
жасқа толмаған жасөспірімдер жасатады.Ата-ана балаларына өнегелі жыныс
тәрбиесін үздіксіз жүргізіп отыру керек.Әртүрлі сақтану жолдары бар.
Жүктілікті тек етекірдің тоқтауы ғана, кеуде бездерінің ісіну деп
түсіну дұрыс емес.Әйел өміріндегі бұл маңызды кезеңде оның бүкіл ағзасы
өзгеріске ұшырайды.Ал оны дәрігерлер 5-10минут ішінді тоқтатқан кезде әйел
организмі үлкен стреске ұшырайды.Ал жас қыз жүкті болып қалса, қорқыныштан
ұяттан туындаған оның рухани күйзелісін де айта кету қажет.Алғашқы
түсіктің зардаптары өмір бойы қалады.Қыз бала жыныстық өмірді бастаған
болса, өз болашағына балта шапай жүктіліктен алдын-ала сақтағаны жөн.
Қазір ауруларға нақтама қою жақсарады, дәрігерлер науқастарға
көбірек ден қоя бастады. Мысалы осыдан 10-15 жыл бұрын жаңа туған сәби
денсаулығымен айналысатын мамандық болмаған.Екінші жағынан, қазір босанып
жатқандардың аталары әжелері соғыс кезінде туған яғни олар- жоқшылық
заманда өскен, денсаулығы аса жақсы деуге келмейтін адамдардың
ұрпағы.Демек, өзденсаулығы да мәз емес тағы бір қырынан алып қарасақ,
әйелдердің көбі өз денсаулығына немқұрайлы.Бұған, бір жағынан, қазір кейбір
медициналық қызметтердің ақылы болуы да себепші шығар.Тағы бір себеп –
экологияның нашарлауы, осыдан келе тағам өнімдері сапссының төмендеуі.Оның
үстіне шетелдерден адам организмі үшін пайдасы шамалы неше түрлі тағам
өнімдері әкелінеді. Болашақ ана үшін сол қымбат шетелдік өнімдерден гөрі өз
топырағымызда өскен қарапайым сәбіздің ,қырыққабаттың пайдасы артығырақ.
Жас және жүкті әйелдер денсаулығының жағдайы.Соңғы жылдардың ғылыми
деректеріне жүгінсек, әйалдер денсаулығының көрсеткішітөмен екендігі
байқалады.Сондықтан бүгінгі танда әйелдер денсаулығын сақтау мәселесі
ерекше көңіл бөлуде.Әйелдер денсаулығын тексеру облыс орталығынан алыс
жатқан шөлді және шөлейтті құмды, таулы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.