Бастауыш мектепте сөздік қорды молайтуға септігі бар есім сөздерді іріктеу

МАЗМҰНЫ

Кіріспе . . . 2-3

I. Бастауыш мектепте сөздік қорды молайтуға септігі бар есім сөздерді іріктеу . . . 4-8

I. 1. Окушылардың сөз байлығын кеңейтуге ықпалы бар есім сөздер (оқулық мәтіндер) . . . 9-13

II. Сабақтың құрылымы және оны өтудің әдіс-тәсілдері . . . 14-23

II. 1. Бастауыш мектеп оқушыларына лексикалық амал-тәсілдер арқылы есім сөздерді ұғындыру . . . 24-34

ІІ. 2. Бастауыш мектеп оқушыларына грамматикалық тәсілдер арқылы есім сөздерді меңгерту . . . 35-36

П. 2. 1. Сөз жасамды оқыту барысында есім сөздерді ұғындыру . . . 37-40

11. 2. 2. Сөз таптарын оқыту барысында есім сөздерді ұғындыру жұмыстары. . 41- 45.

11. 2. 3. Сөз тіркесін оқыту барысында есім сөздерді ұғындыру. 46-50
И. 2. 4. Сөйлемді окыту барысында есім сөздерді ұғындыру . . . 51-52

Қорытынды . . . 53-54

. . . 55-57

Кіріспе

Диплом жұмысының көкейкестілігі қазақ елі өз алдына отау тігіп, іргелі мемлекеттердің біріне айнала бастағалы мектептерде қазақ тілін оқыту мәселесі күн тәртібіне қатаң түрде қойылып отыр. Оның себебі мемлекеттің мемлекеттік тілсіз өмір сүруі мүмкін емес. Міне, сондықтан қазақ тілін оқыту әдістемесі ғылымының бар саласы бастауыш мектеп оқушыларының тілін дамыту, аса өзекті мәселелердің біріне айналды. Себебі тілі дамымаған баланың ойы дамымайды. Ал ойсыз шала баланың келешекте елін, жерін сүйетін адал азамат болып өсуі екіталай. Міне, осы тұрғыдан келгенде тіл дамыту жұмысын неден?, қалай? бастау керек деген аса күрделі сұрақ туады. Мұны шешудің ең бірінші жолы бала тілін есім сөз меңгерту арқылы байыту. Дүние жүзі ғалымдары Каримов, Рыбако, Гоноболин, Лесбаев, Битаев дәлелдегендей бала тілі алғаш рет есім сөздерді пайдалану арқылы шығады. Сол сөздер арқылы өзінің ойын білетін т. б. сөздерді жеткізеді. Олай болса, бастауыш мектепте балалардың сөздік қорьн есім сөздерді жан-жақты меңгерту арқылы молайту ең өзекті мәселенің бірі.

Диплом жұмысының мақсаты: бастауыш мектеп оқулықтары мәтіндеріндегі есім сөздерде лингвостатистикалық әдіс арқылы анықтап, сол арқылы бала тілін дамыту сөздік қорларын молайту.

Диплом жұмысыныц міндеттері.

Қойылған масатты шешу үшін :

• есім сөздерді іріктеу;
• есім сөздерді сабақ үстінде меңгерту әдіс тәсілін анықтау;
• есім сөздерді анықталған әдіс-тәсілдер арқылы меңгерту.

Диплом жұмысының нәтижелерін теориялық тұрғыдан:

• бастауыш мектепте оқыту әдістемесін зерттеуде;
• есім сөздерді меңгертудің әдістемесін жасауда ;

Практикалық тұрғыдан :

• бастауыш мектеп мұғалімдері.
• жоғары оқу орнының студенттері сабақ өту барысында әдістемеліккөмекші құрал ретінде пайдалана алады.

Диплом жұмысының ғылыми болжамы.

Лингвостатистикалық әдіс арқылы анықталған есім сөздерді біз ұсынған әдіс-тәсілдер арқылы меңгертсе балалардың қазақ тілінен алатын білімдерін тереңдетуге, жақсы нәтижелерге қол жеткізуге болады.

Диплом жұмысының зерттеу әдістері.

Диплом жұмысын жазуда лингвостатистикалық талдау, жинақтау, салыстыру және бақылау әдістерінен пайдаланылады. .

Диплом жұмысының құрылымы .

Диплом жұмысы кіріспеден екі тараудан, қорытындыдан және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

1. Бастауыш мектепте сөздік қорды молайтуға септігі бар

есім сөздерді іріктеу.

Сөздер тілдік қарым-қатынаста түскен жағдайда ғана балалардың сөздік қорының құрылымын құрайды. Бұл үшін бастауыш мектеп оқушыларының оқулықтарын статистикалық әдіспен зертеу қажет.

"Если бы мне предложили сразу, без подготовки, перечислить
то, что характеризует современное языкознание, наверное, мое
перечисление оказалось бы неполным, я, наверное, опустил бы
одну или друтую тенденцию, типичную для языковедов нашего
времени - настолько современное состояние языкознание
Сложно, многочисленно, но, конечно, не опустил бы в качестве
характерной черты интереса к применению статического
метода" - деп, Н. В. Ставровский тіл зерттеуде статистикалық
әдістің ең бір оңтайлы, ұтымды екендігін атап көрсетсе, /95. 27/.
Қ. Бектаев пен А. Ахабаев сөздердің, сөздік құрамындағы
сөздердің мәнін, сырын ашу және олардың зандарын анықтау-
қазақ лингвистикасының алдында тұрған елеулі міндеттердің бірі.
Қазақ тілінің сөздік құрамындағы сөздерді зерттеп, олардың
стильдік айырмашылықтарын білу арқылы қазіргі қазақ тілі
лексикасын меңгеруге болады" - дей келсе, қазақ тілінің
сөздік құрамын статистикалық әдіспен зерттеу арқылы ғана
ондағы сөздердің қолданылуы, қазақ тілінің лексикасының
құрамын толық ашуға болатындығын атап көрсетеді /96. 25-300/.
Лингвистикада статистикалық әдісті жетілдіруде

Р. Петровский, П. М. Алексеев, А. В. Зубов, А. И. Цапля, Р. Фрумкина, М. Р. Львов, А. В. Малаховский, Г. Кенесбаев, Ғ. Мұсабаев, М. Балақаев, Т. Жанұзақов, Д. Есенғалиева, А. Хасенова, Ж. Аралбаев, Қ. Молдабеков, С. Мырзабеков, А. Ахабаев, Д. Байтанаева секілді т. б. ғалымдар өз үлестерін қосқан және қосуда.

І. Кеңесбаев қазақ тіліндегі буындардың түрлері мен фонемаларды анықтау мақсатында қазақ тіліндегі дыбыстар мен буындарды санап, соның нәтижесі ретінде тіл білімінің "фонетика" саласын жазады /97. /.

М. Балақаев әдеби тіл нормасын сақтау мақсатында қазақ тіліне орыс тіліне енген термин сөздерді санайды. М. Балақаев бұл үшін баспасөзді алып қарастырады. Ғалым: "Осындай терминдердің саны үздіксіз көбейіп, қазақтың әдеби тілінің лексикалық құрамына қосылуда олардың жылдан-жылға көбею мөлшерінің қаншалықты екенін аңғару үшін 1924 жылы 5 майда, 1940 жылы және 7 ноябрьде шыққан "Социалистік Қазқстан" газетіндегі сөздерді, оның ішіндегі термин сөздерді, санағанымызда, мынаны көрдік:

1924. жылы әр 1000 сөздің 14-і термин сөздер
1925. жылы әр 1000 сөздің 25-і термин сөздер1934 жылы әр 1000 сөздің 68-і термин сөздер1949 жылы әр 1000 сөздің 80-і термин сөздер

Бұдан орыс тілі арқылы қазақ тіліне енген сөздердің саны барған сайын көбейіп келе жатқанын байқауға болады" - дейді /98. 20/. X. Арғынов "Ер Тарғын" ертегісі мен "Қальң мал", "Бөтагөз" романдарында сөйлемдерді санап, мынадай ерекшеліктерді көреді.

Барлық сөйлем 14629

Жай сөйлем 7820

Құрмалас сөйлем 6806

салалас 1688

сабақтас 3587

аралас 1534

Осындай статистикалық әдіспен қазақ тілінде сөйлемдердің кездесу жиілігін анықтай отырып, қазақ тілінің синтаксисі саласын жазады /99. 101-102/ . Аралбаев - қазақ тіліндегі дауысты дыбыстарды санамалай отырып, дауысты дыбыстарға тән заңдылықтарды ашады. Ғалым өзінің экспериментіне Мұхтар Ауэзовтың шығармаларының 1 фонема алады. Ғалым: "Цель настоящего раздела - определить, какова частность или вероятность фонем в казахском языке и какую информацию несет каждая фонема, кроме того - исследование энтропии фонем казахского языка" - дей келе мынадай қорытынды жасайды: Гласные начального слова

/100. 9396/.

А. Хасенова - қазақ тіліндегі етістіктердің лексика-семантикалық сипатын анықтау мақсатында статистикалық әдісті қолданған. Ғалым: "Қазіргі қазақ тілінде қолданылып жүрген туынды түбір етістіктерді жинақтап, оларды жасайтын жұрнақтарды саралай келіп, барлық фонетикалық варианттарымен қоса есептегенде 200-ге жуық аффикстердің қатысы бар екені байқалады" - деп, қазақ тіліндегі шығармаларды санамалай келе осындай қорытындыға келеді /101. 141/.

Қ. Бектаев - қазақ тілінде ғана емес, бүкіл түркі тілдерінде алғаш рет лингвистикалық статистика әдісінің негізін қалаған, ғылыми негіздемесін жасаған ғалым. Қ. Бектаевтың лингвистикадағы статистикалық әдіс жөнінде "Математические методы в языкознании", "Қазақ тілінің кері алфавитті сөздігі", "Статистика и лингвистика" т. б. еңбектері жарық көрді. Қ. Бектаев - қазақ тілінде статистикалық әдісті дамытуға үлкен үлес қосқан ғалым /102. /.

С. Татубаев қазақ тілі ғылымында бірінші рет "Статистический анализ спектров гласных" тақырыбында кандидаттық диссертация қорғап шығады. Бұл еңбегінде С. Татубаев қазақ тілінің дауысты дыбыстарының кездесу жиілігіне, дыбыстардың сазын қарастырады /103/. С. Мырзабеков "Статистико-лингвистический анализ структуры глагола современного казахского языка по роману М. Ауэзова "Абай жолы"" тақырыбында кандидаттық диссертация қорғайды. Бұл еңбегінде ғалым етістіктің жасалу жолдарын ғылыми түрде дәлелдеп саралады /104/.

А. Жұбанов "Статистическое исследование казахского текста с применением ЭВМ. На материале романа М. Ауэзова "Абай жолы"" тақырыбында кандидаттық диссертация қорғайды. Бұл еңбегінде ғалым мәтіндерді ЭЕМ салу жолдары мен мәтіндердегі сын-есімдердің олардың шырайларын анықтайды /105/.

Қ. Молдабеков "Лингвостатические исследования казахских текстов для младших школьников (на материале текстов Учебников начальных классов и литературы для детей) " тақырыбында кандидаттық диссертация қорғаған. Ғалым варианттарымен қоса есептегенде 200-ге жуық аффикстердің қатысы бар екені байқалады" - деп, қазақ тіліндегі шығармаларды санамалай келе осындай қорытындыға келеді /101. 141/.

Бастауыш сынып оқушыларының сөздік қорында неше сөз
бар екенін және сөздік қордың даму жолдарын анықтаған /9/.
Лингвистикалық статистика әдісі тілдің даму, жетілу деңгейін
анықтауда бірден-бір жол. А. В. Малаховский

"Употребительность слова измеряемая его частотой или рангом является одной из его важнейших языковых характеристик"-деп, тілді статистикалық әдіс арқылы зерттеу ең бір ұтымды әдіс екендігін көрсетеді /106. 99-106/.

Сонымен лингво-статистикалық әдіс арқылы мәтін тілін зерттеу нәтижесінде мәтіндегі бүкіл сөздердің мағыналары мен қолдану ерекшеліктері толық ашылады. Бастауыш мектеп оқушыларының сөздік қорын анықтау мақсатында, сөздердің мағына ерекшеліктерін айқындауда, біз бастауыш мектеп оқулықтарындағы мәтін тілін зерттеп, бастауыш мектеп оқушыларының сөздік қорына ыкпал ететін лексикалық минимумдары анықтау мақсатында статистикалық әдісті қолдандық.

Сондықтан бастауыш мектеп оқушыларының сөздік қорын молайтуда оларға мағыналық мәндік құндылығы жоқ сөздерді бермей, арнайы іріктеуден өткен лексикалық тұлғаларды алу қажет. Лексикалық тұлға деп- сөздердің лексикалық-семантикалық жүйесін құрайтын, лингвостатистикалық және әдістемелік әдістер негізінде іріктелініп алынған сөздер аталынады.

Оқушылардың сөздік қорын молайтуға әсер ететін лексикалық тұлғалар төмендегідей белгілеріне қатысты іріктеліп алынды :

1- Оқушылардың сөз байлығын кщейтуге ықпалы бар, оқулық мәтінінде сирек қодданылған сөздер;

2. Мағыналық құндылығы маңызды сөздер;
3. Сөзжасамдық қасиеттері өнімді сөздер;
4. Тіркесу қабілеттері жоғары сөздер;

Оқушылардың сөз байлығын кенейтуге ықпалы бар есім сөздер оқулық мәтінінде.

Бастауыш мектеп оқушыларының сөздік қорын молайту жұмыстарына ұсынылатын лексикалық минимумды анықтау принциптерінің ішіндегі ең негізгісі оқулықтарда сөздерді іріктеу болып табылады.

Орыс тілінде болсын немесе қазақ тілінде болсын тілді статистикалық әдіспен зерттеудің мақсаты - тілдің өзіндік ішкі ерекшеліктерін айқындау, сөздердің кездесу жиіліктеріне сәйкес тіл заңдылықтарын түсіндіру, баланың немесе белгілі бір автордың тіліндегі сөздерді анықтау, сол арқылы тілдік материалдарды іріктеу.

Аталған ғалымдардың еқбектерін негізге ала отырып, бастауыш мектеп оқулықтары мәтіндеріндегі жалпы сөз саны, жеке сөздердің қолданылу жиілігі, оның ішінде сирек қолданылған сөздер анықталды. (кестелерге қараңыз) .

а) 1-сынып оқулықтарында қолданылган сөздердің салыстырмалы кестесі.

ә) 2-сынып оқулықтарында қолданылган сөздердің салыстырмалы кестесі.

б) 3-сынып оқулықтарында қолданылған сөздердің салыстырмалы кестесі.

в) 4-сынып оқулықтарында қолданылған сөздердің салыстырмалы кестесі.

Мұндағы шартты белгілер: - оқулықтағы барлық сөз қолданыс. оқулықтағы түбір сөз (лексикалық единица) . оқулықтағы сирек қолданылған сөздер.

Көріп тұрғанымыздай: бірінші сыныпта- 1259 сөз, екінші сыныпта - 1481, үшінші сыныпта- 1942, төртінші сыныпта- 2670 сөз сирек қолданылады екен. 2 Мағыналық құндылығы жоғары сөздер.

Лексикалық минимумдарда іріктеуте сөздердің мағыналық құндылығына қарау керек мағыналы құндылығы жоқ сөздер балалардың ойлау қабілетін, сөйлеу дағдылары жетілдірмейтіндігі белгілі. Бастауыш мектеп оқушыларына сөз мағыналарын, мәнін меңгерту арқылы баланың танымы кеңейіп, ұғымдық ой қорытулары дамиды. Сөз мағыналары топталып, жинақталып белгілі бір ұғымдардың аясын кеңейтеді, бір-бірімен қарым-қатынасқа түсу арқылы баланың ойлау қабілеті жетіледі. Сөз мағынасын жете түсінген оқушының бойында сөздерді орынды қолдана білу дағдылары мен өз ойын толық жеткізе алушылық икемділіктері қалыптасады. Сөздердің мағыналық құндылығы арқылы оқушылар сөзді тілдік қатысым әрекетінде қолданып қана қоймай, солар арқылы бала санасында белгілі бір ұғым қалыптасады. Лексикалық тұлғалардың мағыналық құндылығын ажыратуға арналған жұмыстар екі жолмен жүргізідді:

1. Лексикалық негіздердің құрылымын техника - ғылыми
терминдер атаулары мен жалқы есімдер алынып тасталынды.
Себебі мұндай сөздер ауызекі тілде де оқулық мәтіндерінде де
жиі қолданылады.

Мұндай сөздер оқушылардың пәндік сабақтарында кеңірек түсіндіріліп, ұғындырылады.

2. Лексикалық негіздерді іріктеуде көп мағыналы сөздер алынды.
Көп мағыналық қасиеттері жоқ сөздер алынып тасталынды.
Мысалы,

Жазғытұрым- көктем мен жаздың түйскен кезі. Көктемнің аяғы

Жаздың басы.

Жазу-сызу- жазба жұмыстар.

Тамыр жеміс- жерде өсіп, өнетін жемістер (сәбіз, жуа т. б. ) .

Тана- бұзау мен сиырдың аралығындағы қара мал жасы. Тамыз - ай аты.

Нәтижесінде бірінші сыныпта- 954 сөз, екінші сыныпта- 1027 сөз, үшінші сыныпта- 1484 сөз _г төртінші сыныпта- 1036 сөз қалды.

3. Сөзжасамдық қасиеттері өнімді сөздер.

Тіл - қоғамдық құбылыс болғандықтан, бастауыш сынып оқушыларына құр сөздерді жаттатқызғанымыздың пайдасы шамалы, сол сөздердің басқа сөздермен тіркесе алуы, өзіне жұрнақтар мен жалғаулар жалғай алу қабілеттерінің болуы керек. Мұндай қасиеттері болмауы балшалрдың сөздік қорын молайтпайды. Сөздерді сөзжасам қасиеттеріне қарай таңдау арқылы балаларда мынандай дағдылар қалыптасады: сөйлем құрастыру жолдарын үйренеді, сөздердің мағналарын жете түсінеді, жүрнақтар мен жалғаулардың жалғану ерекшеліктерін іс-жүзінде үйрене алады. Мысалы:

Шөптегі- шөптің үстінде, ішіндегі. Шөптей шөп сияқты. Шөпті- шөбі бар жер. Шөпше-шөп сияқты деген сөздердің барлығы "шөп" деген сөздің мағынасы түсіндірілетін болғандықтан алынып тасталынды. Оның үстіне бұл сөздер көп мағына бермейді. Сипатта - бір адамды немесе затты сипаттау Сипаттағы - түріндегі Сипаттама - бір адамды сипаттау нәтижесінде жазылған жазу Жаз - бір нәрсені жазу жзғандай - бір адамның жазуын басқа адамның жазуымен салыстыру - адамға жазу жаздыру т. б. сөздер алынып тастадды. й сөздер баланың сөздік қорын молайтпайды, қайта құр ясаттанды болып, бала санасына ауырлық түсіреді. Мұндай сөздерді балалар сөзжасамды оқыған уақытында өздері түрлендіріп. қолдана алады. Нәтижесінде бірінші сыныпта- 612 сөз, екінші сыныпта- 754 сөз, үшінші сыныпта- 1081, төртінші сыныпта- 1219 сөз қалды. 4. Тіркесу қабілеттері жоғары сөздер.

Бастауыш сынып оқушыларының сөздік қорын дамыту үшін алдымен оны сөйлеуге, сөйлем құрауға үйрету қажет. Сөйлемді к^рау кезінде оқушылардың бойында сөздерді дұрыс орналастырып, сөздерді бір бірімен байланыстыра білу екенділіктері қалыптасады. Мұндай мақсатқа жету үшін оқушыларда тек грамматикалық білімнің болуы жеткіліксіз.

Сондықтан, оған сөздік қорда молайту ж^ыстарында басқа сөздермен байланысу қабілеті бар сөздерді іріктеп беру керек. Бұл сөздер оқушының гармматикадын алған білімдері қалыптастырудың негізі болып есептелінеді. Сөздердің тіркесу қабілеттері ескерілгенде олардың стилистикалық тұрғыдан нейтральды тұрған жағдайы да ескерілді. Мысалы, "таза" деген сөз мағынасы "ақ кіршіксіз" болғандықтан ол адамға (таза жүрек, бойы таза), іс-қимылға (таза іс, таза жұмыс), заттың сын-сипатын білдіруде (таза киім, таза бұлақ) қатысты болып тіркесе алады. Керісінше оқулықтардағы кейбір сөздер өздерінің тіркесу Қабілеттері аясы тым тар болуына қарай алынып тасталынды. Мысалы: қалбаңда, қалбаңдай сөздерін тек зат есімге ғана тіркесе алады, ал қалғып-мүлгіп сөзі тек адамға ғана тіркесе алатындығы көрінеді.

Осындай сөздер бастауыш мектеп оқушыларығың сөздік Қорын молайтуда берілетін лексикалық тұлғалар құрамынан алынып тасталынды. Себебі, мұндай сөздердің тіркесу қабілеті болмағандықтан, ол оқушылардың сөздік қорын молайтпайды.

Нәтижесінде:

1-і сынып оқушыларына берілетін лексикалық негіз-257 сөз.

2-і сыныпта- 416 сөз, 3-і сыныпта- 733 сөз. Төртінші сыныпта- 862 сөз іріктелініп алынды. Сөздерді іріктеу негізінде оқушыларға лексикалық минимум іріктелініп алынды. Сонымен, бұлар бастауыш мектепте оқытылатын лексикалық минимумның басты белгілері.

Қорыта айтқанда, бастауыш мектеп оқушыларының сөзДк қорын молайту жұмыстары сөздің мағыналық құндылығы, қолданылуы сирек, сөз жасамдық қасиеттері, сөздердің тіркесу қабілеттері тұрғысынан жүргізіледі. Бұл үшін _г сөздік қорды молайту сабақтарының құрылымын және сабақты өту әдіс-тәсілдерін білу қажет.

Сабақгың кұрылымы және оны өтудің әдіс-тәсілдері.

Сабақ-оқыту үрдісінің ең кіші бөлшегі, қүрылыс материалы, "клеткасы" (В. В. Давыдов) . Сабақта бүкіл оқыту үрдісінің бет-бейнесі, мақсат-міндеттері мен мазмүндары айқын көрінеді. Сабақ арқылы бүкіл оқыту үрдісінің бағыт-бағдары анықталады. Сондықтан бастауыш мектеп оқушыларыга есім сөздерді ұғындыру сабақтарының сабақтарының қүрылымы мен оны өтудің әдіс-тәсілдерін жетілдіру арқылы есім сөздерді үғындыру мәселесінің мақсат-міндеттерін жүзеге асыру ісі дұрыс үйымдастырылады. Бірақ, барлық сабаққа бірдей тиімді "әмбебап" сабақтық Қ^рылымын және оны өтудің әдіс-тәсілдерін жасап, оны қолдану мүмкін емес. Сонда да _г сөздік қорды байыту мақсатында жүргізілетін сабақтардың мақсаты мен міндеттерін, бағыт-бағдарын біріктіретін әдістемелік, педагогикалық, психологиялық негіздемелерге сүйене отырып, әдістемелік жүйе жасау қажет. Бастауыш мектеп оқушыларына есім сөздерді ұғындыру мақсатында жүргізілетін сабақтардың өзіндік мынадай белгілері анықталды: сөздерді сіңіруде оқушыларға проблемалық ситуация жасау; сіңірілген сөздерді практикалық жүзеге асыруда оқушылардың өз бетінше жұмыстар жүргізуі; оқушыларға берілетін жаңа материаддар мен өтілген материалдардың байланыстылығы болуы. Сабақтарда мұндай белллердің қалыптасу дәрежесі әртурлі. Бұлар кейбір сабақтардың бір бөлігін ғана қамтыса, кейбір сабақтардың өн бойынан көрініп тұрады. Сабақ құрылымы жалпы дидактикапық, психологиялық, әдістемелік ғылыми негіздемелерге сәйкестендіре берілуі тиіс. Ондай сабақтың құрылымы мынадай:

Сабақтың құрылымы

1

1

Сабақтың дидактикалық заңдылықтарға сәйкестендрілуі уақыт өлшеміне байланысты. Сабаққа уақыт өлшемін беру -

оқушыларды басқаруға лайықталған әдіс-тәсіддер жүйесі (сабақтың әдістемелік жағы) мен оқушылардың психологияльқ жас ерекшеліктеріне байланысты ақыл-ой әрекетінің кезеңдеріне (сабақтың психологиялық жағы) тәуелді болады.

Сабақтың әдістемелік және психологиялық жақтарының арасындағы байланыс оқушылардың ақыл-ой әрекетін басқаруға лайықталған әдіс-тәсілдерді оқушылардың жас ерекшеліктеріне қарай іріктеледі.

Есім сөздерді ұғындыру сабақтарында оқушыларға сөздерді үйрету кезінде, сол үйренген сөздерді практикалық жүзеге асыру кезінде оқушылар мен мұғалімнің арасында байланыс анықталады. Мұндай байланыс сабақ құрылымының әдстемелік жағын құрайды.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс