Қазақстан Республикасындағы қоғамдық бірлестіктердің конституциялық-құқықтық мәртебесінің конституциялық құқықтық реттелуі
Қазақстан Республикасындағы қоғамдық бірлестіктердің конституциялық.құқықтық мәртебесінің конституциялық құқықтық реттелуі
Конституциялық құқық нормаларымен реттелетін қатынастар аясы мейлінше кең. Ол мемлекет пен қоғам өмірінін барлықсалаларын: саяси, экономикалық, әлеуметтік, мәдени және басқа салаларды қамтиды. Әрине, конституциялык құқық нормалары аталған салаларды барлык көріністері бойынша және жан-жақты реттемейді. Ол аталған салаларда тек ең негізгі, базазлық қабаттарды ғана реттейді . Бұл қабаттар мемлекет пен қоғамдағы кейін кен, дамитын саяси, экономикалық, әлеуметтік, діни байланыстардың негізін қалайды.
Конституциялық құқық тұтас алғанда, құқықтың реттеу әдістері деп аталатын белгілі бір тәсілдер мен әдістердің көмегімен мемлекеттік және қоғамдық қатынастарды реттейді.
Конституциялық-құқықтық қатынастарды реттеу үшін төмендегідей:
1) міндеттеу әдісі;
2) тыйым салу әдісі;
3) рұқсат ету әдісі;
4) тану әдісі қолданылады.
Міндеттеу әдісі мемлекеттік органға сияқты, жеке тұлғаларға да қатысты, олардын, барлық қызмет саласында қолданылады. Қазақстан Республикасы Конституциясының 18-бабында: "Мемлекеттік органдар, қоғамдық бірлестіктер, лауазымды адамдар және бұқаралық ақпарат құралдары әрбір азаматқа өзінің құқықтары мен мүдделеріне қатысты құжаттармен, шешімдермен және ақпарат көздерімен танысу мүмкіндігін қамтамасыз етуге міндетті" деп жазылған.
Осыны ескере отырып, Қазақстанның Конституциясы мемлекеттің қауіпсіздігіне нұқсан келтіретін, әлеуметтік, ұлттық, топтық-тектік және рулық алауыздықты өршітетін қоғамдық бірлестіктер құрып, қызмет жүргізуіне тыйым салады.
Бірлесуге бостандық құқығы Қазақстан адамдары мен азаматтарының аса маңызды конституциялық құқықтарының бірі болып табылады. Қазақстан Республикасының зацдары бойынша Конституцияға, мемлекет заңдарына қайшы келмейтін, олардың ортақ мақсаттарын жүзеге асыру үшін құрылған саяси партиялар, кәсіптік одақтар және азаматтардың басқа да бірлестіктері қоғамдық бірлестіктер деп танылады. Қазақстан Республикасында қоғамдық бірлестіктер азаматтардың саяси, экономикалық әлеуметтік және мәдени құқықтары мен бос-тандықтарын жүзеге асыру, белсенділігі мен өзіндік кызметін дамыту, кәсіби және өзі құмартқан мүдделерін қанағаттанды-ру, ғылыми, техникалық және көркем шығармашылығын дамыту, адамдардың емірі мен денсаулығын қорғау, қоршаған табиғи ортаны қорғау, кайырымдылық іс-шараларға катысу, мәдени-ағарту, спорттык-сауықтыру жұмыстарын өткізу, тарихи және мәдени ескерткіштерді корғау, патриоттық және гума-нистік тәрбие, халықаралык ынтымақтастықты кеңейту және басқа мақсаттарда құрылып, жұмыс істейді.
Конституциялық құқық тұтас алғанда, құқықтың реттеу әдістері деп аталатын белгілі бір тәсілдер мен әдістердің көмегімен мемлекеттік және қоғамдық қатынастарды реттейді.
Конституциялық-құқықтық қатынастарды реттеу үшін төмендегідей:
1) міндеттеу әдісі;
2) тыйым салу әдісі;
3) рұқсат ету әдісі;
4) тану әдісі қолданылады.
Міндеттеу әдісі мемлекеттік органға сияқты, жеке тұлғаларға да қатысты, олардын, барлық қызмет саласында қолданылады. Қазақстан Республикасы Конституциясының 18-бабында: "Мемлекеттік органдар, қоғамдық бірлестіктер, лауазымды адамдар және бұқаралық ақпарат құралдары әрбір азаматқа өзінің құқықтары мен мүдделеріне қатысты құжаттармен, шешімдермен және ақпарат көздерімен танысу мүмкіндігін қамтамасыз етуге міндетті" деп жазылған.
Осыны ескере отырып, Қазақстанның Конституциясы мемлекеттің қауіпсіздігіне нұқсан келтіретін, әлеуметтік, ұлттық, топтық-тектік және рулық алауыздықты өршітетін қоғамдық бірлестіктер құрып, қызмет жүргізуіне тыйым салады.
Бірлесуге бостандық құқығы Қазақстан адамдары мен азаматтарының аса маңызды конституциялық құқықтарының бірі болып табылады. Қазақстан Республикасының зацдары бойынша Конституцияға, мемлекет заңдарына қайшы келмейтін, олардың ортақ мақсаттарын жүзеге асыру үшін құрылған саяси партиялар, кәсіптік одақтар және азаматтардың басқа да бірлестіктері қоғамдық бірлестіктер деп танылады. Қазақстан Республикасында қоғамдық бірлестіктер азаматтардың саяси, экономикалық әлеуметтік және мәдени құқықтары мен бос-тандықтарын жүзеге асыру, белсенділігі мен өзіндік кызметін дамыту, кәсіби және өзі құмартқан мүдделерін қанағаттанды-ру, ғылыми, техникалық және көркем шығармашылығын дамыту, адамдардың емірі мен денсаулығын қорғау, қоршаған табиғи ортаны қорғау, кайырымдылық іс-шараларға катысу, мәдени-ағарту, спорттык-сауықтыру жұмыстарын өткізу, тарихи және мәдени ескерткіштерді корғау, патриоттық және гума-нистік тәрбие, халықаралык ынтымақтастықты кеңейту және басқа мақсаттарда құрылып, жұмыс істейді.
Қазақстан Республикасындағы қоғамдық бірлестіктердің конституциялық-
құқықтық мәртебесінің конституциялық құқықтық реттелуі
Конституциялық құқық нормаларымен реттелетін қатынастар аясы мейлінше
кең. Ол мемлекет пен қоғам өмірінін барлықсалаларын: саяси, экономикалық,
әлеуметтік, мәдени және басқа салаларды қамтиды. Әрине, конституциялык
құқық нормалары аталған салаларды барлык көріністері бойынша және жан-жақты
реттемейді. Ол аталған салаларда тек ең негізгі, базазлық қабаттарды ғана
реттейді[1]. Бұл қабаттар мемлекет пен қоғамдағы кейін кен, дамитын саяси,
экономикалық, әлеуметтік, діни байланыстардың негізін қалайды.
Конституциялық құқық тұтас алғанда, құқықтың реттеу әдістері деп
аталатын белгілі бір тәсілдер мен әдістердің көмегімен мемлекеттік және
қоғамдық қатынастарды реттейді.
Конституциялық-құқықтық қатынастарды реттеу үшін төмендегідей:
1) міндеттеу әдісі;
2) тыйым салу әдісі;
3) рұқсат ету әдісі;
4) тану әдісі қолданылады.
Міндеттеу әдісі мемлекеттік органға сияқты, жеке тұлғаларға да
қатысты, олардын, барлық қызмет саласында қолданылады. Қазақстан
Республикасы Конституциясының 18-бабында: "Мемлекеттік органдар, қоғамдық
бірлестіктер, лауазымды адамдар және бұқаралық ақпарат құралдары әрбір
азаматқа өзінің құқықтары мен мүдделеріне қатысты құжаттармен, шешімдермен
және ақпарат көздерімен танысу мүмкіндігін қамтамасыз етуге міндетті" деп
жазылған.
Осыны ескере отырып, Қазақстанның Конституциясы мемлекеттің
қауіпсіздігіне нұқсан келтіретін, әлеуметтік, ұлттық, топтық-тектік және
рулық алауыздықты өршітетін қоғамдық бірлестіктер құрып, қызмет жүргізуіне
тыйым салады.
Бірлесуге бостандық құқығы Қазақстан адамдары мен азаматтарының аса
маңызды конституциялық құқықтарының бірі болып табылады. Қазақстан
Республикасының зацдары бойынша Конституцияға, мемлекет заңдарына қайшы
келмейтін, олардың ортақ мақсаттарын жүзеге асыру үшін құрылған саяси
партиялар, кәсіптік одақтар және азаматтардың басқа да бірлестіктері
қоғамдық бірлестіктер деп танылады. Қазақстан Республикасында қоғамдық
бірлестіктер азаматтардың саяси, экономикалық әлеуметтік және мәдени
құқықтары мен бос-тандықтарын жүзеге асыру, белсенділігі мен өзіндік
кызметін дамыту, кәсіби және өзі құмартқан мүдделерін қанағаттанды-ру,
ғылыми, техникалық және көркем шығармашылығын дамыту, адамдардың емірі мен
денсаулығын қорғау, қоршаған табиғи ортаны қорғау, кайырымдылық іс-
шараларға катысу, мәдени-ағарту, спорттык-сауықтыру жұмыстарын өткізу,
тарихи және мәдени ескерткіштерді корғау, патриоттық және гума-нистік
тәрбие, халықаралык ынтымақтастықты кеңейту және басқа мақсаттарда құрылып,
жұмыс істейді.
Қазақстан Республикасы азаматтарының бірлесуге құқығының құқықтық
нормаларда көрсетілген, сондай-ақ соның маз-мұнынан туындайтын терен, мәні
бар. Бүл құқық оны жүзеге асырудың сипатына қарай жеке және ұжымдық құқықка
бөлінеді.
Бірлесу құқығын жеке жүзеге асыру:
1) азаматтың кызмет етуші бірлестіктерге кіруі;
2) азаматтың жаңа қоғамдык бірлес-тіктер құруға катысуы;
3) азаматтың қоғамдык, бірлестіктен еркін шығуы;
4) қоғамдық бірлестіктің ез ішінде белгілі бір мәртебені иелену
жолымен жүргізіледі[2].
Бірлесу құқығының ұжымдық жүзеге асуы оның қызмет процесінде өтеді.
Олардын қызмет саласының ерекшелігіне карай қоғамдық
бірлестіктердіңбарлықәр қырлы нысандары кезінде Қазақстан Республикасының
заңдары оларды үш топқа:
1) саяси бірлес-тіктерге;
2) саяси емес қоғамдық бірлестіктерге;
3) діни бірлес-тіктерге бөледі.
Қоғамдық бірлестіктердің оларды бір топқа біріктіруге мүмкіндік
беретін бірқатар ортақ қырлары бар.
1. Олардың бәрі коммерциялык. емес бірлестіктер болып табылады[3]. Бұл
қоғамдық бірлестіктерге қатысушылардың (мүшелерінің) осы бірлестіктерге
берілген мүліктерге, оның ішінде мүшелік жарналарға ие еместігін білдіреді.
Олар қоғамдық бірлестіктердін, міндеттемелері бойынша жауап бермейді, ал
соңғысы өздерінің мүшелерінің міндеттемелері бойынша жауап бермейді. Бірақ
бүл коммерциялық емес ұйымдар болған қоғамдык, бірлестіктер кәсіпкерлік
кызметпен айналыса алмайды деген сәз емес. Қазақстан Республикасы Азаматтық
кодексінің 34-бабында коммерциялық емес ұйымдардың кәсіпкерлік қызметпен
айналыса алатындығы, өйткені оның олардың жарғылық мақсаттарына сәйкес
келетіндігі айтылған. Коғамдық бірлестіктердің ақшалай каражаты ұйымға кіру
және мүшелік жарналардан, қайырымдылык, жасаудан, жарғыға сәйкес лекциялар
еткізуден түскен каражаттан, өндірістік не-месе өзге де шаруашылық қызмет
табысынан, заң тыйым салмаған басқа да түсімдерден құралады.
2. Барлық қоғамдық бірлестіктерді құру мен оның қызмет ету принципі
ортақ принцип болып табылады. Конституцияға сәйкес қоғамдық бірлестіктер
заң алдында бірдей (5-бап). Бір де бір қоғамдык, бірлестікке басқа
бірлестіктерге қарағанда басым құқық, артықшылық және жеңілдік берілмейді.
Қызметтерінің сипатына қарай бәрі де бірдей құқықты пайдаланады.
3. Барлық қоғамдық бірлестіктер өз қызметін Республика
Конституциясына және басқа заң актілерінің ережелеріне сәйкес жүзеге
асырады. Қоғамдық бірлестіктер заң нормапарын бұзғаны үшін заңға сәйкес
жауап береді. Қоғамдық бірлестіктер туралы заңды бұзғаны үшін бұған
жауапкершілік заңды және жеке тұлғаларға, оның ішінде мемлекеттік
органдардың және қоғамдық бірлестіктердің басқару органдарының құрамына
кіретін лауазымды адамдарына жүктеледі. Қоғамдық ұйымдар Конституция мен
заңдарды бүзған немесе кайтара жарғыға қайшы әрекет жасаған жағдайда
қоғамдык, бірлестіктердін қызметі соттың шешімімен токтатылуы мүмкін.
4. Қоғамдық бірлестіктер еріктілік, олардың мүшелерінің
катысушыларының тең құқылығы, езін-өзі басқару, заңдылық, есептесу және
қызметтің жариялылығы негізінде құрылады және әрекет етеді. Қоғамдык
бірлестіктерде тұрақты артықшы-лықтағы номенкулатура және басшылардың іс-
әрекетін мақұл-дап, бас шұлғи беретін қатардағы мүшелер қабаты болмауы
тиіс. Коғамдык бірлестіктердің бүкіл қызметі барлық мүшелердің теңдігіне,
ашықтығына, өз пікірлерін еркін білдіретіндігіне негізделуі керек.
5. Азаматтың қоғамдық бірлестіктің қызметіне қатысуы не-месе
қатыспауы оның конституциялық құқығы болып табыла-ды. Сондықтан ешкім
(мемлекеттік органдар және ұйымдар, лауазымды адамдар және т. б.) қоғамдык,
бірлестіктің қызметіне катысуына немесе катыспауына орай азаматтың құқығын
шектей алмайды. Сонымен бірге, қоғамдык бірлестіктерге мүшелік (қатысуы)
туралы ресми құжаттарда көрсетуді талап етуге жол берілмейді.
6. Қоғамдық бірлестіктердің мемлекет ісіне заңсыз аралас-уына құқығы
жок,. Бұл конституциялық қағиданы қоғамдық бірлестіктер өздерінің жарғылык
міндеттері мен мақсаттары шеңберінде әрекет ете алатындығын және
мемлекеттік органдардын, құзыретіне кіретін әрекеттер жасамауы тиіс деген
мәнде түсінген жөн.
Сонымен бірге заңсыз араласуды қоғамдық ұйымдардың мемлекеттік
органдармен ынтымақтасуынан айыра білу де қажет. Қоғамдық бірлестіктер
мемлекеттік органдармен бірлесе және өзара қатынаста қызмет ете алады.
Мүндай ынтымақтастықты әр түрлі нысанда, атап айтқанда, олармен келісімге
кол қою, сондай-ақ олар үшін заңда көзделген белгілі бір жұмыстарды атқару
максатында мемлекеттік органдармен шарт жаса-су жолымен жүзеге асырыла
алады.
Қазақстан Республикасының Үкіметі 1992 жылғы 3 тамызда "Әлеуметтік-
еңбек қатынастары саласындағы әлеуметтік әріптестік туралы" қаулы
қабылдады. Мүндай нормативтік актіні қабылдаудың қажеттілігі нарыктық
қатынасқа көшуден, жеке меншіктің калыптасуынан, жеке кәсіпкерлік қызметтің
дамуынан, жалданушы жұмысшылардың және жеке жалдау-шылардың пайда болуынан
туындады. Мемлекет жаңа үлгідегі еңбек қатынастарының қалыптасуынан
бейтарап қала алмады және оны ез бетімен де жібере алмады. Еңбек
қатынастарын реттеудің құқықтық жүйесі реформасын жүзеге асыруға қолай-лы
жағдай жасау, қоғамның барлық әлеуметтік топтарының және қабаттарының өзара
сенімі және сындарлы ынтымақтастығы негізінде мемлекеттің араласуымен
әлеуметтік әріптестік, азаматтық келісім қатынастарын жолға қою қажет
болды. Осы мақсатта Үкімет республикалық, салалық және жергілікті деңгейде
мемлекеттік билік және басқару органдары мен жеке меншік өкілдері (жұмыс
берушілер, жұмыс беруші бірлестіктер) және кәсіподақтардың республикалық
бірлестіктері арасында еңбек және әлеуметтік-экономикалық қатынастар
саласында жыл сайын келісімге қол коюды практикаға енгізуге шешім
қабылдады. Салалық тарифтік келісімге ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
құқықтық мәртебесінің конституциялық құқықтық реттелуі
Конституциялық құқық нормаларымен реттелетін қатынастар аясы мейлінше
кең. Ол мемлекет пен қоғам өмірінін барлықсалаларын: саяси, экономикалық,
әлеуметтік, мәдени және басқа салаларды қамтиды. Әрине, конституциялык
құқық нормалары аталған салаларды барлык көріністері бойынша және жан-жақты
реттемейді. Ол аталған салаларда тек ең негізгі, базазлық қабаттарды ғана
реттейді[1]. Бұл қабаттар мемлекет пен қоғамдағы кейін кен, дамитын саяси,
экономикалық, әлеуметтік, діни байланыстардың негізін қалайды.
Конституциялық құқық тұтас алғанда, құқықтың реттеу әдістері деп
аталатын белгілі бір тәсілдер мен әдістердің көмегімен мемлекеттік және
қоғамдық қатынастарды реттейді.
Конституциялық-құқықтық қатынастарды реттеу үшін төмендегідей:
1) міндеттеу әдісі;
2) тыйым салу әдісі;
3) рұқсат ету әдісі;
4) тану әдісі қолданылады.
Міндеттеу әдісі мемлекеттік органға сияқты, жеке тұлғаларға да
қатысты, олардын, барлық қызмет саласында қолданылады. Қазақстан
Республикасы Конституциясының 18-бабында: "Мемлекеттік органдар, қоғамдық
бірлестіктер, лауазымды адамдар және бұқаралық ақпарат құралдары әрбір
азаматқа өзінің құқықтары мен мүдделеріне қатысты құжаттармен, шешімдермен
және ақпарат көздерімен танысу мүмкіндігін қамтамасыз етуге міндетті" деп
жазылған.
Осыны ескере отырып, Қазақстанның Конституциясы мемлекеттің
қауіпсіздігіне нұқсан келтіретін, әлеуметтік, ұлттық, топтық-тектік және
рулық алауыздықты өршітетін қоғамдық бірлестіктер құрып, қызмет жүргізуіне
тыйым салады.
Бірлесуге бостандық құқығы Қазақстан адамдары мен азаматтарының аса
маңызды конституциялық құқықтарының бірі болып табылады. Қазақстан
Республикасының зацдары бойынша Конституцияға, мемлекет заңдарына қайшы
келмейтін, олардың ортақ мақсаттарын жүзеге асыру үшін құрылған саяси
партиялар, кәсіптік одақтар және азаматтардың басқа да бірлестіктері
қоғамдық бірлестіктер деп танылады. Қазақстан Республикасында қоғамдық
бірлестіктер азаматтардың саяси, экономикалық әлеуметтік және мәдени
құқықтары мен бос-тандықтарын жүзеге асыру, белсенділігі мен өзіндік
кызметін дамыту, кәсіби және өзі құмартқан мүдделерін қанағаттанды-ру,
ғылыми, техникалық және көркем шығармашылығын дамыту, адамдардың емірі мен
денсаулығын қорғау, қоршаған табиғи ортаны қорғау, кайырымдылық іс-
шараларға катысу, мәдени-ағарту, спорттык-сауықтыру жұмыстарын өткізу,
тарихи және мәдени ескерткіштерді корғау, патриоттық және гума-нистік
тәрбие, халықаралык ынтымақтастықты кеңейту және басқа мақсаттарда құрылып,
жұмыс істейді.
Қазақстан Республикасы азаматтарының бірлесуге құқығының құқықтық
нормаларда көрсетілген, сондай-ақ соның маз-мұнынан туындайтын терен, мәні
бар. Бүл құқық оны жүзеге асырудың сипатына қарай жеке және ұжымдық құқықка
бөлінеді.
Бірлесу құқығын жеке жүзеге асыру:
1) азаматтың кызмет етуші бірлестіктерге кіруі;
2) азаматтың жаңа қоғамдык бірлес-тіктер құруға катысуы;
3) азаматтың қоғамдык, бірлестіктен еркін шығуы;
4) қоғамдық бірлестіктің ез ішінде белгілі бір мәртебені иелену
жолымен жүргізіледі[2].
Бірлесу құқығының ұжымдық жүзеге асуы оның қызмет процесінде өтеді.
Олардын қызмет саласының ерекшелігіне карай қоғамдық
бірлестіктердіңбарлықәр қырлы нысандары кезінде Қазақстан Республикасының
заңдары оларды үш топқа:
1) саяси бірлес-тіктерге;
2) саяси емес қоғамдық бірлестіктерге;
3) діни бірлес-тіктерге бөледі.
Қоғамдық бірлестіктердің оларды бір топқа біріктіруге мүмкіндік
беретін бірқатар ортақ қырлары бар.
1. Олардың бәрі коммерциялык. емес бірлестіктер болып табылады[3]. Бұл
қоғамдық бірлестіктерге қатысушылардың (мүшелерінің) осы бірлестіктерге
берілген мүліктерге, оның ішінде мүшелік жарналарға ие еместігін білдіреді.
Олар қоғамдық бірлестіктердін, міндеттемелері бойынша жауап бермейді, ал
соңғысы өздерінің мүшелерінің міндеттемелері бойынша жауап бермейді. Бірақ
бүл коммерциялық емес ұйымдар болған қоғамдык, бірлестіктер кәсіпкерлік
кызметпен айналыса алмайды деген сәз емес. Қазақстан Республикасы Азаматтық
кодексінің 34-бабында коммерциялық емес ұйымдардың кәсіпкерлік қызметпен
айналыса алатындығы, өйткені оның олардың жарғылық мақсаттарына сәйкес
келетіндігі айтылған. Коғамдық бірлестіктердің ақшалай каражаты ұйымға кіру
және мүшелік жарналардан, қайырымдылык, жасаудан, жарғыға сәйкес лекциялар
еткізуден түскен каражаттан, өндірістік не-месе өзге де шаруашылық қызмет
табысынан, заң тыйым салмаған басқа да түсімдерден құралады.
2. Барлық қоғамдық бірлестіктерді құру мен оның қызмет ету принципі
ортақ принцип болып табылады. Конституцияға сәйкес қоғамдық бірлестіктер
заң алдында бірдей (5-бап). Бір де бір қоғамдык, бірлестікке басқа
бірлестіктерге қарағанда басым құқық, артықшылық және жеңілдік берілмейді.
Қызметтерінің сипатына қарай бәрі де бірдей құқықты пайдаланады.
3. Барлық қоғамдық бірлестіктер өз қызметін Республика
Конституциясына және басқа заң актілерінің ережелеріне сәйкес жүзеге
асырады. Қоғамдық бірлестіктер заң нормапарын бұзғаны үшін заңға сәйкес
жауап береді. Қоғамдық бірлестіктер туралы заңды бұзғаны үшін бұған
жауапкершілік заңды және жеке тұлғаларға, оның ішінде мемлекеттік
органдардың және қоғамдық бірлестіктердің басқару органдарының құрамына
кіретін лауазымды адамдарына жүктеледі. Қоғамдық ұйымдар Конституция мен
заңдарды бүзған немесе кайтара жарғыға қайшы әрекет жасаған жағдайда
қоғамдык, бірлестіктердін қызметі соттың шешімімен токтатылуы мүмкін.
4. Қоғамдық бірлестіктер еріктілік, олардың мүшелерінің
катысушыларының тең құқылығы, езін-өзі басқару, заңдылық, есептесу және
қызметтің жариялылығы негізінде құрылады және әрекет етеді. Қоғамдык
бірлестіктерде тұрақты артықшы-лықтағы номенкулатура және басшылардың іс-
әрекетін мақұл-дап, бас шұлғи беретін қатардағы мүшелер қабаты болмауы
тиіс. Коғамдык бірлестіктердің бүкіл қызметі барлық мүшелердің теңдігіне,
ашықтығына, өз пікірлерін еркін білдіретіндігіне негізделуі керек.
5. Азаматтың қоғамдық бірлестіктің қызметіне қатысуы не-месе
қатыспауы оның конституциялық құқығы болып табыла-ды. Сондықтан ешкім
(мемлекеттік органдар және ұйымдар, лауазымды адамдар және т. б.) қоғамдык,
бірлестіктің қызметіне катысуына немесе катыспауына орай азаматтың құқығын
шектей алмайды. Сонымен бірге, қоғамдык бірлестіктерге мүшелік (қатысуы)
туралы ресми құжаттарда көрсетуді талап етуге жол берілмейді.
6. Қоғамдық бірлестіктердің мемлекет ісіне заңсыз аралас-уына құқығы
жок,. Бұл конституциялық қағиданы қоғамдық бірлестіктер өздерінің жарғылык
міндеттері мен мақсаттары шеңберінде әрекет ете алатындығын және
мемлекеттік органдардын, құзыретіне кіретін әрекеттер жасамауы тиіс деген
мәнде түсінген жөн.
Сонымен бірге заңсыз араласуды қоғамдық ұйымдардың мемлекеттік
органдармен ынтымақтасуынан айыра білу де қажет. Қоғамдық бірлестіктер
мемлекеттік органдармен бірлесе және өзара қатынаста қызмет ете алады.
Мүндай ынтымақтастықты әр түрлі нысанда, атап айтқанда, олармен келісімге
кол қою, сондай-ақ олар үшін заңда көзделген белгілі бір жұмыстарды атқару
максатында мемлекеттік органдармен шарт жаса-су жолымен жүзеге асырыла
алады.
Қазақстан Республикасының Үкіметі 1992 жылғы 3 тамызда "Әлеуметтік-
еңбек қатынастары саласындағы әлеуметтік әріптестік туралы" қаулы
қабылдады. Мүндай нормативтік актіні қабылдаудың қажеттілігі нарыктық
қатынасқа көшуден, жеке меншіктің калыптасуынан, жеке кәсіпкерлік қызметтің
дамуынан, жалданушы жұмысшылардың және жеке жалдау-шылардың пайда болуынан
туындады. Мемлекет жаңа үлгідегі еңбек қатынастарының қалыптасуынан
бейтарап қала алмады және оны ез бетімен де жібере алмады. Еңбек
қатынастарын реттеудің құқықтық жүйесі реформасын жүзеге асыруға қолай-лы
жағдай жасау, қоғамның барлық әлеуметтік топтарының және қабаттарының өзара
сенімі және сындарлы ынтымақтастығы негізінде мемлекеттің араласуымен
әлеуметтік әріптестік, азаматтық келісім қатынастарын жолға қою қажет
болды. Осы мақсатта Үкімет республикалық, салалық және жергілікті деңгейде
мемлекеттік билік және басқару органдары мен жеке меншік өкілдері (жұмыс
берушілер, жұмыс беруші бірлестіктер) және кәсіподақтардың республикалық
бірлестіктері арасында еңбек және әлеуметтік-экономикалық қатынастар
саласында жыл сайын келісімге қол коюды практикаға енгізуге шешім
қабылдады. Салалық тарифтік келісімге ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz