Қазақстаңдағы мемлекеттік басқару жүйесіндегі орталықтаңдыру

КІРІСПЕ 3

1 ҚАЗАҚСТАНДА МЕМЛЕКЕТТІК БАСҚАРУДЫҢ ОРТАЛЫҚ.ТАНДЫРЫЛУЫ МЕН ОРТАЛЫҚСЫЗДАНДЫРЫЛУЫ ТЕПЕ.ТЕҢДІГІН ЗЕРТТЕУДІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ.ӘДІСТЕМЕЛІК НЕГІЗДЕРІ 12
1.1 Әкімшілік реформалаудағы орталықтандырылу мен
орталықсыздандырылу тепе.теңдігін зерттеудегі негізгі
түсініктер мен әдістер 12
1.2 Қазақстандағы мемлекеттік басқаруды орталықтандыруды қалыптастырудың тарихи.әлеуметтік алғышарттары 22

ҚОРЫТЫНДЫ 117

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 119

Қазақстаңдағы мемлекеттік басқару жүйесіндегі орталықтаңдыру жағына қарай орын алатын дисбаланс факторлары мен алғышарттары талданады; кең саяси-әлеуметтік процесс ретіндегі мемлекеттік басқаруды орталықсыздандыру ұғымы негізінде оның негізгі бағыттары және Қазақстандағы жүзеге асырылуы мүмкіндігі зерттеледі; федеративті және унитарлы мемлекеттердің тарихи дамуындағы мемлекеттік басқарудың орталықтандырылуы мен орталықсыздандырылуы балансы эволюциясының негізгі кезеңдері талданады; мемлекеттік басқарудың орталықсыздандырылуы-ның унитарлы мемлекеттердегі әкімшілік басқаруды жетілдіру процесіндегі саяси және ұйымдық зандылықтары анықталады; Қазақстандағы мемлекеттік басқаруды орталықсыздандыру және жергілікті өзін-өзі басқаруды қалыптастыру үлгілері ұсынылды; диссертация жұмысында жүргізілген зерттеулер негізінде Қазақстан Республикасындағы әкімшілік басқаруды жетілдіру жөнінде ғылыми-қолданымдық ұсыныстар жасалды.
Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Қазақстан Республикасының саяси және әлеуметтік-экономикалық дамуы үшін мемлекеттік басқару жүйесін жетілдірудің маңызы үлкен. Республикадағы мемлекеттік басқару жүйесін қалыптастыру және жетілдіру жұмыстары тәуелсіздік алған сәттен бері жүргізіліп келеді. Қазір еліміз әкімшілік реформасының жаңа сатысына өтуде, бұл жөнінде елбасы Н.Ә. Назарбаев 2004 жылдың қыркүйек айында Қазақстан Республикасы Парламентінің Үкімет мүшелерінің қатысуымен өткізілген кеңейтілген мәжілісінде айтқан болатын [1].
Әкімшілік реформа негізгі бес бағыттардан түрады. Бірінші бағыт мемлекеттік басқарудың орталық деңгейін жетілдіруге қатысты. Атқарушы билікті оның орталық деңгейінде реформалаудың мазмұны Үкімет пен әрбір мемлекеттік орынның қүрылымы саяси істердегі функциялардың дәл жіктелуі, оның орындалуы және бақылануы арқылы анықгалатындығында болып табылады. Министрліктер сәйкесті басқару аясындағы саяси өндеудің стратегиялық функцияларын жүзеге асырулары тиіс. Қолдану және бақылау-тексеру функцияларын министрліктер құрамына кіретін комитеттер жүзеге асырады. Әкімшілік реформасының басқа бағыттары мыналарға қатысты:
– мемлекеттік басқару деңгейлері арасындағы өкілеттіктердің жіктелуі және жергілікті мемлекеттік басқару құрылымдарын реформалау;
– мемлекеттік басқаруды бюрократсыздандыру;
– мемлекеттік қызметті жетілдіру;
– мемлекеттік экономика секторын басқаруды жетілдіру [1, 2 б.].

1 Госуправление: стартуют системные перемены // Казахст. правда. – 2001. – 18 сентября.
2 Белиспаев А.М. Становление централизованной системы власти в Казахстане: автореф. … канд. полит. наук. – Алматы, 2000. – 27 с.
3 Джунусова Ж.Х. Республика Казахстан: Президент. Институты демократии. – Алматы: Жеті Жарғы, 1996. – 208 с.
4 Ертысбаев Е.К. Институт президентства как инструмент модернизации посттоталитарных транзитных обществ (на примере Республики Казахстан) // В кн.: Институт президентства в новых независимых государствах. – Алматы, 2001. – С. 105-118.
5 Нарикбаев М.С. Вопросы обеспечения Президентом Республики Казахстан согласованного функционирования ветвей государственной власти // В кн.: Институт президентства в новых независимых государствах. – Алматы, 2001.. – С. 171-182.
6 Абдуллаев С. Децентрализация государственного управления и воспроизводственный процесс: условия и предпосылки // Вестн. КазНУ. Серия экономические наук. – 2002. – № 5. – С. 15-18.
7 Альжани Ж. Некоторые подходы к определению понятий «децентрализация» и «местное самоуправление» // Казахстан-Спектр. – 2002. – № 1. – С. 31-37.
8 Белиспаев А.М. Децентрализация власти и развитие местного самоуправления в Республике Казахстан // Саясат. – 2000. – № 4-5. – С. 53-58.
9 Кадыржанов Р.К. Институциональный анализ процессов децентрализации и местного самоуправления в Казахстане // аль-Фараби. – 2003. – № 3. – С. 22-27.
10 Байгельди О. Децентрализация предполагает самоуправление // Казахст. Правда. – 2003. – 23 февраля.
11 Жанузакова Л.Т. Конституционно-правовые проблемы организации и деятельности местных представительных органов в Республике Казахстан. – Алматы: Сага, 2003. – 342 с.
12 Илеуова Г. Выборы акимов сельских округов. Анализ. Выводы // Маслихат. – 2002. – № 1. – С. 45-53.
13 Казкенов К.М., Нукенов А.Н. Проблемы децентрализации власти в контексте политического развития Казахстана // Казахстан-Спектр. – 2002. – № 1. – С. 37-42.
14 Кубаев К.Е. Формирование организационной структуры и экономического механизма местного самоуправления в Республике Казахстан // Саясат. – 2002. – № 12. – С. 17-22.