Марқакөл көліндегі леноктың өсуі

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4

1. Әдебиеттерге шолу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5

Марқакөл көлі ленок және хариустың тіршілік ету
ортасына қолайлы су қойма ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5

Марқакөл көлінің ихтиофаунасы (зерттеу тарихы
және балықтардың биологиясы) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8

Марқакөл көлінің қазіргі кездегі жағдайы және
балықтарды зерттеу болашағының ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... ..10

Балықтардың жасын анықтау . бұл популяция
жағдайының мониторинг негізі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10

2. Материал және әдістеме ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...12

3. Нәтижелер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...13

4. Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 19

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...20

Марқакөл мемлекеттік қорығы сирек кездесетін табиғат қайнар көзіне жатады, оның қоршаған жер көлемі Марқакөл көлі – ірі су қоймасы акваториясынтұтасымен алып жатыр. Осы факт балықтар популяциясының табиғи жағдайға максимальді жақындауын ұзақ уақыт бойы зерттеуге өте сирек мүмкіндік береді.
Марқакөл көлі Оңтүстік Алтайдың оңтүстік-шығыс бөлігінде ( Шығыс Қазақстан облысы) теңіз деңгейінен 1447,3м биіктікте орналасып, албырттәрізді балықтардың екі түрі: ленок (Brachymystax lenok) /сур.1/ және хариустың (Thymallus arcticus) тіршілік ету ортасы болып табылады. В.Т.Митрофановтың /7/ зерттеулерінің нәтижесі бойынша, көлдің өзіндік жағдайы және оңашалану ұзақтығы осы популяциядағы балықтардың басқаларынан бірқатар өзіндік морфологиялық және экологиялық өзгерістерінің пайда болуы анықталды. Осы жайлы келесі зерттеулерде де дәлелденді /1,2/. Марқакөл көлі балықтарының генофондының ерекше болуына қарай негізгі аргументтің бірі болып саналатындықтан 1976ж. Марқакөл мемлекеттік табиғи қорығы құрылды. 1985ж. бастап қорық базасындағы берілген балық түрлерінің биологиясының систематикалық зерттеулері жүргізіле бастады.
Қорықтың табиғи шежіре бағдарламасы бойынша балықтар популяциясының жағдайына тұрақты және ұзақ уақыт мониторинг жүргізуде әртүрлі зерттеушілерден бір уақытта, сонымен қатар әртүрлі кезеңдерде алынған мәліметтерді өзара анықтығын және салыстыруға келетіндігі сияқты маңызды сұрақтардың бірі деп талқыланады. Алдымен бұл балықтардың жасын анықтауға жатады. Балықтар жасын анықтау әдісінде жылдық сақинаны көрсететін құрылымдарына коллекция құруға болатындай нақты сипаттама беру әлдеқашан анықталған. Жасын анықтау үшін әртүрлі жылдық сақинаны көрсететін арқылы салыстырмалы зерттеулер марқакөл леногында көрсетіліп кеткен /1/.
Бұл жұмыста марқакөл леногының өсуі зерттелген.
Жұмыстың мақсаты. Леноктың морфометриялық көрсеткіштері бойынша: ұзындығын, салмағын және жастық құрамын осы зерттеу жұмыстарында анықтай отырып, нәтижелерін көрсету.

1. Баймуканов М.Т. Размножение маркакольского ленка. // Рукопись диссер., А., 1996ж -111 с.
2. Баймуканов М.Т. Особо охраняемые природные территории Алтайского края и сопредельных регионов, тактика сохранения видового разнообразия и генофонда. // V Региональная научно-практическая конференция 2002 года., Тезисы докладов., Барнаул 2002. 7-8с.
3. Брюзгин В.Л. Методы изучения роста рыб по чешуе, костям и отолитам. Киев. 1969. -187 с.
4. Меньшиков М.И. Об ихтиофауне оз. Марка-Куль //Уч. зап. Пермс. Гос. ун-та., 1938. Т.3., вып. 2., -119-144 с.
5. Мина М.В. О методике определения возраста рыб при проведении популяционных исследований. // Типовые методы исследований природных популяций в пределах их ареалов. Вильнюс, 1976. - 31-37 с.
6. Мина М.В. Клевезаль Г.А. Рост животных: Анализ на уровне организма. М. 1976. –291 с.
7. Митрофанов В.П.Рыбы оз. Марка-Куль // Автореф. канд. биол. наук., Фрунзе, 1961 –20 с.
8. Митрофанов В.П. Th.arcticus brevicephalus – маркакольский ленок //Рыбы Казахстана, 1986. Т.1. - 214-218 с.
9. Правдин И.Ф. Руководство по изучению рыб преимущественно пресноводых., М., 1966. – 376 с.
10. Тэн. В.А Питание хариуса из оз. Марка-Куль // Сб. работ по ихтиол. и гидробиол., А., 1981. Вып. 2. - 262-266 с.
11. Филонец П.П. Очерки по географии внутренних вод центрального, южного и восточного Казахстана озера, водохранилища и ледники., А.,1981.- 177-181с.
12. Чугунова Н.И. Руководство по методике определения возраста и роста рыб., М.,1959. –164с
13. Плохинский Н.А. Биометрия, М., 1970, 358 с.