Салық салу жүйесі

Пән: Салық
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 51 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

Кіріспе 3

І Бөлім. Салық салудың қалыптасу деңгейі 6

1. 1. Салық салудың даму эволюциясы 6

1. 2. Салықтардың мәні, мақсаттары және міндеттері 13

1. 3. Қазақстан Республикасында салық жүйесінің қалыптасуы мен дамуы 20

ІІ Бөлім. Салық салу объектісіне практикалық талдау 31

2. 1. Салық комитетінің бөлімінің жұмысын талдау 31

2. 2 Қосылған құнға салынатын салық түсінігі және оның сомасын анықтау 34

ІІІ Бөлім. Салық қызметін басқару жетілдірудің негізгі бағыттары 38

3. 1. Жаңа экономикалық шартта салық қызметінің құрылымы мен мәртебесі 38

3. 2. Ұйымдастырылған басқару құрылымын жетілдіру 41

3. 3. Салық төлеушіні тіркеу мен есебін жетілдіру. Салықтын дұрыс төлеуіне бақылау жасау 45

Қорытынды 49

Қосымша материал А 52

Қосымша материал Ә 53

Қосымша материал Б 54

Кіріспе

Әкімшілік-әміршілік жүйесінен нарықтық қатынастарға өту ең алдымен кәсіпкерліктің дамуына және қаржы саясатының қалыптасуына байланысты. Мемлекеттік қаржы саясатында мемлекеттік реттеумен қатар екі түрлі негізгі реттеуіш болады: салықтар мен міндетті төлемдер және мемлекеттік шығындар. Олар арқылы экономикалық нақты секторға, қаржылық және әлеуметтік сфераға әсер етуге болады. Қаржы саясатының тиімділігі ең алдымен салық жүйесін тиімді ұйымдастыруымен анықталады.

Өркениетті ірі мемлекеттердің экономикалық даму деңгейі олардың жан-жақты жетілген нақты да қолданбалы салық заңдары жүйесіне, яғни - “Күшті мемлекеттің негізі - күшті салық қағидасына байланысты” екені белгілі.

Демек, ел экономикасын дамытудың басты тетіктерінің бірі - салық саясаты, ол бұрынғы Кеңестік дәуірде қалыптасқан жоспарлы экономикадан нарықтық экономикалық жүйеге бет бұрады. Осы экономикалық қайта құрудың құрамдас бөлігі бүгінгі таңда қоғамымыздың алаңдатып отырған өзекті мәселенің бірі - мемлекеттік салық саясаты болып отыр.

Егеменді мемлекет болған жерде шұғыл мерзім ішінде дербес салық жүйесінде реформалау жасау алда тұрған мәселе. Салық жүйесінің мақсаты бюджетке уақтылы заңмен белгіленген салықтар мен міндетті төлемдердің түсуі. Міне, осындай салық міндеттемелерін қамтамасыз етудегі басты орынды салық заңдарын бұзғаны үшін заңда белгіленген жауаптылық алмақ.

Өзекті мәселнің бірі қоғамның нарықтық экономикаға көшуіне байланысты бұрын сонды болмаған экономика саласында бой көтерген салықтын уақытында түспеуі. Мұндай елеусіз жағдайының себептері жетілмеген салық заңдары болып отыр. Қоғам экономикасына қауіпті салықтын уақытында түспеуінің алдын - ала шара қолдану.

Практиканың мақсаты оқып үйренгендегі теориялық негіздерді өндірісте немесе ұйымдарда қолдану. Практика кезінде Алматы қаласы Медеу ауданы бойынша салық комитетінде жұмыс атқарып жатқан бөлімдер, оның құрлымы, міндеттерімен танысу және салық қызметі органдарының мемлекеттік өкімет органдарымен өзара қарым - қатынасын білу.

Салық қызметі республикалық бюджеттік жүйесінің тұрақты кірістік негізін толығымен қамтамасыз ету үшін, салық жүйесін жоғары деңгейде жетілдіруге белгі бір уақыт керек. Бұл жүйе - шешуші буын, мұны қолға алғанда Қазақстан Республикасы Үкіметі еліміздің экономикасын көтере алады.

Салық қызметінің негізгі міндеттері:

Салық заңдарының орындалуын қамтамасыз ету, оның тиімділігін зерделеу;
Заңдардың, салық салу мәселелері жөнінде басқа мемлекеттермен жасалатын шарттардың жобалары әзірлеуге қатысу;
Салық төлеушілерге олардың құқықтары мен міндеттерін түсіндіру, салық заңдары мен салық жөніндегі нормативті актілердегі өзгерістер туралы салық төлеушілерге уақтылы хабарлап отыру.

Салық қызмет органдарының мемлекеттік өкімет органдарымен өзара қарым-қатынасы.

Салық қызмет органдары орталық және жергілікті атқарушы өкімет органдарымен, құқық қорғау, қаржы мен басқа мемлекеттіе бақылаушы органдарымен өзара қарым-қатынас жасап отырады, бірлескен бақылау шараларын қолданады.

Мемлекеттіе өкімет органдары Қазақстан Республикасының салық заңдары мен республикалық және жергілікті бюджеттерге басқа да төлемдер туралы заңдардың орындалуына, бақылау жасау жөніндегі міндеттерді атқаруына, салық құқығын бұзушылық пен қылмысқа қарсы күресте салық қызметі органдарына жәрдемдесіп отыруына міндетті.

Олай болса салық жүйесі деп белгілі бір тәртіппен, анықталған принциптермен және өзіндік форма, әдістермен алынатын салықтар, алымдар, мемлекеттік баждар және басқа да міндетті төлемдердің жиынтығын айтамыз. Салық жүйесінің негізгі бір сипаты төлемдердің мемлекеттік заңмен белгіленген тізімі және салық төлеушінің шаруашылық жекешелігі болып табылады. Салық жүйесі нарықтық қатынастардың, жүргізіліп жатқан экономикалық реформалардың қажеттілігіне сәйкес болуы қазіргі салық саясатының негізгі мәселесі болуда.

Қазақстан Республикасында салық жүйесінің дамуы салықтын алынуымен қатар жүреді. 1991 жылы біздің республикамызда салық жүйесінің негізгі салық құжаттамасы шықты. Бастапқыда оған жоғары дәрежеде дамыған нарықтық анықтамасын бермеді. Осы кезеңде салық саны көбейіп және де басқа да бюджетке міндетті төлемдер саны көбейіп, салық заңына қайтадан жаңа жеңілдіктер қосылды. Осының нәтижесінде салық түрінің тым көбеюінің салдарынан заң ішіндегі актілерін жүйелеу қиындап, бір-біріне деген қарама-қайшылық туды. 1995 жылдың басында салық төлеушіге салық салмағы өте жоғары болды.

1995 жылы 1 шілдеде Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығы “Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер” туралы заңы өз күшіне еніп, жүйе жетілу жағына қарай өзгертілді. Бірақ жаңа салық жүйесінің жетіспеушіліктері біртіндеп шығып жатыр. Оған қазір жылда-жылға өзгерістер мен толықтырулар енгізілуде.

1998 жылы 1 ақпанда Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен “Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер” заңына өзгертулер мен толықтырулар қосылып, басылып шықты.

Басқа жүйелер сияқты салық жүйесі де бір-бірімен тығыз байланысты элементтерден тұрады. Салық жүйесіндегі ең басты элемент ол - салықтар. Қандай бір мемлекет өзінің белгілі бір материалдық қаржылық базасы болғанда ғана өмір сүре алады. Қысқасы ол өз функцияларын жүзеге асыру процесінде пайда болатын шығындарды жабуға және өз аппаратын құру үшін ақша қажет. Ақшаны тауар өндіру саласындағы қызметтен, яғни сол өндірілген тауарларды сату арқылы табуға болады. Бірақ мемлекеттік қызмет басқару процесіне жататындықтан, онда тауар түріндеге жаңа құн өндірілмейді. Сондықтан да мемлекеттік ақшаны басқа амалдармен табуға тура келеді. Мемлекеттің өзіне ақша табу аламдары көп түрлі. Бір жағдайларда мемлекет ақша иелерінің мемлекетке ақшасын ерікті түрде біру әдісін қолданады. Бұл әдістің классикалық мысалына мемлекеттік зайымдар енеді. Екінші әдісте мемлекет өзінің меншігіндегі мүлкін пайдаланып кіріс табады. Мысалы, өз иелігіндегі жерді арендаға беріп ақы алады. Үшіншіден, өзінің қызмет көрсетулерінен ақы алады дегендей, тізімді жалғастыра беруге болады. Бірақ қазіргі кездегі мемлекеттің өзіне қажетті ақшасын табуының негізгі әдісіне салықтар жатады. Салықтың маңызын түсіндіру үшін салық деген ұғымның өзіне дұрыс ақтама беру де зор маңызға ие.

І Бөлім. Салық салудың қалыптасу деңгейі

1. 1. Салық салудың даму эволюциясы

Салықтың алғаш пайда болу уақытын белгілеу мүмкін емес. Бірақ та мұндай жайт оған қайшы келуі тиіс емес, яғни салық адамзат қоғамы құрылған мерзіммен қатар пайда болған. Алғашқы қауымдық құрылымы қоршаған ортаға икемдену үшін, ұжым мұқтаждықтарын қанағаттандыру, сыртқы жаулардан қорғану керек болған жағдайда өз жерін қорғап, сақтау үшін, басқарудың ұйымдастырушылық нысаны құрылды.

Сонымен, қоғамның мүддесін қанағаттандырудағы ұжымдық мұқтаждық - салықтың пайда болуының алғашқы себебі болды. 1818 жылы Ресей құрылысының мәселелерімен айналысатын декабрист Н. И. Тургенев былай деді: "Салық қоғамның немесе мемлекеттің көздеген мақсатына жетудің құрылымы, адамдардың өз қоғамы немесе мемлекетін құру кезіндегі басты мақсаты. Қоғамға жиналған адамдар өкіметке жоғары билікті бергенде, оларға салықты талап ету құқығын да қоса береді". [1] Ұзақ уақыт бойы адамдар салықты қолында игілігі барлардың объяктивтік қажеттілігі ретінде қабылдап келді. Тек XV-ші ғасырдың бас кезінде ғана, ғалымдар ақша қатынасы жүйесі мен мемлекеттін экономикалық негізі мен функциясын зерттей бастаған уақытта, салықты жан-жақты түрде түсіндірудің алғашқы қадамы басталды.

Осыған орай мемлекеттін қаржылық қатынастары реттейтін ғылым саласы, бізге "қаржы" - деген атпен белгілі болды. Бұл термин "Fіnancіa" - деген латын тілінен енгізілді, яғни "ақша төлемдері" деген мағынаны береді. Қаржы ғылымындағы зерттеуді негізгі пәні болып, мемлекет кірістерінің ең негізгі қайнар көзі - салық болып есептелінеді.

XVІІІ ғасырдың аяғы мен XІX ғасырдың басында мемлекеттік кіріс теориясындағы негізгі концепция салық қызметі /адамдарды, меншікті, мемлекетті қорғау/ үшін төленетін құрал ретінде негізделді.

А. Смиттің 1776 жылғы "Иследование о природе и причинах богатсва народа" - атты белгілі кітабін XVІІІ ғасырдың әйгілі қаржылық шығармасы деп есептелінеді. А. Смиттің еңбегіндегі салық жүйесін қалыптастырудың 4 қағидасы осы күнге дейін, дамыған елдерде салық саласында қолданылатын негізгі бастауы болып табылады. Салық жүйесіндегі жалпы қағидаларға мыналар жатқызылады:

1) Мемлекетті қорғау және өкіметті ұстап тұруға пайдалынатын кірістерді қамтамасыз ету үшін мемлекет өз қажеттілігіне қарай салық салуға тиіс. Осы ережені сақтау немесе оның шеңберінен шығу, салық салу аясындағы теңсіздікке әкеп соқтырады;

2) Салықты кез-келген тұлға төлеуге міндетті және салық нақтылы белгіленген болуы тиіс. Салықты төлеу мерзімі, төлеу тәсілі мен мөлшері төлем төлеушілерге түсінікті болуы қажет. Салық аясындағы салық түрлерінің нақты белгіленбеуі арсыздық пен пара алушылыққа жол береді. Ал, нақты кесілген салық дер кезіндегі төлеуге мүмкіндік береді;

3) Кез-келген салық мерзімінде алынуы тиіс, яғни салық төлеуші өзіне тиімді уақытта төлем төлеуге жағдай жасауы қажет;

4) Кез-келген салық түрі ойластырылған, жеке-жеке өңделген болуы тиіс. Мемлекет қазынасын құрайтын салық халықтың қалтасына мүмкін болса, аз мөлшерде алынуы қажет. Ал, егер халық қалтасынан салықты көп мөлшерде алатын болсақ, халықтын өз құралымен еңбек етуіне кедергі жасалып, тұлғалардың салық төлеуден жалтаруына әкеп соқтырады. ҰҰ1ҰҰ

XІX ғасырдың бірінші жартысында "Салық - мемлекет қызметі үшін төленетін сый ақы" деген ұғым өзгеріске ұшырады. Алғашқы салық төменгі топтың жағдайын жақсарту үшін қолданылатын тәсіл ретінде қолдалынды. Сол кезеңнің әйгілі немес экономисі А. Вагнер салық салудың негізгі 9 ережесін топтастырады:

Салық салудың қаржылық принципі: 1) салық салудың жеткіліктігі; 2) салық салудың икемділігі;
Халық шаруашылық принциптері: 3) салық салудың қайнар көзі; 4) салық түрлерін дұрыс қиыстыру;
Этикалық принципі: 5) салық салудың жиынтығы; 6) әркелкілігі;
Әкімшілік - техникалық принципі: 7) нақты белгіленуі; 8) салықты төлеудің ыңғайлылығы; 9) көлемнің мөлшері.

А. Смит: "Салықты жалақы төлеудегі негізгі құрал деп есептеп, салық экономикаға тікелей әсерін тигізеді" - деген қорытындыға келген.

XІX ғасырдың субъективті мектеп өкілдері А. Маршалл, Г. Хинс салықты сұраныс пен ұсыныс тұрғысында қарастырды. Бірақ та олар салықтың осы уақытқа дейін қалыптасқан мазмұнына еш жаңалық енгізе алмады.

Ал, марксизм классиктері салық тарихына жаңалықтар әкелгені белгілі. Олар салыққа әлеуметтік революция тұрғысынан талдау жасады. К. Маркс салықты буржуазияға қарсы күрестің басты құралы ретінде қарастырды. Олар: егер демократтар мемлекеттік қарызды реттеуді талап етсе, жұмысшылар мемлекеттік бонкроттықты талап етуі тиіс, - дейді. ҰҰ1ҰҰ

"Салық - пролетариаттарды тонау мақсатындағы буржуазияның өнер табысы", - деген салықты жоққа шығарған қорытындыны К. Маркс айтты. К. Маркс капиталистік экономиканы талдай келе, капиталистік экономикада салық абсолюттік монархияны тұншықтыратын алтын шынжыр деп тұжырымдады. ҰҰ2ҰҰ

К. Маркс пен Ф. Энгельс соңында салықты мемлекетті басқару құралы ретінде санауға үзілді-кесілді қарсы болып, пролетарлық мемлекетте салықты жоғарыда айтылған ұғым ретінде қарастыруға жол бермеді.

Мемлекеттік салық 1929-1933 жылдардағы ірі капиталистік елдердегі жаңа экономикалық жүйенің дамуына себепші болды. Міне, осы кезеңде көптеген экономист ғылымдар салықты мемлекеттің қарым - қатынасын реттейтін құрал ретінде қарастырды. Батыс экономистері салықтын экономикаға әсерін зерттей отырып, мынадай тұжырымдар айтады: егер салық қысымының құрамы мен көлемін өзгерту арқылы экономиканың құлдырауы мен өндірістін тоқырауына жол берсе, онда салық құрылымы дағдарыстар мен құнсыздану кезінде жеке тұлғалардың тұтынушылық шығындарына шектеу қояды.

П. Лезенің салық концепциясы бойынша, салықтың жекеленген элементтері бір-бірімен экономикалық, қаржылық және әлеуметтік-саяси принциптері бойынша тығыз байланыста болуы тиіс. ҰҰ3ҰҰ

Кез-келген өкіметтің басты көңіл бөлері, салық салудағы концепциялардың бірін таңдауда ескеруі тиіс жәйт:

1) Салықтың экономикаға тиімді әсер етуі;

2) Салықты халықтың әлеуметтік-экономикалық қорғаудың құралы ретінде қарастыру;

3) Салықтың тиімді түрін, яғни мемлекетіміздің өзіне тән ерекшелігін ескере отырып таңдау.

Қазіргі экономистеріміздің пікірінше: "Кәсіпкерлерге салынатын салық түрі неғұрлым көп болса, капиталдың соғұрлым жиналуы мен өндірістің дамуына шектеу қойылмайды. Осының нәтижесінде экономиканың құлдырауы, жалақының төмендеуі, жұмыссыздықтың көбейюі және салық саласындағы алуан түрлі қылмыстарға жол берілмейді".

Ғалымдарымыз берген ғылыми анықтамаларды басшылыққа ала отырып, "салық - мемлекеттік бюджетке заңды және жеке тұлғаларды белгілі бір мүлшерде түсетін міндетті төлемдер жиынтығы".

Кез-келген мемлекет салық салу механизмінің пайда болуын өз алдына ерекше жолмен айқындап көрсетеді. Біріншіден, қоғамның жан-жақты дамуы және халықтың әл-аухатының көтерілуі, елдің экономикалық жағдайының күшеюі, мемлекет қазынасы салықтың түсуі үшін тұрақты да, қажетті қамтамасыз етілуі керек. Ал екіншіден, кәсіпкерлік қызметтің шаруашылық субъектілерін қосымша ынталандыру үшін айқындап көрсетеді.

Салық - жеке адамдардың, кәсіпорындардың не мекемелердің жергілікті немесе мемлекеттік бюджетке төлейтін міндетті төлемі.

Салықтың экономикалық мәні:

Салықтар шаруашылық жүргізуші субъектілер мен халық табысының қалыптасуындағы қаржылық қатынастардың бір бөлігін білдіреді. Сондай-ақ, шаруашылық жүргізуші субъектілер мен халық табысының белгілі бір мөлшерін мемлекет үлесіне жинақтап, жиынтықтаудың қаржылық қатынастарын реттейді. Салық мемлекеттің өмір сүруі мен дамуының негізі. Мемлекет құрылымының өзгеруі, өркендеуі қашан болса да салық жүйесінің қайта құрылуы мен жаңарып отыруының негізінде қалыптасады.

Әрбір мемлекетте өзінің ішкі және сыртқы саясатын жүргізу үшін белгілі мөлшерде қаржы көзі ауадай қажет. Ал, салық мемлекеттің тұрақты қаржы көзі. Мемлекет салықты экономиканы дамытып, тұрақтатудағы қуатты экономикалық тетік ретінде пайдаланады.

Қазақстан Республикасы нарықтық экономикаға қадам жасай бастаған мезгілден бастап, ел экономикасының аса маңызды жүйелерінің бірі болып саналатын салық қызметі экономикана қайта құруда, оны реттеуде, ел бюджетінің кірісін құрастыруға "салықтардың алатын орны ерекше. Себебі, бүгінгі таңда еліміздің кірістерінің 70% салықтар құрайды".

Салықтың басты ерекшелігінің бірі мемлекет тарапынан салық салу кезінде олардың меншік нысанының ауысуы. Мемлекеттік емес заңды және жеке тұлғалардан салық салу кезінде бұл ерекшелік көрініс алады. Ал мемлекеттің заңды тұлғалардан алынған табыс төлемдері салық болып табылмайды.

Салық нақты және жеке түрлерге бөлінеді: Нақты салық тек мүлікке қатысты айтылады. Бұл жерде салық төлеуші мүлікті иемденуі, мүлікті сатуы немесе оны сатып алуы жайлы сөз қозғалып отыр. Мысалы: машина иемденуші міндетті түрде жол салығын төлеуі тиіс. Бұл салықтың ерекшелігі, яғни салық төлеушінің қаржылық жағдайы ескерілмейді.

Жеке салық халықтың табысын құрайды. Мұнда салық төлеушінің төлем қабілеттілігі ескерілуі қажет. Мұнда халықтан алынатын табысты айтып отырмыз.

Салық белгіленген ішкі құрылыстан, яғни жеке элементтерден тұратын күрделі құрылым. Салық элементіне мыналар жатады:

1) салық субъектісі;

2) салық объектісі;

3) салық нормасы;

4) салық төлеу мерзімі;

5) салықтағы жеңілдіктер.

Салық субъектісі - салық міндеттемесі бойынша, салықты белгіленген мөлшерде, тәртіпті және мерзімінде төлеуге заңды тұлға міндетті, яғни заң салықты төлеуді міндет деп жүктейтін, табыстары бар және мүлікті иемденетін заңды және жеке тұлғаларды айтамыз.

Салық объектісі - салық міндеттемелерінің нақтылығын салық заңдарымен негіздейтін фактілер. Мысалы: транспорт құралынын салық объектісі болады.

Мемлекетіміздегі салық түрлері негізінен жалпы мемлекеттік салық пен жергілікті салық пен алымдарға бөлеміз.

Жалпы мемлекеттік салыққа жататындар:

заңды және жеке тұлғалардан алынатын табыс салығы;
қосымша құнға салынатын салық;
акциздер;
бағалы қағаздар эмиссиясын тіркеу кезіңдегі алынатын алым;
жер қойнауын пайдаланушылардың арнайы салығы мен төлемдері.

Жергілікті салық пен алымдарға жататындар:

жер салығы;
заңды және жеке тұлғалардың мүлкіне салынатын салық;
көлік құрамдарына салынатын салық;
кәсіпкерлік қызметпен айналысатын заңды тұлғаларды және жеке тұлғаларды тіркегені үшін алынатын алым;
жекеленген қызмет түрлерімен айналысу құқығы үшін алынатын алымдар;
аукционда сатудан алынатын алым. ҰҰ1ҰҰ

Кәсіпорын табысына салынатын салық.

Кәсіпорындардың табысына салынатын салық Қазақстан Республикасының бюджетіне келіп түсетін соманың ең көп бөлігін құрайтын және экономикамызға тікелей әсер ететін маңызды салықтың бір түрі. Нарықтық экономика тұсындағы кәсіпкерлік қызмет аясындағы ең белсенді салық болып отыр. Осыған орай экономикамыздың жағдайы тұрақты болу үшін экономика жүйесіндегі салық механизмінің тиімділігін жетілдіруіміз қажет. Осындай тиімділікті арттыру барысында салық саясаты өте тұрақты болуы тиіс.

Қазіргі таңда, кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруда салық төлеуден (табысына салынатын салықтан) жалтару етек алуда. Салық қылмыстарының өсуіне жол бермеу барысында мемлекет өндірушілердің іскерлік белсенділігін түсірмейтіндей етіп, тиімді салық деңгейін белгілеуі қажет.

Салық деңгейінің экономикаға әсерін атақты американдық экономист А. Лаффер зерттеп, былай деген: "Салықтардың түсуі тікелей салық қойылымына тәуелді". ҰҰ1ҰҰ

С

А В

0 салық қойылымы, % 100

Егер салық қойылымы 100% мөлшерінде белгіленсе, онда ешқандай кәсіпкер, өндіруші бір нәрсе өндіруге келіспес еді. Кәсіпкердің тұрақты жұмыс істеуі және мемлекет табысының жеткілікті болуы салық ставкасына тікелей әсер етеді. Сондықтан осыларға лайықты салық ставкасын белгілеу қажет.

Өкініштісі мұндай деңгей тек субъективті түрде анықталады. А. Лаффер пікірі бойынша салық ставкасы 30-50% аралығында болады. А. Лаффер салық қойылымының деңгейін белгілеуге екі фактор әсер ететіндігін анықтаған:

1) салық қойылымының басқа мемлекеттердегі деңгейі. Швецияда салық ставкасы осы күнге дейін табыс салығы үшін 60%-ды құрайды;

2) салық қойылымының деңгейі экономикалық және саяси жағдайларға байланысты. Мысалы, 1936 жылы АҚШ-та салық ставкасы 50% болса, ал қазір ол 36% болып отыр.

А. Лаффердің осы идеясы АҚШ-тың 1982 жылғы салық реформасында қолдау тапқан.

Қазақстан Республикасының кәсіпорын, ұйым және бірлестіктердің салықтар туралы әрекеттегі заңына сәйкес, кәсіпкерлік қызметпен айналыспайтын (пайда табуды көздемейтін) кәсіпорындардың салық ставкасы 25%, ал делдалдық ұйымдарға, биржалар, ұсақ кәсіпорындарға 55%.

Табысқа салынатын салық.

Жеке тұлғалардың табыс салығы XІX ғасырдың ортасында Ұлыбританияда алғаш рет салық жүйесіне енгізілген. XX ғасырдың барысында барлық индустриялды дамыған елдерде қолдау тапты.

Табыс салығын төлеуде барлық елдерде салықтың шектелген және шектелмеген міндеттілігі бар.

Шектелмеген міндеттілік тұрақты тұрғылықты жері бар жеке тұлғалар, яғни Қазақстан Республикасы азаматтары, ал шектелген міндеттілікті шетел азаматтары, азаматтығы жоқ адамдар иемденеді.

Табыс салығы прогрессивті түрде алынады. Прогрессивті тәсілді қолданудың мақсаты халықтың кірістерін қайта бөлу деген сөз. Мұндай теңбе-теңсіздікті атақты американдық экономист Лорренц қарастырған.

1994 жылдан бастап республикада табысы туралы декларацияны толтыра отырып, табыс салығын төлеу механизмі енгізілді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.