Ішкі істер органдарының жүйесіндегі штабтың рөлі



Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1. ІІО штабтарының жүйесі және құқықтық жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2. Жедел басқару орталығының, тағайындалуы және жұмысын ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3. ІІО жүйесіндегі кезекші бөлімдердің мәні және тағайындалуы ... ... ... ... .
4. Қоғамдық тәртіпті және қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша кезекші бөлімдердің қызметтерін ұйымдастырудың мазмұны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
5. Қоғамдық тәртіпті және қауіпсіздікті сақтау кезінде жедел басқарудың кезекші бөлімдерінің ІІО күштермен және құралдармен қамтамасыз етуі ... ...
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Ішкі істер органдары жүйесінде жалпы басқару функциясын арнаулы аппараттар (қызметтер) штабтар атқарады. Ішкі істер органдарының қызметтері мен бөлімшелерінің жүйесінде орны және осы аппараттардың қызмет ерекшеліктері өкілеттілікпен (құқықтық статусымен), штабқа жүктелген міндеттер мен функциялар және олардың міндеттері мен құқықтар көлемімен сипатталынатын жиынтығымен анықталады.
Штаб Қазақстан Республикасы Ішкі істер министріне бағынышты.
Штабтардың өкілеттілігі Қазақстан Республикасы ІІМ белгілеген тәртіппен бекіткен ережемен анықталады.
Штаб өз жұмысында Қазақстан Республикасы Конституциясын, қазіргі кезде күші бар Қазақстан Республикасының заңдары мен нормативтік құқықтық актілерін, халықаралық шарттардан туындайтын міндеттемелер және ІІМ нормативтік актілерін басшылыққа алады.
Штабтың негізгі міндеттері. Ішкі істер органдарының штабтарының құқықтық статусына сәйкес мынадай келесі негізгі жалпы басқару міндеттерін орындайды:
- Республикадағы жедел жағдайды, ішкі істер органдары жұмысының нәтижелерін, криминалдық жағдайдын, жетілуіне комплекстік талдау жасау;
- ІІМ жұмсының келешектегі және ағымды жұмыстарын жоспарлауды ұйымдастыру;
- Қазақстан Республикасы Президенті, Парламенті мен Үкіметінің актілерінің алқалық және жедел мәжілісті шешімдерін, Министрдің бұйрықтар, үкімдері мен ұйғарымдарын, ІІМ жоспарлары мен бағдарламаларын орталық аппарат қызметтерінің орындалуын бақылау;
- Ішкі істер органдарының қоғамдық тәртіпті қорғау мен қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мен қылмыспен күрестегі жұмысына аймақтық
бақылауды жүзеге асырады;
1. Қазақстан Республикасының Конституциясы 30.08.1995ж
2. Қ.Р Әкімшілік құқық бұзушылықтар кодексі Алматы Жеті Жарғы 2001ж
3. Қ.Р Заңы 21.12.1995ж ҚР ІІО туралы (өзгерістер 29.12.04ж).
4. Мемлекеттік қызмет өткеру тәртібі туралы ережені бекіту туралы Қ.Р Президентінің 2000 жылғы 10- наурыздағы № 357 жарлығы.
5. Қ.Р Мемлекеттік қызметшілерінің ар намыс кодексі туралы Қ.Р Президентінің 2005 жылғы 3-ші мамырдағы № 1567 жарлығы.
6. 2006 жылдың 23 маусымындағы Қ.Р ІІМ №304 бұйрығымен бекітілген « Қ.Р ІІО қызметкерлерін көтермелеу және оларға тәртіптік жаза қолдану тәртібі туралы нұсқаулықтардың » 33 тармағы.

Қазақстан Республикасының Ішкі Істер Министрлігінің Академиясы
Әкімшілік-құқықтық саясат кафедрасы
Қорғауға жіберілді
___________кафедра
бастығы______________К.Ы.Аймашев

ДИПЛОМ ЖҰМЫСЫ
Ішкі істер органдарының жүйесіндегі штабтың рөлі
тақырыбына
Құқыққорғау қызметің - 050303 мамандығы бойынша

Орындаған
Ғылыми жетекші
Әкімшілік-құқықтық саясат
кафедрасының аға оқытушысы
Полиция ІІОдІІОлковнигі

Алматы 2010
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1. ІІО штабтарының жүйесі және құқықтық
жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2. Жедел басқару орталығының, тағайындалуы және жұмысын
ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3. ІІО жүйесіндегі кезекші бөлімдердің мәні және
тағайындалуы ... ... ... ... .
4. Қоғамдық тәртіпті және қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша кезекші
бөлімдердің қызметтерін ұйымдастырудың
мазмұны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
5. Қоғамдық тәртіпті және қауіпсіздікті сақтау кезінде жедел басқарудың
кезекші бөлімдерінің ІІО күштермен және құралдармен қамтамасыз етуі ... ...
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Пайдаланылған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ..
Кіріспе
Ішкі істер органдары жүйесінде жалпы басқару функциясын арнаулы
аппараттар (қызметтер) штабтар атқарады. Ішкі істер органдарының қызметтері
мен бөлімшелерінің жүйесінде орны және осы аппараттардың қызмет
ерекшеліктері өкілеттілікпен (құқықтық статусымен), штабқа жүктелген
міндеттер мен функциялар және олардың міндеттері мен құқықтар көлемімен
сипатталынатын жиынтығымен анықталады.
Штаб Қазақстан Республикасы Ішкі істер министріне бағынышты.
Штабтардың өкілеттілігі Қазақстан Республикасы ІІМ белгілеген
тәртіппен бекіткен ережемен анықталады.
Штаб өз жұмысында Қазақстан Республикасы Конституциясын, қазіргі
кезде күші бар Қазақстан Республикасының заңдары мен нормативтік құқықтық
актілерін, халықаралық шарттардан туындайтын міндеттемелер және ІІМ
нормативтік актілерін басшылыққа алады.
Штабтың негізгі міндеттері. Ішкі істер органдарының штабтарының
құқықтық статусына сәйкес мынадай келесі негізгі жалпы басқару міндеттерін
орындайды:
- Республикадағы жедел жағдайды, ішкі істер органдары жұмысының
нәтижелерін, криминалдық жағдайдын, жетілуіне комплекстік талдау
жасау;
- ІІМ жұмсының келешектегі және ағымды жұмыстарын жоспарлауды ұйымдастыру;
- Қазақстан Республикасы Президенті, Парламенті мен Үкіметінің актілерінің
алқалық және жедел мәжілісті шешімдерін, Министрдің бұйрықтар, үкімдері мен
ұйғарымдарын, ІІМ жоспарлары мен бағдарламаларын орталық аппарат
қызметтерінің орындалуын бақылау;
- Ішкі істер органдарының қоғамдық тәртіпті қорғау мен қоғамдық
қауіпсіздікті қамтамасыз ету мен қылмыспен күрестегі жұмысына аймақтық
бақылауды жүзеге асырады;
- ІІМ салалық қызметтерімен бірлесіп облыстарда, аймақтарда және көлік
объектілерінде жедел жағдайдың өзгеруіне байланысты көңіл бөлу шарлар
ұсыныстарын өңдеу және олардың орындалуына бақылау жасау;
ІІМ областардың Бас ІІБ, көліктегі ІІБ, олардың органдары мен
бөлімшелерінде ұйымдастырушылық және жедел-қызметтерін тексерулерді
ұйымдастырады және өткізеді және басқа да негізгі міндеттерді жұмысының
құқықтық жағдайын көрсететін Ережеге байланысты жүргізеді.
Аталған негізгі мімдеттер штаб функцияларында жүзеге асырылады.
Оларға мыналар жатады талдау жұмыстарын ұйымдастыру; жоспарлауды
ұйымдастыру орындауды бақылау мен тексеру; жедел жағдайдың өзгеруіне
үздіксіз бақылау және көңіл бөлу әскери жұмылдыру және азаматтық қорғаныс
жұмысы жаппай бұқаралық құралдармен өзара әрекеттесу, құқықтық реттеуді
жетілдіру, сыртқы байланыстарды жетілдіру, жұмыстың тиімді нысандары мен
әдістерін талдау, енгізу және ішкі істер органдарының штабтарын басшылық
жасау.

1. ІІО штабтарының жүйесі және құқықтық жағдайы

Ішкі істер органдары штабтарының жүйесі. Штабтардың жүйесін мына
звенолар құрайды: Қазақстақ Кеспубликасы ІІМ Штаб-Департаменті, облыстардың
ІІБ КІІБ, Республика астанасының қалалық, аудандық, қалалардағы аудандық
және жергілікті ішкі істер органдарының штабтары.
Ішкі істер органдары штабтарының жүйесін министрліктің жеке құрамдық
бөлімшесі саналатын Қазақстан Республикасы Штаб-Департаменті (одан әрі
штаб) басқарады. ІІМ, БІІБ-ТІІБ-ларының бөлімшелік аппараттарының қылмыспен
күрес, қоғамдық тәртіпті және қоғамдық қауіпсіздік қамтамасыз етудің жалпы
жүйелік, салааралық, аймақтық міндеттерін жүзеге асыруға Ішкі істер
министрінің басқару шешімдерін өндеу мен жүзеге асыруды ұйымдастыру түрінде
қамтамасыз етуге қала, аудандық және жергілікті органдарды басқарудың
нысандары мен әдістерін жетілдіруді координациялауға шақырылған басқару
органы — Штаб болып саналады.
Қазақстан Республикасы Штаб Департаментінің құрылымын Ішкі істер
Министрі бекітеді, оның құрамына мынадай бөлімшелер кіреді:
1) Ұйымдастыру-инспекторлық басқармасы:
- жедел басқару орталығы, оның құрамында:
- кезекші бөлім;
кезекші бөлімдердің жұмысын ұйымдастыру және арнайы іс-шаралар
әзірлеу жөніндегі бөлім;
әскери-жұмылдыру жұмысы және азаматтық қорғаныс бөлімі;
2) Құқықтық қамтамасыз ету басқармасы;
3) Халықаралық байланыс басқармасы;
4) Бұқаралық құралдар аппараттарымен өзара әрекеттесу орталығы;
5) 2-арнаулы басқарма;
6) канцелярия.
Штабтың ұйымдастыру қызметінің негізі болып Министрліктің және
Штабтың жұмыс жоспары саналады.
Штаб Министрдің тапсырмасымен ІІМ салалық қызметтерінің жұмысын, ішкі
істер органдарының алдында тұрған кешенді міндеттерін шешуін қорытады,
үйлестіреді және бақылайды. Олардың басқару қызметтерін жетілдіруге
ұсыныстар жасайды.
Штабтың жұмысы, оның үйлестіру рөлі арқылы ІІМ орталық аппараттарымен
өзара әрекеттесуі негізінде желілік және зоналық принциптер негізінде
құрылады. Өзара әрекеттесу ақпараттармен алмасу, комплекстік шараларды
бірлесіп жөңдеу мен жүзеге асыру, басқару шешімдерінің ұсыныстары мен
жобаларын ІІМ басшылығына дайындау арқылы жузеге асырылады. Республиканың
ішкі істер органдарының қызметі сұрақтарын, ІІМ басшылығына беретін басқару
шешімдерінің жобаларын, талқылау үшін Штабта тұрақты жедел кеңес құрылады,
оның құрамын Штаб бастығы анықтайды. Штаб бастығы штабтың жұмысын
ұйымдастыруға оған жүктелген міндеттерді орындауға, жеке құрамның
қызметтік тәртібі мен кәсіпқойлық дайындығына, заңдылықтың және құпия
режимін сақтауларына жеке жауапкершілікті. Өз орынбасарлары арасында
міндеттерді бөледі, Штабтың құрамдық бөлімшелерінің жұмысының жағдайы мен
нәтижелеріне жауапкершілік дәрежесін белгілейді. Штабтың жұмыс жоспарын,
оның бөлімшелері мен қызметкерлерінің функционалдық міндеттерін бекітеді
және қызмет статусын белгілейтін Ережеге байланысты құрылғыларға ие.

2. Жедел басқару орталығының тағайындалуы және жұмысын ұйымдастыру

Жедел басқару орталығы (бұдан әрі — ЖБО) Қазақстан Республикасы Ішкі
істер министрлігі Штаб-Департаментінің құрылымдық бөлімшесі болып табылады
және Қазақстан Республикасының Ішкі Істер Министріне "тура бағынады,
Қазақстан Республикасы Ішкісминінің Штаб-Департаменті бастығының тікелей
бағынысында болады, Қазақстан Республикасы Ішкісмипінің ЖБО — ішкі істер
органдарының қажет болғанда, ішкі әскерлер бөлімшелерінің күштері мен
кұралдарын басқару органы және мына мақсатта құрылған:
- республикадағы жедел-жағдайдың ахуалын бақылау;
- ауыр қылмыстар, жаппай тәртіпсіздік, дүлей зіл-залалар, төтенше жағдайлар
және басқа да жедел жағдайлардың шиеленісуі болғанда қызметтер мен
бөлімшелердің -жедел іс-қимыл жасауы жөніндегі қызметін үйлестіру;
- төтенше жағдайлар туындағанда басқарушылық шешімдер әзірлбу және іске
асыру;
- төтенше жағдайларда оқшаулаи шектеудің арнайы іс-шараларың әзерлеу,
ішкі істер органдары мен: ішкі әскерлердің Қазақстан Республикасының ұлттық
қауіпсіздігін қамтамасыз ететін басқа да әлеуметті құрылымдармен және
ведомстволармен өзара іс-қимыл жасауын ұйымдастыру, сондай-ақ Қазақстан
Республикасының Ішкісмині қызметтерінің, бөлімшелерінің арасындағы
бірлескен (үлгілік, арнайы) жедел жоспарлар әзірлеу, оқу-жаттығулар
ұйымдастыру және өткізу, ішкі істер органдары бөлімшелерінің әскери
дайындағын тексеру және оларға іс жүзіндегі көмек көрсету жөнінде өзара іс-
қимыл жасасуын қамтамасыз ету;
- Қазақстан Республикасы Ішкісминіңің құралдарын және күштерін жедел
басқарудың түрлері мен әдістерін жетілдіру мақсатында құрылған.
ЖБО өз қызметінде Қазақстан Республикасының Конституциясын және
заңдарын, Қазақстан Республикасы Президентінің және Үкіметінің нормативтік
құқықтық актілерін Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық
актілерін, Қазақстан Республикасы Ішкі істер нормативтік құқықтық актілерін
басшылыққа алады.
ЖБО, сондай-ақ оның жедел бағынышындағы Ішкі әскерлер комитетінің
министрлік департаменттерінің және дербес басқармаларының, Астана Алматы
қалалары ІІД-нің, облыстардағы ІІД-нің, көлікте ІІД-нің ЖБО және қалалық,
аудандық, желілік ішкі істер органдарының, ішкі істер органдарының оқу
орындары мен басқа да құрылымдық бөлімшелерінің кезекші бөлімдер Қазақстан
Республикасы ИМ жедел басқару органдарының бірыңғай жүйесін құрады.
ЖБО-ның қызметі оқиғалар, қылмыстар туралы ақпараттарды жинаудың жаңа
механизміне және ішкі істер органдарының күші мен құралдарын біріктіруге
қажет болған жағдайдың өзгеруі кезінде әрекет жасауға негіделген. ЖБО-
ның негізгі мақсаты. Қазақстан Республикасының Конституциясымен
кепілдік берілген адамнын және азаматтың құқықтары мен бостандықтарының
мейлінше толық сақталуын, жеке адамнын өмірін, денсаулығын, ары мен
намысын қорғауды қамтамасыз ету болып табылыды.
ЖБО өз қызметін жүзеге асыру мақсатында алдыңғы қатарлы компьютерлік
технологияларды, радиобайланыс және телекоммуникация құралдарын
пайдаланады, ақпаратты-талдау жұмысын жаңа деңгейде сапалы жүргізеді. ЖБО
Астана, Алматы қалаларының ІІД, облыстардағы ІІД, ІІД, және көліктегі ІІД
жедел басқару органдары қызметкерлерін оқытуды ұйымдастыру, олардың кәсіби
шеберлігін арттыру жөніндегі базалық орган болып табылады ЖБО-ның қызметі
қызметкерлердің қызметтік міндеттеріне шек қоюдың және олардың тапсырылған
учаскедегі істердің ахуалына дербес жауапкершілігінің, заңдылықты бұлжытпай
сақтауының, ғылыми ұсыныстарды және ғылыми-техниқалық прогрестің
жетістіктерін пайдалануының, жұмысқа озық тәжірибелерді ұдайы енгізуінің
негізінде жүзеге асырылады. ЖБО-ның құрылымы мен штаттарын Қазақстан
Республикасы Ішкісминінің Штаб - Департаменті бастығының
ұсынысы бойынша Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрі
бекітеді. Жедел орталығының құрылымына мыналар енеді:
1) кезекші бөлім;
2) кезекші бөлімдердің жұмысын ұйымдастыру және арнайы іс-шаралар әзірлеу
жөніндегі бөлім;
3) Әскери жұмылдыру жұмысы жәңе азаматтық қорғаныс бөлім ЖБО-ның негізгі
міндеттері:
1. Республикасының Ішкісмині Жедел басқару орталығының
жалпы стратегиясының жасау;
2. Қазақстан Республикасының Ішкісмині органдары мен бөлімшелерінің
арасында сондай-ақ тұтастай алғанда министрліктің басқа
да мемлекеттік органдармен құқықтық тәртіпті сақтау, қылмыстарды уақытында
ашу олардың жасалуына күдікті адамдарды ұстау, мүліктік мүдделерді және
азматтардың қауіпсіздігін, сондай-ақ сақталынатын объектілерді
қылмыстық қол сұғушылықтардан қорғау, Республиқалық маңызы бар
автожолдардағы қозғалыстың қауіпсіздігін қамтамасыз ету, ішкі істер
органдарын және Қазақстан Республикасы Ішкісминінің ішкі әскерлерін
-төтенше жағдайлар кезінде, жедел жағдайдың, оның ішінде әлеуметтік
этниқалық, діни жанжалдармен, осының негізіндегі экстремистік көріністермен
тік актілермен байланысты жағдайдың ушығуы кезін де іс-қимыл жасауға
террористік актілермен байланысты дайындауды жетілдіру мәселелері бойынша
нормативтік базаны әзерлеу маселелерінде өзара іс-қимыл жасасуды
ұйымдастыру;
3. Тиісті басқарушылық шаралар қабылдау, сондай-ақ осының негізінде
тәуліктік жедел мәліметтерді Министрліктің, Штаб-Департаменттің басшылығына
баяндауға, Қазақстан Республикасының жоғары билік және басқару хабарлауға
арналған басқа да құжаттарды әзірлеу үшін республикадағы жедел жағдайлар
туралы ақпараттарды жинауды, өңдеуді, талдау және бағалауды ұйымдастыру;
4. Қазақстан Республикасының Ішкісмині, Астана, Алматы қалаларының
IIД; облыстардығы ІІБД, IIД және көліктегі IIД жедел басқару органдарының
басқа да мүдделі мемлекеттік органдармен (келісім бойынша) ағымдағы
ақпраттарман өзара алмасуы, Қазақстан Республикасының Ішкісмині
Криминалдық, ақпараттарр орталығының жедел-іздестіру, анықтамалық және.
талдау-статистиқалық мақсаттағы Шоғырландырылған деректер банкінің барлық
мүмкіндіктерін пайдалану;
5. аумақтық органдардың, республиқалық маңызы бар автожолдардағы
патрульдік нарядтарды басқару жөніндегі жол Полициясы бөлімшелерінің
қызметін үйлестіру; кезекшілік тәуліктердегі республиканың масштабында
көлік құралдарын іздестіруді ұйымдастыру және басшылық жасау; жол
Полициясының бөлімшелеріне бағыт-бағдарларды және ақпараттарды жедел
жеткізу, көліктік магистральдар бойынша тасымалдау барысында күзетілетін
адамдарды күзетіп жүруді және олардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуді
ұйымдастыру;
6. Қазақстан Республикасының Ішкісминіне, Астана, Алматы қалала-
рының ІІД-не, облыстардағы ІІД-не және көліктегі ІІД-не, оқу органдарына
даярлық дәрежесін сәйкес төтенше жағдайлар кезінде ішкі істер органдарының
күштері мен құралдарын жедел басқаруды енгізуді қамтамасыз ету;

7. әлеуметтік және криминалдық жағдайлардың, табиғи-климаттық
құбылыстардың және арнайы жоспарларды қажет ететін техногендік апараттардың
күшеюі мүмкін болғанда болжам жасау, ішкі істер органдарының және ішкі
әскерлердің кешенді күштерін тарту және қолдану;
8. же дел жағдайдың ушығуы Кезіндегі үлгілік, арнайы жедел
жоспарларды әзірлеу, оларды ұдайы түзету және жаңарту, өзара іс-қимыл
жасасу жөнінде ұсынылған іс-шараларды министрліктермен және
ведомстволармен келісу;
9. ауыр қылмыстар жасалғанда, жаппай тәртінсіздік, дүлей зілзала
және басқа да төтенше жағдайлар болған көзде бағынысты ішкі істер
органдарының қарамағындағы күштер мен құралдарды жедел басқаруды қамтамасыз
ету;
10. ішкі істер органдарының және ішкі әскерлердің жеке және
бірілескен оқу-жаттығулардың материалдарын әзірлеу, осы оқу-жаттығуларды
тәжірибе ретінде жүрізуді ұйымдастыру;
11. істер органдарында үлгілік жедел жоспарлардды әзірлеуді және
қолдануды бақылау және оларға, осы мәселелер бойынша әдістемелелік және
прақтиқалық көмек көрсету;
12. істер органдарының нақты әскери дайындығын тексеру, кешенді және
мақсатты түрде инспекциялауды жүзеге асыру кезінде прақтиқалық көмек
көрсету;
13. жедел басқару органдары қызметінің ұйымдық-құқықтық негізін
жетілдіру, озық технологияларды, ғылымның, техниканың жетістіктерін енгізу,
қызметкерлердің кәсіби шеберлігін арттыру болып табылады ЖБО-ның негізгі
функциялары. ЖБО тапсырылған міндеттерді орындау мақсатында мынадай негізгі
функцияларды атқарады:
1) жедел ақпараттарды үздіксіз жинауды және республиканың өңірлерінде
криминогендік жағдайды кешенді талдауды қамтамасыз ету, арнайы іс-шараларды
өткізгенде ішкі істер органдарының күштері мен құралдарын тиімді пайдалану;
2) республикадағы жағдай туралы министрліктің басшылығына,
мемлекеттік билік басқару органдарына баяндау, сондай-ақ басқа да мүдделі
ведомстволарға хабарлау;
3) бастапқы тергеу әрекеттерін және республиканың масштабында немесе
жекелеген өңірлердегі оқиға болған жерден жалтарған, қамаудан немесе
айдауылдан әскерден қашқан адамдарды іздестіру, ұрланған, айдап әкетілген
автоқөлектерді іздестіру, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Ішкісминінің
басшылығы бақылауға алған басқа да оқиғалар мен құқық бұзушылықтар
жөніндегі жедел-іздестіру іс-шараларын өткізуді үйлестіруді қамтамасыз ету;
4) жедел-іздестіру анықтамалық және талдау мақсатындағы
шоғырландырылған деректер банкі арқылы сұрау салулардың тәулік бойы өңдеуді
қамтамасыз ету;
5) республиқалық маңызы бар автожолдарда болған оқиғалар туралы
ақпарат келіп түскенде жол тіолициясы күштері мен құралдарының уақытында
әрекет ұйымдастыру және басқа да функцияларды атқарады.

3. ІІО жүйесіндегі кезекші бөлімдердің мәні жәңе
тағайындалуы

Астана Ллматы қалаларының ІІД, облыстардағы ІІД және көліктегі IIД
Жедел басқару ортальштары, кезекші бөлімдері:
- қызмет көрсетілетін аумақта жедел жағдай туралы келіп түскен ақпаратты
тәулік бойы үздіксіз жинау мен талдауды және оны басшылыққа алуды және
инстанцияларға ұсынуды:
- қылмыстар, қоғамдық тәртіп бұзушылықтар, дүлей зілзалалар және басқада
төтенше оқиғалар туралы хабарлауға шұғыл ден қою;
- қоғамдық тәртіпті қорғауға қатысатьш күштер мен құралдарды үздіксіз
басқаруды және кезекші тәуліктегі қылмыстарды ашуға дереу шараларды
қабылдауды;
- дайындық дәрежелерін енгізу;
- басшылықтың тапсырмасы бойынша жедел жоспарларды енгізу кезінде
бағынышты ішкі істер орагандарының іс-қимылдарын бақылауды;
- ішкі істер органдарының, сондай-ақ көрші облыстардың және көліктегі ішкі
істер Департаменттерінің және шеқаралас мемлекеттердің ішкі істер
органдарының өзара іс-қимылдарына қолдау жасауды;
- бағынышты ішкі істер органдарьшың қызметін бақылауды жүзеге асыруды;
- лауазымды адамдар мен азаматтар Қазақстан Республикасы Ішкі ісминінің,
Астана, Алматы қалаларының ІІД, облыстардағы ІІД және көліктегі IIД және
олардың қызметтерінің жұмыс мәселелері жөнінде өтініш білдірген кезде
анықтамалық жұмысты орындауды, хабарламалар мен өтініштерді белгіленгең
мерзімдерде қабылдауды және шешуді;
- кезекші бөлімде тіркелген мүліктің сақталуын;
- әкімшілік ғимараттарын күзетудің жай-күйін бақылауды;
- Полицияның кешенді күштерінің (бұдан әрі — ПКК) оқиға болған
жерлерге жіберуді және келуін бақылауды жүзеге асырады.
ЖБО, кезекші бөлімдер өздеріне жүктелген міндеттерді заңдылықты
азаматтардың құқықтары мен мүдделерін қатаң сақтай отырып орындайды.
ЖБО, кезекші бөлімдер Астана, Алматы қалаларының, облыстардағы және
көліктегі ІІД-нің бастықтарына тура, Штаб немесе Жедел басқару орталығының
бастығына тікелей бағьшышты болады.
ЖБО, кезекші бөлімдер ақпарат жинау және жағдайдың күрделенуіне ден
қою жөнінде өзіне жүктелген міндеттерді бағынышты ішкі істер органдарының
ПКК басқару арқылы орындайды.
Қалалық, аудандық, қаладағы аудандық, желілік ішкі істер органдары-ның
және өзге де құрылымдық бөлімшелердің кезекші бөлімдері жедел жағдай мен
оның өзгеруі туралы, кезекші тәуліктердегі қылмыстардың ашылуы, оларды
жасаған адамдарды қудалау мен ұстау, қоғамдық тәртіпті топпен бұзудың алдын
алу мен жолын-кесу жөнінде қабылданған шаралар туралы ЖБО-ға, кезекші
бөлімдерге, хабарлауға, сондай-ақ басқа да қажетті ақпаратты беруге
міндетті.
ЖБО-ның кезекші бөлімдердің қызметкерлері өз жұмысында Қазақстан
Республикасының қолданыстағы заңнамасын және нормативтік құқықтық актілерін
Қазақстан Реслубликасы Ішкісминінің ведомстволық және қызметінің негізгі
бағыттарын анықтайтын Ережені басшылыққа алады.
ЖБО-ның, кезекші бөлімдердің жұмысын ұйымдастыру. ЖБО-ның кезекші
бөлімнің жұмысын тәуліктік нарядтардың жұмысын бақылауды жүзеге асыратын
бастық ұйымдастырады. ЖБО кезекші бөлім бастығының көмекшісі - жедел
кезекші ауысымыньш аға қызметкері болып табылады және оның жұмысы үшін
дербес жауап береді.
Ішкі істер органы бойынша тәуліктік нарядқа кезекші ауысымнан басқа
мыналар кіреді:
- жедел тергеу тобы (топтар);
- қызметтік автоқөліктердің жүргізушілері, ал облыстық және көліктегі
1) акция өткізілетін жерге шығады;
2) жедел жағдайды талдайды;
.
3) акцияға қатысушылардың тарапынан құқық бұзушылықтарға жол бермеу
жөніндегі шараларды қабылдайды;
4) акцияның беделділері мен белсенді қатысушыларын айқындайды және
анықтайды;
5) акцияға қатысушылардың құқыққа қарсы іс-әрекеттерін құжаттандырады,
сондай-ақ, қажет болғанда әкімшілік немесе қылмыстық жауапқа тарту үшін
оларға тиісті материал дар ресімдейді;
6) кінәлі адамдарды жауапқа тарту жөніндегі өзі іс-әрекеттер проқуратура
органдарымен келіседі;
7) аудио бейне жазбаны жүргізеді;
8) заңға қарсы мазмұндағы ұрандарды, плакаттарды, транспаранттарды,
парақтарды тіркейді;
9) қоғамдық тәртіпті сақтауды жүзеге асырады;
10) жол қозғалысының қауіпсіздігін қамтамасыз етеді.
13. Қалалық, аудандық ІІБ, облыстардағы ІІБ, ІІБ-нің бастығы:
1) Әртүрлі акциялардың өткізілуі туралы алынған деректер бойынша: Қалалық,
аудандық ІІД бастығы ол туралы басшыларға және облыстық ІІД-нің кезекші
бөліміне, аудан әкіміне, аудан проқуратурасына ҰҚҚД-ға баяндауға міндетті;
ІІД, ІІБ-нің бастығы ол туралы ІІМ басшылығына, облыс әкіміне, облыс
проқуратурасы мен ҰҚҚД-ға баяндауға міндетті;
Бұдан әрі олар:
2) жедел жағдаймен танысу үшін осы акция өткізілетін жерге шығуға;
3) іс-шаралар өткізілетін жерге қатысушылардың саны шамалас болатын жеке
құрамның дер кезінде келіп жетуін қамтамасыз етуге;
4) іс-шаралар өткізілетін орынды шартты түрде учаскелерге (секторларға)
бөлуге;
ІІД-ге - ПКК басқару тобының инспекторы, 02 операторлары, ал ЖБО бар
жерлерде — инспектор-навигатор, деректерді талдау банкінің
операторы, бейнебақылау операторы. ЖБО-ның кезекші бөлімнің бастығы:
- ЖБО кезекші бөлім қызметкетклерінің функционалдық міндеттерін
әзірлеуге;
- бағынышты қалалық, аудандық, желідік органдардың кезекші бөлімдерінің
жұмыстарын, соның ішінде олардьш кезекші тәуліктегі қылмысты ашуды
ұйымдастыруын талдауға, азаматтардың өтініштері хабарламаларын шешу
мерзімдерінің сақталуын бақылауға;
- кезекші нарядтың жұмысына тәулік сайын қорытынды жасауға;
- кезекші бөлімнің жедел басқару құрамының лауазымдарына тағайындау ашуды
үміткерлерді іріктеуді жүргізуге және тағайындау, ауыстыру мен орнынан
босату үшін ішкі істер органдарының бастығына ұсынуға;
- ЖБО-ның кезекші бөлімдердің кадрларын оқытуды және тәрбиелеуді
қамтамасыз етуге;
- ЖБО-ның кезекші бөлімді штаттық және табельдік тиістілікке сәйкес
құжаттармен, қару-жарақпен, қорғаныс, байланыс құралдарымен жедел
компьютерлік және криминалистік техниқамен, автоқөлікпен, басқа да мүлікпен
қамтамасыз ету мәселелерін шешуге;
- қызметкерлердін құпия, соның ішінде шифрланған байланыс желілері бойынша
келіп түсетін (шығатын) құжаттармен жұмыс істеген кезінде құпиялылық
режимінің белгіленген талаптарын сақтауды қамтамасыз етуге міндетті.
Кезекші нарядтың жеке құрамы күнделікті (жыл мезгіл бойынша), ал
мереке күндері - осы жағдайлар үшін көзделген киім нысанында қызмет
өткереді және қызметтік куәлігі, сондай-ақ фотосуреті бар, лауазымы, тегі,
аты көрсетілген кеудедегі табличкасы (бейдж) болуы, орта және аға басшы
құрамның адамдарында жеке нөмірі жазылған жетонның болуы міндетті.
Кезекші нарядтың басшы құрамы оқталған екі магазині бар тапаншалармен
мен ал орган бастығының өкімі бойынша автоматпен және да қарумен
қаруланады.
Әр наряд жұмысының ұзақтығы 24 сағат болып белгілепеді кезінде
қызметкерлерге кезекпен тамақтану және қысқа мерзімді үшін жалпы ұзақтығы:
үш ауысымдық кезекшілік кезінде - 6 сағат, төрт ауысымдық кезінде - 4 сағат
үзіліс беріледі. Кезекшілік аяқталғаннан соң ЖБО-ның, кезекші бөлімнің
штаттық қызметкерлеріне тиісінше 48 немесе 72 сағаттық демалыс, басқа
тәуліктік кезекші қызметкерлерге 48 сағат беріледі.
Кезекші нарядтың оқиға болған жерге шығуын талап ететін және
айтарлықтай қоғамдық резонанс тудыруы мүмкін жағдайларды қоспағанда, оның
жеке кұрамы үнемі кезекші бөлімнің үй-жайында болуға міндетті.
ЖБО-дан, кезекші бөлімнен кеткен-кезде жедел кезекші өзінің орнына
қызметкерлердің біреуін қалдыруға міндетті. Кезекші бөлімде кезекші
нарядтың бір ғана қызметкерін қалдыруға тыйым салынады.
Органның бастығы, оның орынбасарлары, Штабтың бастығы ЖБО- ның,
кезекші бөлімнің бастығы келген кезде жедел кезекші оларға жедел жағдай
туралы белгіленген тәртігіпен баяндайды.
Жедел кезекші ЖБО-да. кезекші бөлімде әкімдіктердің, проқуратура
органдарының, жоғары тұрған ішкі істер органдарының басшыларына, сондай-ақ
тексерушілерге өзін таныстырады, олардың келгендігі туралы органның
бастығына немесе оны ауыстыратын адамға баяндайды, оларды қажет болған
жағдайда облыстардың және көліктегі ІІД-нің әкімшілік мараттарында алып
жүреді.
Проқуратура қызметкерлері тексеру жүргізген кезде жедел кезекші
олардың талабы бойынша қажетті қызметтік құжаттамаңы ұсынады, тексерумен
байланысты басқа тапсырмаларды орындауды қамтамасыз етеді; тексерудің
басталуы мен нәтижелері туралы Астана, Алматы
қалаларының ІІД, облыстардың және көліктегі ІІД Штабының бастығыңа
баяндады.
Жедел кезекшіні тәуліктік нарядтағы қызметінен орган бастығы, оның
орынбасарлары сондай-ақ Штабтың бастығы босата алады. Тәулектік нарядтың
басқа адамдарың ЖБО-ның, кезекші бөлімнің бастығы орган бастығына баяндау
арқылы босата алады.
Кезекші нарядтың құқықтары. Жедел кезекші:
- бағынысты ішкі істер органдарының кезекші нарядтарына орындалуы міндетті
өкімдер беруге және олардың орындалуын бақылауға;
- жедел жағдай қиындаған жағдайда кезекші тәуліктер барысында органның
бастығына (оны ауыстыратын адамға) баяндау арқылы ПКК-нің қызметтік
нарядтарын орналастыруда уақытша өзгерістер жасауға;
- дереу ден қоюды қажет ететін жағдайларда кезекші тәулікте оқиға болған
қылмыскерді қудалаған және ұстаған жерлерді күзетуді ұйымдастыру үшін
күзетілетін объектіде сигнализацияның іске қосылғандығы туралы дабыл алған
мемлекеттік күзет қызметінің нарядтарын (экипаждарын) және қорғалатын
адамдарды альш жүрумен айналысатын жол полициясының мамандандырылған
бөлімшелерін қоспағанда, қоғамдық тәртіпті қорғауға жұмылдырылған кезкелген
Полиция нарядтарын пайдалануға;
- белгіленнен тәртіппен арнайы жедел жоспарларды қолданысқа еңгізуге
жеке құрамды немесе облыстардың және көліктегі ІІД-нің жеке бөлімшелерін
дабыл бойынша жиналуды жариялауға;
- тергеушінің оқиға болған жерде өз бетішле іс жүргізу жұмысына араласпай
жедел тергеу топтарының мүшелеріне және өзге де қызметтердің
қызметкерлеріне оқиға туралы ақпаратты алу және органның бастығына ұсыну
мақсатында орындау үшін қажетті нұсқаулар беруге;- ЖБО кезекші бөлім
мүмкіндіктерін пайдалана отырып немесе тікелей ІШКІ істер органдарының
криминалдық ақпарат орталықтарының деректер банкінен қажетті жедел
ақпаратты сұратуға және алуға;
- Жеке құрамнан белгіленген тәртіпті, тәртіптемені ұстануды, киім нысанын
қию ережелерін, өрт қауіпсіздігі мен санитарлық ережелерді сақтауды талап
етуге;
- облыстардың және көліктегі IIД қызметтері мен бөлімшелерінің басшылары
мен қызметкерлерінен сұрау салынған ақпаратты алуға;
- ЖБО-нің кезекші бөлімнің қызметкерлерін және құқықтық тәртіпті
қамтамасыз етуде көзге түскен азаматтарды көтермелеу туралы, ал қызметіне
жауапкершіліксіз қараған фактілер бойынша ЖБО-нің кезекші бөлімінің
қызметкерлерін тәртіптік жауапкершілікке тарту туралы ұсыныс жасауға құқы
бар.
Областардағы және көліктегі ПД-ңің жедел кезекшісі қажет болған,
жедел ахаул қиындаған жағдайда белгіленген тәртіппен Қазақстан
Республикасының Ішкісминіне, сондай-ақ күшпен және құралдармен шұғыл көмек
алу қажет ақпаратпен өзара алмасу үшін көрші ішкі істер органдарының
кезекші бөлімдеріне хабарласуға және қолда бар күштер мен құралдарды
шоғырландыруды жүргізуге құқылы.
Қызметтік міндеттерін орындау кезінде кезекші нарядтың қолданылып
жүрген заңнамаға, Қазақстан Республиқасыньш Қазақстан Республикасы-ның
Ішкі істер органдары туралы Заңы және қызметтік міндеттерін анықтайтын
Ережеге сәйкес функционалдық міндеттерімен айқындалған құзыретінің шегінде
құқықтарға ие.
Жедел басқару орталығының (ЖБО) жұмысы оқиға туралы ақпарат
қолғалысының және Астана, Алматы қалаларының, облыстардың және қөліктегі
ІІД қызметтерімен өзара байланыста алдыңғы қатарлы компьютерлік
технологияны, радиобайланыс және телекоммуникация құралдарын пайдалана
отырып, соған орай іс-қимыл көрсетудің жаңа тетігіне негізделген.

ЖБО-ның кезекші наряды:
- қылмыстар, құқық бұзушылықтар, сондай-ақ төтенше жағдайлар туралы
келіп түскен ақпаратты үздіксіз қабылдауды, өндеуді, мұрағаттауды;
- қоғамдық тәртіпті қорғауға жұмылдырылған ПКҚ-ні жедел басқаруды, жақын
арадағы нарядтарды оқиға болған жерге бағыттауды және олардың белгіленген
мерзімде оралуын;
- өзінің техниқалық мүмкіндіктері арқылы ішкі істер органдарының,
криминалдық ақпарат орталықтарының деректер банктің жеделтергеу
қызметкерлеріне және патруль нарядтарына олардың сұрау салған ақпаратын
беруді қамтамасыз етеді.
Астана, Алматы қалаларының, облыстардың және көлітегі ІІД- нің кезекші
нарядының адамдары мынадай тапсырмалады орындайды:
- ЖБО-ның жедел кезекшісі тәулік бойында кезекші нарядқа басшылық
жасайды және бақылайды, оның іс-қимылдарын үйлестіреді. Жедел ахуал
шиеленіскен жағдайда органның бастығына баяндай отырып, тиісті жедел
шараларды қолданысқа еңгізеді, қызметтік нарядтың бағыныштылығына
қарамастан ПКҚ-ны орналаструда өзгерістер жасайды. Ішкі істер органдарының
басшылығына, Қазақстан Республикасы Ішкісминінің Штаб-Департаментіне ЖБО-
ның жедел кезекшісіне Жедел ақпарат тізбесіне сәйкес жедел жағдай туралы
хабарлайды;
- 02 операторы — телефон арқылы дайындалып жатқан немесе жасалған
қылмыс (құқық бұзушылық) немесе оқиға туралы хабар алған жағдайда ол туралы
неғұрлым толық ақпаратты электрондық қартаға енгізеді, одан кейін күштер
мен құралдарды басқару тобының (бұдан әрі — КҚБТ) кезекші инспекторына
береді. Қылмыс далада жасалған жағдайда қылмыс (құқық
бұзушылық) жасаған адамдарды анықтау мақсатымен алынған ақпаратты бейне
бақылау операторына береді;
- ҚҚБТ-инспекторы — 02 операторынан ақпарат алған жағдайда оқиға
болған жерге жақын жердегі ПҚҚ нарядын жібереді; оның уақытылы келуін және
оқиға орнындағы жұмысын үздіксіз бақылауды жүзеге асырады.
Өлімге, адамдардың жарақаттануына немесе айтарлықтай материалдық,
шығып әкелген оқиға немесе қылмыс туралы хабарлама алынған жағдайда қылмыс
іздерін анықтау және бақылау, қылмыскерлерді табу жөніндегі шұғыл іс-
қимылдарды жүргізу үшін жедел-тергеу тобын оқиға болған жерге дереу
жібереді;
- бейнебақылау операторы — ЖБО жедел кезекшісінен, КҚБТ инспекторынан
көшеде жасалған қылмыс туралы ақпарат алған жағдайда бейнебақылау көмегімен
оқиға болған жерге кіретін ауданды қарап, тексеру жүргізеді, нәтиже оң
болған жағдайда ол іздестірілген немесе күдікті адамдардың табылғандығы
туралы баяндайды;
- инспектор-навигатор — СР5 жүйесінің көмегімен ПКК-нің жүйесіне
жұмылдырылған автопатруль қызметтерінің және басқа да нарядтардың қызметін
қадағалауды жүзеге асырады, олардың орналасқан жерін қызмет көрсететін
аумақтың электронды қартасына түсіреді, олардың қызмет көрсететін аумақтағы
жылдамдықтарын бақылайды. Полиция күштерінің дереу талап ететін қылмыс,
оқиға туралы дабыл алынған жағдайда нарядтардың оқиға болған жерге уақытылы
келуін бақылауды жүзеге асырады;
- Интеграциялық деректер банкінің (ИДБ) операторы — жедел-тергеу
қызметкерлірінің және патруль нарядтарының оқиға орнынан оларға қажет,
объектілер мен оқиғалар туралы телефон арқылы беретін сұрау талаптарын
қабылдайды. Одан кейін ЖБО-ның бағдарламалық қамтамасыз мүмкіндіктерін
пайдалана отырып, оларға ішкі істер органдары ақпарат орталығының деректер
банкінен алынған ақпаратты ұсынады.

4. Қоғамдық тәртіпті және қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша кезекші
бөлімдердің қызметтерін ұйымдастырудың мазмұны

Кезекші бөлім — бұл ішкі істер органдарының жүйесіндегі жедел басқару
құрылымдық бөлімшесі, ол өз алдына қызметтер мен бөлімдердің қоғамдық
қорғау мен қылмыстылыққа күрестегі міндеттерін екпінді турде мақсатында
қызметтеріне басшылық пен бақылау жасайды.
Бұл жүйенің ең жоғары бөлігі болып Қазақстан Республикасы ІІМ Штаб-
Департаментінің құрылымдық бөлімшесі болып табылатын Жедел басқыру орталығы
болып табылады, төменгі бөлігі болып облыстық қала, аудандық, желелік және
Поселкелік ішкі істер органдарының кезекші бөлімшелері саналады.
Ішкі істер органдарының өз алдына жеке құрылымдық бөлімшесі бол-
ғандықтан, оның қызметінің құқықтық негізін Қазақстан Республикасы ІІМ
бекіткен ҚР ИМ, облыстық, көліктегі, қалалық, аудандық кезекші бөлім-
шелерінің жұмысын ұйымдастыру туралы Ережесі құрайды.
Кезекші бөлімше ІІМ, ІІД, КПД, Алматы және Астана қалалық ІІД штаб
бөлімдерінің құрамдас бөлігі болып саналады. Олардың ішінде ең елеулеі орын
қала, аудандық ІІО-ның кезекші бөлімшелері алады.
Жоғары тұрған кезекші бөлімшелер басқару қызметін жүзіге асыраса
төменгі, яғни, қала, аудан ІІО-ның кезекші бөлімшелері нақты түрде қоғам-
дық тәртіпті және қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге, қылмыстылық-пен
күресті қамтамасыз етудегі міндеттерді шешуге қатысады.
Міне, бұл кезекші бөлімдер жергілікті жердегі жедел жағдайды жоғары
тұрған органға хабарлап, жинап, өңдеп ІІО-ның басшысына баяндап,
белгіленген тәртіппен мемлекеттік өкімет және басқару органдарына қатар
проқуратураға және басқа да мүддел қорғандарға хабарлайды. Қылмыстар жайлы
түскен арыздарды, басқа да құқық бұзушылы оқиғалар жайлы хабарларды
қабылдап, шұғыл шешім қабылдау және қылмыс жасаған-дылығы туралы арыздар
мен хабарлардың өз уақытында шешімін табуына бақылау орнатуды жүзеге
асырады.
Тиісті ішкі істер органы қалалың, аудандың, желілік органдарының
кезекші бөлімдері:
- жедел жағдай туралы келіп түскең ақпаратты тәулік бойы үздіксіз жиниу
мен талдауды;
қылмыстар, қоғамдық тәртіпті бұзулар, сұрапыл апаттар және басқа да төтенше
кұбылыстар туралы хабарларға кешіктірмей қимыл сауды қоғамдық тәртіпті
қорғауға қатысатын күштер мен құралдарды үздіксіз басқаруды және
кезекші тәуліктердегі қылмыстарды ашуға дереу шаралар қабылдауды;
- қылмыстар мен әкімшілік бұзушылықтар жасаған, ұсталған және
жеткізіліген адамдармен талқыласуды ұйымдастыруды;
өз құзыретінің шегінде ұсталған және қамауға алынған адамдарды ұстау және
айдауылмен алып жүрудің белгіленген тәртібінің сақталуын бақылауды;
- заңдылықты, азаматтардың құқықтары мен мүдделерін қатан сақтай отырып
оларға жүктелген міндеттерді орындауды жүзеге асырады. Кезекші бөлімнің
жұмысын ұиымдастыру. Кезекші бөлімнің бастығы, ал штатында осы лауазым
көзделмеген ішкі істер органдарында, жедел кезекші кезекші нарядтың
үлкені болып табылады және онын, жұмысы үшін жеке жауап береді.
Ішкі істер органы бойынша тәуліктік нарядқа кезекші ауысымнан басқа
жедел тобы (топтар) және қызметтік автоқөліктердің жүргізушілері кіреді.
Қалалық аудандық, желілік органы бастығының шешімі бойынша тәулікттік
наряд қосымша күштермен және құралдармен күшейтіледі.
Кезекші бөлімнің жұмысын оның бастығы немесе қалалық, аудандық,
желілік органы басшыларының бірі ұйымдастырады. Ол
1) кезекші бөлімнің кадрларын іріктеуді, орналастыруды, оқытуды және
тәрбиелеуді қамтамасыз етуге;
2) кезекші бөлім қызметкерлерінің функционалдық міндеттерін әзірлеуге;
3) кезекші бөлімдердің жұмыстарын, соның ішінде кезекші тәуліктегі қылмысты
ашуды ұйымдастыруын талдауға, азаматтардың өтініштері мен хабарламаларын
шешу мерзімдерінің сақталуын бақылауға;
4) Кезекші нарядтың жұмысына тәулік сайын қорытынды жасауға;
5) кезекші бөлімнің жедел басқару құрамының қызметтеріне тағайындау үшін
қандидаттарды іріктеуді жүргізуге және тағайындау, ауыстыру мен орнынан
босату үшін қала, аудан желілік органдарының бастығына ұсынуға;
6) кезекші бөлімді штаттық және табельдік тиістілікке сәйкес құжаттамамен,
қару-жарақпен, қорғаныс, байланыс құралдарымен оперативтік, компьютерлік
және криминалистік техниқамен, автоқөлікпен басқа да мүлікпен қамтамасыз
ету мәселелерін шешуге;
7) қызметікерлердің құпия, соның ішінде шифрланған байланыс желілері
келіп түсетін (шығатын) құжаттармен жұмыс істеген кезінде құпиялылық
режимнің белгіленген талаптарын сақтауды қамтамасыз етуге міндетті.

5. Қоғамдық тәртіпті және қауіпсіздікті сақтау кезінде жедел басқарудың
кезекші бөлімдерінің ІІО күштермен және құралдармен қамтамасыз етуі

Кезекші нарядтың құқықтары. Жедел кезекші:
- Кезекші бөлімшелерге, қызметтік нарядтарға ал қалалық, аудандық желілік
органның басшылары болмаған уақыттабарлық жеке құрамға орындалуға міндетті
өкімдер беруге және олардың орындалуын бақылауға;
- ЖЕДЕЛ жағдай қиындаған жағдайда кезекші тәуліктер барысында қалалық,
аудандық, желілік органның бастығына (оны ауыстыратын адамға) баяндау,
арқылы күштер мен құралдарды орналастыруда уақытша өзгерістер жасауға;
- кезекші тәуліктерде оқиға болған, қылмыскерді құғындаған және ұстаған
жерлерді күзетуді ұйымдастыру үшін күзетілетін объектіде дабылнама ойна-
ғандығы туралы дабыл алған мемлекеттік күзет қызметінің нарядтары
(экипаждарын) және қорғалатын адамдарды алып жүрумен айналысатын жол
Полициясының мамандандырылған бөлімшелерін қоспағанда, қоғамдық тәртіп
қорғауға жұмылдырылған кез-келген Полиция нарядтарын пайдалануға;
- белгіленген тәртіппен арнайы жедел жоспарларды қолданысқа енгізуге,
жеке құрамды және қалалық, аудандық, желілік органның жеке бөлімше-лерін
дабыл бойынша жиналуын жариялауға;
-тергеушінің оқиға болған жерде өз бетінше процессуалдық жұмысына
араласпай, өзге де қызметтердің қызметкерлеріне оқиға туралы ақпаратты алу
және қалалық, аудандық, желілік органның жеке бастығына ұсыну мақсатында
орындау үшін қажетті нұсқаулар беруге ішкі істер органдарының деректер
қорынан бірінші кезекте қажетті ақпараттық сұратуға және алуа және
қызметінің негізгі бағыттарын анықтайтын Ережеге байланысты т. б. құқығы
бар.
Кезекші нарядтың жедел жағдай туралы ақпаратты жинау және талдау
жөніндегі міндеттері. Кезекші наряд жедел жағдайды назарда ұстауға, оның
өзгеруі туралы деректерді үздіксіз жинауға, жалпылауға, талдауға, қарсы іс-
қимыл көрсету ұсыныстарын жасаумен ол туралы қалалық, аудандық, желілік
органның бастығына баяндауға, ал кейіге қалдыруға болмайтын жағдайларда өз
бетінше шешімдер қабылдауға және патруль нарядтарына тиісті өкімдер беруге
міндетті.
Осы мақсатта кезекші наряд:
- патруль нарядтарымен тұрақты байланыста болады;
- оларға жағдайды, қарсы іс-кимыл көрсету шаралары туралы орган бастығының
шешімдерін жеткізеді;
- қойылған міндеттердің орындалуын бақылауды жүзеге асырады;
- көрші ішкі істер органдарының кезекші бөлімдерімен, авариялық, құтқару,
санитарлық-эпидемиологиялық, метео қызметтермен, көлік ұйымдарының
диспетчерлік қызметтерімен, байланыс, инкассация, жедел жәрдем және басқа
кәсіпорындармен ақпаратпен алмасады;
- жағдай туралы деректерді жұмыс қарталарына, сызбаларға, жоспарларға
енгізеді, бұл ретте қолда бар қазіргі заманғы техниқалық құралдарды
пайдаланады;
- белгіленген тәртіппен қызмет көрсетілетін аумақтағы жедел жағдай туралы
тиісті журналдары мен деректердің автоматтандырылған қорын жүргізеді;
- ішкі істер органдарының қолда бар барлық жедел есептерін пайдаланады:
Кезекші нарядтың кезекші тәуліктегі қылмыстарды ашуды ұйымдастыру жөніндегі
міндеттері. Қалалық аудандық, желілік органның кезекші бөліміне азаматтар
кез келген жасалған немесе дайындалып жатқан қылмыстар туралы өтінішпен
немесе хабарламамен телефон арқылы немесе жеке хабарласқан жағдайда
кезектілігіне және жасалған жеріне қарамастан жедел кезекші:
өтінішті немесе хабарламаны Қазақстан Республикасы Бас проқурорының 2002
жылғы №6 бұйрығымен бекітілген Қылмыстар, оқиғалар туралы өтіні-штерді,
хабарламаларды, шағындарды және өзге де ақпаратты қабылдау, тіркеу, есепке
алу Және қарау туралы нұсқаулықтың талаптарына сәйкес қабылдауға және
өтініштерді есепке алу кітабына (ӨЕК) тіркеуге;
- мүмкіндігінше қылмыстың уақыты, орны мен мән-жайы және зардап
шеккендердің жай-күйі туралы, сондай-ақ, қылмыстың куәлары мен көрген
адамдар, оны жасаған адамдардың белгілері, ұрланған заттар
туралы немесе ара жігін ажырату квадраттардың (тік бұрыштардың) ұйымдасқан
түрде қозғалуын қамтамасыз ететін бағыттаушы коридорлар құру үшін қойылады.
Құрсаулардың құрамына Полиция қызметкерлері, әскери қызметкерлер, көпшілік
өкілдері кіре алады.
Құрсаулар жеке құрам 2 метрден аса интервалда орналасқанда - сирек, 1-
2 метр интервалда - қалыпты, 1 метрден кем интервалда - күшейтілген, екі
және одан да көп қатарларда - көп қатарлы болып бөлінеді. Аса кауіпті
бағыттарда құрсауларды күшейту мақсатымен арнайы кедергілерден,
автомобильдер және әскери техникадан қоршаулар орнатылады;
2) еріп жүру тобы - колонналар сап түзеу кезеңінде, оларға арналған
жерлерде оларға еріп жүру және орналастыру кезінде қоғамдық тәртіпті
қамтамасыз етеді;
3) бақылау бекеттері - көпшілік іс-шараларды жүргізу және жағдай өзгеру
барысында дер кезінде ақпаратты қамтамасыз етеді. Ол аумақты жақсы шолуды
қамтамасыз ететін пункттерде орналасады және қажетті техниқалық құралдармен
жабдықталады;
4) резерв - көпшілік іс-шараларын жүргізу барысында жағдай шиеленіскен
кезде қоғамдық тәртіпті сақтаудың міндеттерін шешуге арналады. Резерв ол
тез арада қимылға кірісе алатындай жерде орналасуы тиіс.
Жедел штаб бастығының қарамағындағы резерв құрамына қоғамдық тәртіпті
сақтауға жұмылдырылған күштер мен құралдардың 20%-ы бөлінуі мүмкін.
Секторлар, учаскелер немесе бағыттар бастықтарының қарамағындағы резервтер
осы секторлардағы, учаскелердегі немесе бағыттардағы қызметте пайдаланатын
күштер мен құрамдардың 10-15%-ын құрайды. Жұмылдырылған резервтер тез арада
маңызы шамалы учаскелер мен бағыттардағы күштер және құрамдарды босату
есебінен толықтырылады;
5) патрульдеу тобы - ішкі істер органдарының, сондай-ақ Қазақстан
Республикасы Ішкіісминінің ішкі әскерлер және оқу орындарының (оларды
жабдықталады. Оқиға болған жерде құқыққа қарсы қимылдарды құжаттауды,
жеткізілген құқық бұзушыларды тексеруді қамтамасыз етеді.
Жаппай іс-шаралар өткізу кезінде қоғамдық тәртіп пен қауіпсіздікті
қамтамасыз ету үшін тек нақты қажетті күштер мен құралдар саны жұмылдырылуы
тиіс. Нарядтар жүргізілген іс-шараның таралуына қатысты қимылға енгізіледі,
ал қажеттіліктің төмендеген жағдайында тез арада алынады және резервке
ауыстырылады.
Жаппай іс-шараларды өткізу күні қызметтер мен бөлімшелердің
бастықтары жеке құрамды және оның жабдықталуын тексеру, дербес топтардың
жетекшілерімен жұмыс нұсқамасын жүргізеді, және жоспарланған іс-шараның
басталу уақытындағы, өткізу тәртібіндегі болуы ықтимал өзгерістер және
жедел жағдайдағы басқа өзгерістер туралы хабарлайды, бар күштер мен
құралдардың қойылуын қамтамасыз етеді; іс-шараның ұйымдастырушыларымен
өзара іс-қимыл белгіленеді.
Жаппай іс-шара жүргізу кезінде нарядтар:
1) қойылған міндеттерді білуге және мүлтіксіз орындауға;
2) қызмет өтеу барысында үрей және. топтық құқық бұзушылықтың тууын ескерте
отырып, әсіресе, қоғамдық тәртіпті бұзудың алдын алу барысында ерекше
қырағылық пен ұстамдылықты сақтауға;
3) көрсетілген жерде болуға және арнайы рұқсатсыз қызметтің сеніп
тапсырылған учаскесін тастамауға;
4) жаппай іс-шара өткізу орынынан мас күйіндегі адамдарды, және басқа да
қоғамдық тәртіп бұзушыларды шығаруға;
5) іс-шара өткізуді, қоғамдық тәртіп пен көрермендер және қатысушылардың
қауіпсіздігін қамтамасыз етуді күрделендіретін жағдайлар орын алған
жағдайда объектідегі тәртіпті сақтау үшін жауапты адамға тез арада
баяндауға тиіс.
Қоршау аймағында тұратын немесе жұмыс істейтін азаматтар тұратын
жерлеріне өткізудің жарияланған тәртібіне сай өткізіледі жұмылдырған
жағдайда) жеке құрамынан аумақтағы азаматтардың көпшілік іс-шаралар
жүргізуге жақын аудандағы қоғамдық тәртіпті сақтауды жүзеге асыру үшін
қалыптасады;
6) көлік қозғалысын шектеу топтары - жол Полициясы қызметкерлерінен
қалыптасады және блоктау аймағының айналасында көлік, жаяу жүргіншілер
қозғалысын ұйымдастырады, сондай-ақ арнайы іс-шаралар өткізілетін жерлерге
ішкі істер органдарының және ішкі әскерлер, апат-құтқару қызметтерінің
автоқөліктерінің бөгетсіз өтуін қамтамасыз етеді;
7) заңдарды түсіндіру тобы - ішкі істер органдарының мейлінше
дайындалған қызметкерлер санынан құрылады. Бұл топтың басты міндеті
көпшілік іс-шараларға қатысушылар арасында түсіндіру жұмысын жүргізу болып
табылады;
8) байланысты қамтамасыз ету тобы - байланыс және арнайы техника
бөлімшелерінің, сондай-ақ байланыс құралдарымен жұмыс істеу дағдысы бар
жеке құрамның қызметкерлерінен құрылады. Ол күштер мен құралдарды сенімді
басқаруды қамтамасыз етуге бейімделеді. Радиоқұралдарының байланысын
қолдану және жұмые тәртібін жедел штабтың бастығы анықтайды;
9) қоршау (блоктау) тобы - Полицияның саптық бөлімшелері және ішкі
әскер бөлімшелерінің (олар жұмылдырылған жағдайда) жеке құрамынан құрылады.
Топ азаматтардың енуін шектеу, қоршау (блоктау) ауданына белсенді түрде
енуге тырысқан адамдарды сүзгіден өткізу пунктіне бағыттау, құқық
бұзушыларды ұстау, іс-шара өткізілетін ауданға бөтен көліктің өтуін тоқтату
мақсатымен жергілікті тиісті ауданын қоршауды (блоктауды) жүзеге асырады.
Қажетті жерлерде азаматтарды, көлікті ұйымдасқан түрде өткізу, құқыққа
қарсы қимылдардың ұйымдастырушылары мен белсенді мүшелерін анықтау (ұстау)
үшін БӨП құрылады;
10) құқық бұзушылықтарды тіркеу тобы - криминалдық Полиция
бөлімшелерінің қызметкерлерінен құрылады, сырттай (визуального) бақылау,
фото суретке түсіру, бейне және дыбыс жазбалары
құралдарымен 5) іс-шара өткізуді, қоғамдық тәртіп пен көрермендер және
қатысушылардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуді күрделендіретін жағдайлар
орын алған жағдайда объектідегі тәртіпті сақтау үшін жауапты адамға тез
арада баяндауға тиіс.
Қоршау аймағында тұратын немесе жұмыс істейтін азаматтар тұратын
жерлеріне өткізудің жарияланған тәртібіне сай өткізіледі.
Ішкі істер органы бастығының (штаб жетекшісінің) шешімі бойынша
қажеттілік шамаланған жағдайда жаппай іс-шара жүргізу кезеңіне енгізілген
шектеулер өз күштерін жояды. Жаппай іс-шаралар аяқталғаннан кейін қоғамдық
тәртіпті сақтауға қатысқандар, кәсіпорындар, ұйымдар, мекемелер, көлік
қозғалысының қалыпты өмір сүруін жандандыруға қатысқан күштер мен
құралдарды әкету жүзеге асырылады, сондай-ақ жеке құрамның, жеке қорғаныс
құралдары мен басқа техниқалық құралдар тексеріледі, қызмет атқару
қорытындысы жүргізіледі, негізгі және қосалқы қызметтер мен бөлімшелер
қызметкерлерінің қимылдарына баға беріледі.
Жаппай тәртіпсіздік және топпен қоғамдық тәртіп бұзушылық туындаған
кезде ішкі істер органдары мен бөлімшелерінің жетекшілері және жеке құрамы
Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңдары мен Қазақстан Республикасы
Ішкіісминінің тиісті нормативтік құқықтық актілерін басшылыққа алады.
Көпшілік шараларын жүргізу барысында құрсау (Қ), еріп жүру топтары
(ЕЖТ), бақылау бекеттері (ББ), резерв (Р), қоршаулар (Қ), патрульдеу
топтары, көлік қозғалысын шектеу, заңдарды түсіндіру, байланысты қамтамасыз
ету, қоршау блоктау, құқық бұзушылықтарды тіркеу және басқалар
қолданылады.
Әр топты арнайы біріккен отряд командирі алдын ала тағайындаған
жетекші басқарады:
1) құрсау - көпшілік шаралар жүргізілетін аумаққа бөгде адамдарды
жібермеу мақсатымен, сондай-ақ іс-шараларға қатысушылар мен көрермендер
орналасқан жерлерде шараларға қатысушылар, көрермендер тоқтату мақсатымен
жергілікті тиісті ауданын қоршауды (блоктауды) жүзеге асырады. Қажетті
жерлерде азаматтарды, көлікті ұйымдасқан түрде өткізу, құқыққа қарсы
қимылдардың ұйымдастырушылары мен белсенді мүшелерін анықтау (ұстау) үшін
БӨП құрылады;
10) құқық бұзушылықтарды тіркеу тобы - криминалдық Полиция
бөлімшелерінің қызметкерлерінен құрылады, сырттай (визуального) бақылау,
фото суретке түсіру, бейне және дыбыс жазбалары құралдарымен жабдықталады.
Оқиға болған жерде құқыққа қарсы қимылдарды құжаттауды, жеткізілген құқық
бұзушыларды тексеруді қамтамасыз етеді.
Жаппай іс-шаралар өткізу кезінде қоғамдық тәртіп пен қауіпсіздікті
қамтамасыз ету үшін тек нақты қажетті күштер мен құралдар саны жұмылдырылуы
тиіс. Нарядтар жүргізілген іс-шараның таралуына қатысты қимылға енгізіледі,
ал қажеттіліктің төмендеген жағдайында тез арада алынады және резервке
ауыстырылады.
Жаппай іс-шараларды өткізу күні қызметтер мен бөлімшелердің
бастықтары жеке құрамды және оның жабдықталуын тексеру, дербес топтардың
жетекшілерімен жұмыс нұсқамасын жүргізеді, және жоспарланған іс-шараның
басталу уақытындағы, өткізу тәртібіндегі болуы ықтимал өзгерістер және
жедел жағдайдағы басқа өзгерістер туралы хабарлайды, бар күштер мен
құралдардың қойылуын қамтамасыз етеді; іс-шараның ұйымдастырушыларымен
өзара іс-қимыл белгіленеді.
Жаппай іс-шара жүргізу кезінде нарядтар:
1) қойылған міндеттерді білуге және мүлтіксіз орындауға;
2) қызмет өтеу барысында үрей және топтық құқық бұзушылықтың тууын ескерте
отырып, әсіресе, қоғамдық тәртіпті бұзудың алдын алу барысында ерекше
қырағылық пен ұстамдылықты сақтауға;
3) көрсетілген жерде болуға және арнайы рұқсатсыз қызметтің сеніп
тапсырылған учаскесін тастамауға;
4) жаппай іс-шара өткізу орынынан мас күйіндегі адамдарды, және басқа да
қоғамдық тәртіп бұзушыларды шығаруға қамтамасыз ету, қоршау блоктау,
құқық бұзушылықтарды тіркеу және басқалар қолданылады.
Әр топты арнайы біріккен отряд командирі алдын ала тағайындаған
жетекші басқарады:
1) құрсау - көпшілік шаралар жүргізілетін аумаққа бөгде адамдарды
жібермеу мақсатымен, сондай-ақ іс-шараларға қатысушылар мен көрермендер
орналасқан жерлерде шараларға қатысушылар, көрермендер немесе ара жігін
ажырату квадраттардың (тік бұрыштардың) ұйымдасқан түрде қозғалуын
қамтамасыз ететін бағыттаушы коридорлар құру үшін қойылады. Құрсаулардың
құрамына Полиция қызметкерлері, әскери қызметкерлер, көпшілік өкілдері кіре
алады.
Құрсаулар жеке құрам 2 метрден аса интервалда орналасқанда - сирек, 1
-2 метр интервалда - қалыпты, 1 метрден кем интервалда - күшейтілген, екі
және одан да көп қатарларда – көп қатарлы болып бөлінеді. Аса қауіпті
бағыттарда құрсауларды күшейту мақсатымен арнайы кедергілерден,
автомобильдер және әскери техникадан қоршаулар орнатылады;
2) еріп жүру тобы - колонналар сап түзеу кезеңінде, оларға арналған
жерлерде оларға еріп жүру және орналастыру кезінде қоғамдық тәртіпті
қамтамасыз етеді;
3) бақылау бекеттері - көпшілік іс-шараларды жүргізу және жағдай өзгеру
барысында дер кезінде ақпаратты қамтамасыз етеді. Ол аумақты жақсы шолуды
қамтамасыз ететін пункттерде орналасады және қажетті техниқалық құралдармен
жабдықталады;
4) резерв - көпшілік іс-шараларын жүргізу ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Ішкі істер органдары штабтарының жүйесі және құқықтық жағдайы
Төтенше жағдайлардағы ішкі істер органдары әрекеттерінің негіздері
ХVІІІ ғасырдың екінші жартысындағы Орынбор губернаторларының қазақ даласына қатысты саясатын толық және жүйелі көзқарас тұрғысынан зерттеу
Өрт сөндіру тактикасы
ТМД-ның ролі мен маңызы Қазақстан
Алматыдағы 1986 ж. Желтоқсан көтерілісі: себебі, сипаты, салдары
Ұйымдастырушылық құрылымды пайдаланудағы қазіргі тенденциялар
Төтенше жағдайлар саласындағы Қазақстан Республикасының заңдарының маңыздылығы
Мэйдзи дәуіріндегі Жапониядағы жаңа саяси жүйенің қалыптасуы
Қылмыстарды криминалістік тіркеу және есепке алу
Пәндер