Әлеуметтік-экономикалық жүйелер басқармасындағы жүйелі әдістеме және үлгілеу

Қазіргі зерттеу әдістемелік ғылыми ұйымдастыруда объектіні жүйе ретінде бөлу және қарауға сүйену әдісі маңызды орын алады.

Жүйелер “жүйе” деген түсінікпен ұзақ даму тарихы бар жалпы ғылыми және философиялық түсініктер тығыз байланысты.Бұған мына түсініктер кіреді, мысалға “сипат”, “қатынас,” “байланыс”, “ішкі жүйе”, “элемент”, “қоршаған орта”, “бөлім”, “бүтін”, “тұтастық”, “құрылым”.Оларды бір- біріне тәуелсіз деп бөліп қарауға болмайды, олардың барлығы құрамы бір-бірімен тығыз байланысты тұжырымдық жүйе құрайды.
Бір жағынан бұл түсінік анықталған интуитивтік түсініктеме береді, ал екінші жағынан олар үшін жасау қиындығы жан-жақты анықталғандығын көрсетеді, себебі жалпы ұлғаю мөлшерінде олар үлкен дәрежеде аксиоматикалық анықтама беретін бастапқы дәрежені алады, сонымен қатар объекті қасиеті және көптеген жеке түрдегі жүйелердің кезекті нақтылау мінезі тапсырма арқылы орындалады.

Тұтастық

Негізгі маңызды жүйе құраушының жүйелік қасиетінің бірі байланыстық, тұтастылық болып табылады. Бұл аспектіде жүйе деген ұғым физикалық немесе тұжырымдалған өзара қарым-қатнаспен байланысқан көптеген элементтердің тұтастығымен түсіндіріледі.Тұжырымдық дегеніміз жүйенің қасиетінің әрқашан оның элементінің қасиетінен шыға бермейтіндігін білдіреді.Барлық элементтер бір-бірімен тікелей және жанама байланысты болады және жалпы жағдайда бір элементті жою немесе қосу жүйенің басқа элементтерінің қатынасын өзгертеді.Әрбір жүйені жоғарғы реттегі жүйенің элементті деп қарастыруға болады.Кез келген жүйенің элементі, өз кезегінде төменгі реттегі жүйе ретінде бола алады.
Егер оның құрамына техникалық ішкі жүйеден басқа адамдарда кірсе, онда ол жүйе ұйымдастырушылар класына жатады.