Іс-әрекет және мінез-құлық мотивациясы. сана мен зейін бірлестігі



Адамның ісі мен қылығынан көрінетін, оның айналасындағыларға қатынасын бейнелейтін кісінің бір сыдырғы тұрақты және тұрлаулы жеке өзгешелігі мінез деп аталады. Мінез туа біткен қасиет емес, ол біртіндеп өмір сатысында дамып, қалыптасып отырады.
Мінез бітістері адамның дүниеге көзқарасына сенімі мен мұратына, әлеуметтік жағдайына, сыртқы ортаның әсері мен адамның өзін-өзі тәрбиелеуінен көрінеді. Адамның мінезі оның барлық әрекеттерінің қосындысы, синтезі болып табылады. Мінез адамның дүниеде өмір сүрудегі бағытын, бет алысын көрсетіп отыратын қасиеті болып табылады. Мінездері мүлде бірдей болып келетін адам болмайды, бірақ өмір сүрген ортасына, қоғамына қарай адамдардың белгілі бір тобына ортақ типтік мінездер де болады. Мінез бен темпераменттің байланысы өте тығыз. Темпераменттер жүйке саласының типтерімен, тума биологиялық ерекшеліктерімен байланымты болуы тарихи-әлеуметтік, қоғамдық тәрбиенің жемісі. Бірақ мінез бен темперамент байланысы оның темпераментке әсер етіп, ықпалын тигізіп отыратындығы темперамент те адам мінезінің әр түрлі көріністеріне өзінше әсер етеді. Мінез адамның ерік-жігерімен тығыз байланысты.
1. Жарықбаев Қ. «Психология». Алматы, «Білім»,1993ж.
2. Тәжібаев Т. «Жалпы психология». Алматы, «Қазақ университеті», 1993ж.
3. Чуфаровский Ю.В. «Юридическая психология». Москва, «Право и Закон», 1997 г.
4. «Қазақша-орысша», «орысша-қазақша» сөздіктер.

Пән: Психология
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:   
Іс-әрекет және мінез-құлық мотивациясы. Сана мен зейін бірлестігі.

Адамның ісі мен қылығынан көрінетін, оның айналасындағыларға қатынасын
бейнелейтін кісінің бір сыдырғы тұрақты және тұрлаулы жеке өзгешелігі мінез
деп аталады. Мінез туа біткен қасиет емес, ол біртіндеп өмір сатысында
дамып, қалыптасып отырады.
Мінез бітістері адамның дүниеге көзқарасына сенімі мен мұратына,
әлеуметтік жағдайына, сыртқы ортаның әсері мен адамның өзін-өзі
тәрбиелеуінен көрінеді. Адамның мінезі оның барлық әрекеттерінің қосындысы,
синтезі болып табылады. Мінез адамның дүниеде өмір сүрудегі бағытын, бет
алысын көрсетіп отыратын қасиеті болып табылады. Мінездері мүлде бірдей
болып келетін адам болмайды, бірақ өмір сүрген ортасына, қоғамына қарай
адамдардың белгілі бір тобына ортақ типтік мінездер де болады. Мінез бен
темпераменттің байланысы өте тығыз. Темпераменттер жүйке саласының
типтерімен, тума биологиялық ерекшеліктерімен байланымты болуы тарихи-
әлеуметтік, қоғамдық тәрбиенің жемісі. Бірақ мінез бен темперамент
байланысы оның темпераментке әсер етіп, ықпалын тигізіп отыратындығы
темперамент те адам мінезінің әр түрлі көріністеріне өзінше әсер етеді.
Мінез адамның ерік-жігерімен тығыз байланысты.
Жігерлі адам энтузиаст келеді. Ол басқаның артынан босқа ермей,
олардың айтқанын істей бермей, әр іске қызу кіріседі. Ондай адам көңілі
көтеріңкі, оптимист, ғылым, техника, өнерге құштар болады. Мұндай сапалар
адам мінезінің тұрақты болуына әсер етеді, өмір жағдайының түрлі
қиыншылығына мойымай, дүниеге көзқарасы мен сенімінің тұрақты болуы
арасында адамгершілік қасиеті де жоғары болады. Егер адамда мұндай сапалар
болмаса, ол күйгелек, нашар мінезді, солқылдақ болып кетуі ықтимал.
Еріктің тұрақты болуына адамның ортасына, ұжымына, өзіне басқа
адамдарға қатынасы да үлкен әсер етеді. Мысалы, адамның басқаларға қарым-
қатынасы оларды ұнатуы жолдастық, достық, махаббат сезімдерін қастерлеуі,
мінездің жақсы бітістерінің қалыптасуына қолайлы әсер етеді.
Мінез туралы ілім өзінің ілкі бастауын ежелгі Грециядан алады. Бұдан
2500 жыл бұрын грек ғалымы Теофраст Афины жұртының 30-дан астам үстем тап
өкілдерінің мінез бітістерінің 30-дан астам нашар жақтарына талдау жасаған.
(((( ғасырда француз жазушысы Лабрюен нашар мінез бітістерінің 4500-ден
астамына сипаттама берген. Мінездің психологиялық теориялары ((( ғасырдың
аяқ кезінен бастап көріне бастады. Зерттеушілер адамның мінезін көбінесе
дене құрылысына сәйкес түсіндіруге тырысты. Кісінің дене құрылысы қандай
болса, оның мінезі соған сәйкес қалыптасады, мінезге темперамент ерекше
әсер етеді, адамдардың мінезін сыртқы дене, бет қиялдарынан зерттеуге
болады деді. Осы кездері френология, графология деген ағымдар пайда болады.
Френология (Ф.Галлет) адамның бас сүйегіне, формасына, жүйке саласына қарап
адамның мінез-құлқын, ақыл-ойының дәрежесін ажыратуға болады дейді.
Графология ілімі (Аристотель, Гефаст т.б.) дамдардың жазуына қарай
адамның мінезін ажыратуға болады деді. Адамның жазу-сызуына қарап, оның
мінез-құлқын айыру психологияда криминалистикара-тұра қолданылады. Ал жан
қуаттары қалпында тұрған кісілердің мінез бітістерін объективтік әдістермен
зерттеу қажет.
Іс-әрекетті қарастырғанда, біз міндетті түрде 2 жағынан қарастыруымыз
қажет: 1) психикалық; 2) сыртқы
Алдағы істелген іс-әрекетті ойлау интриозация, соған қарсы пәндік іс-
әрекет экстериозация деп аталады. Іс-әрекеттің екі жағы өте тығыз
байланысты.
Іс-әрекеттің негізгі бөлінбес элементі болып қажеттілік табылады. Ол
дегеніміз жалпы іс-әрекетті тудыратын және оның белсенділігінің негізгі
көзі болып табылады. Қажеттілік бір іс-әрекетке бағытталып, сол істің
себебіне айналады. Осыған орай, А.Н.Леонтьев былай жазған: Іс-әрекет
себепсіз болмайды. Іс-әрекет сипаты оның бағытына тәуелді болмау үшін адам
алдына мақста қою керек. Тек осы кезде ғана мақсатты түрдегі іс-әрекетін
айтуға болады. Мақсатына жете алмау адамның психикасына әсер етеді.
Қоршаған ортамен байланысу қимылдарының көбеюіне ісер етеді. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ПСИХОЛОГИЯ кітабі
Психологиядағы зерттеу әдістері
Кіші мектеп жасындағы балалардың оқу танымдық мотивациялық сферасы
Тұлғаның өзін өзі бағалау мотивациясын жетілдіру жолдары
МЕКТЕП ЖАСЫНДАҒЫ БАЛАЛАРДЫ МЕКТЕПКЕ ДАЙЫНДАУДЫҢ АСПЕКІЛЕРІ
Психологтың кәсіби қызмет үлгісі
Рефлексия - тұлғаның өзіндік тануының жолы мен формасы
Мектеп жасына дейінгі баланың сезімі мен эмоциясының өзгеруі
Рефлексия арқылы студенттердің оқу-танымдық белсенділігін қалыптастыру
Тұлғаның индивидуалды қасиеттерін зерттеудің стратегиясы
Пәндер