Дербес ЭЕМ-нің элементтік базасы



1. Дербес ЭЕМ.нің элементтік базасы
2. IBM дербес компьютерінің негізгі блоктары
3. Графиктік адаптер
4. Дербес компьютерді іске қосу және өшіру
5. Микропроцессор
6. Қолданылған әдебиеттер
Дербес ЭЕМ-нің (ДЭЕМ) элементтік базасы болатын электрондық компоненттері информация өңдеудің белгілі бір қызметін немесе оны сақтау ісін атқарады. Мұндай компоненттер интегралдық схемалар деп аталады. Интегралдық схема металдан не пластмассадан жасалған қорапқа салынған жартылай өткізгішті крсталдардан тұрады. Жіңішке жіп секілді арнайы сымдар осы кристалды қораптың шеткі тақшаларымен жалғастырады.
Жартылай өткізгішті кристалл көбінесе таза кремнийден жасалады, оны жасауда вакуумдық бүрку, тырналау, қоспаларды иондық түрде енгізу, дәлме-дәл фотолитография тәрізді және де басқа жоғары сапалы технологиялар қолданылады.
Осындай күрделі технология нәтижесінде кристалда электр схемасына біріктірілген «электрондық молекулалар» жасалады. Олар бір кристалл көлемінде (5х5 мм) жүз мыңнан аса бір-бірімен байланысқан «электрондық молекулаларды» құрастырып, өте күрделі информацияны түрлендіру жұмыстарын орындай алады. Мүмкін болашақта осындай схемалар элементтері рөлін тікелей ұғымдағы заттардың молекулалары атқаратын шығар.
Интегралдық схемаларды жасау, тексеру, олардың сапаларын бақылау - барлығы да автоматтандырылған, оның үстіне оларды сериялық түрде шығару да меңгерілген. Интегралдық схемаларды шығаруды баспаханаларды кітапты көбейтіп шығарумен салыстыруға болады. Олар өздерінің атқаратын функцияларына қарай ЭЕМ-нің әртүрлі тетіктерінің - шифраторлардың, сумматорлардың, күшейткіштердің түрлеріне байланысты бөлек-бөлек топтарға жіктеліп, серияларға бөлініп шығарылады.
1. Балапанов Е.Қ, Бөрібаев Б, Дәулетқұлов А.Қ. Жаңа ақпараттық технологиялар: «Информатикадан 30 сабақ». Алматы: «Шартарап» баспасы, 2001

Жоспары:

1. Дербес ЭЕМ-нің элементтік базасы
2. IBM дербес компьютерінің негізгі блоктары
3. Графиктік адаптер
4. Дербес компьютерді іске қосу және өшіру
5. Микропроцессор
6. Қолданылған әдебиеттер
Дербес ЭЕМ
Дербес ЭЕМ-нің элементтік базасы

Дербес ЭЕМ-нің (ДЭЕМ) элементтік базасы болатын электрондық
компоненттері информация өңдеудің белгілі бір қызметін немесе
оны сақтау ісін атқарады. Мұндай компоненттер интегралдық
схемалар деп аталады. Интегралдық схема металдан не пластмассадан
жасалған қорапқа салынған жартылай өткізгішті крсталдардан
тұрады. Жіңішке жіп секілді арнайы сымдар осы кристалды қораптың
шеткі тақшаларымен жалғастырады.
Жартылай өткізгішті кристалл көбінесе таза кремнийден
жасалады, оны жасауда вакуумдық бүрку, тырналау, қоспаларды иондық
түрде енгізу, дәлме-дәл фотолитография тәрізді және де басқа
жоғары сапалы технологиялар қолданылады.
Осындай күрделі технология нәтижесінде кристалда электр
схемасына біріктірілген электрондық молекулалар жасалады. Олар бір
кристалл көлемінде (5х5 мм) жүз мыңнан аса бір-бірімен
байланысқан электрондық молекулаларды құрастырып, өте күрделі
информацияны түрлендіру жұмыстарын орындай алады. Мүмкін болашақта
осындай схемалар элементтері рөлін тікелей ұғымдағы заттардың
молекулалары атқаратын шығар.
Интегралдық схемаларды жасау, тексеру, олардың сапаларын бақылау -
барлығы да автоматтандырылған, оның үстіне оларды сериялық түрде
шығару да меңгерілген. Интегралдық схемаларды шығаруды
баспаханаларды кітапты көбейтіп шығарумен салыстыруға болады. Олар
өздерінің атқаратын функцияларына қарай ЭЕМ-нің әртүрлі тетіктерінің -
шифраторлардың, сумматорлардың, күшейткіштердің түрлеріне байланысты
бөлек-бөлек топтарға жіктеліп, серияларға бөлініп шығарылады.
Бұл схемалардың интегралдық (біріктірілген) деп аталу себебі
олардың бір кристалды күрделі логикалық функциялардың белгілі
біреуін орындай алады, сосын олардан транзисторлар мен диодтардан
құрастырылған сияқты машина қондырғылары оңай жасалады.
ДЭЕМ бірыңғай аппараттық жүйеге біріктірілген техникалық
электрондық құрылғылар жиынынан тұрады. ДЭЕМ құрамына кіретін
барлық құрылғыларды олардың функционалдық белгілеріне қарай екіге
бөлу қалыптасқан, олар: жүйелік блок және сыртқы құрылғылар.
Жүйелік блок мыналардан тұрады:
- микропроцессор;
- оперативті есте сақтаушы құрылғы немесе жедел жады;
- тұрақты есте сақтаушы құрылғы;
- қоректену блогы мен мәлімет енгізу-шығару порттары.
Ал, сыртқы құрылғылар былайша бөлінеді:
- информация енгізу құрылғылары;
- информация шығару құрылғылары;
- информация жинақтаушылар.
ДЭЕМ-нің құрамында ең аз жүйелік блок, бір-бірден енгізу,
шығару құрылғылары және ең аз деген бір информация жинақтаушы
құрылғы кіреді. ДЭЕМ-де шешілетін мәселеге байланысты пайдаланушы
адам оның минималды конфигурациясына қосымша шеткері құрылғыларды
қосу арқылы кеңейтуіне болады.
Информация мен басқару командаларын енгізетін негізгі
құрылғыларға пернетақта (клавиатура), тышқан тәрізді тетік және
сканер (із кескіш) жатады. Осындай функцияларды бұлардан өзге
жарық қаламұштары, жарық сезгіш планшеттер, джойстиктер (ұршық
тәріздес тетік) және басқа да мәселелерді шешуге қолданылатын
құралдар орындайды. Мысалы, осылардың кейбіреуін жобалау жұмыстарын
автоматтандыруда қолдануға болады.

ІВМ дербес компьютерінің негізгі блоктары

Әдетте ІВМ дербес компьютерлері мынадай бөліктерден
(блоктардан) тұрады:
- жүйелік блок (тік немесе жатық қорапқа орналасқан) – 1 – блок;

- мәтіндік және графикалық информацияны кескіндеуге арналған
монитор немесе дисплей - 2-блок;
- әртүрлі символдарды компьютерге енгізуге арналған перне тақта
немесе пернелік - 3-блок;
Компьютердегі ең негізгі құрылғы - жүйелік блок, оның ішіне
ДЭЕМ-нің басты құрылғылары орналасқан. Жүйелік блогы құрамында
микропроцессор, жедел жад, тұрақты есте сақтаушы құрылғы, қоректену
блогы мен енгізу-шығару порттары және мәлімет жинақтауыштар бар.
Бұлардан басқа компьютердің жүйелік блогына мынадай
құрылғыларды қосуға болады:
- мәтіндік және графикалық информацияларды басып шығаруға
арналған принтер;
- гафикалық курсормен басқарылатын құрылғы – тышқан графикалық
қолтетігі;
- джойстик – компьютерлік ойындарда қолданылатын қолмен
басқарылатын тетік;
- графиксызғыш немесе плоттер - сызбаларды (графиктерді) қағазға
шығаруға арналған құрылғы;
- сканер (ізкескіш) – графикалық немесе мәтінді информацияларды
оқуға арналған оптикалық құрылғы;
- CD-ROM - компакт – дискілерді оқуға арналған құрылғы, ол
қозғалатын бейнелерді, мәтіндерді және дыбыстарды шығару үшін
кеңінен пайдаланылады;
- модем – телефон желісі арқылы басқа компьютерлермен информация
алмасуға арналған құрылғы;
- стример - мәліметтерді магниттік таспада сақтауға арналған
құрылғы;
- Желілік адаптер компьютерді жергілікті желіде (торапта)
қолдануға мүмкіндік береді.
Сонымен, ДЭЕМ-нің негізгі құрылғыларына процессор, жад (жедел
және сыртқы), сыртқы құрылғыларды қосу және мәліметтерді жеткізу
құрылғылары жатады. Енді компьютерге кіретін немесе оған қосылатын
әртүрлі құрылғылардың сипаттамаларын қарастырайық.

Графиктік адаптерлер
Монитор немесе дисплей – ДЭЕМ – ге міндетті түрде қажет шеткері
құрылғы, ол компьютердің жедел жадында өңделетін информацияны экранда көру
үшін қажет. Экран түстеріне қарай дисплейлер монохромды (ақ- қара ) және
түрлі түсті болып, ал экранға шығарылатын информация түрлеріне байланысты
символдық (тек символдық информация ) және графиктік ( символдық және оған
қоса графиктік информация ) болып бөлінеді.
ЭЕМ- нің бейнелік құрылғысы екі бөліктен: монитор мен адаптердан
Тұрады. Біз тек мониторды көреміз, ал адаптер ЭЕМ қорабының ішінде
орналасқан мониторды басқару блогы. Монитордың өзінде тек электрондық –
сәулелі түтікше бар. Ал, адаптерде бейне сигналдарын беретін логикалық
схемалар орналасқан.
Электрондық сәуле экранда секундтің 150 бөлігінде жүріп өтеді, бірақ
экран бейнесі одан жәй өзгереді. Сондықтан экранның бір көрінісі үшін бейне
сигналды бірнеше рет қайталап беріп отыру керек. Адаптерде бейнелер
көрінісін сақтауға арналған бейнелік жад бар.
Көбінесе символдық режимде дисплей экранына 80 таңбадан тұратын 25 жол
мәлімет шығарылады ( барлығы – 2000 таңба – стандартты машин-ка қағазындағы
символдар саны) , ал графикалық режимдегі экранның бейнелеу (көрсету
мүмкіндігі ) қабілеті адатер тақшасын жүйелік блокпен байланыстыру
құрылғысының мүмкіндіктеріне сәйкес болады.
Экрандағы кескін көрінісінің сапасы графикалық адаптердің типіне қарай
өзгеріп отырады.
Кең тараған адаптерлерге мыналар жатады: EGA , VGA ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
ЭЕМ-нің даму тарихы. ЭЕМ-нің буындары
ЭЕМ даму тарихы. Есептеу машиналарының даму бағыттары
Қазіргі кездегі дербес компьютерлер
Компьютерге информация енгізу құрылғылары
Компьютерлік жүйелер
IBM PC және басқа осы тәріздес дербес компьютерлер жұмысы жайында мәліметтер. Aлгоритмдік тілдер туралы мәліметтер. ЭЕМ-ң қызметі, құрамы және жіктелуі
Арнайы мәліметтерді өңдеу жылдамдығы
ЭЕМ даму тарихы
Есептеуіш машинаның тарихы
Машинаны ұйымдастыру: фон Нейман принципі, басқарушы құрылғы, команда жүйелері мен команда типтері
Пәндер