Еттің химиялық құрамы. Жаркент базарына түскен қой етінің физико-химиялық көрсеткішін анықтау

Жоспар
Кіріспе

Кіріспе
2. Әдебиетке шолу
2.1 Қой етінің тағамдық маңызы
2.2 Еттің химиялық құрамы
Ет талшығының ақ заты
3 Өзіндік зерттеулер
3.1 Жаркент базарына сипаттама
3.2. Материал және тексеру әдістері.
3.2. Материал және тексеру әдістері.
3.3. Зерттеу нәтижелері
3.4. Еттің сапасын сезімдік және физико.химиялық көрсеткіштері бойынша анықтау
3.4.Зеттеу нәтижелерін талдау
Практикалық жұмыс

Қазіргі кезде халықты азық-түлік өнімдерімен қамтамасыз етудің негізгі көзі базар болып табылады. Соңғы кезде азық-түлікті базарда сату күрт жоғарылады. Мал өнімдерінің сапасын тексеру үшін базарда арнайы зертхана құрылысы көзделген. Зертхана қызметкерлері базарға түскен барлық азықтық өнімдерге малдәрігерлік санитарлық сараптау жүргізеді, яғни базарға түскен барлық өнімдер тек ветеринариялық санитариялық тексеруден өткен соң ғана сатуға немесе пайдалануға жіберіледі. Бұл мамандардың негізгі мақсаты адам мен жануарлардың денсаулығына нұқсан келтірмеу және қоршаған ортаны әртүрлі аурулардан қорғау болып табылады.
Бірақ, соңғы кезде әртүрлі тағамдық өнімдерді, соның ішінде ет өнімдерінде малдәрігерлік санитарлық сараптаудан өткізбей базардан тыс жерлерде сату көбейіп кетті. Осы себептердің кесірінен әртүрлі аурулар: сальманилиез, дизентерия, бруцеллез, қарасан, сүзек т.б. өріс алуда. Соңғы кезде біздің республикамыздың жағдайы төмендеп кетті. Тағамдық өнімдердің сапасының төмендеуі адамдарды улануға әкеп соқтыруда. Жалпы сапасыз азық-түліктерді пайдаланудың нәтижесінде жыл сайын 110 мыңнан астам адам зиян шегеді, оның ішінде 70% жас балалар болып табылады.
Осы көрсеткіштердің барлығы сатылатын тағамға дұрыс малдәрігерлік санитарлық тексеруді ұйымдастыруды талап етеді. Бұл осы жұмыстық өзекті мәселеге арналғанын көрсетеді.
Жұмыстың практикалық маңызына, Жаркент базарына түскен қой етінің физико-химиялық көрсеткішін анықтау болып табылады. Бұл болашақта әртүрлі ауруы бар қай етінің биологиялық құндылығын анықтау үшін қажетті көрсеткіштің бірі болуы мүмкін.
Жаркент базарында сатылатын қой етінің сапасын анықтау мақсатында біз төмедегідей жұмыстарды жүргізуді жөн көрдік.

Пән: Ет, сүт, шарап өнімдері
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 27 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе

Қазіргі кезде халықты азық-түлік өнімдерімен қамтамасыз етудің негізгі
көзі базар болып табылады. Соңғы кезде азық-түлікті базарда сату күрт
жоғарылады. Мал өнімдерінің сапасын тексеру үшін базарда арнайы зертхана
құрылысы көзделген. Зертхана қызметкерлері базарға түскен барлық азықтық
өнімдерге малдәрігерлік санитарлық сараптау жүргізеді, яғни базарға түскен
барлық өнімдер тек ветеринариялық санитариялық тексеруден өткен соң ғана
сатуға немесе пайдалануға жіберіледі. Бұл мамандардың негізгі мақсаты адам
мен жануарлардың денсаулығына нұқсан келтірмеу және қоршаған ортаны
әртүрлі аурулардан қорғау болып табылады.
Бірақ, соңғы кезде әртүрлі тағамдық өнімдерді, соның ішінде ет
өнімдерінде малдәрігерлік санитарлық сараптаудан өткізбей базардан тыс
жерлерде сату көбейіп кетті. Осы себептердің кесірінен әртүрлі аурулар:
сальманилиез, дизентерия, бруцеллез, қарасан, сүзек т.б. өріс алуда.
Соңғы кезде біздің республикамыздың жағдайы төмендеп кетті. Тағамдық
өнімдердің сапасының төмендеуі адамдарды улануға әкеп соқтыруда. Жалпы
сапасыз азық-түліктерді пайдаланудың нәтижесінде жыл сайын 110 мыңнан
астам адам зиян шегеді, оның ішінде 70% жас балалар болып табылады.
Осы көрсеткіштердің барлығы сатылатын тағамға дұрыс малдәрігерлік
санитарлық тексеруді ұйымдастыруды талап етеді. Бұл осы жұмыстық өзекті
мәселеге арналғанын көрсетеді.
Жұмыстың практикалық маңызына, Жаркент базарына түскен қой етінің
физико-химиялық көрсеткішін анықтау болып табылады. Бұл болашақта әртүрлі
ауруы бар қай етінің биологиялық құндылығын анықтау үшін қажетті
көрсеткіштің бірі болуы мүмкін.
Жаркент базарында сатылатын қой етінің сапасын анықтау мақсатында біз
төмедегідей жұмыстарды жүргізуді жөн көрдік.
1. Сатылуға түскен қой ұшасы мен ағзаларын ветеринариялық-
санитарлық сараптау жүргізу арқылы еттің сапасын анықтау.
1. Қой ұшасы мен ағзаларына сезімдік зерттеу жүргізу.
2. Еттің физико-химиялық көрсеткіштерін анықтау
3. Қой етінің бактериологиялық ластану шамасын анықтау.

2. Әдебиетке шолу

2.1 Қой етінің тағамдық маңызы

Қазақстан мал шаруашылығының сарқылмас қоры екендігі тарихтан белгілі
және қой шаруашылығы оның жетекші саласы болып келді. Қойдың негізгі
өнімдеріне жүк, май, ет, тері, елтірі тағы басқа атауға болады. Соның
ішінде ет қой шаруашылығының маңызды өнімі болып саналады. Қой етіне
ересек мал еті жатады, ал туған жылы сойылғанды қазы етіне жатқызады.
Қой еті - өте бағалы тағам, қуаты жоғары. Қой етінің басқа
ауылшаруашылық малдарына қарағанда бір қатар өзіндік ерекшеліктері
болғандықтан халықтың үлкен сұранысына ие.
Етті морфологиялық құрамы бойынша бұлшық етке, майға, сүйекке және
дәнекер ұлпаларға бөледі. Тағамға негізінен бұлшық еттері мен майлары
пайдаланылады. Қой ұшасында майлардың орналасуы бірдей емес. Майлар
кейбіреуінде тері асты мен құрсақ қуысында, басқасында құйрығында, ал
етті тұқымдарда бұлшық еттердің арасында, ішінде жиналады.
Майдың жиналуы еттің дәлділігі мен тұқымдылық қасиетін арттыра түседі.
Адамның қамныты өмір сүруіне биологиялық жоғары бағалы еттің
биологиялық ерекшеліктері бар, мәселен жас организмнің жетілуіне етті
тұқымдық шошқа еті қолайлы көрінеді. Ал, қой еті бұл жөнінен шошқа етіне
қарағанда тілсіз екен. Сиыр еті осы екі мал етінің аралығында, сондықтан ол
орта жастағы адамның тағамдануына дұрыс келеді. Жылқы етінің ақ заттық
тиімділік коэффициентінің жоғарлығы онда өзіндік биологиялық белсенді
заттың бар екенін көрсетеді. Жақында ғана ет ұлпасындағы кактрактильді
және реттеуші қасиеттері бар жаңа ақ заттар табылады. Олар титик, деммен
және кебумен.
Бұл ақ заттардың құрылыстық және функционалдық маңызы бар екен.
Тағамның жұғымдылығы (нәрлігі) тек қана оның химиялық құрамына (ақ зат,
май, көмірсу, минералды заттар, витаминдер) коллориялығында ғана
байланысты емес. Сонымен қатар тағамдық, биологиялық қасиеті өнімдегі
ауыстыруға болмайтын заттардың ара қатынастарына және олардың орналасуына
байланысты. Мәселен ақ заттағы амин қышқылдарының ара қатынасының маңызы
ерекше.
Тағамдық өнімдегі ақ заттың және оның құрамына кіретін заттардың ас
қорыту жүйесі ферменттерінің әсерінен гидролиздену жылдамдығын анықтаудан
да үлкен маңызы бар. Бұл көрсеткіш бойынша шошқа етінде бұзау, сиыр қой
етіне қарағанда тиімсіз.
Тағамдағы ақ заттың рөлі адам ағзасы үшін ерекше екені белгілі. Ақ зат
жасуша мен ұлпалардың өсуіне, жаңаруына түзілуіне қажет зат. Сонымен
қатар, ол көптеген биологиялық белсенді заттардың - ферменттердің,
гармондардың иммунды заттардың пайда болу көзі. Адам организміне тәулігіне
пед-163 г ақ зат керек. Ақ зат молекуласының негізгі құрамдас бөлігі
амин қышқылдары адам тәнінде түзілмейді

Мәселен, осы уақытқа дейін етте дәнекер ұлпасы көп болса,
ондағы толық бағалы емес ақ заттардың болуына байланысты еттің
сапасы нашарланады деп келдік. Ал кейінгі кездегі зерттеулер
(Беленький Н.Г. кафрапик) көрсетуі бойынша құрамында 15%, дәнекер
ұлпасы (ақ заты бойынша) бар еттің биологиялық сапасы жоғары
екен.
Тәуліктік рационға кіргізілген дәнекерәі ұлпаны ет, ақ заттық
сіңірілуін, жоғары сортты етке қарағанда 7% арттырған, майдаланған
дәнекер ұлпаларды жоғары температурамен өңдегенде өнімнің
биологиялық сапасын арттырады, екен. Осыған байланысты дәнекер,
сүйек ұлпаларының құрылымын өзгерту арқылы оның биологиялық
бағасын арттыруға байланысты жүргізіліп жатқан жұмыстар аса
бағалы (Беленьский Н.Г. Игнатьев, Горбатов, Файбужевский). Бұл
жұмыстар болашақта ұша ұлпаларының бәрін тағамға пайдалану
мүмкіншілігін ашатын технологиялық жүйелердің негізгі болуы мүмкін.
Мал майы әсіресе, ет аралығындағы май, еттің дәмін және
нәрлігін жақсартады. Бірақ малдың бұл қасиеті, әр етте, ет
ұлпаларымен белгілі бір ара қатынаста болғанда ғана көрінеді. Етте
май аса көп болғанда, ол ақ заттың азаюына әкеледі де оның
сіңімділігі төмендейді. Мал майы организмге аса қажетті, үлкен
маңызы бар қанықпаған май қышқылдарының көзі, әсіресе арахидок
қышқылдарының маңызы зор.
Ет және ет өнімдері адамға қажетті минералды заттармен әртүрлі
витаминдер көзі.
Ет сонымен қатар жоғары калориялық өнім. 100 г еттің
калориялығы 179,7 ккал, ал 100 г жұмыртқа калориялығы 166,2 ккал.
Ет ақзатының майының сіңімділігі де жоғары. мәселен майының
сіңімділігі 74-84% (қой майы) 75-88 % (сиыр майы), шошқа майының
сіңімділігі 95 % дейін.

2.2 Еттің химиялық құрамы

Еттегі май, сүйек, дәнекер ұлпаларының және еттің арақатынасы
оның сапасының көрсеткіштерінің бірден-бір факторы.
Сонымен қатар ет сапасы малдың түріне, жасына, тұқымына,
қондылығына, азықтың түріне азықтандыру дәрежесіне байланысты.

Ет ұлпасының химиялық құрамы өте күрделі. Сайыс малдарының ет
ұлпасының негізгі бөлігіне төмендегі заттар жатады: су (73-77%),
ақ зат (18-21%), липидтер (1,8-3,0), ақзатты экстрактивті заттар
(1,7-2,0), азотсыз экстрактивті заттар (0,9-1,2%) минералдан заттар
(0,8-1,2%) және витаминдер, ферменттер т.б.
Су – ет ұлпаларында бос және гидратты байланысқан түрінде
кездеседі. Гидратты байланысқан су, оның массасының 16-15%
құрайды, және оны кептіру арқылы жасушадан бөлу мүмкін емес. Мұндай
су жасушаның химиялық компоненттерімен тығыз байланысты. Еттегі су
мөлшері әртүрлі факторларға байланысты. Мысалы, жас мал етінде
су мөлшері жоғары, ал мал қаңдылығы артқан сайын су мөлшері
азаяды.
Ақ зат – ет ұлпасының ең пайдалы бөлігі. Ет құрамына кіретін
ақ заттар амин қышқылдарының түрлерінен, құрылысымен, физико-
химиялық қасиеттерімен және биологиялық қызметімен ерекшеленеді. Ақ
заттың жағдайын еттің консистенциясына, ылғалды ұстау, эмульпирлеу
қасиетіне және еттің түсіне әсер етеді.
Ең ақ заттары негізінен толық бағалы, адам денесіне жақсы
сіңіріледі және адам организмінің қажеттілігін өтей алады. сиыр,
шошқа еттерінде толық бағалы ақ зат 35%, құс етінде 93 %-ға
дейін жетеді.
Ет құрамындағы ақ заттар үш топқа бөлінеді.
Саркоплазмалық (барлық ет ақ затының 25%), миофибриллярлық (45%),
сарколемалық.

Ет талшығының ақ заты

Цитоплазмалық ақ заттар альбушин және жабумен кластарына жатады,
олар ет талшықтарындағы барлық ақ зат мөлшерінің 90% құрайды. олар
толық бағалы ақ затқа жатады, осында ауыспайтын амин
қышқылдарының бәрі де бар (аргинин лицин, гистидин, изолейцин,
лизин, метионин, треонин, триптофан, фениларанин). Миофибрилярлық ақ
заттар: миозин, актин, трансмиозин, треонин т.б. Еттегі барлық
ақ заттардың миофибрилярлық ақ заттары 60% құрайды, оның 40%-ы
миозин құрайды. Миозиннің амин қышқылдарының құрамында барлық
алмаспайтын қышқылдар бар. мұнда 500 шамасында амин қышқылдарының
қалдықтары кездеседі. АТФ қышқылын АДФ және Н3РО4 қышқылдарына
бөліну реакциясын катализденуінде. бұл реакция кезінде бөлінген
энергия еттің жиырылуын қамтамасыз етеді.

2.2.1 Әр түрлік мал етінің амин қышқылдарының мөлшері
Ет түрі АргенинВалин ГистидиИзопейцЛейцин Метионин Лизин
н ик
Сиыр еті 2,0-5,524-33 18-29 39-48 1-5 0,3-0,7 0,1-0,3
Шошқа еті 1-4 20-28 25-32 36-46 3-4 0,4-0,5 0,2-0,3
Қой еті 0,7-1,126-32 12-16 41-51 3-12 0,5-0,7 0,4-2,0

Май ұлпасының химиялық құрамын негізінен мал түріне,
қандылығына, азықтандыру ерекшеліктеріне және ұлпадағы орналасу орына
байланысты. Мал ұшасындағы май мөлшері оның қандылығына тікелей
байланысты. Мал неғұрлым семіз болса, майда көп болады. Бейтарап
май химиялық құрамы бойынша үшглициридтердің қоспасы, яғни
глициринннің қаныққан немесе қанықпаған май қышқылдарымен күрделі
қосылысы болып табылады. Мал майының биологиялық бағасы, ал кейбір
мал майының емдік қасиеті ондағы попиқанықпаған май қышқылдарына
және басқа да адам организмінде синтезделмейтін, бірақ
физиологиялық және алмасу процесіне ерекше маңызы бар липолды
қосылыстарға байланысты, арық мал майының биологиялық құныда,
сіңімділігі де төмен. онда қанықпаған май қышқылы ақ, ал
қаныққан май қышқылдары мөлшері жоғары. Мал майында қанықпаған май
қышқылдары көп болса, оның балқу және тоңазу температурасы
төмен, организмге сіңірілу қасиеті жоғары. Жоғары температурада
балқитын май ұзақ қорытылады және толық сіңірілмейді. Әр түлік мал
ммайы бір – бірімен түсі, копсистенциясы және балқу температурасы
бойынша ажыратылады. Сиыр майы ашық сарғыш түсті (жас малда
анықтау) тығыз консистенциялы, балқу температурасы жоғары 45-500С.
қойдың майы тығыз, ақшыл, балқу t-сы 46-550С, шошқа майы ақ
түсті, жұмсақ балқу t-сы 32-380С. Жылқы майы сарғыш, жұмсақ, іш
майында балқу t-сы 27-28,50С, ұша майында 31,50. Түйе майы ақ
түсті, тығыз іш майының еріту t-сы 48,00. Ұша майында 360.
Етті құралды бөлігінің бір ретінде май ұлпасы оның сапасын
жоғарылатады. Майы аз ет дәмсіз және қатты. Бірақ аса майлы етте
нашар сіңіріледі, қарын сөлінің бөлінуін тежейді және ақ заттың
қорытылуы кедергі келтіреді.
Орта қондылықты сиыр, қой етінде май мен ақ заттың қатынасы;
1:2, ал еті және беконды шошқа етінде 1:1 шамасында болуға
тиіс.
Май ұлпасында бейтарап үшглицериядан басқа липидтер, стериндер,
стериодтер, ферменттер, витаминдер бар. олардың мөлшері мал түріне
байланысты.
Мәселен, сиыр майында фосфатидтер мөлшері 0,07%. Шошқа
майында 0,05% қой майында 0,01%.
Майдың сарғыш түсі алдағы каратиконидтардың мөлшеріне байланысты.
қою сары түсті майда каротин (агровитамин) мөлшері 0,5 мг%, сары
түстімайда 0,2-0,3%, ал сарғыш режимі ақ түсті майда 0,1 мг%
шамасында.
Жалпы алғанда, ет және ет өнімдері адам организміне аса қажетті
ақзаттың, майдың, микро, макроэлементтердің негзгі көзі болып
табылады. Әсіресе ет ақзаты алмаспайтын амин қышқылдарының, мал
болуына байланысты организмнің өсіп дамуына үлкен әсерін
тигізеді.
Әрине, еттің пайдалылығы ол сау малдан және өндіру
технологиясын, гигиенасын қатаң сақтағанда ғана болады. Ал ауру
малдан алынған ет адамға зиянды болуы мүмкін. Сондықтан
ветеринариялық санитария дәрігері еттің сапасына баса назар аударып,
зиянды болуы мүмкін жағдайда оны пайдалануға жібермеуге немесе
зарасыздандырғаннан кейін ғана рұқсат етуге тиіс.
3 Өзіндік зерттеулер

3.1 Жаркент базарына сипаттама

Жаркент орталық қалалық базары Жібек жолы көшесінің бойында
орналасқан. Жаркент ауданына қарасты барлық шаруашылықтарды,
сондай-ақ қала тұрғындарын да керекті азық-түлік және тұрмысқа қажетті
басқа да өнімдер мен қамтамасыз етуде үлкен орын алады.
Базар территориясы біраз жерді алып жатыр, шамамен 600 м2. Онда
әртүрлі өнімдерге арналған орындар бөлінген. Орталық қалалық базарға
Жаркент ауданның ауылдарынан әртүрлік мал және өсімдік өнімдері
желінеді.
Әкелінетін өнімдер түріне қарай арнайы сатылатын орындары бар:
- ет және ет өнімдеріне сатуға арналған 40 орын, арнайы
столдармен жабдықталған;
- сүт және сүт өнімдеріне сатуға арналған 20 орын;
- құс өнімдеріне жұмыртқа, шөже еті, құс етіне 15 орын;
- жеміс-жидектерге, сонымен қатар тұздалған, маринадталған, балауса
және кептірілген саңырауқұлақтарды сатуға арналған 100 орын;
- балға арналған 5 орын;
- шұжық және консервілер сатуға арналған 10 орын;
- ұнға, крахмалға, дәнді және бұрмақ дақылдарын сатуға арналған
20 орын;
- балық жәіне басқа өнімдерге арналған 10 орын;
Барлығы: 220 орын бар.
Базарға әкелінетін барлық өнімдер міндетті түрде ветеринариялық
санитариялық сараптаудан өткізіледі. Мал дәірігерлік сараптау
зертханасы базарға кіре берістегі оң жақта түпкірге бөлмеде
орналасқан. Зертхана үлкен 2 бөлімнен тұрады. 1. Ет, сүт және басқа
тағамдар өнімін тексеруге арнайы құрал-жабдықтармен қамтамасыз етілген
бөлме;
2. Көкөніс бөлімінің тексеруге бейімделген бөлме.
Лабораторияда 2 малдәрігері, 1 химик және 2 лаборант қызмет атқарады.
Зертханада төмендегідей құрал-жабдықтар бар.
-трихинеласкоп:
- микраскоп;
-лакрон;
-рн метрлер-150;
-центрилфуго 8-10 мың айнмин;
- овоскоп;
-кептіру шкафтары;
-фотоколориметр;
-таразылар
- тоңазытқыштар камералар, әртүрлі реактивтер, т.б. арнайы құрамдар
бар.
Зертханада өнімдердің сапасын тексеру нәтижесін тіркейтін
ветеринариялық қызметтің талабына сәйкес түрлі журналдардан жүргізіп
отырады. Сонымен қатар жарамсыз деп табылған өнімдерге арнайы актілерді
тіркейтін папкалар бар.
Тіркеу нәтижелері базарын ветеринариялық-санитариялық күні сауда
орындарын прафилактикалық дезинфекциядан өткізеді және ол туралы акт
жасайды.
Жаркент базарында 2001 жылғы сатуға түскен тағамдық өнімдердің жалпы
мөлшері төмендегі кестеде көрсетілген.
2001 ж. Жаркент базарында сатуға әкелінген өнімдер мөлшері
Тексеру түрлері Сиыр еті Қой еті Жылқы етіҚұс етіБалық және Басқа
балық өнімімал еті
1. Тексерілді 2479 616 113 22 48 16
(барлығы
экс-пертизада тек)
263879кг 13525 кг15716 кг 779,5 1693 кг 3080 кг
2. Лаборатория-да 3138 920 277 22 67 16
тексерілгені:
- сезім-к көрі 2479 616 113 22 48 16
- бак-я - - - - - -
-қайнату сынамасы 163 76 41 - - -
- пероксида рсы 163 76 41 - - -
- формальды сына 163 76 41 - - -
-мысты күкірт 163 76 41 - - -
Қыш-ы сына - - - - - -
аммиак рсы
Кездескен аурулар
- сібір жарасы
- салманеппез
- цистицеркоз
- эхинококкоз 172 68 2 - - -
658,9 кг 157,5 9,9 кг - - -
Утилизацияға 658,9 кг 157,2 кг9,9 кг - - -
жіберілді лигер

Жалпы бір жыл ішінде Жаркент базарына 263879 кг сиыр, 13525 кг қой,
15716 кг жылқы, 779,5 кг құс еті, 1693 кг балық және балық өнімдері, 3080
кг басқа малдар еті сатуға түскен.
Мұның ішінде әртүрлі себептермен 658,9 кг сиыр, 157,2 кг қой, 9,9 кг
жылқы еті сатуға жіберілмеген. Инвазионды аурулары ішінде ең көп
кездескені эхинококкоз болып табылады. Бұл аурумен ауырған 172 сиыр, 68
қой, 2 жылқы ұшасы түскен.

2. Материал және тексеру әдістері.

Тексеру үшін Жаркент базарына түскен қой еті алынды. Базарға түскен
қой еті алынды. Базарға түскен еттердің құжжаттарымен танысқан соң, оның
жолын жағдайы немесе тексердік.
(Ұшаның сыртқы түсі, тазалығы, түрі қондылығы т.б.) Содан соң ішкі
ағзалар, ұша жалпы ветеринариалық –санитариялық талаптарға сәйкес
тексерілуден өткен соң зертханалық жағдайда еттің физико-химиялық
көсеткіштерін анықтау үшін 200-300 гр шамасында бауыздық маңайынан.

2. Материал және тексеру әдістері.

Тексеру үшін Жаркент базарына түскен қой еті алынды. Базарға
түскен еттердің құжаттарымен танысқан соң, оның жалпы эағдайын тексердік.
(Ұшаның сыртқы түсі, тазалығы. түрі қоңдылығы т.б.) Содан соң ішкі
ағзалар, ұша жалпы ветеринариалық талаптарға сәйкес тексеруден өткен соң
зертханалық жағдайда еттің физико-химиялық көрсеткіштерін анықтауүшін 200-
300 гр шамасында бауыздық маңайынан ет алынды. Алынған сынамаға
бактериоскопия жұғындыны грам әдісімен болу арқылы, рн-анықтау рн-342
құрал көмегімен, алмино-амиактыф азатты А.М. Сеарепов әдісімен,ақпарттық
ыдырау бөлігіне Г.В. Макаровтың редакциясымен шығарылған. Практикум по
ветеринарной-санитарной экспертизе кітабында келтірілген әдістер
бойынша ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.