Сапаны бақылау және басқару

Сапаны бақылау және басқару түсінігі
Сапа бойынша өнімнің градациясы
Бақылау түсінігі. Бақылауды ұйымдастыру.
Сапа, басқару обьектісі ретінде
Пайдаланған әдебиеттер

Жекеленген азаматтардың және қоғамның негізгі интелектуалдық ондық потенциалына өнімнің сапасын бағалау, және бақылау әдістері туралы білім жиынтығы да жатады.
Бұл білім жиынтығына- өнімнің жасалуы кезендеріндегі сапасын бағалау және бақылау осы білім негіздерін өндірісте қолдану әдістері де жатады. Бүгінгі танда өнім сапасын басқару әдістері тұрақты жүйеге айналады.
Сондықтан бұл білім сапасын игерудің маңызы зор. Өнім сапасы мәселелерінің ғылыми тұрғыдан шешу керек. Ал ұйымдастыру мәселелері өндірісті басқару барлық деңгейлерінде және ғылыми техникалық қызметтерде шешілуі керек. Ғылыми негізінде сапаға қойылатын талаптарды негіздеу туралы білім оларды бақылау және қамтамасыз ету шаралары жатады. Бұл білім жиынтығы қарастырылып отырған нысандарға байланысты 3–ке бөлнеді:
- Квалиметрия;
- Сапаны басқару;
- Сертификация.
Сапаны басқару мен бақылау – өнімнің сапа көрсеткішін, нормативті құжаттарды тұжырымдау әдістерін, сапа деңгейін бағалаужәне сапаны бақылауды қарастырады.
Әр түрлі өндірістің сапасын сандық бағалау әдістерін зерттей тін ғылым сапасын квалиметрия деп аталады. Квалиметрияның п/б және даму тарихы бірнеше 10–ған жылдардан асады. Тіптен ол бүгінгі таңдағы отын алғанға дейін дамыған.
ISO/ОПМС 9000:2000 «Сапа менеджменті жүйелері. Негізгі қағидалар және сөздік». (Quality management systems – fundamentals and vocabulary) халықаралық құжатында сапаның мынадай анықтамасы берілген:
«Сапа дегеніміз - сапа көрсеткіштерінің белгіленген талаптарға сәйкестік дәрежесі».
Осындай анықтаулар отанымыздың (Кеңестер Одағында) бірінші рет шығып пайдаланылған МЕСТ 15467–70. «Өнімнің сапасы. Терминдер» және 15467-79. «Өнімнің сапасын басқару. Негізгі түсініктер. Терминдер мен анықтамалар» стандарттарында келтірілгендей атап өтуіміз қажет.
«Өнімнің сапасы дегеніміз – өнімнің тағайындалуына сәйкес белгіленген тұтынуын қанағаттандыруға жарамдылығын ескертетін қасиеттері жиынтығы».

1. ИСО серий 9000. Международный стандарты. Система качества.
2. Фомин В.М: Квалиметрия. Управления качеством. Сертификация: курс лекций. – М.: ЭКМОС, 2000–320с.
3. Азгальдов Г.Г. Теория и практика оценки качества товаров. – М.: Экономика, 1989-256с.
4. Гличев А.В. и др. Прикладные вопросы квалиметрий. – М.: Изд–во стандартов, 1985-190с.

Пән: Сертификаттау, стандарттау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Сапаны бақылау және басқару түсінігі

Жекеленген азаматтардың және қоғамның негізгі интелектуалдық ондық потенциалына өнімнің сапасын бағалау, және бақылау әдістері туралы білім жиынтығы да жатады.
Бұл білім жиынтығына- өнімнің жасалуы кезендеріндегі сапасын бағалау және бақылау осы білім негіздерін өндірісте қолдану әдістері де жатады. Бүгінгі танда өнім сапасын басқару әдістері тұрақты жүйеге айналады.
Сондықтан бұл білім сапасын игерудің маңызы зор. Өнім сапасы мәселелерінің ғылыми тұрғыдан шешу керек. Ал ұйымдастыру мәселелері өндірісті басқару барлық деңгейлерінде және ғылыми техникалық қызметтерде шешілуі керек. Ғылыми негізінде сапаға қойылатын талаптарды негіздеу туралы білім оларды бақылау және қамтамасыз ету шаралары жатады. Бұл білім жиынтығы қарастырылып отырған нысандарға байланысты 3 - ке бөлнеді:
- Квалиметрия;
- Сапаны басқару;
- Сертификация.
Сапаны басқару мен бақылау - өнімнің сапа көрсеткішін, нормативті құжаттарды тұжырымдау әдістерін, сапа деңгейін бағалаужәне сапаны бақылауды қарастырады.
Әр түрлі өндірістің сапасын сандық бағалау әдістерін зерттей тін ғылым сапасын квалиметрия деп аталады. Квалиметрияның пб және даму тарихы бірнеше 10 - ған жылдардан асады. Тіптен ол бүгінгі таңдағы отын алғанға дейін дамыған.
ISOОПМС 9000:2000 Сапа менеджменті жүйелері. Негізгі қағидалар және сөздік. (Quality management systems - fundamentals and vocabulary) халықаралық құжатында сапаның мынадай анықтамасы берілген:
Сапа дегеніміз - сапа көрсеткіштерінің белгіленген талаптарға сәйкестік дәрежесі.
Осындай анықтаулар отанымыздың (Кеңестер Одағында) бірінші рет шығып пайдаланылған МЕСТ 15467 - 70. Өнімнің сапасы. Терминдер және 15467-79. Өнімнің сапасын басқару. Негізгі түсініктер. Терминдер мен анықтамалар стандарттарында келтірілгендей атап өтуіміз қажет.
Өнімнің сапасы дегеніміз - өнімнің тағайындалуына сәйкес белгіленген тұтынуын қанағаттандыруға жарамдылығын ескертетін қасиеттері жиынтығы.

Сапа бойынша өнімнің градациясы

ГОСТ 15467 сәйкес сапа бойынша өнімнің жылдық, ақаулық және жарамсыз деп бөледі.
Жылдық өнім - бұл өнім, орнатылған талаптарды қанағаттандырады.
Бұл жіберілген нормативтік құжаттардың ауытқуын иемдену үщін, ақаусыз болуы мүмкін. Өнімнің өмірлік циклының келесі этаптарында пайда болған жасырын ақаулар мынаны білдіреді, осыған дейін берілген өнім жарамды деп қате саналса, шындығында ақау болып көрінеді.
Әрбір бөлек өнім орнатылған талаптарға сәйкестендірілмесе ақаулы өнім деп түсіндіріледі.
Жарамсыз өнім (брак)-ақаулықтың бар болуына байланысты тұтынушыға берілмейді.
Табылған ақаулар ескірген болса түзетілетін жарамсыз, ал технологиялық немесе экономикалық және түрлі себептерге байланысты табылған ақау ескірмеген болса, онда ол түзетілмейтін болады.
Егер кәсіпорындарда сапаға көңіл аудармаса, онда ақауларды және жарамсыздықтарды (брактарды) түзетуге маңызды құралдар талап етіледі. Үлкен әсерден ақауларды болдырмауға ақпаратты игерумен қол жеткізуге болады.
Осы уақытқа дейін, сапамен арнайы ішкі бөлімшелер айналысу керек деп санап келдік. Рыногтық экономикаға өту кезінде өнім сапасына әсер ететін факторларды оқып білуге қажеттілікті қамтамасыз етіп, оның жоғары деңгейге жеткізу үшін кәсіпорын қызметкерлеріне күш салу бағытталу тиіс деп,- саналған.
Түрлі мемлекеттерде жүргізілген зерттеулер сапаға аз назар бөлетін компаниялардың уақытының 60%-ті жарамсыздықтардың түзетілуіне кететіні көрсетілді.
Сапаны жоғарылатуда шығындармен кездесетінімізсөзсіз, бірақта жоғары сапасы түрлендірілуі, өнімнің жақсаруының арқасында пайда алумен ақталатып отырады.
Бөлек топтардағы өнімдер және отандық өнеркәсіп түрлері және жақын шет елдерде өнімдер сортқа, маркаларға, топтың қиындылығы және сапа, нөмер, сапа категориясына және т.б. бөлінеді. Өнім сапасының градациясы, тұтынатын тауар ретінде кестеде көрсетілген:
Сапа көрсеткіштерінің жүйесі. Сапаны қамтамасыз ету жүйесі.

Өнім сапасын қамтамасыз ету жүйесі өнімнің тіршілік кезеңінің барлық сатысында таралатын әрекеттер және шаралардан құрылады және өнім сапасы берілген талаптарға сай келу үшін, өнімнің тіршілік циклінің барлық сатыларында сапа бойынша мәселе және мақсаттардың жүзеге асыруға арналған жағдайларды құратын, іс - шараларды жоспарлы және жүйелі қамтамасыз етуді игереді.
Өнімнің тіршілік циклі келесі сатылардан құрылады:
1) Маркетинг. Нарықты іздеу және оқу
2) Өнімге техникалық талаптардың жобалау және жасау
3) Материалды - техникалық жабдықтар
4) Технологиялық процестерді дайындау және өңдеу
5) Өнімді өндіру
6) Бақылау және зерттеу
7) Орау және сақтау
8) Іске асыру және үлестіру
9) Жөндеу және пайдалану
10) Қызмет көрсетудегі техникалық көмек
11) Қолданғаннан кейін қайта пайдалану.
Жоспарланған іс - шараларға әдетте сапаны қамтамасыз ету бағдарламасы кіреді (мысалы, өнім сапасын жоғарылатудың тұтастай ғылыми - технологиялық бағдарламасы ). Бағдарлама нақты өніммен жасалынады және технологиялық деңгейде және өнім сапасына, арқан сапасын қажетті ресурстармен (жабдықпен, шикізат және бұйыды құрайтын қосымша материалдармен, өлшеу құралдарымен, өндірістік персоналмен және т.б.) қамтамасыз ету бойынша талапқа қатысы тапсырмалардан тұрады.
Өнімді қамтамасыз ету бойынша жүйелі өткізілген іс - шаралар, кәсіпорынмен тұрақты немесе периодты орындалатын жұмыстардан құралады (нарықты оқу, жұмысшылардың квалификациясын жоғарлату, персоналдың үздіксіз білімі және т.б.)
ИСО 9004 стандартында сапа философиясы келесілерді ұсынады: Сапаны қамтамасыз ету жүйесі проблемаларды алдын - ала ескеретіндей етіп жұмыс істеу керек.
Ескерту шараларының ішінде құралдарды өз уақтысында жаңарту, жабдықтың жоспарлы жөнделуі, жұмыс орындарында сәйкес құжаттардың болуы және т.б. болуы мүмкін.
Сәйкесінше, кәсіпорында сапа бойынша жұмысты орындай отырып, өнімнің тіршілік циклінің барлық сатысындағы сапаға әсер ететін жағдайлар және ішкі, сыртқы факторлардың өзара байланысуының көп тәріздігінен шығатын, өнім сапасын басқаруға жүйелі жақындау қажеттілігі туады.
Осылайша, сапа өндірістің барлық деңгейінде құрылады және өндірістің жақсы ұйымдастырылған менеджментінде тұтынушы бағытталуы тиіс.

Бақылау түсінігі. Бақылауды ұйымдастыру.

Сапаны бақылау - ол қолданатын әдіске байланыссыз, алдымен өнімнің жақсысын жаманнан айырады. Әрине, сапасыз өнімді алып тастаумен өнімнің сапасы жоғарыламайды.
Атап айтқанда, қазіргі заманада электрондық өнеркәсіптерден бұйымдарын өлшеулерін өте кішкентай болғандықтан жарамсыздықты жөндеу мүлдем болмайды. Сондықтан қазіргі замандағы фирмалар жарамсыздықты анықтаумен емес, оның алдын алуға көңіл бөледі.
Оны технологиялық процесті мұқият бақылаудың арқасында Сапаны басқару концепциясына сәйкес жұмыс атқаратын.
Сапаны қамтамасыз етуде статистикалық әдістер үлкен рөл атқарады.
Статистикалық бақылау әдістерінің мақсаты өнім сапасының кенеттен өзгеруін болдырмау болып табылады. Мұндай өзгерістер анық себептерден пайда болады. Ол себептерді анықтап, жою қажет.
Статистикалық бақылау әдістері келесі топқа бөлінеді:
- альтернативтік артықшылықтары бойынша статистикалық соңғы қабылдап алудың бақылауы;
- сапаны түрлендіруші мінездемесі бойынша таңдамалы қабылдап алу бақылауы
- статистикалық қабылдап алудың стандарты;
- экономикалық жоспарлар жүйесі;
- үзіліссіз қабылдап алу бақылаудың жоспарын;
- технологиялық процестің статистикалық басқару әдістері.
Атап айтып кетейік, статистикалық бақылау мен басқару. Бұл салада біздің де ғылымдардың қосқан үлесі мол.
Көп жағдайдан өнім сапасын бағалау және ақпарат жинау арқасында шығып келеді. Мысалы, зауытта бұйымдардың партиясы бақыланады, оның ішінде жарамдысы да, жарамсызы да бар. Жарамсыздықтың үлесі белгісіз. Егер бақылауды бір партияның барлығын алып тексерсек, онда жарамсыздықтың үлесін тез арада анықтауға болады. Ал, егер сол партиядан тексеруге үлгі алатын болсақ, онда суретте басқаша болуы мүмкін, яғни онда ақпарат өтірік берілуі де мүмкін.
Бұл жерден мынандай проблема шығып келеді, бір үлгіден анық ақпаратты қалай алуға болады? Осы сияқты проблемалар басқа да уақыттарда болуы мүмкін.
1. Бұйымдар партиясынан алынған үлгінің қорытындысы бойынша, осы партияның жарамсыздық үлесін бағалайды.
2. Құрылғы бар. Құрылғының жұмысының қорытындысын тарату заңы кейбір дәрежеде қарастырылып отырған уақытта құрылғының сол жұмыстың істеу шамасын қарастыруды анықтайды.
Сапаны бақылаудың статистикалық әдістерінің әрбір түрі өздерінің артықшылығы мен кемшіліктері бар. Мысалы, сапаны түрлендіруші мінезі бойынша таңдамалы қабылдау бақылауды алатын болсақ оның артықшылығы үлгіні алу көлемі аз. Ал, кемшілігі әрбір бақыланатын мінездеме ьойынша бөлек жоспары қажет.
Ереже бойынша таңдамалы қабыл алу бақылау жоспары солай түзіледі. Жарамды өнімді қателіктен жарамсыз деп жібермеу мүмкінділігі болуы және өндірушіге залалы аз болуы керек. Таңдамалы бақылаудың көп жоспары былай жоспарланады: өндірушінің тәуекелі α = 0,05 болу керек.
Сапаны басқару - бұл өнімге әсер ететін шарттар мен факторлардың бағытталған әсері және сапаны жүйелі бақылау жолы арқылы оны өндіру, өндіріс, эксплуатациялау және тұтыну кезіндегі қажетті өнім сапасының деңгейін қамтамасыз ету, орнықтыру мен тұрақтандыру. Сапаны басқару дегеніміз - тауардың барлық өмірлік стадиясында өнімнің жоғарғы сапасын қамтамасыз етуге бағытталған экономикалық, ұйымдастырушылық, техникалық және басқа да іс-шараларды жүргізуді айтамыз.
Қазіргі уақыт түсінігі бойынша, егер өнім өндіріліп қойса, онда сапаны басқару эффективті болмайды. Ол өнімнің өндіріс барысында үздіксіз орындалуы тиіс және сондай-ақ өндіріс процесінің алдында болуы қажет.
Сапаны басқару келесі принциптерденқұралады:
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.