М.Мақатаев поэмаларының идеялық- көркемдік ерекшелігі

Кіріспе
1. М.Мақатаев поэмаларының идеялық. көркемдік ерекшелігі
2. М.Мақатаев поэмаларындағы образдар жүйесі. Лирикалық кейіпкер және тарихи тұлға
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Әр дәуір өз ақынын туғызады десек, Мұқағали Мақатаев ХХ 60-70 жылдардағы қазақ поэзиясында өзіндік өлең өрнегімен із қалдырған қазақтың көрнекті, ақиық, эпик ақыны.Ол әдебиет есігін алғаш ашқан жылдардан-ақ жыр әлеміне үлкен дайындығын танытқын. Халқымыздың ауыз әдебиетінің бай мұраларынан терең сусындап, шабытына толмас қанат байлай келген ақын. Ұлы Абайды пір тұтып, өлең-жырдың тылсым құдіретіне бас иген, оның игі дәстүрін терең түйсікпен қабылдап, ақындық өнегесін бойына мейлінше сіңіре келді.
Халықтың рухани бай әдеби мұрасынан күш- қуат алған Мұқағали Мақатаевтың қазақ әдебиетіне, қазақ поэзиясына шалқар шабытпен қаламдас достарының ішінен ерекше өз үнімен келгені баршаға белгілі.
Ақын әлемдегі шындықты , ақиқатты өз жырына қосып, қазіргі заман мен тұрмыс сабақтарынан алған ақындық түйсік сезімін тартынбас тереңнен толғанып, мүмкіндігінше оқушысының жүрегінен орын тебетіндей дәрежеде жазып, қазақ поэзиясында өзіне тән поэзяның сұлу сарайын туғызды.
Мұқағалми Мақатаев шығармалары сол заманның көркем тілі менен жазылған тұтас бір шежіре секілді, көз алдыңа үлкен бір көркем сурет галереясын жайып салады. Атап айтқанда қазақтың қара өлеңінің құліретін, терең сырын, бір ғана ақын меңгерген болса, арқалы ақын осы Мұқағали Мақатаев игерді десек қателеспейміз. Ақынның «Ақынмын деп қалай айта аламын, халқымның өзі айтқанын қайталадым. Күпі киген қазақтың қара өлеңін, Шекпен жауып, өзіне қайтарамын...» ,- деп бар даусымен мойындап, әділ бағасын өзі айтқаны бекер емес. Өз шығармаларында жан-жақты жүректебіренісімен, өз үні, өз даусы, қайталанбас өз ерекшелігімен көркем де шыншыл отты сөзбен образ жасап, жыр кестелерін жасады.
Жыр әлемінде өз ойын, өмір шындығын, көркем тілде ақындық биік тұрғыдан тұтас шеберлікпен жырлау екенін, бірінің қолынан келе беретін нәрсе емес, бұл тек жұлдызы жоғары, өзен жыр жолына арнаған үлкен таланттыңт қолынан келеді.
М.Мақатаевтың бізге қалдырған асыл мұраларын тұтастай алып қарайтын болсақ онда олар қазақ әдебиетінде өзінше ерен биік, арқасынан қар кетпейтін өркеш-өркеш жоталы тау болып өз алдына бөлек тұр
Ақынның алғашқы кітабы 1964 жылы алғашқы поэмасының «Ильич» деген атпен жарық көрді. Міне, содан бастап көлемі жұқа болса да, мазмұны терең өлеңдер мен поэмалардан құрастырылған кітаптары шыға бастады.
М. Мақатаевтың эпикалық жанрдағы мазмұны мен көркемдікгі әсем, сұлу 20- ға жуық поэма, толғаулары бар. Атап айтсақ: «Ильич», «Армысыңдар достарым», «Мавр», «Дариға жүрек», «Аққулар ұйықтағанда», «Шекарада, «Чили шуағым менің», «Арман», «Шолпан», «Досыма хат», «Алтай-Атырау», «Космаонавт ойлары», «Мұзбалақ», «Ару ана», «Моцарт.Жан азасы», «Райымбек! Райымбек!», «Ақ қайың әні» т.б

1. Алпысбаев Қ. Поэма және сюжет.-Алматы, 1992. -243б
2. Әдібаев Х. Даланың бояуымен өлең жазған // Жұлдыз. – 1981. -№3-219-220бб
3. Мақатаев М. Жырлайды жүрек. – Алматы, 1989. -251б
4. Мақатаев М. Күнделік. – Алматы, 1991. -21 б
5. Мақатаева Ш.М. Махаббаттан –парасатқа (Мақатаевтың күнделігінен, 16 февраль, 1976) // Лениншіл жас. -1988.-22 қаңтар
6. Мақатаев М. Соғады жүрек. – Алматы, 1982. –Т.II. – 428б
7. Мақатаев М. Армысыңдар, достарым. Өлеңдер мен поэма. – Алматы, 1966.-249б
8. Мақатаев М. Аққулар ұйықтағанда. Өлеңдер мен поэма. – Алматы,1974.-175б
9. Мақатаев М. Шуағым менің. Өлеңдер мен поэма. – Алматы, 217 б
10. Мақатаев М Өмір өзен. Өлеңдер мен поэма. – Алматы, 1979.-148б
11. Нарымбетов Ә. Айқын үн, айшықты мәнер // Жетісу. – 1980. – 20 мамыр.
12. Нарымбетов Ә. Қазіргі қазақ поэмасы.- Алматы, 1982. – 256 б
13. Тәжібаев Ә. Поэзия – жүрек тілі / Кітапта: М.Мақатаев. Соғады жүрек. – Алматы, 1982. – Т.I. – 8 б
14. Үркімбаева Н. «Дариға-жүрек» нұрлары // Парасат. – 1990. - №3.- 56-54бб
15. АлпысбаевҚ. Мұқағали өрнегі.- Алматы,2001, 60б