Мәліметтер базасы туралы түсінік

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1 Мәліметтер базасының негізгі ұғымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
1.1 Мәліметтер базасына түсінік беру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
1.2 Мәліметтер базасымен жұмыс істеу режимдері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .7
1.3 Реляциялық мәліметтер қорын басқару жүйесі . MS ACCESS туралы негізгі ұғымдар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8
2 MS ACCESS БАҒДАРЛАМАСЫНДА «БАЛМҰЗДАҚ ӘЛЕМІ» АТТЫ МӘЛІМЕТТЕР БАЗАСЫН ҚҰРУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...18
2.1 «Балмұздақ әлемі» кестесін құру жобасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .18
2.2 Сұраныстар, формалар және есептер құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 25
3 ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 30
4 ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 31

Қазіргі таңда техниканың дамуына байланысты компьютер жүйелерінде ақпаратты мол көлемінде тез әрі оңай, адамның көп уақытын алмай-ақ құрға мүмкіндік береді. Сонымен қатар компьютер техникаларының ерекшелігі осы мол көлемдегі ақпараттарды сақтау және өңдеу, мәтіндік және графикалық құжаттар (суреттер, сызулар, фотосуреттер, географиялық карталар) ғана емес, жаһандық жүйе, дыбыстық және бейнефайлдардың беттерін жинақтап пайдалануды тез іске асырады. Бұндай мүмкіндіктер - мәліметтер базасының көмегімен жасалынады. Мәліметтер базасын өзімізге таңымал MS Access бағдарламасымен іске асыра отырып, оны қолдануды бүгінгі таңда оқу үрдісіне енгізілуі білімгерлерді өз бетімен ақпараттардың қорларын дайындауға және оны тиімді пайдалануға жетелейді, мектептерде, колледждерде MS Access бағдарламасының мүмкіндіктерін оқыту әдістемесі бұл тақырыптың өзектілігін көрсетеді:
- MS Access бағдарламасы туралы арнайы оқулықтарды қарастыру және оқып үйрену;
- MS Access бағдарламасында жұмыс істеу мүмкіндіктерін жетілдіру және анықтау, практикалық жұмыстарды даярлау;
Осы өзекті мәселелерді қарастыра келе мен курстық жұмысымның тақырыбын «Мәліметтер базасы туралы түсінік» деп атадым. Курстық жұмыстың негізгі мақсаты:
- Мәліметтер базасы туралы үйренушілерді толық ақпараттандыру;
- Мәліметтер базасын құратын бағдарлама, яғни MS Access бағдарламасымен танысу және оқып үйрену;
- MS Access бағдарламасын толық меңгеріп, келешекте осы бағдарламаны оңай әрі тиімді пайдаланып, мақсат еткен нәтижелерге қолжеткізу.
Аталған мақсаттарға жету үшін, мынадай міндеттерді атап кетейін. Курстық жұмыстың негізгі міндеті:
- Мәліметтер базасы туралы толық ақпараттар жинау;
- MS Access бағдарламасы туралы арнайы оқулықтарды оқып үйрену:
- MS Access бағдарламасының оқулығының негізгі талаптарын анықтау және MS Access бағдарламасында дерекетер қорын құру.
Курстық жұмыс кіріспеден, негізгі екі тараудан, әр тарау жеке екі-үш бөлімдерден, қорытынды және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады. Бірінші тарау теория жүзінде мәліметтер келтірілсе, ал екінші тарау теория жүзінде алған білімді практикалық жұмыстармен жалғастыру болып келеді.
Қорытындыда курстық жұмысты дайындау үрдісіндегі орындалған маңызды әрекеттер, жұмыстың жалпы нәтижелері, оны қолданудың ерекшеліктері мен тиімділігі баяндалған.

1. Қазақ Энциклопедиясы
2. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі:Информатика және компьютерлік техника/ Жалпы редакциясын басқарған – түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдаламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайынов. – Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2009. – 456 бет. ISBN 5-7667-8284-5
↑ Орысша-қазакша түсіндірме сөздік: Ғылымтану. Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын- Павлодар: ҒӨФ «ЭКО», 2009. - 430 б. ISBN 9965-808-78-3
Тархов С.В., Рамбургер О.Л., Минасов Ш.М. Технология работы в интегрированном офисном пакете: Лабораторный практикум по дисциплине «Информатика». Кафедра Информатики УГАТУ, Уфа, 2004 г.
Иллюстрированный самоучитель по Access2002: электронный учебник, 2004.
Материалы справки по Access 2002, предоставленные на странице http://office.microsoft.com/ru-ru/access/FX100646931049.aspx?CTT=96&Origin=CL100570041049
Для подготовки данной работы были использованы материалы с сайта http://referat.ru

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 34 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
1 Мәліметтер базасының негізгі ұғымы ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... 4
1.1 Мәліметтер базасына түсінік беру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4
1.2 Мәліметтер базасымен жұмыс істеу режимдері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ...7
1.3 Реляциялық мәліметтер қорын басқару жүйесі - MS ACCESS туралы негізгі ұғымдар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..8
2 MS ACCESS БАҒДАРЛАМАСЫНДА БАЛМҰЗДАҚ ӘЛЕМІ АТТЫ МӘЛІМЕТТЕР БАЗАСЫН ҚҰРУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .18
2.1 Балмұздақ әлемі кестесін құру жобасы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... 18
2.2 Сұраныстар, формалар және есептер құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .25
3 ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 30
4 ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ...31

КІРІСПЕ

Қазіргі таңда техниканың дамуына байланысты компьютер жүйелерінде ақпаратты мол көлемінде тез әрі оңай, адамның көп уақытын алмай-ақ құрға мүмкіндік береді. Сонымен қатар компьютер техникаларының ерекшелігі осы мол көлемдегі ақпараттарды сақтау және өңдеу, мәтіндік және графикалық құжаттар (суреттер, сызулар, фотосуреттер, географиялық карталар) ғана емес, жаһандық жүйе, дыбыстық және бейнефайлдардың беттерін жинақтап пайдалануды тез іске асырады. Бұндай мүмкіндіктер - мәліметтер базасының көмегімен жасалынады. Мәліметтер базасын өзімізге таңымал MS Access бағдарламасымен іске асыра отырып, оны қолдануды бүгінгі таңда оқу үрдісіне енгізілуі білімгерлерді өз бетімен ақпараттардың қорларын дайындауға және оны тиімді пайдалануға жетелейді, мектептерде, колледждерде MS Access бағдарламасының мүмкіндіктерін оқыту әдістемесі бұл тақырыптың өзектілігін көрсетеді:
oo MS Access бағдарламасы туралы арнайы оқулықтарды қарастыру және оқып үйрену;
oo MS Access бағдарламасында жұмыс істеу мүмкіндіктерін жетілдіру және анықтау, практикалық жұмыстарды даярлау;
Осы өзекті мәселелерді қарастыра келе мен курстық жұмысымның тақырыбын Мәліметтер базасы туралы түсінік деп атадым. Курстық жұмыстың негізгі мақсаты:
- Мәліметтер базасы туралы үйренушілерді толық ақпараттандыру;
- Мәліметтер базасын құратын бағдарлама, яғни MS Access бағдарламасымен танысу және оқып үйрену;
- MS Access бағдарламасын толық меңгеріп, келешекте осы бағдарламаны оңай әрі тиімді пайдаланып, мақсат еткен нәтижелерге қолжеткізу.
Аталған мақсаттарға жету үшін, мынадай міндеттерді атап кетейін. Курстық жұмыстың негізгі міндеті:
oo Мәліметтер базасы туралы толық ақпараттар жинау;
oo MS Access бағдарламасы туралы арнайы оқулықтарды оқып үйрену:
oo MS Access бағдарламасының оқулығының негізгі талаптарын анықтау және MS Access бағдарламасында дерекетер қорын құру.
Курстық жұмыс кіріспеден, негізгі екі тараудан, әр тарау жеке екі-үш бөлімдерден, қорытынды және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады. Бірінші тарау теория жүзінде мәліметтер келтірілсе, ал екінші тарау теория жүзінде алған білімді практикалық жұмыстармен жалғастыру болып келеді.
Қорытындыда курстық жұмысты дайындау үрдісіндегі орындалған маңызды әрекеттер, жұмыстың жалпы нәтижелері, оны қолданудың ерекшеліктері мен тиімділігі баяндалған.

1 МӘЛІМЕТТЕР БАЗАСЫ ТУРАЛЫ ТҮСІНІК

1.1 Мәліметтер базасына түсінік беру
Мәліметтер базасы (орыс т. База данных; ағылш. database). Мәліметтерді пайдаланушының көзқарасы тұрғысынан қарастырғанда мәліметтер базасын былайша түсіндіруге болады:
oo нақты атауы бар біртекті өнімдердің жиымы. Бұл жиымның ішкі құрылымына тәуелсіз іздестіру жұмыстарын жүргізуге рұқсат етілген. Жиымда магниттік таспаға немесе дискетке жазылған ауыл шаруашылығының барлық салалары мен ғылым саласы бойынша баспада жарияланған және жарияланбаған құжаттардың библиографиялық немесе фактографиялық алғашқы және соңғы сипаттамалары тұрады;
oo жүйелі түрде ұйымдастырылған және пайдалануға ұсынылған мәліметтер жиынтығының объективтік формасы. Бұл мәліметтер компьютер көмегімен оңай табылады және өңделеді;
oo мәліметтердің реттелген жиынтығы;
oo мәліметтердің өзара байланысты жиынтығы.
Оны ұйымдастырудың ережесі мәліметтерді сипаттаудың, сақтаудың және амалды әрекет жасаудың жалпы принципіне негізделген. Мәліметтерді өңдеу технологиясы бойынша мәліметтер базасы -- орталықтандырылған мәліметтер базасы және үлестірілген мәліметтер базасы болып екіге бөлінеді. Орталықтандырылған мәліметтер базасы есептеуіш жүйенің жадында сақталады. Егер бұл есептеуіш жүйе компьютер желісінің құраушысы болса, онда мұндай базаға үлестірілген қатынас құруға мүмкіндік болады! Мәліметтер базасынан пайдаланудың мұндай тәсілі дербес компьютердің жергілікті желілерінде жиі пайдаланылады. Үлестірілген мәліметтер базасы есептеу желісінің алуан түрлі компьютерлерінде сақталатын бірнеше бөліктерден, тіпті бірін-бірі қайталайтын бөліктерден тұрады. Мұндай базамен жұмыс істеу үлестірілген мәліметтер базасынан басқару жүйесінің көмегімен орындалады. Мәліметтерге қатынас құру тәсілі бойынша мәліметтер базасы жергілікті қатынас құру мәліметтер базасы және қашықтан (желілік) қатынас құру мәліметтер базасы болып екіге бөлінеді. Мәліметтер базасынан пайдаланушыларға алуан түрлі қолданбалы программалар, программалық кешендер, сондай-ақ, тұтынушы рөліндегі пән салаларының немесе мәліметтер көзінің мамандары жатады. Мәліметтер базасының қазіргі замангы технологиясында мәліметтер базасынан жасау, оны толықтыру және мәліметтерді пайдаланушылардың оған қатынас құруын жасақтау арнайы программалық аспаптар арқылы, яғни мәліметтер базасынан басқару жүйесі арқылы орталықтандырылған түрде жүзеге асырылады.
Мәліметтер базасы бұл ақпараттарды сақтау үшін арналған ұйым-дастырылған құрылым. Алғашқы кезде, яғни, мәліметтер базасы түсінігі қалыптаса бастаған жылдары, бұл базаларда тек қана мәліметтер сақталып жүрді. Бірақ бүгінгі күнгі мәліметтер базасын басқару жүйелері (МББЖ) өз құрылымында тек қана мәліметтерді ғана емес, сонымен қатар тұтынушылармен немесе басқа да программалық-ақпараттық кешендермен қарым-қатынас жүзеге асырылатын әдістерді (яғни, программалық код) де орналастыруға мүмкіндік береді. Осылайша біз қазіргі заманғы мәліметтер базасында тек қана мәліметтер ғана емес, сонымен бірге ақпарат та сақталатындығын айта аламыз.
Мәліметтер базасы (МБ) - белгілі бір арнаулы ауқымға қатысты мәліметтерді баяндау, сақтау мен амал-тәсілдермен ұқсата білудің жалпы принциптерін қарастыратын белгілі бір ережелер бойынша ұйымдастырылған мәліметтердің жиынтыгы. Адамның қатысуы ықтимал, автоматтық құралдармен өңдеуге жарамды түрде ұсынылған ақпарат мәліметтер ретінде түсініледі. Арқаулы ауқым ретінде нақты зерттеуші үшін қызықты нақты әлемнің бөлігі түсініледі. Қарапайым МБ мысалы ретінде телефон анықтамалығын, кәсіпорын қызметкерлері туралы мәліметгерді, студенттердің сессия тапсыру қорытындылары және т.б. атауға болады. Электронды МБ-сының басты қасиеті - ақпаратты тез іздестіру мен сұрыптау (іріктеу), сондай-ақ берілген форма бойынща есепті қарапайым түрлендіру (жасау) мүмкіндігі. Мысалы, сынақ кітапшаларының нөмірлері бойынша студенттердің аты-жөндерін оңай айыруға болады немесе жазушының аты-жөні бойынша шығармаларының тізімін жасауға болады. Мәліметтер базасын басқару теориясы дербес пән ретінде шамамен алғанда XX ғасырдың 50-жылдарының басынан бері дами бастады. Осы уақыт ішінде белгілі бір іргелі ұғымдар жүйесі калыптасты. Олардың бірқатарын келтірейік. Объект - деп мағлұматтары мәліметтер базасында сақталатын ақпарат-тың жүйенің элементтері аталады. Атрибут - объектінің қасиеттерін ақпарат-тық бейнелеу. Әрбір объект атрибуттардың кейбір жиынтығымен сипат-талады. Мәліметтердің басты элементі - деп мәлметтердің басқа элемент-терінің мәндерін аныктауға мүмкіндік беретін осындай атрибут аталады. Алғашқы кілт - объектінің (жазбаның) әрбір данасын бірегей түрде жалғастыратын атрибут (немесе атрибуттар тобы), Екіншіреттегі кілт - бірнеше жазбалар (объект даналары) үшін мәні қайталанатын атрибут (немесе атрибуттар тобы). Ең алдымен, екінші реттегі кілттер жазбаларды іздестіру операцияларында қолданылады. Мәліметтер базасы ұғымымен мәліметтер базасын басқару жүйесінің ұғымы тығыз (МББЖ) байланысты. МББЖ - жаңа база құрылымын құруға арналған программаның құралдар кешені, оны құрамын толықтыру, құрамында барды редакциялау және ақпаратпен көрсетушілік (визуализация). База ақпаратын көрсетушілік ретінде берілген критерийге сәйкес бейнеленетін мәліметгерді іріктеу, оларды ретгеу, сосын шығаратын құрылғыға беру немесе байланыс арналары бойынша беру.
Кез келген МББЖ мәліметтермен төрт қарапайым операция орындауға мүмкіндік береді:
кестеге бір немесе бірнеше жазбаны қосу;
кестеден бір немесе бірнеше жазбаны жою;
кейбір өрістердің бір немесе бірнеше жазбаларындағы мәндерді жаңарту;
берілген шартты қанағаттандыратын бір немесе бірнеше жазбаларды табу.
МББЖ-ның тағы бір функңиясы - мәліметтерді басқару. Мәліметтерді басқару ретінде, әдетте, мәліметтерді рұқсат етілмей қол жетуден қорғау, мәліметтермен жұмыс режимін көп мәрте пайдалануды қолдау және мәліметтердің тұтастығы мен үйлесімділігін қамтамасыз ету түсініледі.
Мәліметтер базасын жіктеу. Мәліметтер арасындағы байланыстарды орнату әдістері бойынша былайша ажыратылады: Реляциялық, иерархиялық және желілік МБ. Реляциялық МБ кесте түрінде мәліметтерді ұсынудың қарапайым және әдеттегі формасы болып саналады. Көптеген теориялар ішінде кестеге қатынас (relation) термині сәйкес келеді және ол МБ-ға осы атты берген. Ол үшін дамыған математикалық аппарат - біріктіру, алу, азайту, қиылысу, қосу және т.б. сияқты математикалық операциялар айқындалатын реляциялық есептеу мен реляциялық алгебра.
Осы типтегі МБ жасауға американдық ғалым Е. Кодд елеулі үлес қосты.
Реляциялық МБ-ның жақсы қасиеті - оны қолдаудың аспаптық құралдарының салыстырмалы қарапайымдылығы, кемшілігі - мәліметтер құрылымының қатардағы (ерікті ұзындық кестесінің жолдарын берудің мүмкін еместігі) және оның жұмысы жылдамдығының мәліметтер базасы мөлшеріне тәуелділігі. Мұндай МБ-ға белгіленген көптеген операциялар үшін барлық МБ қарау қажетті болуы мүмкін. Иерархиялық және желілік МБ қайсыбір ортақ белгісі бар мәліметтер арасындағы байланыстардың бар болуын көздейді. Иерархиялық МБ-да мұндай байланыстар ағаш-сызық жол (графа) түрінде бейнеленуі мүмкін, мұнда биік ұшар бастан төменгі кішілеріне қарай біржақты байланыстар ғана болуы ықтимал. Егер барлық ықтимал сұрақтар ағаш құрылымында бейнеленсе ғана, бұл қажетті ақпаратқа жетуді тездетеді. Ақпарат алудың ешқандай басқа сұрау салулары қанағаттандырмайды. Аты айтылған кемшілік желілік МБ-дан алып тасталды, онда (тым болмағанда, теориялық жағынан) бәрімен барлық жағынан байланыс болуы ықтимал еді. Іс-тәжірибе жүзінде мұны іске асыру мүмкін болмағандыктан, кейбір шектеулерге жүгінуге тура келеді.
Мәліметтердің әрбір элементі құрамында кейбір басқа элементтердің сілтемесі болуы тиіс. Сол себептен ЭЕМ (электронды есептегіш машинаның) оперативті және дискілік жадындағы едәуір ресурстар талап етіледі.

1.2 Мәліметтер базасымен жұмыс істеу режимдері

МБ-ның айқын басымдылықтары мен объективті алғы шарттары оның кең түрдегі қолданысына әкелді. Оны қолданудың алғы шарттарына келесілер жатады:
:: нақты өмірдің объектілері өзара күрделі қарым-қатынаста болады. Бұның бәрі олардың ақпараттық көрінісі өзара байланысқан бір бүтінді қалыптастыруды талап етеді;
:: әртүрлі пайдаланушылардың ақпараттық қажеттіліктері өзара қиылысады, ал бұл бір мәліметтер базасын қолдануды және әртүрлі пайдаланушылардың оған кіру мүмкіндігін бір мақсатты қылады;
:: ақпараттық қорды құру мен жүргізу функциялары мен қажетті мәліметтерді ұсыну әртүрлі тапсырмаларды шешуде универсалды және жалпы болып табылады. Мәліметтерді басқару үшін мамандандырылған программалық жабдықтарды құру бұл функциялардың орындалу деңгейінің өсуі мен ақпараттық жүйелерді құрудың еңбек сыйымдылығының қысқаруына әкеледі;
:: техникалық және программалық қамтамасыз етудің дамуының қазіргі заманғы деңгейі, ақпараттық жүйелерді құру теориялары мен практикасы тиімді МБ-н құруға мүмкіндік береді.
Мәліметгер базасын басқару жүйесінің екі жұмыс режимі бар: жобалаушылық және пайдаланушылық. Бірінші режим база құрылымын құру немесе баяндауға және оның объектілерін жасауға арналған. Екінші режимде базаны толтыру немесе одан мәліметтер алу үшін бұрын дайындалған объектілер пайдаланылады. Жобалаушы кесте құрылымдарын мәліметсіз жасайды және оны тапсырыс берушімен бірге келісіп, бір қорытындыға келеді. Базаны құрушылар базаны нақты мәліметтермен толтырмайды (тапсырыс беруші оларды құпия деп санауына болады және бөгде адамдарға ұсынбайды). База объектілерін қалау кезеңін де үлгілік мәліметтер мен эксперименттік толтыру бұған қосылмайды.
Базаны пайдаланушы - формалардың көмегімен оны ақпаратпен толтырады, мәліметтерді сұрау салулардың көмегімен өңдейді және қорытындыны нәтижелік кестелер мен есептер түрінде алады. Жалпы жағдайда пайдаланушылардың қызметі - нақты жұмыс парағында қарастырылғандарға ғана, база құрылымын басқаруға қолы жететіндей құралдары жоқ. Пайдаланушылардың негізгі категориясы болып түпкілікті пайдаланушылар, яғни, олардың қажеттіліктері үшін мәліметтер базасы құрылатын пайдаланушылар табылады. Құрылушы мәліметтер базасының ерекшеліктеріне байланысты оның түпкілікті пайдаланушылар әр түрлі бола алады. Бұл мәліметтер базасына мезгіл өткен сайын көңіл аударатын кездейсоқ пайдаланушылар болуы мүмкін немесе тұрақты, яғни, әрдайым пайдаланатын пайдаланушылар болуы мүмкін. Түпкілікті пайдаланушылар бір-бірінен есептеуіш техниканы меңгеру дәрежесімен де ерекшеленуі мүмкін. Түпкілікті пайдаланушылардан есептеуіш техника мен тіл жабдықтары саласында арнайы білім талап етілмеуі керек.
Мәліметтер базасын функционалдау мәліметтер базасын құруды, функционалдауды және дамытуды қамтамасыз етуші мамандардың қатысуынсыз мүмкін емес. Мамандардың бұндай тобы мәліметтер базасының администраторлары (МБА) деп аталады. Мамандардың бұл тобы мәліметтер базасының құраушы бөлігі болып есептелінеді.

1.3 Реляциялық мәліметтер қорын басқару жүйесі - MS ACCESS туралы негізгі ұғымдар

MS Access - реляциялық мәліметтер қорын басқару жүйесі. Қарапайым екі өлшемді кесте реляциялық мәліметтер қоры болып табылады.
MS Access-тің жалпы сипаттамасы қазіргі уақытта Microsoft Access-мәліметтер базасын басқарудың үстемдік (дербес) программалық жүйелері арасында ең танымалдарының бірі. Көпшілікке кең тараған танымалдық себептері мыналар:
:: Әмбебаптығы мен интерфейстің ойланып істелу деңгейі жоғары, өйткені көбінесе әр түрлі біліктіліктегі пайдаланушылардың жұмысына арналған, негіз құраушы режимінен оларды тікелей пайдалану режиміне икемді және жедел көшуге мүмкіндік беретін мәліметтер базасының объектілерін басқарудың жүйесі іске асқан;
:: Microsoft Office құрамына кіретін программалық басқа өнімдермен, сондай-ақ технологиясын қолдайтын кез келген программалық өнімдермен бірігіп-кірігу (интеграция) мүмкіндіктерінің терең дамуы;
:: Жасалған жұмыста көрсеткіш құралдардың молдығы.
MS Access-тегі деректер қоры өзіндегі кесте, есеп, сұраныс, форма т.б. құрамдарымен тұтас объект болады және оларды тұтас дискілік файлда .mdb кеңейтілуімен сақтауға мүмкіндік береді. Деректер қоры негізгі құры-лымдық компоненті кесте болып табылады. Кесте қатарлардан (жазбалар жиынынан) тұрады. Барлық жазбалар құрылымы жиында бірдей, ал жазба саны кестеде айнымалы. Әр жазбадағы деректер элементі өріс деп аталады.
Кестенің әр өрісіне уникальді ат тағайындалады. Ол бос орындарды қосқанда 64 символға дейін сыйғыза алады. Өріс атында нүкте, леп белгісі, қатарүсті символы (апостроф) және тік жақша қолдануға болмайды. Өріс аты бос орыннан немесе басқару символынан (ASCII 00-31 кодтары) басталмау керек. Өріс аттарының ішкі функция және MS Access қасиеттері аттарымен сәйкес болмағаны дұрыс.
Кесте бағанындағы деректер бір типті болуы керек. MS Access ДҚБЖ -де деректердің 8 типі бар. (1-кесте)
MS Access- те кесте құрудың 3 тәсілі бар: кесте шебері көмегімен, кесте режимінде, конструктор режимінде.

MSAccess бағадламасындағы деректердің типтері

Деректер типі
Пайдаланушы
Өлшемі
Мәтіндік
Алфавитті-цифрлық деректер
255 байт
Memo өрісі
Алфавитті-цифрлық деректер - сөйлемдер, жаңа жол, мәтіндер
64 кбайт
Сандық
Сандық деректер
1, 2, 8 және 16 байт
Датауақыт
Дата және уақыт
8 байт
Ақшалық
Ақша суммасы туралы деректер. Үтірден кейін 4 таңбаға дейін
8 байт
Счетчик

4 байт
Логикалық
Логикалық деректер
1 бит
OLE объектісі
Диаграммалар, суреттер және Windows-тың қосымшаларының басқа да объектілері
1 гбайт

Енгізу маскасын беру үшін пайдаланылатын символдар

Символ
Арналуы
0
0-ден 9-ға дейінгі сандар (енгізу міндетті; + және - символдары жіберілмейді)
9
Цифр немесе бос орын (енгізу міндетті емес; + және - символдары жіберілмейді)
#
Цифр немесе бос орын (енгізу міндетті емес)
L
әріп (А-дан Z-ke немесе А-дан Я-ға дейін, енгізу міндетті )
?
әріп (әріп (А-дан Z-ke немесе А-дан Я-ға дейін, енгізу міндетті емес)
A
әріп немесе цифр (енгізу міндетті)
a
әріп немесе цифр (енгізу міндетті емес)
&
Кез-келген символ немесе бос орын (енгізу міндетті)
C
Кез-келген символ немесе бос орын (енгізу міндетті емес)
.. ; : -
Ондық бөлгіш және мыңдық бөлгіш, дата және уақыт мәндері

Келесі символдардың барлығын төменгі регистрге ауыстыру

Келесі символдардың барлығын жоғарғы регистрге ауыстыру
!
Енгізу маскасын солдан оңға қарай емес, оңнан солға қарай толтыруды көрсетеді
\
Кез-келген символды мәтіндік тұрақты ретінде енгізуді көрсетеді, ол масканың арнайы символы болса да
пароль
Пароль енгізу үшін өріс құру. Өріске енгізілген кез-келген символ символ болып сақталады, бірақ (*) жұлдызша болып бейнеленеді

Арнайы мәтіндік өрістер және Memo өрістер үшін форматтар төмендегі символдар көмегімен құрылады:
Бос орын - бос орын символы форматқа бос орын клавишасын басу арқылы енгізіледі және шығатын мәнде бейнеленеді.
АВС - тырнақшаға алынған символдар жиыны шығады.
*- * символынан кейінгі мүмкін бос кеңістікті символмен толтыруға мүмкіндік береді. Мысалы, АВСD*х форматтау қатары өрісті 8 символды өлшеммен АВСDхххх қатарымен толтырады.
[цвет] - мән тік жақшада көрсетілген түспен шығады.Мүмкін түстер аты: Қара - Black, Жасыл - Green , Көгілдір - Cyan, Қызыл - Red, Алқызыл - Magenta, Сары - Yellow, Ақ - White, Көк - Blue.
Мәтіндік және Memo өрістері үшін форматтар нүктелі үтірмен бөлініп тұратын екі бөлімнен тұруы мүмкін. Бірінші бөлімі - форматтың өзі болып табылады, ал екіншісі егер деректер оған енгізілмеген болса өріс мәнін анықтайды,.
- Өріс форматы - өріс мазмұнын бейнелеу тәсілін береді.
- Қолтаңба - сәйкес өріс атына басқа баған тақырыбын береді.
Бұл пайдаланылатын өріс атына қарағанда ұзын және түсінікті баған тақырыбының болуы керек жағдайда пайдалы.
* Енгізу маскасы (Маска ввода) - енгізілген символдарды тексеруді автоматтандыруға мүмкіндік беретін формат береді.
Енгізу маскасы деректердің позицияда қандай мөлшерде және қандай типте енгізілетінін көрсететін тұрақты символдардан (жақша, нүкте немесе дефистер) және арнайы символдардан тұрады. Енгізу маскасы деректердің анықталған форматқа және де әр позицияға енгізілген мәннің берілген типіне сәйкестігін қамтамасыз етеді. Енгізу маскасын беру үшін пайдаланылатын символдар 2-кестеде көрсетілген.
* Үнсіздік бойынша қабылданған мән (Значение по умолчанию) - өріс мәні ретінде автоматты түрде тағайындалатын мәнді береді.
* Мәнге қойылатын шарт - өріске енгізілетін деректерге қойылатын шартты анықтайды. Енгізілетін деректер көрсетілген шартқа сәйкес емес болса қате туралы хабарлама шығады.
* Қате туралы хабарлама - деректерді енгізу кезінде Мәнге қойылатын шарт қасиетінде көрсетілген шарт орындалмаған жағдайда шығатын хабарламаны анықтайды.
* Міндетті өріс - деректер қорын толтырғанда берілген өрісті міндетті түрде толтыруды қажеттігін анықтайтын қасиет. Егер бұл қасиет мәні иә болса, онда жаңа жазба енгізу кезінде осы өріске мән енгізу қажет. Бос (Null) мәндер бұл өрісте жіберілмейді.
* Индекстелген өріс - берілген өрістің индекстелгендігін, егер солай болса қай режимде екенін анықтайды. Егер өріс индекстелген болса, онда жүйеде ДҚБЖ құралдарымен деректерге енуді жылдамдатуды қамтамасыз ететін берілген өрістің мазмұнының реттелген тізімі құрылады. Индекстелген өрістің Жоқ қасиетінің: жоқ (мәні бастапқы келісім бойынша) - индекс құрылмайды; иә (сәйкестіктер жіберіледі) - индексте қайталанатын мәндер жіберіледі; иә (сәйкестіктер жіберілмейді) - қайталанатын мәндер индексте жіберілмейді.
Өріс өлшемі - өрістердің максимальді өлшемін береді. Сондықтан деректерге өріс өлшемі төмендегідей болады:
* байт - 0-ден 255-ке дейін бүтін сандар, сақтау кезінде 1 байт орын алады.
* бүтін (целое) - -32768-ден 32767-ге дейінгі бүтін сандар, 2 байт орын алады.
* Ұзын бүтін (длинное целое)- -2147483648-ден 2147483647-ге дейінгі бүтін сандар, 4 байт орын лады.
* Жылжымалы нүктелі (с плавающей точкой) (4 байта) - -3,4*1038-ден 3,4*1038-ге дейінгі 6 таңбалы дәлдікке дейінгі сандар
* Жылжымалы нүктелі (с плавающей точкой)(8 байта) - -1,797*10308-ден 1,797*10308-ге дейінгі 10 таңбалы дәлдікпен берілетін сандар
Мәліметтер базасы обьектілері. Кез келген МББЖ-мен жұмыс процесінде мәліметтер базасында файл (немесе файл топтары) жасау басталған жері болып саналады.
Access мәліметтер базасын құра алатын объектілердің типтеріне басты терезенің негізгі бөліктері сәйкес келеді. Бұлар Таблицалар, Сұрау салулар, Есептер, Парақтар, Макростар мен Модулъдер. Терезе тақырыбы - мәліметтер базасының файл атауы. Мәліметтер базасының негізгі объектілерге арналған қосымшасынан басқа үш бұйрықтық кнопкалары бар: Aшy, Конструктор, Құру. Олардың көмегімен кесте жұмысының режимі таңдалады.Егер Таблица қосымшасы таңдалса, бұл қосымшаның терезесінде осы МБ-да бар кестелердің тізімі бейнеленеді. Бар кестені ашу үшін оның атын бұл тізімде ерекшелеп, Ашу кнопкасын басу керек. Жаңа кестедегі МБ-ны іске қосу үшін Құру кнопкасын басу қажет. Бар кестенің макетін түзеу үшін оның тізімдегі атауын ерекшелеп, Конструктор кнопкасын басу керек.
Кестелер - мәліметтер базасының негізгі объектілері. Біріншіден кестелерде базада бар мәліметтердің барлығы сақталады, екінші-ден, кестелер базанық құрылымын (өрістерін, олардың типтерін, қасиет-терін) да сақтайды.
Кестелермен жұмыс. Кесте құру. Өріс бағанында өрістердің атауын тересіз. Егер өріс үшін Қол қасиеті белгісі берілмесе, онда өрістің Атауы бір уақытта болашақ кесте бағанының аты болып шығады. Әрбір өріске арналған тип мәліметтер типін таңдаудың ашылатын кнопкасымен ашылған тізімнен тандалады. Бұл кнопка - басқарудың жасырын элементі. Ол бланк өрісінде шертуден кейін ғана бейнеленеді. Бланктің төменгі бөлігінде жоғары бөлікте ерекшеленген өріс қасиеттерінің тізімі болады. Қасиеттердің кейбірі үнсіз келісім бойынша берілген. Өрістердің қасиеттері болуы міндетті емес. Оларды қалау-тілек бойынша баптауға, тіпті қозғамауға да болады.
Енгізілген мәліметтерді жүйе қалай өңдеу керектігін білуі үшін Ай-күнуақыт өрісі үшін пішімді міндетті түрде көрсету керек. Мысалы, егер Ай-күннің қысқаша пішімін таңдасақ, жүйе сізден нақ ай-күнді (орыс версиясында - ДД.ММ.ГГГГ) енгізуді күтеді, ал егер Уақыттың қысқаша пішімін таңдасақ, бұл өрісте СС.ММ (сағаттар мен минуттар) теруге тура келеді.
Мәнге арналған шарт қасиетінің мәні ретінде верификация ережесін, яғни мәліметтерді осы өріске енгізгенде TRUE (Ақиқат) мәнін қабылдауға тиісті логикалық бейнелеуді көрсетуге болады. Мысалы, егер Балл өрісі үшін былайша жазса: [Балл] = lAnd [Балл]= 12 немесе одан да қарапайым: = lAnd = 12, жүйе 1-12-ден басқа кез келген мәнді бұл өрісте жаңылыс енгізу деп таниды. Келесі қасиетте жүйе бетін қате жайлы ерікті хабарды жазуға болады, мысалы: Баллдың бұл мәні болуы мүмкін емес немесе Балл дұрыс емес. Одан әрі, мысалы, егер Балл өрісіңде 14 санын енгізсеңіз, экранға осы хабар түседі. Міндетгі epic қасиетінде Иә деп көрсетуге болады (бос мәндер болмайды). Егер сіздің кестеңіздің алғашқы кілтіне бір өріс кірсе, Өрісті индексациялау қасиетінде ол үшін мынаны таңдайсыз: Иә, тура келу болмайды, сосын Түйінді (кілтті) анықтау (кілтті бейнелеп) кнопкасында құралдар панелінде шертіңіз. Осылайша кестеңіздің бастапқы кілтін анықтайсыз. Кесте құрылымын жасау аяқталып, бланк жабылады (мұндайда жүйе кестені сақтауға сұрау береді), сонан соң кестеге атау беріледі, сол сәттен бастап ол Мәліметгер базасындағы негізгі терезеде басқа кестелермен бірге қол жеткізуге боларлықтай жол ашылады. Қажет болған жағдайда оны ашуға болады. Жасалған кестені Мәліметтер базасы терезесінде оның таңбашасында екі рет қатарынан шертіп ашады. Жаңа кестенің жазбалары жоқ - кесте құрылымын сипаттайтын, бағандардың атаулары ғана бар. Кестелерді мәліметтермен толтыру әдеттегі тәртіппен жүргізіледі. Енгізу меңзері қажетті ұяшыққа тышқан-тетіктің нұсқағышымен қойылады. Келесі ұяшыққа көшу Tab. пернесімен орындалады. Кезекті жазбаға көшу соңғы ұяшықты толтырғаннан кейін орындалады. Кестенің төменгі бөлігінде Көшу кнопкаларының панелі орналасқан. Басқарудың элементтерін көптеген жазбаларда бар кесте бойынша навигация кезінде қолдану қолайлы. Кестелерді мәліметтермен толтырғаннан кейін сақтап қажеті жоқ - барлығы нақты уақыт режимінде автоматты түрде сақталады. Нақты уақыт режимі біз кестемен жұмыс істеген кезде үздіксіз сақтау болатындығын білдіреді. Алайда, егер кестемен жұмыс істеген кезде оның макетін редакциялау болып өтеді (мысалы, бағандардың ені өзгереді), МББЖ осы өзгерістерді сақтауды растауды өтінеді. Егер кестенің (өрістер кұрамын немесе олардың қасиеттерін) өзгерту қажеттігі туындаса, кестені Конструктор режимінде ашу керек. Бұл үшін Мәліметтер базасы терезесінде ерекшелеп, Конструктор кнопкасын шерту керек.
Кестелер арасындағы байланыстарды құру. Мәліметтер базасын басқару жүйесінің негізгі артықшылықтары жекелеген кестелермен жұмыста емес, өзара байланысты кестелердің топ-тарымен атқарылады. МББЖ кестелері арасындағы байланыстарды құру үшін Работа с базами данных деп аталатын арнайы терезесі бар. Мәліметтер схемасы (Схема данных) батырмасын шертсе байланыстыру әрекеті пайда болады.
Егер бұрын кестелер арасында мұндай байланыстар берілген болса, схемаға жаңа кестенің мәліметтерін енгізу үшін мәліметтер схемасында тышқанның оң кнопкасын шертіп, контекстік мәзірде Кесте қосу тармағын таңдау керек.
Мәліметтер схемасына байланыстырылуы керек барлық кестелерді енгізе отырып, кестелер өрісі арасындағы байланыстарды құруға кірісуге болады.
Өрістер арасындағы байланыс өріс атауын бір кестеден басқасына өзіне тиісті байланысты өріске апарып қою арқылы орнатылады. Кестелер арасында пайда болған байланыс әр түрлі кесте өрістерін біріктіретін сызықтар түріндегі Мәліметтер схемасы терезесінде бейнеленеді. Мұндайда кестелердің бірі басты, ал басқасы - байланысты болып саналады. Басты - өзінің негізгі өрісіне байланысты қатысатын кесте (бұл өрістің атауы мәліметтер схемасында жартылай қарайтылған шрифтпен бейнеленеді.
Байланыстың екі негізгі белгіленген мақсаты бар. Бірінші -мәліметтердің тұтастығын қамтамасыз ету, ал екіншісі - базаға қызмет ету міндеттерін автоматтандыру. Елестетіп көрелік, әрбір клиент бірегей деп саналатын Клиент кестесінде біреу бір клиентке арналған жазуды жояды делік, бірақ мұны Тапсырыстар кестесінде жасайды. Тапсырыстар кестесіне сай аты, адресі жоқ біреу тек абстрактылы код жасап, тапсырыс берген болып шығады. Код бойынша мұның кім болғанын білу мүмкін емес - мәліметтердің тұтастығына нұқсан келеді. Мұндай жағдайда база иесі үш тәсілді қолданады: мәліметтердің тұғастығын қорғау ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.