Жеке тұлғаның ғылыми дүниетанымын қалыптастыру жолдары

І.Кіріспе.

ІІ. Негізгі бөлім
1) Дүниетаным ұғымының мәні және оның құрамды бөліктері
2) Ғылыми дүниетаным негіздері
3) Жеке тұлғаның дүниетанымы қалыптасуының жолдары мен тәсілдері
4) «Дүниетанымдық көзқарастар» ашық сабағына талдау

ІІІ. Қорытынды

І. Қазіргі кезде жұртшылықты алаңдатып жүрген іргелі мәселелердің бірі – жас ұрпақтың рухани құлазуы. Сондықтан да Елбасымыз Н.Ә.Назарбаев білім беру саласында халқымыздың руханилық дәстүрлерін кең дамытып, өскелең ұрпақты рухани сезімдерінің биік, өз Отанын, халқын қастерлеп сүйетін, сонымен қатар жалпы адамзаттық құндылықтардың бүгінгі таңдағы маңыздылығын түсінетіндей етіп тәрбиелеудің қажеттілігіне баса назар аударуда. Ал адамзаттық құндылық ұғымының мәнін түсіну - бұл жеке тұлғаның өмір сүруінің мәні, оның толық тіршілік етуінің алғышарты деуге болады. Жеке тұлғаның құндылық дүниесінің қалыптасуына оның дүниетанымының ықпалы зор.
Жаңа заманның нарықтық қатынастарына көшу жағдайларында жастардың мемлекеттік және қоғамдық құрылыс жүйесіндегі орны түбегейлі өзгеруде. Сондықтан, қоғам мен мектеп алдында жеке тұлғаның дүниетанымын оның ең алдымен жастардың өзі үшін, сондай-ақ бүкіл қоғам үшін қажетті әлеуметтік - адамгершілік құндылықтарының жаңа жүйесін құру процесіне белсене қатыстыру арқылы қалыптастыру міндеттері жатыр.
Жеке тұлғаның ғылыми дүниетанымын қалыптастыру жолдарын қарастырмас бұрын сол ұғымның өзінің мәнін ашып алайық.
ІІ.1 Дүниетаным – адамның табиғат, қоғамдық өмір туралы білімдерінің жүйесі. Адамдардың дүниетанымы мистика мен идеализмге жат, дәйекті ғылыми дүниетаным. Оның басты ерекшелігі – ғылымға негізделетіндігі. Өзімшілдік, адамға деген өшпенділік, шындықты көре тұра бұрмалаушылық, пессимизмге салыну – керітартпа дүниетанымның басты белгісі. Адамдардың дүниетанымы ұжымшылдықты, гуманизмді, оптимизмді (жарқын болашаққа сену) дәріптеп қоймай, әр адамды дүниені қайта құру жолындағы күреске баулиды. Дүниетаным ұғымының түбірі – дүние. «Дүние» сөзі араб тілінен аударғанда - өмір, тіршілік сөздерінің мәнін береді. Ал жалпы алғанда оны қоршаған орта, табиғат, әлем ретінде қабылдауға болады.
Дүниетанымның екінші құрамы – «таным» ұғымы. «Таным» философиялық ұғым, ол қоршаған ортадағы материалдық шындықтың адам санасында бейнеленуін көрсетеді.
Дүниетанымға қысқаша энциклопедияда «жеке адам және оның қоғамдағы орны, сана - сезімдік қалпы туралы ұғымдардың жиынтығы» деген анықтама берілген. Яғни, ол сана ядросы ретінде орын алады. Дүниетаным дегеніміз – дүниеге деген нақты–тарихи маңызы бар көзқарастың, табиғат пен қоғам дамуының заңдылықтарына, өмірдің әлеуметтік - экономикалық құрылысына, адамның белсенді өмір көзқарастарын анықтайтын қоғамдық-саяси қатынастар жүйесіне қатысты ғылыми негізделген сенімдердің органикалық бірлігі, тұтастығы. Оқушылардың дүниетанымы ғылыми-философиялық білімдерді, заманына сай ғылыми жетістіктерді, сонымен бірге, болмысты танудың жалпы әдістерінің жүйесін жүйелі игеру нәтижесінде қалыптасады.

1. Абай атындағы ҚазҰПУ авторлар ұжымы. «Педагогика» Алматы 2003ж.
2. «Қазақстан мектебі» №3, 2006ж (С.Елекенова – «Дүниетанымдық көзқарастар»)
3. . Г.К.Ахметова, З.А.Исаева, Н.С.Әлқожаева. «Педагогика»
4. Қ.Жарықбаев «Психология», Алматы-1993ж.
5. «Қазақстан мектебі» №11, 2006ж (Жеке тұлғаның дүниетанымы және рухани құндылық)
6. Е.Дайрабаев, Дайрабаева. Педагогика